Στα '90s υπήρχε η φράση «το 'κανες Παγκράτι – Κολιάτσου» και αναφέρονταν στην κοντινή απόσταση και στη συνήθεια κάποιου να την κάνει. Το Παγκράτι – Κολιάτσου το «παίζω» και εγώ συχνά και με πιάνω να περπατάω με τα πόδια, και απ' την Αγίου Μελετιού, στο ύψος της Φωκίωνος Νέγρη, μέχρι να πιαστούν τα πόδια μου, λίγο μετά την πλατεία Κολιάτσου και να να γυρίσω πίσω.
Στη βόλτα μου βρίσκω κάτι μαγαζάκια που τα θυμάμαι εδώ και δεκαετίες «έτσι ακριβώς» και όταν μπαίνω μέσα υπάρχει αυτή η καθησυχαστική αίσθηση ότι όλα είναι καλά σ' αυτό τον κόσμο, ότι υπάρχουν χειρολαβές και το τρελό φορτηγό δεν τρέχει με τα φρένα σπασμένα.
Είναι τα δικά μου μυστικά περάσματα στην παιδική ηλικία.
Η περιοχή έχει αλλάξει ισοπεδωτικά την τελευταία δεκαετία και η επιρροή των μεταναστών είναι πλέον αισθητή.
Τα μαγαζιά αυτά που αντιστάθηκαν, δεν έκλεισαν και κράτησαν τον αρχικό χαρακτήρα τους είναι σαν φωτεινοί σηματοδότες και μια γλυκιά επιστροφή σε μέρες που κοιμόμασταν σχεδόν με τα κλειδιά έξω από την πόρτα.
Συχνά στους δρόμους ακούς μόνο ξένη διάλεκτο και μαγαζιά που τα θυμάμαι στις δόξες τους έχουν ρημάξει ή τα έχουν πλέον οι μετανάστες και πουλούν τα δικά τους. Στην πολυκατοικία που μεγάλωσα είναι περισσότεροι πλέον οι ξένοι και μόλις διαβαίνεις το κατώφλι έρχεται η μυρωδιά από τα τοπικά τους φαγητά.
Δεν θεωρώ δυσάρεστο αυτό το μελάνζ ούτε είμαι από εκείνους που τους λείπει η παλιά αρχοντιά της περιοχής, όμως μέσα στο ράγισμα περιμένω και τη βλάστηση. Η περιοχή είναι βρόμικη, τα πεζοδρόμια σπασμένα, τα μαγαζιά χάνουν τον χαρακτήρα τους και η Πατησιών έχει γίνει απρόσωπη.
Σ' αυτή όμως την εικόνα κάποιοι τελευταίοι έμειναν πίσω και αντιστέκονται με όποιον τρόπο μπορούν.
Τα μαγαζιά αυτά που αντιστάθηκαν, δεν έκλεισαν και κράτησαν τον αρχικό χαρακτήρα τους είναι σαν φωτεινοί σηματοδότες και μια γλυκιά επιστροφή σε μέρες που κοιμόμασταν σχεδόν με τα κλειδιά έξω από την πόρτα.
Ο Φούφας
Φωκίωνος Νέγρη 2, 2108672256
Ο κύριος Νικόλαος Φούφας έχει πατήσει τα ογδόντα και παρόλα τα προβλήματα που έχει με την υγεία του φοράει κάθε μέρα τα κομψά του ρούχα και έρχεται στο πόστο του, σ' ένα μαγαζί που μετράει πάνω από πενήντα χρόνια στην περιοχή και είναι το μεράκι της ζωής του – έτσι το λέει, ούτε ο κόπος, ούτε ο μόχθος της ζωής, άλλα το μεράκι.
Μεράκι που μετέδωσε και στις κόρες του που κρατάνε και εκείνες με αγάπη το μαγαζί, κόντρα στις αντιξοότητες. Η Ντένια και η Νίνα είναι γλυκύτατες, εξυπηρετικές και πολύ ενημερωμένες στο αντικείμενό τους.
«Να φτιάξεις το σωστό κουμπί είναι και αυτό μια τέχνη, ένα ρούχο με λάθος κουμπιά θα 'ναι πάντα λάθος ρούχο. Δεν είναι και τυχαία η φράση "βρήκες το κουμπί μου"» μου λέει με ύφος πειθήνιο ο κύριος Νίκος.
Ο Φούφας ήταν σήμα κατατεθέν στην περιοχή. «Όταν ακόμα έμενε στην περιοχή ο καλός ο κόσμος και οι γυναίκες ραβόντουσαν και πήγαιναν στον Φούφα και αγόραζαν τα είδη ραπτικής τους, τα καλά κουμπιά, τις κλωστές εκείνες που έκαναν κέντημα, και έφτιαχναν μπουτονιέρες για τα ρούχα τους και έβρισκαν στο μαγαζί τις μικρές πινελιές να συμπληρώσουν το στυλ τους» λέει η Γιάννα που δουλεύει πωλήτρια τριάντα χρόνια τώρα και έχει κάνει καλό ντιλ με τον χρόνο αφού τη θυμάμαι ίδια και απαράλλαχτη.
Οι μεγάλες αλλαγές έχουν έρθει τα τελευταία δέκα χρόνια. Το μαγαζί δεν έχει φυσικά την ίδια πελατεία. Έρχονται κάποιες όμως ορκισμένες πελάτισσες και ας μένουν πια ακόμα και στην Κηφισιά, λέει η Ντένια.
«Όμως δεν είναι εύκολη η επιβίωση, το κρατάμε με νύχια και με δόντια».
Ο Φούφας παραμένει ο ναός της καλοντυμένης. Βρίσκω με πέντε ευρώ καρφίτσες με καμέλιες «tres chanel», γάντια από τη δεκαετία του εβδομήντα, ωραία καπέλα και τουρμπάνια μόνο με δέκα ευρώ.
Όλα τα λεφτά είναι οι ζώνες, αχ, οι ζώνες, χειροποίητες όλες. Πόσο θα τις ήθελε η Emmanuelle Alt της γαλλικής Vogue για το επόμενο εντιτόριαλ. Τις αγοράζω με το «κιλό» και ξέρω ότι θα φέρω αέρα ανανέωσης στη γκαρνταρόμπα μου.
Ο Φούφας έχει βγάλει σε μόνιμες πρόσφορες κάποιους από τους θησαυρούς των '70s και '80s και... όποιος προλάβει. Και όταν λέω για πρόσφορες, μιλάω για πέντε και δέκα ευρώ για ζώνες χειροποίητες που μοιάζουν με κοσμήματα ή η πιο ακριβή τριάντα ευρώ.
Εξαιρετικής αναμνησιολογίας είναι και τα γαλλικά περιοδικά που μπορείς να χαζέψεις από άλλες δεκαετίες, με τη Στεφανί του Μονακό στις μεγάλες της δόξες, πριν αρχίσει να κάνει παιδιά και να μπλέκει με τους σωματοφύλακές της.
Μια βόλτα στον Φούφα είναι αρκετή για να γυρίσεις στο τότε. Κοιτάζομαι στον καθρέφτη και με χαστουκίζει ο χρόνος γιατί στον ίδιο καθρέφτη κοιταζόμουν και στα δέκα μου και δοκίμαζα τις ίδιες φλούο κορδέλες για τα μαλλιά που δοκιμάζω και τώρα και φορούσα δαντελένια γάντια με επιρροές Madonna.
Κοκέτικο
Πατησιών 232, τηλ 2108646027
Και μόνο που υπάρχει μαγαζί που το λένε «κοκέτικο», θέλω να μπω μέσα και να κάνω μια δυνατή χειραψία στον ιδιοκτήτη. Μπράβο τους που δεν το 'παν «κοκέτα» και το λένε «κοκέτικο». Σαν η εν λόγω κοκέτα να 'ταν και λίγο σκανταλιάρα και να έβγαζε, τη δύσκολη ώρα, τη γλώσσα της στις κακοτοπιές.
Το Κοκέτικο θυμίζει παλαιούς νεωτερισμούς. Έχει γυναικεία ρούχα και εσώρουχα μαζί και είναι ένα μαγαζί που θα μπορούσες να το βρεις σε νησί, σε μεγάλη επαρχιακή πόλη, οπουδήποτε, εκτός απ' την πολύβουη πλατεία Κολιάτσου.
Στο Κοκέτικο πρέπει να έχεις όρεξη να ψάξεις γιατί γίνεται το αδιαχώρητο από ρούχα και φυσικά όποιος ψάχνει πάντα βρίσκει.
Ενώ σε μια πρώτη εικόνα λες «ρούχα για ώριμες κύριες» και το Κοκέτικο είναι τελικά σαν να 'χει παραμεγαλώσει, τελικά βρίσκει η ώριμη, βρίσκει και η νέα, και με τόσες επιλογές κάνεις δεν μένει παραπονεμένος.
Πετυχαίνω φίνα μαντίλια, πετυχαίνω μια '90s «μπουφανιά», να σκάσουν οι οχτροί, πετυχαίνω και σέξι κομπινεζόν να τα βάλω σε νυχτερινή έξοδο να έρθει ο έμπειρος στυλίστας να με προσκυνήσει.
Στο Κοκέτικο καλό είναι να πας και να έχεις κάνει πριν ένα ξεφύλλισμα στην τελευταία ιταλική Vogue και να έχεις υπόψη τι χρειάζεσαι από το παρελθόν και σου λείπει για να συμπληρώσεις το στυλ που θα υποστηρίξεις.
Στο εν λόγω μαγαζί δεν βρίσκεις ρούχα vintage, αλλά και δέκα χρόνων πίσω να βρεις, ευχάριστη είναι η έκπληξη.
Το Κοκέτικο είναι κάλο για τα μερεμέτια του στυλ, να βρεις δηλαδή αυτό που είχες απερίσκεπτα πετάξει απ' την ντουλάπα σου και τώρα θα 'ναι χρήσιμο.
Ο Τάσος, ο ιδιοκτήτης, είναι ένας νέος άντρας που κράτησε από τον πατέρα την οικογενειακή επιχείρηση. Το μαγαζί είναι από το εξήντα ίδιο και απαράλλαχτο και και το άφησε ακριβώς έτσι γιατί, όπως του είχαν πει κάποτε σοφά, «όταν κάτι πάει καλά δεν το αλλάζουμε». Το μαγαζί έχει σταθερή πελατεία από τότε, αλλά όλο και ανανεώνεται γιατί απευθύνεται σε όλα τα απανταχού «κοκέτικα».
Και του Τάσου του αρέσει το όνομα. Κοκέτες υπάρχουν πολλές, λέει, το κοκέτικο όμως είναι ένα.
Τώρα φτιάχνει κι ένα άλλο μαγαζί, έτσι για να απλώσει λίγο τα ρούχα, γιατί είναι η αλήθεια είναι ότι έχει μεγάλη πραμάτεια και θέλει να τ' αφήσει να αναπνεύσουν, μου λέει σαν να πρόκειται για συγγενή του που έχει άσθμα.
Μέσα σ' αυτά τα μαγαζιά με τις παλιές επιγραφές υπάρχουν και οι ιστορίες των ανθρώπων, όπως αυτή του Τάσου που μεγάλωσε μέσα στα ρούχα και, όπως λέει, χωρίς να θέλει να επεκταθεί, τον γύρισαν οι τύψεις να το αναλάβει. «Το πόνεσα το Κοκέτικο τελικά» και από το ενενήντα το κρατάει και είναι ανοιχτό κάθε μέρα, εννέα το πρωί με εννέα το βράδυ.
«Ευτυχία είναι να βλέπεις να φεύγει κάποια χαρούμενη γιατί βρήκε κάτι που ήταν για εκείνη. Μ' αρέσει να παίρνει χαρά και μια πιο εύσωμη γυναικά, η αδύνατη θα βρει, το στοίχημα είναι να βρει κι εκείνη με το πιο δύσκολο σώμα.
Η περιοχή άλλαξε άλλα δεν με πειράζει, δεν είναι καθόλου επικίνδυνα, στο Φάληρο που ζω είναι πιο επικίνδυνα. Μ' αρέσει αυτή η ενσωμάτωση, τα ρούχα μου είναι για όλους και μπορώ να σου πω ότι συναντάω πολύ μεγάλη αξιοπρέπεια στους μετανάστες. Είμαι εδώ για να κάνω τους άλλους να βρίσκουν αυτό που θέλουν, σε καλή τιμή, και να φχαριστιούνται.
Μου 'πε μια κυρία κάποτε "αγόρι μου έχω τόσα βάσανα, αυτή η μπλούζα μου 'φτιαξε τη μέρα", και μόνη της διόρθωσε "όχι τη μέρα, μου 'φτιαξε τη βδομάδα". Δεν είναι λίγο αυτό».
«Αν είχε πρόσωπο το Κοκέτικο σε ποια θα μοιάζε;» τον ρωτάω. « Α, δεν ξέρω, εσύ, φερ' ειπείν, είσαι ένα κοκέτικο γιατί δείχνεις μαμούνι, ψάχνεις και τα μάτια σου βγάζουν σπίθες. Ε, τέτοιο είναι το Κοκέτικο, διεκδικεί την κοκεταρία του».
Μαρτίν
Αγαθουπόλεως και Μοσχονησιών, τηλ 2108652705
Στο Μαρτίν πήγαινα από τότε που ήμουν ακόμα βυζανιάρικο και η κυρία Έφη η ιδιοκτήτρια με κέρναγε καριόκες.
Είχε τις πιο ωραίες τρούφες, υπέροχο προφιτερόλ, και όταν έψηναν τα τσουρέκια τους μοσχοβολούσε όλη η Μοσχονησίων, γιατί, καθότι Πολίτες, ξέρουν από καλό τσουρέκι.
Θυμάμαι να αγοράζουμε με το κιλό τους φρέσκους μπεζέδες και αυτή η εικόνα με εμένα να προσπαθώ να τους χωρέσω με βουλιμία στο παιδικό μου στόμα είναι μια ανάμνηση ευτυχίας.
Το Μαρτίν έχει μείνει ακριβώς έτσι όπως ήταν πριν από σαράντα χρόνια. Ίδια επιγραφή, ίδιες βιτρίνες, ίδια οικογένεια, όλα ίδια. Και μόνο που πατάω εκεί το πόδι μου και αγοράζω ένα τσουρέκι, είναι σαν να μπαίνουν όλα στη θέση τους με μια δική τους νομοτέλεια.
Η Κυρία Έφη, με τον σύζυγο της Δημήτρη Πιρουνίδη, κρατάει αυτό το μικρό ζαχαροπλαστείο με αιματηρές θυσίες και θυμάται ακόμα την περιοχή, τότε που είχε αυτόν τον αριστοκρατικό αέρα και εκείνοι έφτιαχναν επιδέξια γλυκά για εξασκημένους ουρανίσκους.
Πολίτες ξέρουν τι θα πει καλή καριόκα, καλό τσουρέκι, και κατέχουν μυστικές συνταγές που κρατάνε από τον περασμένο αιώνα.
«Η περιοχή ρημάζει, σπίτια ερήμωσαν, οι παλιοί φεύγουν από τη ζωή και οι νέοι δεν ζουν πια στην περιοχή. Λεφτά δεν υπάρχουν ούτε για τα γλυκά. Τώρα πάει πάλι κάτι να αλλάξει επειδή έπεσαν οι τιμές και αγοράζουν διαμερίσματα πολλοί καλλιτέχνες».
Τα γλυκά τα φτιάχνει ο άντρας της. «Δεν έμαθα ζαχαροπλαστική, το "δεν ξέρω, δεν μπορώ, με κάνει να καλοπερνώ" είναι σοφή ρήση. Όλο και βοηθάω άλλα εκείνος έχει την ευθύνη».
Όλα αλλάζουν άλλα αν θες να κρατηθείς τόσα χρόνια, δεν κάνεις εκτυπώσεις στην ποιότητα. Τρώω ένα πασχαλινό αυγό που μυρίζει αγνό βούτυρο και τελικά η γεύση είναι μνήμη ακριβή. Πανέμορφα, old fashion, όμοια μ' αυτά που μου έφερνε η νονά μου όταν ήμουν παιδί.
Το Μαρτίν αξίζει να το επισκεφτείς από οποιοδήποτε γειτονιά για τσουρέκια, κουλούρια, μπεζέδες, καριόκες και αμυγδαλωτά. Όλα τα γλυκά του είναι τοπ άλλα η πεντάδα που παραθέτω είναι αξεπέραστη.
Φεύγοντας η κυρία Έφη μου βάζει στη χούφτα μου μια καριόκα και μου κλείνει στοργικά το χέρι όπως τότε. Για λίγο έχω την αίσθηση ότι είμαι αυτό το κοριτσάκι, το αδύνατο, με το στρογγυλό γιακαδάκι και τα σοσόνια.
