Ο Φώτης Καραγεωργίου είναι εικαστικός καλλιτέχνης. Μοιράζει το χρόνο του μεταξύ Κοζάνης (της γενέτειρας του), Αθήνας (περιστασιακά) και Ύδρας (τα καλοκαίρια, όπου βιοπορίζεται πουλώντας τις ζωγραφιές του και χειροποίητα κοσμήματα). Αν αυτός ο τύπος ζούσε στις ΗΠΑ του 1967 και του ΄68, σίγουρα θα έκανε παρέα με τον Corso και τον Ginsberg.
Μου μίλησε πρώτος γι'αυτόν ο δημοσιογράφος Γιώργος Αλλαμανής πριν από ένα χρόνο περίπου. ''Υπάρχει ένας άξιος εικαστικός'' μου είχε πει ''που ετοιμάζει ένα project για τον Νικόλα Άσιμο δίχως να χρησιμοποιεί ούτε τα τραγούδια του, ούτε καν τη φάτσα του Άσιμου''! ''Τι σόι project για τον Άσιμο ειν'αυτό'' αναρωτήθηκα, ''χωρίς Άσιμο''; Την απορία μού έλυσε ο ίδιος ο Καραγεωργίου, ο οποίος είχε την καλωσύνη να μου στείλει αποκλειστικό φωτογραφικό υλικό από το στήσιμο των έργων του, εν όψει της έκθεσης με τίτλο ''Γιουσουρούμ'', που ξεκινάει αυτή την Τρίτη 21 Απριλίου - σημαδιακή ημερομηνία - μέσα στην παλιά αποθήκη του ΟΣΕ στην Κοζάνη.
Στην ουσία ο Καραγεωργίου συνδιαλέγεται με τα γραπτά του Νικόλα Άσιμου, δημιουργώντας κάποια δικά του εμπλουτισμένα με την εικαστική τέχνη, που σπούδασε, κατέχει και ανέκαθεν εξασκούσε. Σ' αυτά υπάρχει ο Άσιμος, τον ''βλέπουμε'', αλλά κυρίως βλέπουμε τον άσημο δημιουργό, τον περιθωριοποιημένο και κυνηγημένο, του παρελθόντος και του παρόντος.
Κι αν ο καλλιτέχνης για πολλούς μήνες αναζητούσε τους χορηγούς που θα έκαναν πραγματοποιήσιμη την έκθεση του, η τοπική κοινωνία της Κοζάνης και οι στενοί συγγενείς του Άσιμου αγκάλιασαν και στήριξαν το εγχείρημα του. Λογικό, αν σκεφτούμε πρώτα απ' όλα πως ο αυτόχειρας τραγουδοποιός ήταν Κοζανίτης, πως ο αδερφός του εξακολουθεί να ζει εκεί και πως μέχρι πρόσφατα διεξαγόταν φεστιβάλ τραγουδιού με την ονομασία ''Νικόλας Άσιμος''!
Το πηλίκιο ενός μπάτσου βρίσκεται τοποθετημένο μέσα σε μία τεράστια κλεψύδρα. Ο χρόνος μετράει αντίστροφα - υπέρ ή κατά, άραγε; - για την κρατική καταστολή, την οποία τόσο έντονα βίωσε ο Άσιμος πέριξ των Εξαρχείων της δεκαετίας του 1980.
Αλλού, ένα λουλούδι ξεπροβάλλει μέσα από ένα βουνό κοπριάς. Και ο νους πετάει σε εκείνες τις συγκλονιστικές φράσεις του Άσιμου: ''Για τα δεσμά μας δε φταίει πάντα η σκλαβιά, μα η υποταγμένη μας καρδιά''.
Σύμφωνα με τη θεωρητικό Τέχνης, Ισαβέλλα Κλαδάκη, ''ο Φώτης Καραγεωργίου αποπειράται να χτίσει μια γέφυρα του τότε και του τώρα, παίζοντας χωροταξικά με αντιθετικά δίπολα, όπως το μέσα - έξω, το θεσμικό - εξωθεσμικό, αλλά και εσωτερικής υποκειμενικής αντίληψης και εξωτερικής αντικειμενικής πραγματικότητας''. Η Κλαδάκη λέει και κάτι άλλο στο προλογικό κείμενο της για την έκθεση του Καραγεωργίου, ότι υπό το πρίσμα της ίδιας της αντισυμβατικής ύπαρξης του Άσιμου μέσα σε μία συμβατική και βαθιά συμπλεγματική κοινωνία, μία έκθεση γι'αυτόν δε φαντάζει παράξενη σήμερα. Ενδεχομένως και να είναι έτσι, αφού τα λόγια του Άσιμου, όπως και της Γώγου, εξακολουθούν να βάζουν φωτιές όχι σε κάδους, αλλά σε τοίχους του λεγόμενου ιστορικού κέντρου της Αθήνας. Και σαν κανείς περάσει από την Καλλιδρομίου, ξέρει ή θα φροντίσει να μάθει πως εκεί έζησε κάποτε ένας ατόφιος καλλιτέχνης, ψυχοευπαθής (δανείζομαι τον υπέροχο χαρακτηρισμό του Γιάννη Ζουγανέλη για τη Φλέρυ Νταντωνάκη) και σε καμία περίπτωση ψυχοπαθής.
Πολλά από τα έργα του Καραγεωργίου μοιάζουν με εκείνα τα περιβόητα μαύρα πουλιά που έκαναν τραμπάλα στις ταράτσες ετοιμόρροπων σπιτιών, Εξάρχεια - Μεταξουργείο - Πατήσια - Μετς. Πουλιά περήφανα, σωστά παγώνια παρά το μαύρο χρώμα τους, που αφανίστηκαν από εντεταλμένους ελεύθερους σκοπευτές. Δικαιώθηκε, όμως, η σπανιότητα και η ομορφιά τους από τον χρόνο, που μπορεί να αργεί, μα δε λησμονεί.
Λυπάμαι πραγματικά που δε μπορώ να ταξιδέψω ως την Κοζάνη για να παρακολουθήσω την, εμπνευσμένη από τον Νικόλα Άσιμο, έκθεση του εικαστικού Φώτη Καραγεωργίου. Θα ήθελα, ωστόσο, να αναφερθώ σε ένα - δυο ακόμη πραγματάκια: Ο Καραγεωργίου μού έστειλε με το ταχυδρομείο ένα CD και μία κασέτα. Στο CD περιέχεται ένα τρομερά σπάνιο ηχητικό ντοκουμέντο και, πιο συγκεκριμένα, η καταγραφή μίας παράστασης του Νικόλα Άσιμου και της παρέας του στο καφε-θέατρο ''Σούσουρο'' τέλη της δεκαετίας του 1970. Όχι τραγούδια, μόνο πρόζες, τζαμαρίσματα και μπινελίκια του Άσιμου προς το κοινό και του κοινού προς τους καλλιτέχνες. Ποιος ξέρει ποιοί ήταν ακριβώς σε εκείνη την παρέα. Ο Χρήστος Ζυγομαλάς; Πολύ πιθανό! Ο Γιάννης Ζουγανέλης και ο συχωρεμένος Περικλής Χαρβάς; Σίγουρα πάντως ήταν - τους προσφωνεί ο Άσιμος - ο Κώστας Καραμήτρος, ντραμίστας της Λαιστρυγόνας του Σαββόπουλου, και η Σόνια, η δολοφονημένη τρανσέξουαλ των Εξαρχείων που την έκαναν τραγούδι ο Νικόλας και ποίημα η Κατερίνα μια φορά κι έναν καιρό. Η τελευταία, μάλιστα, ακούγεται να απαγγέλει δικά της φρικαρισμένα ποιήματα και πρόκειται μάλλον για τη μοναδική σωζόμενη καταγραφή της μέσα στο όλο κλίμα της παράστασης, αλλά και μιας ολόκληρης εποχής, που συνένωνε τον Bertolt Brecht με τον Frank Zappa και την Πλάκα με το Frisco!
Η κασέτα, πάλι, δεν περιείχε τίποτα. Ήταν ψαλιδισμένη κιόλας ώστε να μη μπορεί να παιχτεί ποτέ σε κασετόφωνο! Και ποιος έχει, αλήθεια, κασετόφωνο ακόμη στο σπίτι του; Στην πραγματικότητα επρόκειτο για την πιο πρωτότυπη πρόσκληση που θα μπορούσε να σκεφτεί ο Φώτης Καραγεωργίου. Το πιο παλιακό σύγχρονο link με την περίοδο που ο Νικόλας Άσιμος, όντας στο περιθώριο της δισκογραφίας, πωλούσε τις κασέτες με τα τραγούδια του στο τρίγωνο Προπύλαια - Εξάρχεια - Πολυτεχνείο.
* Η έκθεση ''Γιουσουρούμ'' του Φώτη Καραγεωργίου κάνει εγκαίνια την Τρίτη 21 Απριλίου στο Κτήριο ΟΣΕ (Αποθήκη) στην Κοζάνη. Θα διαρκέσει έως τις 10 Μαΐου.
σχόλια