Οι τελευταίες στιγμές του Τρότσκι.
75 χρόνια από τη δολοφονία του (20.08.1940)
Οι τελευταίες στιγμές του Τρότσκι όπως τις έζησε και τις αφηγήθηκε μια φίλη της γραμματέας του Τρότσκι
πηγή : Institut national de l'audiovisuel (INA).
"'Ενας δικηγόρος ήρθε να μας δει. Έπρεπε να συντάξουμε αμέσως απαντήσεις για τον Τύπο. Ο Λέων Νταβίντοβιτς έδειξε ενοχλημένος. Μετά το μεσημεριανό γεύμα, μισάνοιξα την πόρτα του γραφείου του και τον είδα σκυμμένο πάνω σε χαρτιά, εφημερίδες, μ' ένα στιλό στο χέρι, στη συνηθισμένη του στάση. 'Ημουν τόσο ευτυχισμένη που ένοιωθε καλά γιατί διαμαρτυρόταν τελευταία για οδυνηρές αδυναμίες. Σκεφτόμουν πως ζούσε σαν ένας αυτόβουλος αιχμάλωτος, σαν μοναχός σε μοναστήρι και για ένα μεγάλο αγώνα. Κατά τις πέντε, ήπιαμε τσάϊ. Μετά από λίγο, είδα τον Λέων Νταβίντοβιτς στο βάθος του κήπου κοντά στα κλουβιά με τα κουνέλια. 'Ενας επισκέπτης ήταν κοντά του. Τον αναγνώρισα μόνο όταν έβγαλε το καπέλο του καθώς ερχόταν προς το μέρος μου. Ο Τζάκσον Μορνάρ. Πάλι αυτός, σκέφτηκα, γιατί τόσο συχνά ; Είχε ξανάρθει πριν δυό μέρες. "Διψάω πολύ", μου είπε, "θα μπορούσατε να μου φέρετε ένα ποτήρι νερό" ; "Δεν προτιμάτε ένα φλυτζάνι τσάϊ ; " "'Οχι, έφαγα αργά, κι αισθάνομαι μια δυσφορία εδώ". 'Εβαλε το χέρι στο λαιμό του. Το προσωπό του μου φάνηκε ότι είχε πρασινίσει, η νευρικοτητά του ήταν εμφανής. "Γιατί κρατάτε το αδιάβροχο και το καπέλο σας, έχει τόσο ωραία μέρα ;" Απάντησε παράλογα πως μπορεί να έβρεχε." "Τι κάνει η Σύλβια ;" τον ρώτησα. Είδα ότι δεν με κατάλαβε, τον είχα συγχήσει μιλώντας για το αδιάβροχο. Ξαναβρήκε την αυτοκυριαρχία του .... "Η Σύλβια ; Η Σύλβια ; Καλά ... όπως πάντα." 'Ηπιε ένα ποτήρι νερό και μου είπε πως έφερνε το άρθρο του, δακτυλογραφημένο αυτή τη φορά, για να το δείξει στον Λέων Νταβίντοβιτς. "Καλύτερα έτσι", του είπα, "δεν αρέσουν στον Λέων Νταβίντοβιτς τα δυσανάγνωστα χειρόγραφα". Λίγο αργότερα, ο Λέων Νταβίντοβιτς και ο Τζάκσον Μορνάρ πλησίασαν προς το μέρος μου, κατευθυνόμενοι προς το γραφείο. Ο Λέων Νταβίντοβιτς μου είπε : "θα έρθει κι η Σύλβια. Αύριο φεύγουν μαζί για τη Νέα Υόρκη". Εξήγησα στον Λέων Νταβίντοβιτς ότι είχα προσφέρει τσάϊ στον επισκέπτη, αλλά πως εκείνος παρά τη δίψα και τη δυσφορία του, είχε προτιμήσει ένα ποτήρι νερό. Ο Λέων Νταβίντοβιτς τον παρατήρησε με προσοχή. "Δεν έχετε καλή όψη κι αυτό δεν είναι καλό", είπε σα να τον μάλωνε. "Λοιπόν, θα μου δείξετε αυτό το άρθρο ;" Ο Λέων Νταβίντοβιτς θα προτιμούσε να είχε μείνει κοντά στα κουνέλια του. 'Εβγαλε τα γάντια που φορούσε στον κήπο γιατί πρόσεχε πολύ τα χέρια του, η παραμικρή γρατζουνιά τον ενοχλούσε όταν έγραφε. Συνόδευσα τους δύο άντρες μέχρι την πόρτα του γραφείου. Τρία ή τέσσερα λεπτά πέρασαν. 'Ημουν στο διπλανό δωμάτιο. Μία τρομερή κραυγή υψώθηκε. Ο Λέων Νταβίντοβιτς εμφανίστηκε, στηριζόμενος στο πλαίσο της πόρτας, το πρόσωπο μέσα στα αίματα, χωρίς τα γυαλιά του, με μάτια πολύ μπλε, και χέρια που κρέμονταν. "Τι έγινε ; Τι έγινε ;" Τον έσφιξα στην αγκαλιά μου χωρίς να καταλαβαίνω. Μου απάντησε ήρεμα : "Τζάκσον". Σα να έλεγε "τετέλεσθαι".
[μετάφραση Σ.Σ.]
σχόλια