Έπειτα από τέσσερα χρόνια ακροαματικής διαδικασίας, η δίκη του πρώην στρατιωτικού ηγέτη των Σέρβων της Βοσνίας, Ράτκο Μλάντιτς, του «χασάπη των Βαλκανίων» όπως ήταν το προσωνύμιό του, εισήλθε σήμερα στην τελευταία εβδομάδα της με την έναρξη της εισαγγελικής έγκλησης που θα διαρκέσει τρεις ημέρες.
Ο Ράτκο Μλάντιτς, 74 ετών, κατηγορείται από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για την πρώην Γιουγκοσλαβία (ICTY) ότι διενήργησε «εθνοκάθαρση» ενός μέρους του πληθυσμού της Βοσνίας με σκοπό τη δημιουργία ενός εθνοτικά καθαρού σερβικού κράτους.
Αναμένεται να απαντήσει σε έντεκα κατηγορίες για γενοκτονία, εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και εγκλήματα πολέμου στη διάρκεια του πολέμου της Βοσνίας (1992-1995), που προκάλεσε τουλάχιστον 100.000 θανάτους και 2,2 εκατομμύρια εκτοπισμένους.
Στο τέλος της ακροαματικής διαδικασίας που ξεκίνησε το 2012, ο εισαγγελέας είπε πως ο Ράτκο Μλάντιτς έδινε τις εντολές και ήταν ο ενορχηστρωτής ενός στρατηγικού σχεδίου που«"άλλαξε ριζικά τη δημογραφική εικόνα των τομέων της Βοσνίας που διεκδικούσαν οι Σέρβοι της Βοσνίας».
«Αυτό που συνέβη από δήμο σε δήμο δεν ήταν ένα τυχαίο αποτέλεσμα της στρατιωτικής εκστρατείας αλλά ο ίδιος ο σκοπός της», είπε ο εισαγγελέας Άλαν Τάιγκερ ενώπιον του Δικαστηρίου στη Χάγη. «Μια εθνοκάθαρση δεν μοιάζει να είναι η συνέπεια της στρατιωτικής εκστρατείας αλλά ο σκοπός της», διευκρίνισε.
Απολογία
Ντυμένος με γκρίζο κοστούμι και γραβάτα με μπλε και λευκά σχέδια, ο Ράτκο Μλάντιτς, κατηφής, κοίταξε με έντονο βλέμμα για λίγα δευτερόλεπτα τους δημοσιογράφους και το κοινό καθισμένος στο βήμα, προτού στρέψει το βλέμμα για να διαβάσει κάποια έγγραφα.
Ο Μλάντιτς, σε βάρος του οποίου απαγγέλθηκαν κατηγορίες το 1995, συνελήφθη στο σπίτι ενός μέλους της οικογένειάς του στη Σερβία, στις 26 Μαΐου του 2011, αφού διέφευγε για 16 χρόνια από τη διεθνή δικαιοσύνη.
Ο Ράτκο Μλάντιτς θα πρέπει κυρίως να απολογηθεί για την πολιορκία του Σαράγεβο, που κράτησε 44 μήνες, στη διάρκεια των οποίων 10.000 πολίτες σκοτώθηκαν, από πυρά ολμοβόλων που εκτοξεύονταν από τους λόφους που περιβάλλουν την πόλη ή από πυρά ελεύθερων σκοπευτών.
Κατηγορούμενος για την ομηρία προσωπικού των Ηνωμένων Εθνών, ο Ράτκο Μλάντιτς διώκεται επίσης για τη σφαγή σχεδόν 8.000 μουσουλμάνων ανδρών και αγοριών τον Ιούλιο του 1995 στη Σρεμπρένιτσα, τη χειρότερη σφαγή που διαπράχθηκε στην Ευρώπη μετά τον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο.
Οι συνήγοροί του θα λάβουν τον λόγο την Παρασκευή.
Ο Μλάντιτς «έσερνε τον χορό»
Σύμφωνα με τους συνηγόρους του, ο Μλάντιτς και οι άνδρες του δεν έκαναν τίποτε περισσότερο από το να αμυνθούν στις επιθέσεις που εξαπέλυαν οι δυνάμεις των μουσουλμάνων της Βοσνίας και ο πρώην στρατιωτικός ηγέτης είναι θύμα μιας «πολιτικής δίκης».
Όμως αυτές οι «απόπειρες υπεράσπισης» έχουν σκοπό να «μεταμορφώσουν τον Μλάντιτς σε έναν ανίκανο χαμηλόβαθμο αξιωματικό που δεν ήταν τόσο σημαντικός όσο οι κύριοι διοικητές», σύμφωνα με τον εισαγγελέα Άλαν Τάιγκερ.
Το βίντεο μιας συνομιλίας ανάμεσα σε σέρβους στρατιωτικούς διοικητές που προέβαλε η κατηγορούσα αρχή αποδεικνύει πως «έδινε τις εντολές, έσερνε τον χορό», σύμφωνα με τον εισαγγελέα, ο οποίος είπε πως ο Μλάντιτς προσπαθεί «να αποσείσει την ευθύνη για εκείνα για τα οποία άλλοτε καυχιόταν».
Οι οικογένειες των θυμάτων αναμένουν με αγωνία την έκβαση της δίκης η οποία θα ανακοινωθεί το 2017.
Η Μουνίρα Σούμπασιτς, πρόεδρος της ένωσης των μητέρων του Σαράγεβο, ελπίζει πως ο Ράτκο Μλάντιτς θα καταδικαστεί στο τέλος σε ισόβια, ενώ το πολιτικό alter ego του Μλάντιτς, ο Ράντοβαν Κάρατζιτς, καταδικάστηκε πρόσφατα σε σαράντα χρόνια κάθειρξη, κυρίως για τη γενοκτονία της Σρεμπρένιτσα.
«Αυτοί που νομίζουν ακόμη πως ο Κάρατζιτς και ο Μλάντιτς είναι ήρωες θα μιλούσαν ίσως διαφορετικά σήμερα αν είχαν δικαστεί αμέσως μετά τον πόλεμο», δήλωσε η Σούμπασιτς.
Η δίκη του Ράτκο Μλάντιτς είναι η τελευταία για το ΔΠΔ για την Πρώην Γιουγκοσλαβία, το οποίο ιδρύθηκε εν μέσω του πολέμου το 1993 από τα Ηνωμένα Έθνη, προκειμένου να προσαγάγει στη δικαιοσύνη τους δράστες των χειρότερων εγκλημάτων που διαπράχθηκαν στη διάρκεια των πολέμων που συμπορεύτηκαν με τη διάλυση της πρώην Γιουγκοσλαβίας.
Πηγές: ΑΠΕ-ΜΠΕ/AFP/Reuters
