Δευτέρα, μεσημεράκι. Είμαι στο φαρμακείο για να αγοράσω φάρμακο που μου έγραψε γιατρός σε ηλεκτρονική συνταγή. Η φαρμακοποιός ψαχουλεύει το κομπιούτερ της, αλλά φαίνεται προβληματισμένη. «Η συνταγή είναι λάθος.» μου λέει στο τέλος. «Σας έχει γράψει το κουτί με τα 60 χαπάκια, ενώ εγώ εδώ βλέπω μόνο το 30άρι. Δεν μπορώ να το περάσω, δεν το αναγνωρίζει το σύστημα». Μπερδεύομαι. «Μα καλά, κι αυτή πώς έβαλε το 60άρι, αφού δεν το βλέπετε; Που το βρήκε;». «Θα της το έβγαλε το σύστημα», μου απαντά, σηκώνοντας ελαφρώς το φρύδι για να σχολιάσει την άγνοιά μου.
Το σύστημα έχει εδώ και χρόνια καταγραφεί στη φαντασία μου σαν ένα τέρας βγαλμένο από το Μπαμπούλας ΑΕ, τρομακτικό και αθώο παράλληλα, έτοιμο να με κάνει να ουρλιάξω από φόβο και να το λυπηθώ ταυτόχρονα για το ρόλο που το έχουν αναγκάσει να παίξει. Κάθε φορά που ακούω ‘δεν το αναγνωρίζει το σύστημα’, ‘το σύστημα με πετάει έξω’, ‘φταίει το σύστημα’, ‘το σύστημα έχει πέσει και αρνείται να σηκωθεί’, βλέπω μπροστά μου αυτό το κακόμοιρο σύστημα, που μπροστά του όλοι νίπτουν τας χείρας τους, με μαύρα γυαλιά και καμπαρτίνα, να παλεύει να εξαφανιστεί. Γιατί το «σύστημα», πέρα από την λειτουργική, φιλοσοφική ή όποια άλλη έννοια μπορεί να του αποδώσει κανείς, έχει εξελιχθεί και σε πρόχειρο ένοχο, σε εύκολο ‘θύμα’ του χάους, της ανοργανωσιάς και της παράνοιας, καθώς μπορούν, όπως φαίνεται, να του αποδοθούν όλα τα κακά της μοίρας μας χωρίς να είναι σε θέση να αντιδράσει κανείς. Το αόρατο, άγνωστο, ανώνυμο σύστημα δε μπορεί να τεθεί προ των ευθυνών του, όπως ας πούμε ο άχρηστος, ανεκπαίδευτος, απρόθυμος εργαζόμενος ή εργοδότης, που κάνει ή δεν κάνει ό,τι μπορεί.
Οι εταιρίες τηλεφωνίας για παράδειγμα έχουν χάσει εδώ και καιρό το παιχνίδι. Πρόσφατα, ο Δ. άκουσε τη συμβουλή απεγνωσμένης υπαλλήλου καταστήματος κινητής τηλεφωνίας και πήγε στο απέναντι, ανταγωνιστικό κατάστημα, για να μπορέσει να εξυπηρετηθεί. Έχει τολμήσει να διαμαρτυρηθεί για την καθυστέρηση σε μια αλλαγή που ήθελε να κάνει στη σύνδεσή του λαμβάνοντας αρχικά την «έτσι είναι το σύστημα» απάντηση, που είναι και αποστομωτική. Τα πλοκάμια του συστήματος βρίσκονται παντού, ακόμη σε μέρη που δεν περιμένει να τα βρει οπωσδήποτε κανείς. Δεν είναι μόνο οι δημόσιες υπηρεσίες και οι τράπεζες, αλλά και οι κρατήσεις εισιτηρίων, οι εγγραφές σε σχολεία, τα πανεπιστήμια και πλήθος εταιριών παροχής υπηρεσιών. Το ‘σύστημα’, άλλωστε, τείνει να γίνει η λέξη που δε μπορεί να αντικρούσει κανείς, ακόμη κι όταν ζητά να του ανοίξουν την πόρτα μουσείου στην επαρχία, με το επιχείρημα ότι το ωράριο που αναγράφεται απ’ έξω οφείλει να τηρηθεί.
Γενικά, το πρόβλημα στο σύστημα έχει την τάση να συμβαίνει λίγο πριν το τέλος μιας βάρδιας, παρασκευο-δευτέρες ή όταν πρόκειται ουσιαστικά να εξυπηρετηθείς. Ο μεγάλος αδελφός δεν είναι μόνο δικαιολογία, αλλά συχνά και ανάγκη, σε έναν κόσμο (βλέπε κράτος) με χίλια μύρια βάσανα και παντελή έλλειψη οργάνωσης και θετικής προοπτικής. Υπάρχουν πράγματι πολλά και ασύμβατα μεταξύ τους ‘συστήματα’, τα προβλήματα των οποίων μόνο στην πράξη κάνουν την εμφάνισή τους, καθώς για κάποιο λόγο είναι πάντα αδύνατο να τα προβλέψει κανείς. Υπάρχουν επίσης πολλοί μπαμπούλες στο δρόμο μας, που βρέθηκαν, χάθηκαν ή τοποθετήθηκαν, αλλά πάντως καταλήγουν να μας δυσκολεύουν συστηματικά τη ζωή. To σίγουρο είναι ότι σε κάθε blame it on the system κατάσταση, όσο κι αν θυμώνεις, δεν μαθαίνεις ποτέ ακριβώς τι έχει συμβεί. Άντε βρες άκρη δηλαδή.
σχόλια