Η πεποίθηση ότι ο τρόπος διασκέδασης επηρεάζει την πολιτική μας θέση μπορεί να φανεί σε μερικούς γελοία. Πολλοί θα γελούν με την ιδέα ότι το Star Wars ίσως επηρέασε την πολιτική στάση της Γενιάς Χ. Ίσως, το πιο γελοίο απ' όλα, ότι η πάρα πολύ δημοφιλής ιστορία της J.K. Rowling για ένα αγόρι θα μπορούσε να παίξει ρόλο στην πολιτική θέση των παιδιών της νέας χιλιετίας. Αλλά αυτό ακριβώς προκύπτει από μια πρόσφατη έρευνα που έκανε ο Anthony Gierzynski, η οποία δημοσιεύτηκε από την John Hopkins University Press.
Ο Anthony Gierzynski υποστηρίζει ότι η ιστορία του Χάρι Πότερ επηρέασε τις πολιτικές αξίες και τις απόψεις της γενιάς που μεγάλωσε με αυτά τα βιβλία. Τα βιβλία συσχετίζονται με υψηλότερα επίπεδα ανοχής για μειονότητες, μικρότερη προδιάθεση στον αυταρχισμό, ενδυνάμωση της ισότητας και με αντίθεση στη βία και στα βασανιστήρια. Όπως θα έχουν παρατηρήσει οι αναγνώστες των βιβλίων, ορισμένα από αυτά τα σημαντικά θέματα επαναλαμβάνονται. Η ερεύνα δείχνει ότι ο τρόπος με τον οποίο απορροφάμε τις ιστορίες και επεξεργαζόμαστε τις ιδέες που υπάρχουν μέσα σ' αυτές διαφέρει με τον τρόπο που επεξεργαζόμαστε πληροφορίες – αντιδρούμε σε ένα πιο συναισθηματικό επίπεδο.
Συχνά απολαμβάνουμε ιστορίες που έρχονται σε αντίθεση με τις απόψεις μας. Αυτό μπορεί να έχει να κάνει με το πόσο δημοφιλείς είναι, με την κάλυψή τους από τα ΜΜΕ, με τα ρεπορτάζ, με τη διαφήμιση – για πολλούς λόγους. Μόλις βυθιστούμε σε ένα βιβλίο, τηλεοπτικό πρόγραμμα ή ταινία, μόλις ταυτιστούμε με ορισμένους χαρακτήρες, είναι πολύ πιθανό, όπως έχουν αποδείξει οι μελετητές επικοινωνίες, να αποδεχτούμε τα διδάγματα της αφήγησης, και να μιμηθούμε τις ιδιότητες του ήρωα με τον οποίο έχουμε ταυτιστεί.
Όταν καταναλώνουμε ιστορίες με στόχο τη διασκέδαση είναι πιο πιθανό να είμαστε δεκτικοί σε πολιτικά μηνύματα – είμαστε χαλαροί, διασκεδάζουμε, το πολιτικό μας φίλτρο ατονεί. Για την ακρίβεια, οι περισσότεροι άνθρωποι δεν συνειδητοποιούν τα πολιτικά μηνύματα όταν διαβάζουν ή παρακολουθούν μια πλοκή σε μια οθόνη, γιατί δεν τα ψάχνουν συνειδητά.
Ο Gierzynski έχει κάνει επιπρόσθετες έρευνες, στις οποίες φαίνεται ότι η έκθεση σε διάφορες μορφές επιστημονικής φαντασίας επηρεάζουν την άποψη των ανθρώπων σχετικά με την δικαιοσύνη. Σε μια από αυτές τα αποτελέσματα δείχνουν ότι η έκθεση στο Game of Thrones και στο House of Card μειώνει την τάση των ανθρώπων να πιστεύουν σε έναν δίκαιο κόσμο.
Υπάρχουν βέβαια σοβαρά μεθοδολογικά ζητήματα σε τέτοιες έρευνες αλλά αυτές οι δυσκολίες δεν έχουν εμποδίσει τους ερευνητές να εξετάζουν παρόμοια θέματα. Ο Gierzynski υποστηρίζει ότι πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη μας τον ρόλο των μέσων διασκέδασης στην ανάπτυξη πολιτικών θέσεων και στο πώς οι πολίτες βλέπουν τις κυβερνήσεις και τους ηγέτες τους. Αυτό είναι ακόμη πιο σημαντικό τώρα, στην εποχή της απεριόριστης επιλογής των μέσων ενημέρωσης.
σχόλια