Μια και ακυρώθηκε στο παρά πέντε η, προγραμματισμένη για τις 8 Σεπτεμβρίου, μεγάλη συναυλία του Γιάννη Μαρκόπουλου στο Ηρώδειο, είναι καλό timing νομίζω να παρουσιαστεί το τελευταίο CD του με τίτλο ''Εντεύθεν'', που κυκλοφόρησε πριν μερικές εβδομάδες.
Κατ' αρχάς το δελτίο Τύπου της εταιρείας People Entertainment Group για την έκδοση ξεκινάει με ένα λάθος: Σαφώς και δεν είχε μία 20ετία ο Μαρκόπουλος να απασχολήσει τη δισκογραφία. Μπορώ να θυμηθώ, λόγου χάριν, τον κύκλο τραγουδιών ''Ο ταχύτατος Λούης'' (2004, Legend) σε στίχους του παλιού συνεργάτη του, Πάνου Θεοδωρίδη, με ερμηνευτές τον Κώστα Μακεδόνα και τη Μαρία Σπυροπούλου. Έπειτα, το 2009 κυκλοφόρησε από την περίφημη Naxos η ''Λειτουργία του Ορφεά'' του, ενώ στις αρχές της χρονιάς που διανύουμε βγήκε από τη Feelgood η όπερα του σε δύο πράξεις ''Ερωτόκριτος και Αρετή''. Άρα μόνο αδρανής δεν ήταν από δισκογραφικής άποψης ο μεγάλος Έλληνας συνθέτης.
Αν μου έλεγαν πριν από μία δεκαετία πως ο υπέροχος τραγουδιστής των Raining Pleasure θα ερμήνευε Γιάννη Μαρκόπουλο στο μέλλον, θα το έπαιρνα ως αστείο!
Ωστόσο, τώρα με το άλμπουμ ''Εντεύθεν'' φαίνεται να υπογράφει έναν αυτόνομο κύκλο τραγουδιών βασισμένο σε δικούς του στίχους (5), καθώς και σε ποίηση του Γιώργου Βολουδάκη (3). Υπάρχουν ακόμη οι μελοποιήσεις ή οι προσεγγίσεις του, όπως λέει ο ίδιος, στον Γιώργο Σεφέρη (1), στον Γιώργο Σκούρτη (1) και στον Πόλυ Κυριάκου (1). Μάλιστα, ''Η λυπημένη'' που κλείνει το CD, ιστορικά είναι η πρώτη μελοποίηση του Μαρκόπουλου στον Σεφέρη που έπρεπε να περιμένει πολλές δεκαετίες τη δισκογράφηση της!
Άκουσα το ''Εντεύθεν'' αρκετές φορές σερί, μονοκοπανιά που λένε, κι έχω να παρατηρήσω το εξής: Τίποτα δεν είναι τυχαίο στην Τέχνη και σ' αυτή τη ζωή. Βγαίνουν σωρηδόν δίσκοι με καινούργια ελληνικά τραγούδια, οι οποίοι ουσιαστικά δεν έχουν να προτείνουν τίποτα. Μέχρι που σκάει η νέα δουλειά ενός δημιουργού 76 ετών και λες ''Ναι, αυτό είναι καλό ελληνικό τραγούδι''! Την άποψη αυτή την ενισχύουν οι πλούσιες αρμονίες του, οι χειμαρρώδεις μελωδίες, η περίτεχνη ενορχήστρωση, οι καθόλου εύπεπτοι στίχοι και βασικά το ακάματο φρόνημα του να φτιάχνει μουσική και τραγούδια που κατά μία μεγάλη πιθανότητα δεν θα απασχολήσουν τα mainstream ραδιόφωνα του συρμού. Κακό του κεφαλιού τους, αυτοί θα χάσουν, όχι ο Μαρκόπουλος!
Τι με εντυπωσίασε στο ''Εντεύθεν'': Η συμμετοχή του ερμηνευτή Vassilikos! Αν μου έλεγαν πριν από μία δεκαετία πως ο υπέροχος τραγουδιστής των Raining Pleasure θα ερμήνευε Γιάννη Μαρκόπουλο στο μέλλον, θα το έπαιρνα ως αστείο! Όχι γιατί δεν ''κολλάνε'' οι δυο τους - ο δίσκος αυτός αποδεικνύει περίτρανα το αντίθετο - απλά ένας αγγλόφωνος τραγουδιστής της indi-pop σκηνής ακούγεται κάπως να συνεργάζεται με τον, γνωστό από τη ρήση ''Επιστροφή στις ρίζες'', ή τον ''αρχαϊκό'', αν θέλετε, συνθέτη Μαρκόπουλο. Κι όμως! Το σημαντικότερο τραγούδι του ''Εντεύθεν'' είναι κατά τη γνώμη μου το ''Εθνολύσεως Αποδημία'' με τη φωνή του Vassilikos σε ποίηση του Βολουδάκη. Προσέξτε τι λένε οι στίχοι:
Η χώρα μου βυθίζεται απαλά σε νάρκη σκοτεινή
τους γαλάζιους ορίζοντες της αφήνοντας τούς ορφανούς
και τους θησαυρούς της έρημους
απεγνωσμένους λαθρομετανάστες
να θαλασσοπνίγονται μεσοπέλαγα
αναζητώντας νέα αμφίβολη πατρίδα...
Το κομμάτι αυτό, μπαλάντα μελαγχολική και συγκινητική, ήθελε μιαν ερμηνεία σαν του Vassilikos. Ελαφρώς αποστασιοποιημένη, μα καθόλου ψυχρή, υπαινικτικά πολιτική - υπάρχει άραγε πολιτική ερμηνεία στο τραγούδι; Ναι, υπάρχει! - δίχως τίποτα κραυγαλέο ή έστω υπερβολικό. Το ''Εθνολύσεως Αποδημία'' είναι για μένα το τραγούδι της δεκαετίας που αποκτά ιδιαίτερη σημασία με τα νερά της Μεσογείου να έχουν μετατραπεί σε νεκροταφεία αθώων ψυχών.
Χωρίς να υποτιμώ το υπόλοιπο ερμηνευτικό team, από τον Δήμο Αναστασιάδη και τη Δάφνη Ζουρνατζή μέχρι τον κορυφαίο Γιώργο Νταλάρα, θέλω να σταθώ σε ακόμη μία ερμηνεύτρια της αγγλόφωνης σκηνής που επέλεξε ο Γιάννης Μαρκόπουλος: Την Athena Andreadis με την ιδιαίτερη φωνή που μας είχε συστήσει ως τραγουδοποιό ο Γιώργος Ανδρέου το 2007 με το ντεμπούτο άλμπουμ της, ''Breathe with me''. Το ιδιαίτερο ακριβώς ηχόχρωμα της φωνής της αναδεικνύεται τόσο στο τραγούδι ''Αχ πλάτανε μου'' που αποδίδει μόνη της, όσο και στο ''Πλάι στη θάλασσα'', ντουέτο της με τον Δήμο Αναστασιάδη.
Αλλά και τα κομμάτια που δόθηκαν στον Νταλάρα, από το εναρκτήριο ''Ό,τι αλλάζει να τ' αντέξεις'' έως την εξόδιο σεφερική ''Λυπημένη'', αποκαλύπτουν για μιαν ακόμη φορά τη χημεία ερμηνευτή και συνθέτη - μην ξεχνάμε, είναι οι ίδιοι συντελεστές που μας κληροδότησαν πριν από 36 χρόνια τα ''Παραπονεμένα λόγια'' του Μάνου Ελευθερίου, ένα οριακό ελληνικό τραγούδι.
Συνοπτικά, το ''Εντεύθεν'' είναι ένας δίσκος αξιώσεων για όλους όσοι ασχολούνται με την υπόθεση ελληνικό τραγούδι. Ένας δίσκος ακόμη που τιμάει όλα τα ''εμπλεκόμενα'' πρόσωπα και κάνει το ταλέντο του Γιάννη Μαρκόπουλου να αποφαίνεται αναλλοίωτο από τα χρόνια που περνούν. Σα να λέμε (και να το εννοούμε) ''Ο Παλιός είναι Αλλιώς''!
σχόλια