Το ανώτατο δικαστήριο της Γερμανίας έκρινε ότι το πρόγραμμα της ΕΚΤ για τη μαζική αγορά ομολόγων παραβιάζει το γερμανικό Σύνταγμα.
Η απόφαση αφορά την αγορά κρατικού χρέους ύψους 2,1 τρισεκατομμυρίων ευρώ, από την ΕΚΤ, από το 2015, αλλά όχι την αγορά ομολόγων που σχετίζονται με την κρίση του κορωνοϊού. Το συνταγματικό δικαστήριο της Καρλσρούης έκρινε ότι δεν υπάρχει επαρκής γερμανική πολιτική επίβλεψη του προγράμματος.
Η απόφαση εγείρει νέες αμφιβολίες για το μαζικό πρόγραμμα αγοράς ομολόγων από την ΕΚΤ, γνωστό ως ποσοτική χαλάρωση, εκτιμούν αναλυτές. Ακόμη, σημειώνουν ότι μπορεί να προκαλέσει πίεση στο τρέχων πρόγραμμα αγοράς ομολόγων ύψους 750 δισεκατομμυρίων, που έχει στόχο την ενίσχυση της ευρωζώνης εν μέσω της κρίσης που προκαλεί ο κορωνοϊός.
Το μαζικό πρόγραμμα αγοράς ομολόγων ξεκίνησε μετά την κρίση της ευρωζώνης το 2010, ως ένα μέσο στήριξη πέρα από τα προγράμματα διάσωσης. Το συγκεκριμένο σχέδιο, για το οποίο αποφάσισε το γερμανικό δικαστήριο, ξεκίνησε τον Μάρτιο του 2015 και η ΕΚΤ αγόρασε ομόλογα ύψους 2,1 τρισ. ευρώ έως τον Νοέμβριο του 2019. Εκτός αυτού του προγράμματος η ΕΚΤ αγόρασε κι άλλα ομόλογα αξίας μισού τρισεκατομμυρίου.
Στο δικαστήριο προσέφυγε ομάδα Γερμανών ακαδημαϊκών, που υποστηρίζουν ότι η αγορά ομολόγων παραβιάζει την απαγόρευση της ΕΕ να επιχορηγεί το ένα κράτος το χρέος του άλλου. Το δικαστήριο δεν βρήκε αποδείξεις απευθείας χρηματοδότησης από την ΕΚΤ- που αγοράζει τα ομόλογα από δευτερογενείς αγορές και όχι από τις χώρες που τα εκδίδουν- αλλά έκρινε ότι η γερμανική κυβέρνηση και η Βουλή απέτυχαν να διερευνήσουν τους στόχους και τους μηχανισμούς του προγράμματος αγοράς ομολόγων. Για την ίδια υπόθεση, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο είχε αποφασίσει το 2018 ότι η ΕΚΤ ενεργούσε εντός του πλαισίου της εντολής της.
Αν η ΕΚΤ δεν μπορέσει να αποδείξει ότι αυτές οι αγορές ομολόγων είναι αναγκαίες, τότε η Γερμανική Κεντρική Τράπεζα θα πρέπει να σταματήσει να συμμετέχει σε αυτές εντός τριών μηνών, σύμφωνα με την απόφαση του δικαστηρίου. Κάτι που θα έχει σοβαρές επιπτώσεις, καθώς η Bundesbank αποτελεί τον μεγαλύτερο μέτοχο της ΕΚΤ, με μερίδιο 26%.
Μετά την ανακοίνωση της απόφασης του γερμανικού συνταγματικού δικαστηρίου υποχώρησαν το ευρώ, τα κρατικά ομόλογα της ευρωζώνης και οι ευρωπαϊκές μετοχές, καθώς προκλήθηκε νέα αβεβαιότητα στις αγορές.
Η απάντηση της Κομισιόν
Σχολιάζοντας την απόφαση του δικαστηρίου, η Κομισιόν ανέφερε ότι το ευρωπαϊκό δίκαιο είναι υπεράνω των εθνικών δικαίων.
«Επαναδιατυπώνουμε την υπεροχή του κοινοτικού δικαίου και το γεγονός ότι οι αποφάσεις του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι δεσμευτικές απέναντι σε όλες τις εθνικές δικαστικές αρχές», δήλωσε ο εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ερίκ Μαμέρ.
«Θα εξετάσουμε τώρα ενδελεχώς την απόφαση της γερμανικής δικαιοσύνης. Δεδομένης της πολυπλοκότητας της απόφασης, αυτή είναι η μόνη μας απάντηση», πρόσθεσε.
Με πληροφορίες από BBC, ΑΠΕ/ Reuters, AFP
