Ήταν μία από τις πιο ενδιαφέρουσες ομιλίες για την Αθήνα αυτή που παρακολούθησα πριν από μία εβδομάδα στο Ίδρυμα Κατακουζηνού, στο πλαίσιο του σχετικού κύκλου που εγκαινίασε το αρχιτεκτονικό γραφείο CFCOMPANY /
ο τίτλος της διάλεξης ήταν από μόνος του αρκετά ερεθιστικός («Γιατί η Αθήνα ενδιαφέρει;»), αλλά ο δημοσιογράφος Νίκος Βατόπουλος φρόντισε να προσθέσει λίγο ακόμα αλατοπίπερο για να κεντρίσει τις αθηναϊκές μου κεραίες περισσότερο /
έχει αυτό το χάρισμα ο Νίκος (είμαστε συνάδελφοι, ας μου επιτραπεί ο ενικός), να προσωποποιεί τις σκέψεις του, να τις φιλτράρει μέσα από ισχυρά προσωπικά βιώματα και να τις παραδίδει στον κόσμο που τον ακούει σαν κομμάτι μιας κοινής, συλλογικής κιβωτού, όπου το φαινομενικά πιο ασήμαντο αποκτά μια σχεδόν οικουμενική σημασία /
όταν μιλάει ο Νίκος, μαζί του «μιλάει» και όλο του το σώμα /
η δόνηση της δικής του αλήθειας φτάνει στο ακροατήριο σε διαδοχικούς παφλασμούς, επειδή ακριβώς είναι αυθεντική /
έχω εμπιστοσύνη στους ανθρώπους που «σωματοποιούν» το πάθος τους, αρκεί αυτό να μην είναι αποτέλεσμα σκληρής εκπαίδευσης (οπότε μιλάμε για καταναγκασμό) ή φανατισμού (οπότε μιλάμε για παραλήρημα) /
ξεκίνησε την ομιλία του (που μπορείτε να την παρακολουθήσετε ολόκληρη στον καταπληκτικό ιστότοπο του Ιδρύματος Μποδοσάκη, το blod.gr) με μια ενδιαφέρουσα αντίστιξη που μας αφορά όλους: από τη μία ο άνθρωπος (εμείς), σαν άλλος Άτλας που κουβαλάει τον κόσμο ολόκληρο στους ώμους του, και από την άλλη ο άνθρωπος στον πίνακα του Γερμανού ρομαντικού ζωγράφου Caspar David Friedrich που εποπτεύει από μια βουνοκορφή την πλάση που τον περιβάλλει /
είμαστε και τα δύο, υποστήριξε ο Νίκος: ο Αθηναίος που κουβαλάει στις πλάτες του την ιστορία αυτής της πόλης, το θαύμα της Ακρόπολης αλλά και το συλλογικό σύμπλεγμα για τη μεταπολεμική εξέλιξή της, αλλά και ο Αθηναίος που βλέπει την πόλη του στο «κάθε μέρα», με όλη την ορμή και τη δύναμη που του δίνει η ανθρώπινη διάσταση /
είμαστε και τα δύο, και «μέσα» στον κόσμο και λίγο πιο «έξω», κι αυτό είναι θαυμάσιο /
ο Νίκος στάθηκε πολύ στα αισθήματα ντροπής που διακατέχουν τις τελευταίες γενιές Αθηναίων για το γεγονός ότι η πόλη τους αποτελεί μια αρχιτεκτονική, πολεοδομική και αισθητική ανορθογραφία ανάμεσα στις μεγάλες πόλεις της Ευρώπης /
όμως, κι αυτό ήταν το ωραίο, και αφού μας πλημμύρισε με εικόνες από τη νεοκλασική Αθήνα που χάσαμε αλλά και από σπαράγματα, ψηφίδες της Αθήνας που ζει δίπλα μας, στο «σήμερα», φτάσαμε σταδιακά στο φωτεινό σημείο που ήταν αποφασισμένος ο Νίκος Βατόπουλος να μας βγάλει /
όχι, δεν υποστήριξε στα σοβαρά ότι η Αθήνα είναι «όμορφη» ή κάτι τέτοιο /
αλλά αναρωτήθηκε ζωηρά για τον ορισμό του μητροπολιτικού κάλλους και τις πολλές φορές αντιφατικές παραμέτρους που το καθορίζουν /
μίλησε για την «ευτυχία» στις πόλεις και την ευτυχία που μπορεί κανείς να νιώσει σε ένα αδιάφορο αρχιτεκτονικό σκηνικό της σύγχρονης Αθήνας και για το ανεξήγητο αίσθημα «βάρους» ή «δυσανεξίας» που προκαλούν άψογα διατηρημένες πόλεις της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης /
και ας μη βιαστούμε να φιλτράρουμε την ενδεχόμενη απάντηση μέσα από την αναπόφευκτη συναισθηματική εμπλοκή /
ανάμεσα στα κτίρια, στους δρόμους, στα καταστήματα και σ' εμάς φαίνεται ότι «αναπνέει» κάτι περισσότερο, οπωσδήποτε άυλο, άπιαστο και φευγαλέο, ικανό να μας κάνει να αισθανθούμε όμορφα και σε μια «άσχημη» πόλη.
σχόλια