Εκεί, στις αχανείς εκτάσεις της ρωσικής στέπας, κοντά στα σύνορα με το Καζακστάν, έξι ανοιχτόχρωμα καφέ άλογα διασχίζουν τα σκεπασμένα από χιόνι λιβάδια, τη στιγμή που μία ομάδα ασφαλείας τα προσέχει, παρέχοντας τους προστασία από λαθροθήρες και άλλους εισβολείς. Είναι το σπάνιο είδος αλόγων Przewalkski, με τον κοντόχοντρο σκελετό και τις αγκαθωτές χαίτες, ένα είδος που εγκαθίσταται ξανά στο φυσικό του περιβάλλον ύστερα από 20 χρόνια εξαφάνισης στην άγρια φύση. Γεννήθηκαν στα βόρεια της Αφρικής, πριν ταξιδέψουν αεροπορικώς στο Orenburg της Ρωσίας. Αυτά τα έξι - από τα συνολικά 10 - είναι που έγινε τελικώς εφικτό να επιβιβαστούν και να πετάξουν προς το νέο τους "σπίτι".
Τα άλλα 4 αλογάκια αντιστάθηκαν πεισματικά στη μετακόμιση, κάτι που έγινε σεβαστό από τους ανθρώπους του προγράμματος άγριας ζωής του Orenburg, όπως εξήγησε και η Rafilya Bakirova, διευθύντρια του οικισμού που θα φιλοξενήσει τους 6 εκπροσώπους του σπάνιου είδους. "Πάλεψαν με τόσο πείσμα για να μην έρθουν, που προτιμήσαμε να μην τα πιέσουμε περαιτέρω, καθώς φοβηθήκαμε ότι θα μπορούσαν να πάθουν κακό", είπε χαρακτηριστικά.
Η συγκεκριμένη περιοχή, 16.500 εκταρίων, είναι η μεγαλύτερη ζώνη προστατευόμενης παρθένας στέπας σε ολόκληρη τη Ρωσία, ενώ σύμφωνα με την ειδικό στα άλογα Tatyana Zharkikh, οι υπεύθυνοι του προγράμματος και η επιστημονική ομάδα που από εδώ και στο εξής θα παρακολουθεί την πορεία του σπάνιου είδους, ελπίζουν ότι οι απόγονοι τους θα φτάσουν αισίως τους 100. "Φαίνονται ευτυχισμένα εδώ", συμπλήρωσε, "δεν φοβούνται τον αέρα, το χιόνι ή το κρύο. Το συγκεκριμένο, αν έχει εξασφαλισμένη τροφή, θεωρείται ανίκητο!".
Πέρα από αυτά τα 6 αλογάκια, πέρσι το καλοκαίρι, επέστρεψαν σε στέπα της Μογγολίας, άλλα 4 του είδους, μια επιστροφή που θεωρήθηκε επιτυχής.
Από τα 2.000 άλογα που υπήρχαν σε όλον τον κόσμο, πλέον ζουν μόνο 300, συνήθως στην άγρια φύση και όταν εντοπίζονται μπαίνουν στη διαδικασία "επανένταξης" στο φυσικό τους περιβάλλον
Τα Przewalski πήραν το όνομα τους, από τον Ρώσο εξερευνητή που τα περιέγραψε πρώτος επιστημονικά. Ο λόγος για τον Nikolai Przewalski, ο οποίος ταξίδεψε σε ολόκληρη την Ευρασιατική στέπα, καλύπτοντας Ρωσία, Μογγολία, Ουκρανία και Καζακστάν. Ωστόσο, τα αλογάκια του είδους, οδηγήθηκαν στο χείλος της εξαφάνισης κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα: πολλά θανατώθηκαν ή αιχμαλωτίστηκαν από λαθροθήρες για να οδηγηθούν σε ζωολογικούς κήπους σε όλο τον κόσμο, την στιγμή που άλλα εκτοπίστηκαν από το φυσικό τους περιβάλλον, εξαιτίας ανθρώπινων - συνήθως βλαβερών - δραστηριοτήτων.
Από τα 2.000 άλογα που υπήρχαν σε όλον τον κόσμο, πλέον ζουν μόνο 300, συνήθως στην άγρια φύση και όταν εντοπίζονται μπαίνουν στη διαδικασία "επανένταξης" στο φυσικό τους περιβάλλον, μέσω προγραμμάτων όπως το παραπάνω. Εν τούτοις, η μεγαλύτερη απειλή για το είδος, στο σήμερα, δεν είναι η αιχμαλωσία, αλλά η γενετική αλλοίωση. Ενώ προγράμματα, όπως αυτό του Orenburg, στοχεύει στο να μπορούν τα Przewalski να κινούνται ελεύθερα στο "σπίτι" τους, ακόμη και αυτό γιατί την ώρα κρύβει τεράστιο ρίσκο: αν τα αλογάκια ζευγαρώσουν με άλλα είδη εγχώριων αλόγων, τότε το πιθανότερο είναι να προκύψει ένα υβρίδιο, που θα αλλοιώσει το σπάνιο είδος και θα ακυρώσει όλη την προσπάθεια τέτοιου είδους προγραμμάτων.
Για την ώρα, λοιπόν, οι υπεύθυνοι του προγράμματος έχουν αποφασίσει να αφήσουν τα Przewalski σε περιφραγμένο χώρο, για να σταθεροποιήσουν τον πληθυσμό και να μην ριψοκινδυνεύουν να θέσουν σε κίνδυνο την αυθεντικότητα του γονιδίου τους. "Ακόμη και λίγα υβρίδια μπορούν να ακυρώσουν όλες τις προσπάθειες προστασίας του είδους. Ποιο το νόημα της προστασίας τους, αν είναι απλώς να προκύψουν μερικά ακόμη γλυκούλικα, με αγκαθωτές χαίτες, αλογάκια;", λέει χαρακτηριστικά η Zharkikh.
Και βέβαια, προκύπτει και ακόμη ένα όφελος από το συγκεκριμένο πρόγραμμα. Η διατήρηση της αγνότητας της ρωσικής στέπας έχει πάψει να αποτελεί προτεραιότητα για τους οικολόγους, που φοβούνται τις οικολογικές επιπτώσεις της εξαφάνισης ειδών. Στο οικοσύστημα της στέπας, αυτού του είδους τα ζώα συνεισφέρουν στην επανόρθωση ή ακόμη και στην πρόληψη οικολογικών φθορών, αναφέρει η επικεφαλής του Παγκόσμιου Οργανισμού για την Άγρια Ζωή της Κεντρικής Ασίας, Olga Pereladova. "Αν τα άλογα δεν βόσκουν στη στέπα, τότε η βλάστηση οργιάζει και αυτό αυξάνει την πιθανότητα πυρκαγιάς", τονίζει.
Ας σημειωθεί ότι η ώθηση της επιστροφής των αλόγων Przewalski στο φυσικό τους περιβάλλον, ήταν κάτι που ενθαρρύνθηκε και υποστηρίχθηκε με θέρμη, από τον Ρώσο Πρόεδρο, Βλάντιμιρ Πούτιν, ήδη από το 2011 επί πρωθυπουργίας του. Είχε χαρακτηριστικά αποκαλέσει αυτή την κίνηση, ως ένα συναρπαστικό πρότζεκτ και δεν ήταν η πρώτη φορά που έκανε κάτι τέτοιο. Ο Πούτιν, έχει επιβλέψει προσωπικά άλλα 3 πρότζεκτ που αφορούν τη διάσωση σπάνιων ζώων, μεταξύ των οποίων ο τίγρης Αμούρ, η φάλαινα Beluga και η πολική αρκούδα.
σχόλια