H κρίσιμη αυτή φράση του μεγάλου μας ιστορικού πρέπει να μας γίνει οδηγός, όποτε θέλουμε να μιλήσουμε για την Ελλάδα και τον κόσμο της. Η έννοια της ιδιαιτερότητας, εξάλλου, ήταν οικεία σε όλη τη ρομαντική Ευρώπη του 19ου αιώνα - κάθε έθνος έχει την ιδιοσυστασία του. Την ιστορική του λόξα δηλαδή.
Δεν πρόκειται, βεβαίως, για ανεξήγητη κατάσταση, αλλά για παραδόσεις και στάσεις ζωής που πηγάζουν από την ιστορική διαδρομή του έθνους. Μία απ' αυτές είναι η στάση των Ελλήνων απέναντι στο κράτος. Διότι ο Έλληνας δεν είναι Ελβετός ούτε Ολλανδός. Ζούσε υπό κρατική οργάνωση ανέκαθεν. Άλλοτε ήταν η πόλις των Αθηνών, μετά η Ρώμη, ύστερα η ελληνική αυτοκρατορία του Βυζαντίου, εν συνεχεία το οθωμανικό και τέλος το νεοελληνικό κράτος. Έχουμε μάθει να ζούμε υπό κρατική ομπρέλα. Δεν είμαστε Νορμανδοί που έχτισαν εκ του μηδενός την κοινωνία τους, ως οικογενειακές φάρες, πάνω στα ερείπια της Ρώμης.
Δεν ζήσαμε ποτέ σαν δούλοι του φεουδάρχη. Και πάντα είχαμε απέναντί μας ένα οργανωμένο κράτος να μας προστατεύει. Επομένως, όλοι αυτοί που επιπόλαια σήμερα εμφανίζονται να βάλλουν κατά του «σπάταλου κράτους», καλά θα κάνουν να σκεφτούν για λίγο τι θα ήταν εάν δεν υπήρχε αυτό το σπάταλο και γαλαντόμο κράτος. Θα είχαν δουλειά στην εφημερίδα τους; Μάλλον όχι. Διότι δεν θα υπήρχε, άνευ των κρατικών διαφημίσεων. Θα μπορούσαν να ανεβάζουν χοροθέατρα στα πολιτιστικά βράχια; Όχι, βεβαίως. Διότι δεν θα είχαν επιχορήγηση. Θα μπορούσαν να παίξουν Μπέκετ ή Παύλο Σιδηρόπουλο στα φεστιβάλ τους; Ούτε. Θα είχαν δουλειές τα παιδιά τους και τα ανίψια τους και θα είχαν τη θεσούλα τους στο πανεπιστήμιο; Όλα το ελληνικό κράτος τους τα 'δωσε. Και σήμερα, για το ευχαριστώ που λέμε, το βρίζουμε κι από πάνω!
Επομένως, πρέπει να το προστατέψουμε. Και να μην το διαλύσουμε το κράτος μας, υπακούοντας στις ιδεοληψίες των νεοφιλελεύθερων. Εάν αύριο η Ελλάδα παρέδιδε το κράτος της στο χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο, στους ιδιώτες που περιμένουν σαν ύαινες, τότε θα είχαμε όχι την τύχη της βιομηχανικής Αγγλίας, αλλά την τύχη της Γεωργίας και της Ουκρανίας. Μια διεθνής πιάτσα δηλαδή. Και ίσως εκεί θέλουν κάποιοι να μας πάνε.
Η Ελλάδα όμως δεν πέρασε ποτέ από το άγριο βιομηχανικό στάδιο, δεν έγινε ποτέ Μάντσεστερ ούτε Σικάγο. Και δεν πρόκειται να γίνει. Η Ελλάδα έζησε ειρηνικά, ήσυχα και ωραία στη μικρή της γωνιά, με τα δικά της μέτρα. Τη μικρή της ιδιοκτησία, το φτωχό της το κράτος και με τους υπαλλήλους της. Αυτή είναι η ιδιορρυθμία της, η ιστορική της φυσιογνωμία.
Η Ευρώπη το ξέρει αυτό το πράγμα και γι' αυτό μας δανείζει. Για να υπάρχουμε ως ιστορικό έθνος, με την ιδιοτυπία μας, διότι είμαστε ο πνευματικός της πατέρας. Το είπε τις προάλλες ο Ντ' Εστέν: «Η Ευρώπη χωρίς την Ελλάδα θα είναι σαν παιδί χωρίς πιστοποιητικό γέννησης». Και είναι πραγματικά ευτύχημα που αυτή τη στιγμή η Γαλλία έχει για Πρόεδρο έναν αληθινό φιλέλληνα, τον Νικολά Σαρκοζί.
Η σύγχρονη Ελλάδα ζει εξαρχής με δανεικά. Έχουμε χρεοκοπήσει κι άλλες φορές. Και λοιπόν; Δεν πρέπει να μας φοβίζουν αυτά. Πάνω απ' όλα, είναι ανάγκη να διατηρήσουμε τη δυνατότητα να ζούμε με τον δικό μας τρόπο, τον ελληνικό. Ας βελτιώσουμε όσο μπορούμε τη διοίκηση, ας μειώσουμε τις σπατάλες της, αλλά ποτέ να μην εκχωρήσουμε κρατική κυριαρχία στο ιδιωτικό κεφάλαιο.
Οπότε, αναγκαστικά πρέπει να στηρίξουμε και την παρούσα κυβέρνηση και τα μέτρα της, τα άδικα εν μέρει, αφού πληρώνει ο μισθωτός και όχι ο τοκογλύφος. Είναι, ωστόσο, αναγκαίο κακό, στο βαθμό που υπηρετεί το τρέχον εθνικό συμφέρον. Εάν αύριο κρίνουμε πως διολισθαίνει, εκχωρώντας πολιτική κυριαρχία, τότε ας την αλλάξουμε. Προς το παρόν, είμαστε υποχρεωμένοι να βαδίζουμε προσεκτικά, σκεπτόμενοι πως αν κάτι πρέπει να κρατήσουμε όρθιο, είναι αυτό το διεφθαρμένο μεν, αλλά εξόχως ελληνικό κράτος μας. Το οποίο είναι μεν φτωχό, αλλά έχει μακρά ιστορία και είναι για μας τιμή που είμαστε μέλη του.
Την αγαπάμε την Ψωροκώσταινα.
σχόλια