Από την 1η Νοεμβρίου ξεκινά το λεγόμενο «TargetModel» για την αγορά ενέργειας στην Ελλάδα, το ενιαίο δηλαδή μοντέλο χονδρεμπορικής αγοράς που εφαρμόζεται σε όλες της χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η Ελλάδα, ήταν η τελευταία χώρα που δεν είχε συμμορφωθεί μέχρι σήμερα με την υποχρέωσή της απέναντι στην ΕΕ, καθώς τα κράτη-μέλη της Ένωσης έχουν δεσμευθεί εδώ και χρόνια για τη δημιουργία μιας ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας που θα αίρει τους περιορισμούς στις συναλλαγές, θα επιτρέπει τη σύνδεση μεταξύ εθνικών αγορών και θα εξασφαλίζει πρόσβαση σε όλους με «ίσους όρους, ώστε να ενισχυθεί ο ανταγωνισμός και να ωφεληθεί ο καταναλωτής.»
Μετά την πλήρη λειτουργία των αγορών του TargetModel, θα ακολουθήσει η σύζευξη (coupling) της εγχώριας αγοράς με τις αγορές της Ιταλίας και της Βουλγαρίας.
Οι αλλαγές εκτιμάται πως θα βοηθήσουν στη μεγαλύτερη σύγκλιση των τιμών της ελληνικής αγοράς με τις γειτονικές, τη διευρυμένη πρόσβαση σε οικονομικότερες πηγές ενέργειας και την αυξημένη δυνατότητα συναλλαγών (συμπεριλαμβανομένων και εξαγωγών) ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Σύμφωνα με το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, απώτερος στόχος είναι η μείωση του κόστους της ενέργειας για τους τελικούς καταναλωτές (νοικοκυριά, βιομηχανία, επιχειρήσεις). Αυτή τη στιγμή, το 95% της ευρωπαϊκής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας είναι συζευγμένο (1.500 TWh (Τεραβατώρες) το χρόνο).
Σύμφωνα με μελέτη του ACER (Ευρωπαϊκός Σύνδεσμος Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας), η σύζευξη της ελληνικής αγοράς με την Ιταλία και τη Βουλγαρία θα επιφέρει όφελος άνω των 25 εκατ. ευρώ ετησίως.
«Το ότι είμαστε η μόνη χώρα της ΕΕ που δεν το είχε εφαρμόσει μέχρι τώρα είναι ένας από τους βασικούς λόγους για μια ανεπιθύμητη πρωτιά: Η χώρα μας έχει την υψηλότερη χονδρεμπορική τιμή ρεύματος στην ΕΕ, με σημαντικές παρενέργειες για την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας», δήλωσε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστής Χατζηδάκης.
Ποιες είναι οι αγορές τουTargetModel
Το μοντέλο χονδρεμπορικής Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας εφαρμόζεται σε όλες σχεδόν τις χώρες της ΕΕ. Αποτελεί τον πυλώνα για την σύζευξη των επιμέρους εθνικών αγορών, μέσω της υιοθέτησης κοινής αρχιτεκτονικής. Απώτερος σκοπός είναι η δημιουργία μιας ενιαίας, διασυνδεδεμένης ευρωπαϊκής αγοράς ενέργειας.
Μεταξύ άλλων, παρέχεται διαφάνεια στις συναλλαγές με περιορισμό της δυνατότητας χειραγώγησης, λόγω της ύπαρξης αγορών σε διαφορετικά χρονικά πλαίσια και πολλών προϊόντων.
Το TargetModel περιλαμβάνει τρεις νέες αγορές, που θα ξεκινήσουν να λειτουργούν από την 1η Νοεμβρίου:
α) Την Αγορά Επόμενης Ημέρας ή Προημερήσια Αγορά (Day-AheadMarket): Είναι η βασική χονδρεμπορική αγορά, όπου αγοράζονται και πωλούνται οι ποσότητες ηλεκτρικής ενέργειας που θα παραχθούν και θα παραδοθούν την επόμενη μέρα. Απλουστευτικά θα μπορούσε να περιγραφεί ως η διάδοχος αγορά του ΗΕΠ και θα την λειτουργεί το Ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας (ΕΧΕ).
β) Την Ενδοημερήσια Αγορά (Intra-DayMarket), μέσω της οποίας γίνονται συμπληρωματικές αγορές και πωλήσεις εντός της ίδιας ημέρας παράδοσης και μπορούν να διορθωθούν οι θέσεις της αγοράς επόμενης ημέρας. Ουσιαστικά οι «παίκτες» συμμετέχουν σε συναλλαγές όσο το δυνατό πλησιέστερα στον πραγματικό χρόνο. Και αυτή την αγορά τη διαχειρίζεται το ΕΧΕ.
γ) Την Αγορά Εξισορρόπησης (BalancingMarket), όπου σε πραγματικό χρόνο εξισορροπείται η ζήτηση με την διαθέσιμη προσφορά, καλύπτονται διαφορές μεταξύ των προβλέψεων/αποτελεσμάτων των προηγούμενων δυο αγορών και της πραγματικής παραγωγής και αποζημιώνονται οι μονάδες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας για τη διαθεσιμότητά τους να συμβάλλουν σε αυτή τη διαδικασία εξισορρόπησης. Την αγορά αυτή λειτουργεί ο Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΔΜΗΕ).
