Δεν ξέρω αν το προσέξατε –δεν το πολυδιαφημίσαμε κιόλας–, αλλά στο LIFO.gr, την τελευταία εβδομάδα, δεν αναδημοσιεύσαμε ΚΑΜΙΑ απ' τις δεκάδες δημοσκοπήσεις.
Γιατί; 1ον) Γιατί παίζονταν διάφορα παιχνίδια –και καλά, κέρδιζε η ΝΔ...!– και 2ον) Είχαμε βάσιμες υποψίες πως, όπως και τις προηγούμενες φορές, στο τέλος οι αναποφάσιστοι, η αποχή και όσοι «αντισυστημικοί» δεν δέχονταν να απαντήσουν στις δημοσκοπήσεις θα έφερναν πολύ διαφορετικό αποτέλεσμα.
Φανταστείτε να υπήρχαν δημοσκοπήσεις που έλεγαν ότι νικά με 7,5 μονάδες ο ΣΥΡΙΖΑ τη ΝΔ, και να τις γνωρίζαμε πριν από τις εκλογές. Πόσο διαφορετικά θα ήταν τα αποτελέσματα τότε; Ο Λαφαζάνης ίσως έμπαινε στη Βουλή, δεν θα υπήρχε πόλωση, Ποτάμι και ΠΑΣΟΚ θα ήταν σίγουρα πιο ψηλά, η διαφορά θα ήταν άλλη τελικά.
Ξέρω, όμως, ότι σχεδόν πάντα, μια-δυο μέρες πριν από τις εκλογές ο κόσμος γέρνει αποφασιστικά προς αυτόν που έχει τον αέρα του νικητή, δίνοντάς του ανέλπιστα μεγάλη νίκη.
Ο Κωνσταντίνος Ζούλας έγραψε στην «Καθημερινή» χτες: «Είναι πραγματικά εξοργιστικό ότι και οι δεκατέσσερις (!) δημοσκοπικές εταιρείες που δημοσίευσαν στοιχεία την προηγούμενη εβδομάδα (παρεμπιπτόντως, ολόκληρη Αγγλία έχει 5 εταιρείες ερευνών, ενώ στα δικά μας μητρώα είναι γραμμένες 56) έδιναν διαφορές της τάξεως της μισής ή της μίας ποσοστιαίας μονάδας και αρκετές, μάλιστα, με προβάδισμα της ΝΔ! Σε κάθε περίπτωση, όμως, είναι αδιανόητο, ακόμη και πρόεδροι δημοσκοπικών εταιρειών, να είναι παράλληλα και άτυποι σύμβουλοι κομμάτων και να υπάρχει πια η γενικευμένη αίσθηση ότι αναλόγως του μέσου με το οποίο συνεργάζεται κάθε εταιρεία, προμοτάρεται το ποσοστό του φίλα προσκείμενου κόμματος. Παγκοσμίως καινοφανές είναι, επίσης, και το να μην υπάρχει κανένας επιστημονικός έλεγχος από κάποια Αρχή για τις προβλέψεις των δημοσκόπων, ακόμη και όταν αυτές εμφανίζονται εντελώς ατεκμηρίωτες».
Δεν μπορώ να ξέρω αν είναι πουλημένες οι εταιρείες δημοσκοπήσεων, ξέροντας μάλιστα πως ακόμα και αυτή που συνεργάζεται με τον ΣΥΡΙΖΑ έβγαζε τα ίδια αποτελέσματα με τις άλλες! Ξέρω, όμως, ότι σχεδόν πάντα, μια-δυο μέρες πριν από τις εκλογές ο κόσμος γέρνει αποφασιστικά προς αυτόν που έχει τον αέρα του νικητή, δίνοντάς του ανέλπιστα μεγάλη νίκη.
Κάθε φορά που άκουγα ότι είναι ισοπαλία στις δημοσκοπήσεις, σκεφτόμουν: «Οk, βάλε κι ένα +5-6% υπέρ του ΣΥΡΙΖΑ, και ξέρουμε το αποτέλεσμα». Δεν απέτυχαν όμως μόνο οι δημοσκοπήσεις αλλά και τα exit polls. Ο κόσμος είτε δεν απαντούσε ή απαντούσε ψέματα.
Η πρυτανεία του Πανεπιστημίου Μακεδονίας έβγαλε ανακοίνωση για τις προεκλογικές έρευνες που διενήργησαν μέλη ΔΕΠ και ερευνητές του. Εκτός των άλλων, αναφέρει:
«Το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας αφενός μεν στέκεται αρωγός σε κάθε ερευνητική προσπάθεια των μελών ΔΕΠ και όλων των ερευνητών του μεταπτυχιακού και προπτυχιακού επιπέδου, αφετέρου δε θεωρεί απολύτως αυτονόητο ότι η λειτουργία αυτή είναι αυστηρώς επιστημονική και κείται μακράν οιασδήποτε σκοπιμότητας, εκτός εκείνων που υπηρετούν αποκλειστικά και μόνον την επιστήμη και το δημόσιο συμφέρον. Το πράττει αυτό στο πλαίσιο της συνολικής δραστηριότητάς του, η οποία έχει πολλαπλώς αναγνωριστεί». Η δε Μονάδα Ερευνών Κοινής Γνώμης και Αγοράς του Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου του Πανεπιστημίου Μακεδονίας τονίζει πως «ιδρύθηκε το 2008 με στόχο την ενίσχυση της παραγόμενης από το πανεπιστήμιο εφαρμοσμένης έρευνας, εκπονώντας από το ίδιο έτος έρευνες κοινής γνώμης σε ένα ευρύ φάσμα ενδιαφερόντων, οικονομικού και κοινωνικού χαρακτήρα, τηρώντας απαρέγκλιτα όλες τις επιστημονικά αποδεκτές μεθοδολογίες και κώδικες δεοντολογίας... Η επιστημονική έρευνα εξελίσσεται μέσα από λάθη και αστοχίες. Αυτός είναι, εξάλλου, και ο πυρήνας της επιστημονική εξέλιξης. Η καλοπροαίρετη κριτική στις δημοσιευμένες έρευνες από τους πολίτες και την κοινωνία είναι σαφώς ευπρόσδεκτη, όπως φυσικά πρέπει να συμβαίνει σε καθετί δημόσιο».
Κυρίως όμως δεν χρειάζεται οι πολιτικοί να άγονται και να φέρονται από δημοσκοπήσεις και να κρίνουν ανάλογα με το τι (υποτίθεται ότι) θέλει τη δεδομένη στιγμή ο κόσμος.
Δεν έχει άδικο. Μόνο που δεν βλέπουμε να εξελίσσεται η επιστημονική έρευνα μέσα απ' τα λάθη αλλά να έχει όλο και χειρότερα αποτελέσματα! Είμαι σίγουρος ότι είναι σπουδαίοι επιστήμονες και σέβομαι την ερευνητική προσπάθεια των μελών ΔΕΠ και όλων των ερευνητών του μεταπτυχιακού και προπτυχιακού επιπέδου, αλλά μήπως τα αποτελέσματα να τα κρατούν για τους εαυτούς τους; Ας εξασκηθούν, ας βεβαιωθούν ότι μπορούν να υπολογίσουν αυτά που πρέπει να υπολογιστούν, κι όταν τελειοποιήσουν τις έρευνές τους, τότε ας αρχίσουν να τις «πουλάνε» στα κανάλια και να τις δημοσιοποιούν.
Μια λύση; Απαγόρευση κρυφών και φανερών δημοσκοπήσεων μια βδομάδα (ή και περισσότερο) πριν από τις εκλογές και κατάργηση των exit polls.
Ας περιμένουμε, όπως κάποτε, με αγωνία, μπροστά στην τηλεόραση, τα αποτελέσματα. Θυμάμαι παλιά πόσο θρίλερ ήταν οι εκλογές, πώς περνούσαν λίγες ώρες και σιγά-σιγά σχηματιζόταν η εικόνα, πόσο ενθουσιασμό ένιωθε κανείς βλέποντας το μυστήριο να λύνεται σταδιακά, καθώς τα κομματάκια του παζλ έμπαιναν στη θέση τους.
Τώρα, στις 7 ακριβώς, μας λένε τα exit polls, για λίγο τα πιστεύουμε και μετά, έχοντας αυτά ως σημεία αναφοράς, προσπαθούμε να προσαρμόσουμε τις αντιδράσεις μας ή, έστω, να προσαρμοστούμε στην πραγματικότητα με βάση νούμερα που δεν έχουν καν σημασία.
Γιατί; Αν μπορούσαν να πέσουν μέσα, θα το καταπίναμε. Αλλά τώρα; Για πoιον λόγο πρέπει επειγόντως να ξέρουμε ένα αποτέλεσμα ακριβώς στις 7 (πόσω μάλλον ένα λάθος αποτέλεσμα); Περιμέναμε έναν μήνα να γίνουν οι εκλογές, μπορούμε να περιμένουμε μια ωρίτσα παραπάνω μέχρι να αρχίσουν να βγαίνουν τα κανονικά αποτελέσματα.
Δεν χρειάζονται ούτε κολπάκια (ή η υπόνοια ύπαρξης κολπακίων) με τις δημοσκοπήσεις, ούτε φαστ φουντ αποτελέσματα. Κυρίως όμως δεν χρειάζεται οι πολιτικοί να άγονται και να φέρονται από δημοσκοπήσεις και να κρίνουν ανάλογα με το τι (υποτίθεται ότι) θέλει τη δεδομένη στιγμή ο κόσμος.
Ξεχάστε για λίγο τα νούμερα, και κάντε πολιτική.
σχόλια