Μήπως ήρθε η ώρα να «ωριμάσουν» τα social media;

Τα τελευταία χρόνια, τα social media έχουν μπει στο μάτι του κυκλώνα κι αυτό επειδή τόσο οι ρυθμιστικές αρχές όσο και οι άνθρωποι που διαχειρίζονται την κοινή γνώμη έχουν πολλάκις κατηγορήσει τις πλατφόρμες, κυρίως για τον τρόπο με τον οποίο ελέγχουν και εκμεταλλεύονται τα δεδομένα μας. 

Το πρόσφατο παράδειγμα του TikTok

Μία από τις πιο πρόσφατες κατηγορίες που ήρθαν στο φως της δημοσιότητας σχετικά με τα κοινωνικά δίκτυα αφορούσε το TikTok, το νέο app της Generation Z, το οποίο περιόρισε τα βίντεο και τις αναρτήσεις χρηστών με αναπηρία. Η απαγόρευση αυτή επί της ουσίας προέβλεπε τη μη εμφάνιση των βίντεό τους σε άλλες χώρες, πλην της δικής τους.

Ωστόσο, η εταιρεία στη συνέχεια ανακοίνωσε ότι στόχος της συγκεκριμένης πολιτικής ήταν να περιορίσει το περιεχόμενο χρηστών, οι οποίοι θεωρητικά μπορούν να αποτελέσουν θύματα διαδικτυακού εκφοβισμού. Βέβαια, το αποτέλεσμα αυτής της απόφασης κατέληξε στο να καταδικάσει μια ολόκληρη κατηγορία ανθρώπων.

O έλεγχος του περιεχομένου πάνω από δύο δισεκατομμυρίων ανθρώπων δεν είναι μια απλή υπόθεση και στην περίπτωση του Facebook, για παράδειγμα, είναι πολλοί οι moderators και οι αλγόριθμοι που λαμβάνουν μόνοι τους τέτοιες αποφάσεις.

Κι αν το παραπάνω παράδειγμα μπορεί να χαρακτηριστεί ως ένα λάθος, καλή τη πίστη, από πλευράς της εταιρείας, σίγουρα δεν ισχύει το ίδιο και με το βίντεο της Feroza Aziz. H έφηβη Αμερικανίδα ανέβασε πριν μερικές μέρες ένα βίντεο στο TikTok στο οποίο, πέρα από τα μυστικά ομορφιάς που μοιράστηκε με τους followers της, κατηγόρησε παράλληλα και την Κίνα ότι βάζει μουσουλμάνους σε «στρατόπεδα συγκέντρωσης». Έπειτα, η ίδια έγραψε στο Twitter ότι το TikTok τής απαγόρευσε τη δυνατότητα να δημοσιεύσει νέο περιεχόμενο, ως συνέπεια του βίντεο που είχε δημοσιεύσει προηγουμένως. 

Strategic communication at it's best!

17 years old #Afghan??American?? Feroza Aziz @x_feroza used Chinese platform #TikTok pretended to talk about eyelashes to raise awareness about China??treatment of #Uighur #Muslims in camps

Viewed by millions.

BRILLIANT AND COURAGEOUS? pic.twitter.com/Z0xbOrDgS9

— Farid Tavos (@tavosfa) November 26, 2019

Τα προβλήματα του Facebook που δεν έχουν τελειωμό

Ύστερα από το σκάνδαλο που ξέσπασε με την Cambridge Analytica, το Facebook βρίσκεται διαρκώς υπό συνεχή έλεγχο για τον τρόπο με τον οποίο ελέγχει τα δεδομένα μας, σε ποιες εταιρείες τα προωθεί αλλά και με ποιους σκοπούς. Ο λόγος, φυσικά, που έχει ανοίξει αυτή η συζήτηση οφείλεται σε μεγάλο βαθμό και στον Γενικό Κανονισμό Προστασίας Δεδομένων (GDPR), δηλαδή τον ευρωπαϊκό κανονισμό που αφορά θέματα προστασίας της ιδιωτικότητας των χρηστών. 

Ωστόσο, δεν είναι μόνο το παράδειγμα της Cambridge Analytica που βαραίνει τις κατηγορίες για το Facebook. Ένα πιο πρόσφατο παράδειγμα είναι το «κατέβασμα» της σελίδας «6000 sardine», του γνωστού ιταλικού κινήματος που στρέφεται κατά των πολιτικών του Σαλβίνι. Στη συνέχεια, βέβαια, το Facebook ανακοίνωσε ότι ο λόγος που κατέβηκε η συγκεκριμένη σελίδα οφειλόταν σε ένα τεχνικό πρόβλημα στον αλγόριθμο, ο οποίος θεώρησε ότι η σελίδα είναι σπαμ. 

Πότε ένα κοινωνικό δίκτυο περνά από την «εφηβεία» στην «ενήλικη ζωή»;

Με βάση τα παραπάνω παραδείγματα, το ερώτημα που εξακολουθεί να υπάρχει είναι το εξής: μέχρι πότε οι κατευθυντήριες γραμμές που δίνουν οι ιδιωτικές εταιρείες θα υπερισχύουν της ελευθερίας της έκφρασης και κυρίως μέχρι πότε δε θα υπάρχει σεβασμός των δικαιωμάτων που προστατεύουν την ιδιωτικότητα των πολιτών; Με άλλα λόγια, ο έλεγχος του περιεχομένου πάνω από δύο δισεκατομμυρίων ανθρώπων δεν είναι μια απλή υπόθεση και στην περίπτωση του Facebook, για παράδειγμα, είναι πολλοί οι moderators και οι αλγόριθμοι που λαμβάνουν μόνοι τους τέτοιες αποφάσεις. 

Ο έλεγχος του περιεχομένου θα αποτελέσει τη νέα πρόκληση

H αίσθηση ευθύνης και σεβασμού απέναντι στους χρήστες είναι το νέο μεγάλο στοίχημα που καλούνται να αντιμετωπίσουν τα κοινωνικά δίκτυα. Μία, όμως, από τις περιπτώσεις που απομακρύνουν κατά πολύ αυτό το σχέδιο είναι οι χορηγούμενες πολιτικές διαφημίσεις. Μάλιστα, τον περασμένο Σεπτέμβριο ο Ζούκερμπεργκ ανακοίνωσε ότι δεν θα περιόριζε την ανάρτηση αυτών των ποστ και ούτε θα επιβεβαίωνε πότε ήταν αληθείς και πότε ψευδείς. Ο λόγος, κατά την εταιρεία, μιας τέτοιας απόφασης βασίζεται στην υποτιθέμενη υπεράσπιση της ελευθερίας της έκφρασης και της δυνατότητας να έχουν δημόσιο βήμα ακόμη και οι φωνές που δεν ακούγονται τόσο συχνά.  

Όπως και να 'χει πάντως, οι τεχνολογικοί γίγαντες της Silicon Valley οφείλουν να ενεργοποιηθούν περισσότερο όσον αφορά την προστασία και το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και να αποδείξουν ότι η επιλογή του ενός ή του άλλου κοινωνικού δικτύου είναι μια συνειδητή επιλογή και όχι μια επιλογή με βάση τα emojis και τα memes. 

Με πληροφορίες από Wired