Μετρώντας αντίστροφα για τα Χριστούγεννα: δώρα, δέντρα και βραδιές πλάι στο τζάκι, ξεπηδά απ' το μυαλό μου ο ετήσιος εφιάλτης «Χριστουγεννιάτικο τραπέζι με συγγενείς». Το σκηνικό είναι γνώριμο και μονίμως επαναλαμβανόμενο, τόσο που νιώθω πως θα μπορούσε πλέον να κυκλοφορεί και σε κασέτα ή έστω σε cd. Ίδια πρόσωπα και οι ίδιες τεράστιες ποσότητες φαγητού (σε ταψιά που κάλλιστα θα μπορούσαν να λέγονται και καζάνια) και οι μερίδες άνετα θα μπορούσαν να καλύψουν ένα λόχο ή απλά τους άστεγους της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης.
Ναι, αυτό είναι το σόι μου οι συγγενείς μου ή απλά οι άνθρωποι που κάθε χρόνο μου υπενθυμίζουν πως έχω δύο ψυχές, δυο προσωπικότητες που συνυπάρχουν και αλληλεπιδρούν σ' ένα σώμα, το σώμα μου. Η μία δέχεται τις υποδείξεις και τις ανακρίσεις (πότε θα πάρεις πτυχίο, έχεις φίλο κλπ,) και το «μπούκωμα» με τη γαλοπούλα ή τον τζιαροσαρμά (ανάλογα με την καταγωγή) ενώ η άλλη η «νορμάλ» αναζητεί τη χαρά των εορτών αντί για το «τι έφαγες» στο «τι ένιωσες».
Εκεί είναι που συναντώ τον Έντι Μέρφι ( ταινία «δάσκαλος για κλάματα») και νιώθω μια οικειότητα, μια παρηγοριά. Παχουλός, οικογένεια παχουλών με κεντρικό άξονα επικοινωνίας το «φαγητό». Μέχρι που εκείνος ερωτεύεται και το «τι έφαγες» περνά ξαφνικά σε δεύτερη μοίρα. Βαριέται στο οικογενειακό τραπέζι και ντρέπεται για τις εκκωφαντικές αντιδράσεις κατά τη διάρκεια του γεύματος (ρέψιμο, φτύσιμο και τα συναφή). Μοναδική του έγνοια να γίνει αρεστός στα μάτια της αγαπημένης του. Ν' αλλάξει τα πάντα για χάρη της...να ναι μονίμως κοντά της. Μπορεί η ταινία να μην εκτυλίσσεται Χριστούγεννα, αλλά τα συναισθήματα και τα μηνύματα που προβάλει για το φαγητό είναι τα ίδια.
Κάπως έτσι και φέτος σ' εκείνο το μακρινό μέρος απ' όπου κατάγομαι θα πνίγω τις σκέψεις μου στο παραδοσιακό κρασί και θα γέρνω καταφατικά το κεφάλι προς τα κάτω με την ελπίδα ν' αποφύγω προσωπικές ερωτήσεις και στριμώγματα. Την ίδια στιγμή θα μου λείπουν οι φίλοι μου, εκείνος κι όλα όσα θα έλεγα και θα έκανα μαζί τους θα είχαν ουσία και νόημα γιατί θα με άκουγαν. Όμως είπαμε οι γιορτές είναι οικογενειακή υπόθεση.
Η αλήθεια είναι πως στις παραδοσιακές ελληνικές κοινωνίες τα Χριστούγεννα ήταν, είναι και θα είναι (;) συνυφασμένα με το φαγητό στα όρια της υπερβολής. Συνταγές ξετρυπώνονται από το ντουλάπι της γιαγιάς, το καλό τραπεζομάντηλο στρώνεται στο τραπέζι και οι οικογένειες σμίγουν. Άλλοτε έχουν να πουν πολλά κι άλλοτε τους χωρίζουν και τους ενώνουν τα κληρονομικά. (το σπίτι σου, το σπίτι μου, τα κτήματα κλπ.). Κακά τα ψέματα, το αίμα νερό δεν γίνεται. Και όλοι έχουν ανάγκη από μια αγκαλιά. Ακόμα κι αν είναι γεμάτη με γκρίνια, με ερωτήσεις ή γεμάτη άχνη απ' τα γλυκά...
Η ευχή μου, η πρότασή μου και συνάμα η προτροπή μου «Τα φετινά Χριστούγεννα αντί να φάτε με τους ανθρώπους (σας) προσπαθήστε να γευματίσετε μαζί τους. Αντί για μονόλογο, δοκιμάστε τη συζήτηση και που ξέρετε ίσως του χρόνου ο Έντι κρυφτεί κάπου ανάμεσα στα παλιόρουχα του παππού ή απλά μου χαμογελάσει η φιγούρα του στο τζάκι.
Όσο υπάρχει αγάπη μέσα μας, υπάρχει και ελπίδα!
σχόλια