Οι Ακέφαλοι Κούροι του Internet****

Μία μεγάλη μερίδα της κοινωνίας αληθινά πιστεύει ότι οι ομοφυλόφιλοι απαρτίζουν μία μυστική κλίκα, ένα είδος μασονικής στοάς που όλοι γνωρίζονται μεταξύ τους, κι όσοι δεν έχουν ακόμα γνωριστεί, αναγνωρίζονται στο δρόμο από κρυφά σημάδια στο μέτωπο. Δεν είναι απορίας άξιον, λοιπόν, όταν ένας ομοφυλόφιλος κάνει το coming out του, να ακούει κουβέντες του τύπου «έναν Κώστα από το Χαλάνδρι τον ξέρεις;» ή «μα, δε σου φαίνεται!». Ακόμη χειρότερη είναι η αντίληψη πολλών ότι οι ομοφυλόφιλοι δεν έχουν πρόβλημα να πάνε με οποιονδήποτε άντρα (σκόπιμα δεν αναφέρω τις λεσβίες, γιατί εκεί κι αν η εικόνα της κοινωνίας είναι στρεβλή!), σε ακραίες δε περιπτώσεις, "κινδυνεύουν τα παιδάκια μας"...

Αλλά, είναι παντελώς αδικαιολόγητη αυτή η εικόνα; Και δεν αναφέρομαι μόνο στις τάξεις των «ανυποψίαστων» ετεροφυλόφιλων, αλλά και αναμεταξύ των ομοφυλοφίλων. Για παράδειγμα, κοιτώντας κανείς τα προφίλ στα chatrooms και τα applications γνωριμιών, διαβάζει συχνά: «μακριά οι αδερφές» και «είμαι εκτός gay κυκλωμάτων», ωσάν αυτός που τα γράφει να εννοεί ότι κινδυνεύει από την «Επίθεση Της Γιγαντιαίας Αδερφής», στη πρώτη περίπτωση, και για τη δεύτερη περίπτωση ότι κάπου στην Αθήνα ή αλλού 1.000.000 gay (το 10% του πληθυσμού, έτσι;) μαζεύεται και κάνει μία πελώρια παρτούζα! Και πώς να μην είναι έτσι η εντύπωση που έχουν ορισμένοι από τη στιγμή που το μόνο πράγμα που αναρτούνε στο προφίλ τους είναι είτε μία μουτζουρωμένη φωτογραφία, είτε φορώντας ό,τι αξεσουάρ έχουν από το χειμερινό σκι, είτε (βλ. επικεφαλίδα) μία φωτογραφία από το λαιμό και κάτω;

Κι ας δεχτούμε ότι έως ένα βαθμό μπορεί να είναι δικαιολογημένη η «κρυπτότητα» ενός προφίλ στις περιπτώσεις της επαρχίας ή όπου, τέλος πάντων, ο καθένας για προσωπικούς λόγους δε θέλει να αποκαλύψει την ταυτότητά του στο internet. Αλλά αυτό επ' ουδενί δεν μπορεί να εξηγήσει το γιατί ο ίδιος άνθρωπος που φοβάται να μην αποκαλυφθεί το ποιος είναι, δεν φοβάται την (ακραία;) περίπτωση του, όχι μόνον να αποκαλυφθεί, αλλά και να εκτεθεί παντού με το να δει ξαφνικά το όνομά του κάπου, συνοδευόμενο από xxx photo! Λίγες οι περιπτώσεις ανθρώπων που είδανε τα προφίλ τους να κυκλοφορούν ελεύθερα;

Πολύ πριν φτάσει κανείς να αποζητά την κοινωνική αποδοχή (όχι ανοχή, προς Θεού!), θα πρέπει να έχει ο ίδιος αποβάλλει από πάνω του τα ενοχικά σύνδρομα που άθελα (ή ηθελημένα;) του έχουν επιβληθεί από το σπίτι, από το περίγυρό, από τη κοινωνία, από τη θρησκεία και πάει λέγοντας.

Συνάμα, το πρότυπο του ομοφυλόφιλου που αναπαράγεται στις τηλεοπτικές σειρές, λίγο έχει αλλάξει από το πρότυπο των ελληνικών ταινιών του '50: ο χαριτωμένος, πλην όμως «λυσσάρης» gay, που την πέφτει σε ό,τι φέρει μουστάκι ή στολή. Και ενώ στη περίπτωση των γυναικών που επιδεικνύουν τέτοια συμπεριφορά η ταμπέλα που τις ακολουθεί είναι, λίγο πολύ, του «πουτανακίου», στη περίπτωση του ομοφυλόφιλου άντρα η ταμπέλα που τους ακολουθεί είναι, στη χειρότερη των περιπτώσεων, του «κακόμοιρου του παιδιού που με τη κατάλληλη γυναίκα θα άλλαζε τον στραβό δρόμο που έχει πάρει». Ποια είναι η κατάλληλη;

Στον αντίποδα, έχουμε ένα άλλο φαινόμενο το τελευταίο διάστημα, της μετά τυμπανοκρουσιών δημοσιοποίησης της ομοφυλοφιλίας διασήμων και αναγνωρίσιμων προσώπων, ακόμα δε και των γάμων στους οποίους προέβησαν στην άλλη άκρη της γης. Τούτο, όμως, θυμίζει τις απαρχές του φεμινιστικού κινήματος, που γυμνόστηθες οι φεμινίστριες παρήλαυναν στο δρόμο, διεκδικώντας το δικαίωμα της ίσης μεταχείρισης. Το αποτέλεσμα είναι οι γυναίκες να εξακολουθούν να κάνουν «τις δουλειές του σπιτιού» και, επιπροσθέτως, να τρέχουν όλη μέρα για δουλειά και καριέρα. Αυτό ήταν το ζητούμενο; Την ίδια στιγμή, χιλιάδες νέοι gay, βλέποντας την ανοχή (έως και τον χαρακτηρισμό ως «μοδάτου») του coming out αστέρων του σινεμά, επαγγελματιών της μόδας και τηλεοπτικών αστέρων (ποτέ, όμως, πολιτικών...), ουσιαστικά κατευθύνονται προς την εξής λογική: «γίνε πρώτα διάσημος και μετά κάνε ό,τι θες», αγνοώντας τα πραγματικά κίνητρα του καθενός (όπως το να έχει μόλις ανοίξει ένας εξ' αυτών νέο gay bar ή να βλέπει τις «μετοχές» του να φθίνουν μετά από μια ηλίθια κόντρα...)

Εν τέλει, ποιο είναι το ζητούμενο; Κατά τη γνώμη μου, πολύ πριν φτάσει κανείς να αποζητά την κοινωνική αποδοχή (όχι ανοχή, προς Θεού!), θα πρέπει να έχει ο ίδιος αποβάλλει από πάνω του τα ενοχικά σύνδρομα που άθελα (ή ηθελημένα;) του έχουν επιβληθεί από το σπίτι, από το περίγυρό, από τη κοινωνία, από τη θρησκεία και πάει λέγοντας. Οπωσδήποτε, αυτή η διαδρομή, όπως κάθε άλλη, γίνεται ευκολότερη εάν συντονισθεί με «ομοϊδεάτες», που όμως τί ακριβώς πρεσβεύουν; Το δικαίωμα στο «τσιτσίδωμα» (βλ. prides); Το δικαίωμα στο (εφήμερο) σεξ; Ή το δικαίωμα στο να φλερτάρει κανείς ελεύθερα, με τον ίδιο βαθμό αυτοσυγκράτησης (ή ελευθεριότητας) που ισχύει για τον καθένα, ανεξαρτήτως «φύλου»;

Σε μεγάλο βαθμό η άρνηση της κοινωνίας και, εν πολλοίς, της οικογένειας να αποδεχθεί το ομοφυλόφιλο μέλος της οφείλεται στα στερεότυπα-κατάλοιπα μιας εποχής που, έτσι κι αλλιώς, σατιριζότανε το καθετί «ασυνήθιστο».

Πριν από λίγα χρόνια είχε γίνει μία εξαιρετική δουλειά με μία ομάδα ακτιβιστών, οι οποίοι εμπνευσμένοι από παρόμοιες δράσεις του εξωτερικού, αποπειράθηκαν να κάνουν στην Αθήνα τις λεγόμενες «Δράσεις Δρόμου» (Street Actions). Το σχέδιο έχει ως εξής: μία ομάδα ανθρώπων δημιουργεί ζευγάρια (ή παρέες) και ξεχύνεται στους δρόμους και με το motto «κάντο όπως οι straight» να φερθούν και να άγουν ωσάν να ήταν straight ζευγάρια/ παρέα. Μέχρις εδώ μπορεί κανείς να πει «με συγχωρείς, αλλά πολλοί εξ ημών έχουμε προσπεράσει αυτό το στάδιο της αυτοαποδοχής και ως άτομα ή ζευγάρια φερόμαστε και αγόμαστε χωρίς φόβο και χωρίς πάθος». Σύμφωνοι, μόνο που αυτό που κάνει την εν λόγω Δράση μοναδική είναι το εξής: ταυτόχρονα με τη πρώτη ομάδα, μία δεύτερη ομάδα ακροβολίζεται ανάμεσα στο κόσμο και καταγράφει αντιδράσεις και σχόλια, γιατί μπορεί κατάμουτρα κάποιος να μη σου λέει τι ακριβώς πιστεύει (μέχρι να βρεθείς χτυπημένος από περαστική μοτοσυκλέτα...).

Τα συμπεράσματα ήταν απίστευτα! Όχι μόνον καταρρίφθηκαν τα στερεότυπα που θέλουν την Αθήνα να είναι μια άκρως ομοφοβική πόλη, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις, τα παιδιά που συμμετείχαν βρέθηκαν απέναντι σε υπερασπιστές που ούτε κατά φαντασία περίμεναν! Χαρακτηριστικό παράδειγμα, όταν στον ηλεκτρικό δύο ακτιβιστές άρχισαν να δίνουν φιλιά στο μάγουλο, όπως θα έκανε ένα straight ζευγαράκι και ουδείς θα αισχυνόταν, τουναντίον θα το κοίταζε και με τρυφερότητα, δεχθήκαν λεκτική και σωματική επίθεση από έναν νεαρό. Κλήθηκε η αστυνομία και πάνω που θα περίμενε κανείς αυτή να διατηρήσει μίαν, τουλάχιστον, επιφύλαξη όταν θα πληροφορούνταν το τι έγινε, αντιθέτως ενθάρρυναν τους ακτιβιστές να προβούν σε καταγγελία και μήνυση. Αυτή δεν έγινε, αλλά το μήνυμα πέρασε.

Εν κατακλείδι, αυτό που προσπαθούμε να καταδείξουμε είναι το εξής: σε μεγάλο βαθμό η άρνηση της κοινωνίας και, εν πολλοίς, της οικογένειας να αποδεχθεί το ομοφυλόφιλο μέλος της οφείλεται στα στερεότυπα-κατάλοιπα μιας εποχής που, έτσι κι αλλιώς, σατιριζότανε το καθετί «ασυνήθιστο». Να θυμηθούμε τα τραγούδια για τον «μαύρο, τον αράπη, τον ταμ ταμ ταμ»; Ή, αργότερα, τα ανέκδοτα για τον «αλβανό τουρίστα»; Γιατί σήμερα αυτά έχουν παρέλθει; Γιατί οι ίδιες οι ομάδες αυτές φροντίσανε να δείξουν ότι τα «ασυνήθιστά» τους χαρακτηριστικά δεν έχουν τίποτα να κάνουν με τη ποιότητά τους ως ανθρώπων και για τις περιπτώσεις εκείνες που «ομόφυλοί» τους προβαίνανε σε ασχήμιες, οι ίδιοι ήταν που πρώτοι φροντίσανε να διαφοροποιηθούν.

Έτσι και στη «φυλή» των gay, η άποψή μας είναι πως η επίτευξη της κοινωνικής ενσωμάτωσης, όχι μόνο δεν επαφίεται στη προσωπική στάση του καθενός, αλλά είναι υποχρέωση να καταδεικνύονται τα κακώς κείμενα από τους ίδιους τους ομοφυλόφιλους. Με άλλα λόγια, όχι, δεν είναι πρόοδος να εξακολουθεί ακόμη και σήμερα ο ρόλος του ομοφυλόφιλου στη τηλεόραση να είναι αυτός της «καρικατούρας». Όχι, δεν είναι πρόοδος να επιδεικνύεται ανοχή στον τοπικό άρχοντα που αναφωνεί «σκάσε μωρή». Όχι, δεν είναι πρόοδος να γίνεται πρωτοσέλιδο «ο γάμος της Νέας Υόρκης», ωσάν οι νεόνυμφοι να λένε κατάμουτρα στους εν Ελλάδι gay: κοίτα τι έκανα που εσύ δεν μπορείς.

Πρόοδος είναι όταν στην ερώτηση «είσαι παντρεμένος;» να απαντάς «όχι, γιατί ακόμη δεν έχει προβλεφθεί για τους gay το σύμφωνο συμβίωσης». Πρόοδος είναι όταν στo ξενοδοχείο σου δίνουνε δύο μονά κρεβάτια να ζητάς ένα διπλό. Πρόοδος είναι να πεις στην οικογένειά σου «ελάτε να κουβεντιάσουμε τι ακριβώς είναι αυτό που σας φοβίζει στην ιδέα του ότι είμαι gay και να σας αποδείξω ότι αυτό που έχετε στο μυαλό σας απέχει παρασάγγας από αυτό που είμαι εγώ».

Τέλος, πρόοδος είναι να έχεις στο προφίλ το (αληθινό σου) πρόσωπο.