Ενώ οι Αμερικανοί ψηφοφόροι εκλέγουν νέο πρόεδρο, η Ευρώπη κρατάει την ανάσα της, καθώς η προοπτική μίας δεύτερης θητείας του Ντόναλντ Τραμπ θεωρείται καταστροφική, ενώ μία εκλογική νίκη της Χάρις συνεπάγεται με σταθερότητα στις τάξεις της Βορειοατλαντικής συμμαχίας.
Όμως, όπως υπογραμμίζει σε άρθρο του ο αρχισυντάκτης του Politico Europe, Νικολά Βινκούρ, η δυσάρεστη αλήθεια είναι ότι το αμερικανικό ενδιαφέρον για την Ευρώπη φθίνει εδώ και τρεις δεκαετίες και αυτή η τάση αναμένεται να συνεχιστεί, ανεξαρτήτως του νικητή των εκλογών της 5ης Νοεμβρίου.
Έτσι, συμβουλεύει τους Ευρωπαίους να ανησυχούν λιγότερο για το αποτέλεσμα της αμερικανικής κάλπης και περισσότερο για το πώς θα πορευτούν σε ένα μέλλον στο οποίο δεν μπορούν να βασίζονται στις ΗΠΑ για την άμυνά τους.
Φυσικά, αυτό δεν σημαίνει ότι οι επερχόμενες εκλογές δεν θα έχουν κανένα αντίκτυπο στη γηραιά ήπειρο. Άλλωστε, ο ένας υποψήφιος έχει εκφράσει τον θαυμασμό του για τον Βλάντιμιρ Πούτιν και υπόσχεται να τελειώσει τον πόλεμο στην Ουκρανία την επομένη της εκλογής του, δηλαδή πριν καν αναλάβει τα καθήκοντα του προέδρου τον Ιανουάριο του 2025.
Αλλά και πέρα από το αμυντικό κομμάτι, ο Τραμπ έχει υποσχεθεί και δασμούς ύψους 100% στα Ευρωπαϊκά προϊόντα, εξέλιξη που θα μπορούσε να είχε ολέθριες συνέπειες στην δική μας πλευρά του Ατλαντικού.
Μπορεί οι προτάσεις του 45ου προέδρου να ακούγονται βαρύγδουπες και μη ρεαλιστικές, αλλά ο Βινκούρ πιστεύει ότι πρέπει να αντιμετωπίζονται με σοβαρότητα, διότι αν ο Τραμπ γίνει κάτοικος του Λευκού Οίκου για δεύτερη φορά, τότε πιθανότατα θα περικυκλώσει τον εαυτό του αποκλειστικά από ανθρώπους του κύκλου του. Ως αποτέλεσμα, δεν θα υπάρχουν έμπειρα στελέχη δίπλα του για να αποτρέψουν κάποιες από τις πιο ακραίες ιδέες του.
Αντίθετα, η Κάμαλα Χάρις υπόσχεται τη συνέχεια του ρόλου των ΗΠΑ ως εγγυητή της ασφάλειας στον πλανήτη, ενώ έχει στο πλευρό της και τον Φιλ Γκόρντον, έναν σύμβουλο που θεωρείται φίλα προσκείμενος στα ευρωπαϊκά συμφέροντα.
Η Ευρώπη είναι «γερασμένη, εύθραυστη και συρρικνωμένη»
Αλλά μία ευρύτερη ματιά στο γενικότερο πλαίσιο των σχέσεων ανάμεσα στην Ουάσιγκτον και τις Βρυξέλλες δείχνει ότι ο ρόλος της Ευρώπης έχει υποβαθμιστεί σημαντικά από τη δεκαετία του '90. Πολύ απλά, η Ευρώπη δεν είναι πλέον τόσο σημαντική, γράφει ο αρχισυντάκτης του Politico, χαρακτηρίζοντας την «γερασμένη, πληθυσμιακά συρρικνωμένη, εύθραυστη και αλλεργική στο ρίσκο και στην πολιτική ισχύος». Πλέον, αντί η Ευρώπη να αποτελεί παράδειγμα για τους Αμερικανούς, έχει εξελιχθεί απλά σε ένα καλό μέρος για διακοπές.
Σε αυτό δεν βοηθάει καθόλου το όλο και μεγαλύτερο χάσμα ανάμεσα στην αμερικανική και την ευρωπαϊκή οικονομία, με την πλάστιγγα να γέρνει συνεχώς προς όφελος της Αμερικής.
Most restaurant workers in cheap EU countries don't make what Americans would call a "living wage"—the average Portuguese food service worker makes €9.40 Euros/hour. Spain is €11.40, Italy is €13.70.
— Joey Politano 🏳️🌈 (@JosephPolitano) July 17, 2024
The average US food service/accommodation worker makes $19.20 (before tips) https://t.co/jsMFeNLohu pic.twitter.com/hhZrO5jE1a
Σε αυτό το σημείο, οι υποστηρικτές της βορειοατλαντικής συμμαχίας θα απαντούσαν ότι οι σχέσεις ανάμεσα στις ΗΠΑ και την ΕΕ επί διακυβέρνησης Τζο Μπάιντεν ήταν στενές. Όπως φαίνεται και από την στήριξή του προς την Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένου ενός δανείου ύψους 20 δισεκατομμυρίων δολαρίων που ανακοινώθηκε την περασμένη εβδομάδα.
Γιατί ο Μπάιντεν είναι ο «τελευταίος ψυχροπολεμικός πρόεδρος των ΗΠΑ»
Για τον Βινκούρ, ο Μπάιντεν είναι ο «τελευταίος ψυχροπολεμικός πρόεδρος των ΗΠΑ», εξηγώντας ότι η επόμενη γενιά Αμερικανών ηγετών δεν διατηρεί τους ίδιους δεσμούς με τη γηραιά ήπειρο που είχαν όλοι οι προκάτοχοί τους. Τώρα, την εμφάνισή της κάνει μία ομάδα Αμερικανών πολιτικών που δεν θεωρούν τη Ρωσία ως υπαρξιακή απειλή και αντιμετωπίζουν τις υποχρεώσεις των ΗΠΑ απέναντι στους Ευρωπαίους συμμάχους της σαν «βαρίδια». Αλλά ακόμη και ο Μπάιντεν, στον απόηχο των εντάσεων στα στενά της Ταϊβάν, φάνηκε να δίνει μεγαλύτερη προτεραιότητα στο Ινδό-Ειρηνικό μέτωπο.
JD Vance is not an "anti-interventionist" in any sense of the word. He supports unconditionally arming Israel, and encircling China. He merely argues the EU should be made to dump more money into Ukraine (echoing Trump's view) so the US can focus on preparing for war with China pic.twitter.com/chMjNgzFym
— Michael Tracey (@mtracey) April 28, 2024
Όπως εξηγεί ο Ζερεμί Γκαλόν, ένας Γάλλος βιογράφος του Χένρι Κίσιντζερ, «Τώρα έχουμε μια νέα γενιά που αναδύεται και αντικατοπτρίζει τα νέα δεδομένα στα δημογραφικά των ΗΠΑ. Αυτοί (οι Αμερικανοί κυβερνητικοί αξιωματούχοι ή διπλωμάτες) είτε συνδέονται με τον ισπανόφωνο κόσμο, είτε κοιτάζουν προς την Ασία. Όσοι έχουν δεσμούς με την Ευρώπη είναι απλώς λιγότερο παρόντες» δήλωσε ο Γκαλόν στο Politico.
Ο υποβαθμισμένος ρόλος της ΕΕ στις ΗΠΑ φαίνεται και από το γεγονός ότι λιγότεροι από 100.000 Αμερικανοί στρατιώτες βρίσκονται στην Ευρώπη, παρότι πόλεμος έχει ξεσπάσει στην Ουκρανία. Συγκριτικά, το 1994 ήταν «σταθμευμένοι» στη γηραιά ήπειρο πάνω από 120.000 μέλη των αμερικανικών ένοπλων δυνάμεων.
Η ίδια τάση παρατηρείται και στις τεχνολογικές εταιρείες, με τους κολοσσούς των ΗΠΑ είτε να διστάζουν να κυκλοφορήσουν λειτουργίες στην Ευρώπη λόγω των αυστηρών νόμων της ΕΕ, είτε επειδή απλά θεωρούν υπερβολικά μικρό το μέγεθος της Ευρωπαϊκής αγοράς.
Τι θα σήμαινε μία δεύτερη προεδρία Τραμπ
Αν κερδίσει ο Τραμπ τις εκλογές, επικρατεί μια αυξανόμενη αίσθηση ότι «όλα παίζονται», γράφει ο Βινκούρ. Βέβαια, υπάρχουν και κάποιοι αισιόδοξοι που πιστεύουν ότι η κυβέρνησή του θα συμπεριφερθεί ορθολογικά, ή τουλάχιστον ορθολογικά για τα δικά του δεδομένα και δεν θα φέρει «τα πάνω κάτω» στο ΝΑΤΟ.
Ίσως ο Τραμπ επιδιώξει μία συμφωνία για την κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία που θα επιτρέψει και στις δύο πλευρές να δηλώνουν «νικητές», για παράδειγμα, δίνοντας περισσότερα όπλα στο Κίεβο και απειλώντας να άρει όλους τους περιορισμούς στη χρήση τους, με αντάλλαγμα ο Πούτιν να σταματήσει τις επιθετικές επιχειρήσεις και να κερδίσει εδάφη.
Αλλά δεν είναι όλοι τόσο πεπεισμένοι. «Θέλουμε να πιστεύουμε ότι ο Τραμπ θα είναι ορθολογικός, αλλά κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος», είπε στον Βινκούρ ένας ανώτερος διπλωμάτης της ΕΕ που θέλησε να μην κατονομαστεί, ώστε μιλήσει ειλικρινά για την πολιτική των ΗΠΑ.
«Το πιο πιθανό είναι ότι δεν θα επιστρέψουν οι ενήλικες στο δωμάτιο».
Με πληροφορίες από Politico
