...δως της κλώτσο να γυρίσει παραμύθι ν' αρχινίσει...
Κατα τη διάρκεια των σπουδών μου, παρακολούθησα κάποια σεμινάρια θεατρικής παιδείας. Η κοπέλα που μας έκανε αυτά τα σεμινάρια ήταν και μαθήτριά μου. Κάποια στιγμή μου ανέφερε λοιπόν ότι υπάρχουν ακόμα παραμυθάδες και ότι μάλιστα ένας απο τους λίγους αλλά πολύ καλούς που έχουμε εδώ στην Ελλάδα είναι ο Στέλιος Πελασγός ο οποίος θα ερχόταν τότε στο συνεδριακό κέντρο στη σχολή να μας μιλήσει. Ήθελε να με πάρει μαζί καθότι είχε κάνει και την πτυχιακή της πάνω στο πρόσωπό του και ήθελε να μου τον γνωρίσει. Οι σκέψεις μου πολλές και περίεργες. "Εδώ είμαστε σχολή ξένων γλωσσών και οικονομίας, τι θα έρθει να μας πει;;;". Δούλεψε κατευθείαν το μυαλό της σχολής. Μετά απο λίγο όμως θυμήθηκα πόσο πολύ μου αρέσουν τα παραμύθια και συμφώνησα να πάμε μαζί. Μου άρεσε πολύ που ένας τόσο μορφωμένος άνθρωπος επέλεξε να ζήσει τόσο απλά όσο ζει. Μου άρεσε η καλωσύνη και η γαλήνη που απέπνεε. Το συνεδριακό δεν ήταν γεμάτο ούτε κατα διάννοια. Παρόλα αυτά είχαμε πάει αρκετά άτομα καθηγητές, φοιτητές και μη. Αφού συζητήσαμε για πολλά θέματα διαπαιδαγώγησης ξαφνικά έσβησε τα φώτα και άρχισε να μας διηγείται ένα παραμύθι. Τελικά αυτός ο άνθρωπος ήταν γεννημένος για να ακολουθήσει αυτή την πορεία... Χάρηκα πάρα πολύ που τον γνώρισα και έτσι θέλω να σας πω δυο λόγια για αυτόν και το επάγγελμά του.
Η τέχνη του παραδοσιακού παραμυθά και του σύγχρονου ιστορητή
Τα τελευταία, χρόνια, αναβιώνει και στην χώρα μας μια πανάρχαια τέχνη, η τέχνη της προφορικής λογοτεχνίας και αφήγησης, η τέχνη του παραμυθά.
Ο σύγχρονος παραμυθάς ή καλύτερα ιστορητής αφού μικρό μόνο μέρος του ρεπερτορίου του είναι τα μαγικά παραμύθια, είναι κατευθείαν απόγονος του Ομήρου και του Αισώπου, τελευταίος κρίκος μιας λαϊκής παράδοσης που προσαρμόζεται και παλεύει να επιβιώσει και στον σύγχρονο αστικό πολιτισμό. Οι ιστορίες του προέρχονται από τον προφορικό πολιτισμό των Ελλήνων αλλά και άλλων λαών.
Η τέχνη του στέκεται ανάμεσα στη λογοτεχνία και το θέατρο και συνδιάζεται με τη μουσική. Ο Στέλιος Πελασγός ξεκίνησε στην Ελλάδα της τέχνης και του προφορικού λογοτέχνη και αφηγητή. Στις παραστάσεις του προσπαθεί να ανασυνθέσει την ψυχική επαφή που συνείχε την αφηγηματική κοινότητα των αποσπερίδων στα χωριά. Παράλληλα εμπνέεται από το κέφι, το χιούμορ και τη θυμοσοφία της ατμόσφαιρας των ελληνικών καφενείων αναζητώντας όμως πάντοτε την αφηγηματική σοφία του Ηρόδοτου και το επικό ύφος του Ομήρου.
Μεγάλο μέρος του έργου του αφοράτις παιδαγωγικές και ψυχοθεραπευτικές εφαρμογές της παραδοσιακής και σύγχρονης αφήγησης.
Ο Στέλιος Πελασγός ξεκίνησε την αναβίωση της τέχνης της παραδοσιακής προφορικής αφήγησης στην χώρα μας. Είναι ιστορητής και μελετητής της προφορικής λογοτεχνίας και παράδοσης.
Την τέχνη του την κληρονόμησε από την γιαγιά του. Την καλλιέργησε σπουδάζοντας στην Ελλάδα και την Ευρώπη και δημιουργώντας στα τέσσερα μονοπάτια των σύγχρονων προφορικών αφηγητών: την λογοτεχνία, το (σωματικό) θέατρο, την παιδαγωγική και την ψυχοθεραπεία. Όσο ζούσε στην Αθήνα συνδημιούργησε προγράμματα πολιτιστικής εμψύχωσης με θέμα την κλασσική παιδική λογοτεχνία και τα ελληνικά λαϊκά παραμύθια που παρακολούθησαν πάνω από 5.000 μαθητές και εκπαιδευτικοί Δημοτικών σχολείων της Αττικής (1986-1991).
Έχει σπουδάσει Αγγλική φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Είναι διδάκτωρ Αισθητικής Αγωγής του ίδιου Πανεπιστημίου στον Παιδαγωγικό τομέα του Φιλοσοφικού- Παιδαγωγικού- Ψυχολογικού τμήματος της Φιλοσοφικής Σχολής με θέμα « Η προφορική αφήγηση και η παιδαγωγική αξιοποίηση της ελληνικής λαϊκής λογοτεχνίας».
Γνώρισε τους σύγχρονους παραμυθάδες στην Γαλλία στα τέλη της δεκαετίας του 1980. Αναζητώντας τις μικρές ανθρώπινες κοινότητες, την σιωπή και το σκοτάδι που κλωσούν τα παραμύθια εγκατέλειψε την Αθήνα το 1990 και εγκαταστάθηκε αρχικά στον Βόλο και αργότερα στο Πήλιο. Από τότε έχει αφοσιωθεί στην τέχνη της προφορικής λογοτεχνίας και αφήγησης.
Δίνει παραστάσεις αφήγησης και διδάσκει σε εργαστήρια για την τέχνη του ταξιδεύοντας σε όλη την Ελλάδα, την Κύπρο και την Ευρώπη. Συμμετέχει με εισηγήσεις του σε διεθνή και πανελλήνια συνέδρια και ημερίδες, στην Ελλάδα και την Ευρώπη. Το φθινόπωρο του 1995-96, συνδιοργάνωσε την διεθνή συνάντηση «Άκου μια ιστορία» για την προφορική αφήγηση στο ίδρυμα Γουλανδρή- Χορν όπου αφηγήθηκαν και δίδαξαν την τέχνη τους ιστορητές από όλο τον κόσμο. Παράλληλα παρουσιάστηκαν από ειδικούς οι εφαρμογές της ιστόρησης στην σύγχρονη τέχνη, την παιδεία και την θεραπεία.
Συνεργάζεται τακτικά από το 1998 με το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού Κύπρου για τη γνωριμία του κυπριακού κοινού με την αναβίωση της παραδοσιακής προφορικής αφήγησης. Από το 2002 εφαρμόζει πρωτότυπη μέθοδο, που δημιούργησε για την Υπηρεσία Καταπολέμησης Ναρκωτικών της Αστυνομίας Κύπρου, με σκοπό τη πρόληψη χρήσης εξαρτητικών ουσιών, για μαθητές πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, βασισμένη στην αφήγηση λαϊκών παραμυθιών. Στο πλαίσιο αυτής της συνεργασίας, και με σκοπό την ευαισθητοποίηση των εφήβων και των ενηλίκων, ανέβασε, στη Λευκωσία, μια παράσταση θεάτρου(2004) και μια αφήγησης(2005) με πρώην χρήστες εξαρτησιογόνων ουσιών, μέλη της θεραπευτικής κοινότητας «Η Αγία Σκέπη».
Από το 2002 δημιούργησε ένα εργαστήρι αφήγησης τρίτης ηλικίας στα ΚΑΠΗ Δήμου Βόλου με το οποίο επισκέφθηκε σχολεία, έδωσε παραστάσεις και δημιούργησε ραδιοφωνική εκπομπή.
Χρησιμοποίησε, ακόμα, την τέχνη του για βοήθεια παιδιών με νοητικές και σωματικές αναπηρίες. Πολυάριθμες εκδηλώσεις του έχουν γίνει για την ενίσχυση των εκστρατειών της Διεθνούς Αμνηστίας, της οργάνωσης διεθνούς αλληλεγγύης Μια Γη, οικολογικών οργανώσεων κ.α.
Στο Βόλο έχει δώσει πολυάριθμες παραστάσεις «λογοτεχνικού αναλογίου» για ενήλικες (Δημοτικό Κέντρο Ιστορίας) και παιδιά (παιδικές βιβλιοθήκες) αναδεικνύοντας τη σύνδεση της γραπτής λογοτεχνίας με τη προφορικότητα.
Είναι ακόμη σκηνοθέτης, συγγραφέας θεατρικών έργων, βιβλίων για παιδιά, για ενήλικες καθώς και σεναρίων για παιδικές εκπομπές.
Η κρατική τηλεόραση Ε.Τ. 1 έχει αφιερώσει δύο ντοκυμονταίρ στο έργο του: «Ένας άνθρωπος, ένας τόπος» και «Μια μέρα για όλους- Ημέρα Τρίτης Ηλικίας»
Πρόσφατα εκπροσώπησε την Ελλάδα στο παγκόσμιο λαογραφικό συνέδριο και διεθνές φεστιβάλ αφήγησης της Μάλτας και αφηγήθηκε στα Δημοτικά σχολεία και στο ενήλικο κοινό της Μάλτας. Είναι μέλος του Ελληνικού Κύκλου Παιδικού Βιβλίου και επιστημονικός συνεργάτης του Ε.Ι.Π.Ε. (Ερευνητικό Ίδρυμα Πολιτισμού και Εκπαίδευσης).
Στην Ευρώπη αφηγείται στα αγγλικά, τα γαλλικά και τα ιταλικά.
σχόλια