Οι Bikini Kill και το Riot grrrl κίνημα των 90s
Πάνε σχεδόν 25 χρόνια από τότε που η Kathleen Hanna δημιούργησε τους θρυλικούς Bikini Kill, γράφoντας ιστορία στο φεμινιστικό ροκ ν ρολ, και γεννώντας στην ουσία ολόκληρο το underground πανκ φεμινιστικό κίνημα των 90s, Riot grrrl.
'Ηταν 22 χρονών.
Το γκρουπ πήρε το όνομα του από το ομώνυμο φανζιν που η Hanna εξέδιδε μαζί τα υπόλοιπα μέλη της μπάντας, τον Billy Karren, την Kathi Wilcox, και την τότε κοπέλα του Kurt Cobain, Tobi Vail, που έπαιζε τύμπανα.
[ trivia: Το διάστημα εκείνο η Kathleen Hanna έβγαινε με τον Dave Grohl, και τα δύο ζευγάρια έκαναν στενή παρέα. Η Tobi φορούσε πολύ από το αποσμητικό "Teen Spirit", οπότε μια μέρα η ίδια η Hanna έγραψε σε έναν από τους τοίχους του δωματίου του Cobain "Kurt Smells Like Teen Spirit" - και τα υπόλοιπα είναι ιστορία. Ο Kurt παρέμεινε στενός φίλος με την Tobi μετά τον χωρισμό τους, και υπήρξε ένας από τους θερμότερους υποστηρικτές ολόκληρου του Riot grrrl κινήματος μέχρι τον θάνατο του. Κλείνει η παρένθεση]
Οι Bikini Kill έφεραν κυριολεκτικά επανάσταση στον χώρο του punk rock και εισήγαγαν για πρώτη φορά την ιδέα του επιθετικού girl power στην ανδροκρατούμενη μέχρι τότε σκηνή.
Έμειναν στην ιστορία για τους ριζοσπαστικούς φεμινιστικούς στίχους τους, για μια σειρά από underground DIY φανζίν, και για το απίστευτο performing της Kathleen στα live τους, όπου γινόταν κυριολεκτικά χαμός.
H ίδια η Hanna επιδίωκε την παρουσία σχεδόν αποκλειστικά γυναικών στις συναυλίες, ενώ δεν δίσταζε να "διώχνει" από τις πρώτες σειρές τους άντρες, "κάνοντας χώρο για τα κορίτσια".
Το 1992 ο Ian MacKaye ( Minor Threat, Fugazi) κάνει την παραγωγή στο ομώνυμο EP "Bikini Kill", και την επόμενη χρονιά κυκλοφορεί ο πρώτο δίσκος της μπάντας, "Pussy Whipped".
Το άλμπουμ περιλαμβάνει το Rebel Girl που γίνεται αμέσως επιτυχία, και ύμνος του Riot grrrl κινήματος.
Σε ολόκληρη τη δεκαετία του 90' τα media παθαίνουν φρενίτιδα με το ρεύμα των Riot grrrls.
Tα περιοδικά είχαν βρει την καινούρια τους καραμέλα, παρουσιάζοντας τις περισσότερες φορές τα πράγματα εντελώς διαστρεβλωμένα - όπως πάντα, και αναγκάζοντας την Hanna να "κηρύξει" ένα media black out σε ολόκληρη την κοινότητα.
Rebel Girl
"The Punk Singer" - To φιλμ της Sini Anderson στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης
Μετά την διάλυση των Bikini Kill (1997) η Kathleen Hanna δημιούργησε το electroclash τρίο "Le Tigre", ενώ ήδη από τα μέσα της νέας δεκαετίας (2005) άρχισε να αποτραβιέται από τη σκηνή και την ενεργό φεμινιστική δράση.
Όχι χωρίς λόγο, όπως θα δούμε παρακάτω.
Οι επικριτές, ή haters όπως θα λέγαμε σήμερα, ήταν ανέκαθεν πάμπολλοι και κάποια στιγμή η Hanna ένιωσε ότι είπε ό,τι είχε να πει.
Την χρονιά που μας πέρασε η ακτιβίστρια σκηνοθέτης και queer artist Sini Anderson γύρισε ένα εξαιρετικό ντοκιμαντέρ για τα είκοσι χρόνια πορείας της Hanna και για την ιστορία του κινήματος Riot grrrl, κερδίζοντας τις εντυπώσεις σε όλα τα φεστιβάλ που έχει προβληθεί ως τώρα, και κάνοντας μας να αναρωτιόμαστε πώς στον καλό δεν είχε γυριστεί ποτέ μέχρι τώρα κάτι αντίστοιχο.
Το trailer (που σε κάνει να θες να δεις ολόκληρο το φιλμ οπωσδήποτε)
Εκτός από την ίδια την Hanna στο ντοκιμαντέρ μιλούν μεταξύ άλλων η Kim Gordon των Sonic Youth, η Joan Jett, και φυσικά ο σύζυγος της, ο Adam Horovitz (Ad-Rock) των Beastie Boys.
Το 'Τhe Punk Singer' ("Η Τραγουδίστρια της Πανκ") προβάλλεται αύριο, Σάββατο 22 Μαρτίου, στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, και λίγο πριν την προβολή του επικοινωνήσαμε με την σκηνοθέτη, Sini Anderson.
-Πώς θα περιέγραφες το Riot grrrl κίνημα σε κάποιον που δεν έχει ιδέα περί τίνος πρόκειται;
-Θα του έλεγα να αρχίσει να googlάρει!
-Πόσο καιρό σου πήρε για να ολοκληρώσεις το ντοκιμαντέρ;
-Συνολικά δουλεύω το "The Punk Singer" εδώ και τέσσερα περίπου χρόνια.
-Και ποιο ήταν το δυσκολότερο κομμάτι της διαδικασίας;
-Θα έλεγα ότι το δυσκολότερο κομμάτι ήταν το όλο επιχειρηματικό κομμάτι του να φτιάχνεις ένα φιλμ σήμερα. Υπάρχουν πραγματικά αμέτρητοι παράγοντες που πρέπει να σκεφτείς, και συνεχώς προκύπτουν νέοι. Τα χρήματα που χρειάζονται, τα νομικά ζητήματα, τα συμβόλαια, η σωστή εκπροσώπηση σου, ένα σωρό..
-Τι ήταν αυτό που σε τράβηξε εξ' αρχής στην ιστορία της Kathleen Hanna;
-Η Kathleen είναι ένα άτομο που σε εμπνέει πραγματικά, ένα άτομο που έχει αλλάξει τις ζωές πολλών ανθρώπων. Ήθελα, λοιπόν, να δουν και άλλοι άνθρωποι πόσο υπέροχη είναι. Ήθελα να βοηθήσω ώστε να καταγραφεί η ιστορία της στην ιστορία της μουσικής, και όχι μόνο.
-Πώς γνωριστήκατε;
- Γνωριστήκαμε σε ένα γυναικείο φεστιβάλ μουσικής, το 2001 νομίζω, και δέσαμε αμέσως!
- Δεν ήταν καθόλου διστακτική για το φιλμ;
- Ήταν κάπως νευρική με την ιδέα του ντοκιμαντέρ, ναι. Αλλά νομίζω πώς μέσα της ήξερε ότι έπρεπε να το κάνει.
-Βλέπουμε στο φιλμ πολύ βιντεοσκοπημένο υλικό των Bikini Kill από τα 90s, καθώς και αρχειακό υλικό ολόκληρου του Riot grrrl κινήματος. Εκείνα τα χρόνια δεν ήταν συνηθισμένο να τραβάει ο κόσμος βίντεο στα live. Δεν δυσκολεύτηκες να συγκεντρώσεις όλο αυτό το υλικό;
-Τα μεγαλύτερο μέρος του υλικού προήλθε από το προσωπικό αρχείο της Kathleen, που είναι συγκεντρωμένο στα αρχεία του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης. Επιπλέον, είχε και τις δικές της προσωπικές κασέτες , και φυσικά αρχίσαμε να συλλέγουμε υλικό από διάφορο κόσμο που είχε κρατήσει πράγματα.. Το αγαπημένο μου εύρημα ήταν μια κασέτα που βρέθηκε στην αποθήκη του Bust Magazine. Ήταν μια συνομιλία της Kathleen με την Gloria Steinem.
-Ποιο σημείο του ντοκιμαντέρ θεωρείς ότι είναι το δυνατότερο απ' όλα;
-Χωρίς αμφιβολία το αγαπημένο μου κομμάτι είναι προς το τέλος , όταν η Kathleen άρχισε να εξερευνά το γιατί πραγματικά σταμάτησε να εμφανίζεται στη σκηνή. Είναι μία όμορφη σκηνή.. Και όλο το υπόλοιπο κομμάτι από εκείνο το σημείο και μετά με συγκινεί πολύ. Συμπεριλαμβανομένης φυσικά και της τελευταίας σκηνής όπου ρωτώ τηνKathleen να μου πει ποια είναι η ιστορία της ζωής της.
-Γνώριζες για την κατάσταση της υγείας της (Βακτηριδιακή νόσος Lyme) όταν ξεκίνησες να γυρίζεις το φιλμ; Και αφού διαγνώστηκε, δεν δίστασες να κινηματογραφήσεις την διαδικασία της θεραπείας;
-Όλοι οι φίλοι της και η οικογένεια της γνωρίζαμε ότι ήταν πολύ άρρωστη, αλλά κανείς δεν ήξερε τι ακριβώς είχε. Ήταν πραγματικά πολύ σοβαρά τα πράγματα, και μέχρι τελευταία στιγμή δεν ξέραμε αν είναι ζήτημα ζωής και θανάτου. Διαγνώστηκε τελικά στα μισά των γυρισμάτων, και όχι σε καμία περίπτωση δεν μου πέρασε από το μυαλό να μην καταγράψω την θεραπεία της.
Η διάγνωση της ήταν από τις πιο περίπλοκες και διαπολιτειακές περιπτώσεις διάγνωσης, και η θεραπεία για προχωρημένο στάδιο δεν καλύπτεται συνήθως από καμία ασφάλεια. Από ένα σημείο και μετά ήταν και φεμινιστικό το ζήτημα μιας που πολλοί γιατροί προσπαθούν να πείσουν χιλιάδες γυναίκες ότι δεν έχουν τίποτα, και ότι όλα "είναι στο μυαλό τους". Όλο αυτό με οδήγησε στην ιδέα του επόμενου μου ντοκιμαντέρ, με τίτλο "So Sick".
-Γιατί είναι ένα ντοκιμαντέρ για την Kathleen Hanna και το Riot grrrl κίνημα επίκαιρο τώρα;
- Ελπίζω να δώσει ενέργεια για το επόμενο Φεμινιστικό Κύμα. Δεν είμαστε σε καμία περίπτωση σε θέση όπου ο φεμινισμός δεν είναι πια αναγκαίος. Κι όποιος πιστεύει το αντίθετο καλύτερα να το ξανασκεφτεί:
Το να λες ότι ο φεμινισμός έχει ξεπεραστεί είναι σαν να λες ότι ο ρατσισμός δεν υφίσταται πια, οπότε ποιος ασχολείται. Αυτά τα προβλήματα όμως δεν "τελειώνουν" κάποτε, και ξεμπερδεύουμε. Ελλοχεύουν σε κάθε κοινωνία και εποχή.
- Με ποιον τρόπο, δηλαδή, θεωρείς ότι ο φεμινισμός βάλλεται σήμερα;
-Πάνω – κάτω τίποτα σχεδόν δεν έχει αλλάξει. Είναι να τρελαίνεσαι. Ο σεξισμός έχει απλά ένα καινούριο προκάλυμμα, αλλά είναι όσο δυνατός ήταν πάντα. Η μόνη διαφορά είναι πως τώρα όλο και περισσότερες γυναίκες δείχνουν να το καταλαβαίνουν. Ζω στο Λος Άντζελες και είναι απίστευτο το πόσο "αγορίστικο club" είναι. Κι αν δεν ανήκεις στην κατηγορία των κοριτσιών με τα οποία θέλουν τα αγόρια να κοιμηθούν, τότε είναι ακόμα πιο δύσκολο να την βγάλεις "καθαρή" εκεί έξω. Και εγώ δεν είμαι ένα κορίτσι με το οποίο θα ήθελαν να κοιμηθούν τα αγόρια, χαχαχ.
- Τι έχεις να πεις για όλο αυτό το ανώνυμο νέο κύμα σεξισμού που κυριαρχεί online με τη μορφή bullying ή και απλών αλλά χυδαιότατων σχολίων εναντίον νεαρών κυρίως γυναικών;
-Γίνεται κι εκεί ε; Είναι ειλικρινά αποκαρδιωτικό. Το να μειώνεις μια γυναίκα δημοσίως δεν θα σε κάνει ποτέ να δείχνεις καλύτερος, ή να νιώθεις καλύτερα στο τέλος της ημέρας. Δεν θα σε κάνει καλύτερο καλλιτέχνη, ή σκηνοθέτη, ή φίλο. Δεν θα σε κάνει να δείχνεις πιο cool, παρά θα σε κάνει να νιώθεις ακόμα μεγαλύτερη μοναξιά στο τέλος της ημέρας. Μη πέφτετε σ' αυτή την παγίδα.
____________
"Η Τραγουδίστρια της Πανκ" στο Φεστιβάλ Nτοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης
Πότε: Σάββατο 22 Μαρτίου, στις 23:00
Αίθουσα: Φρίντα Λιάππα
σχόλια