Η ιστορική απόφαση της 7ης Οκτωβρίου ανακήρυξε και επισήμως αυτό το ναζιστικό, λούμπεν μόρφωμα του Μιχαλολιάκου εγκληματική οργάνωση. Με το δικαστήριο να διαβουλεύεται πλέον επί των ποινών, ζήτησα από τη συντονιστική ομάδα του Golden Dawn Watch (GDW) - Παρατηρητήριο για τη δίκη της Χρυσής Αυγής (Ηλέκτρα Αλεξανδροπούλου, Ελευθερία Κουμάντου, Στεύη Κίτσου, Ιωάννα Μεϊτάνη, Αντώνης Μπούγιας aka @ypopto_mousi, Λευτέρης Παπαγιαννάκης και Κωστής Παπαϊωάννου) τη δική της «κατάθεση» γι' αυτή την εξαετή, σχεδόν, περιπέτεια, η οποία ενεργοποίησε όλη την γκάμα συναισθημάτων των εμπλεκομένων, φτάνοντάς τους κάποτε στα όριά τους. Τότε αντλούσαν δύναμη ο ένας από τον άλλον, προτάσσοντας το ηθικό και πολιτικό τους χρέος, αλλά και αυτό που είχαν απέναντι σε ένα ολοένα μεγαλύτερο κοινό: 50.000 μόνιμοι χρήστες, μηνιαία πρόσβαση σε πάνω από 600.000!
Μόνη, αλλά ανεκτίμητη ανταμοιβή τους η αίσθηση δικαίωσης, η αγαλλίαση και η τεράστια ηθική ικανοποίηση που νιώθουν σήμερα –μολονότι η απόφαση θα μπορούσε να είναι αυστηρότερη–, καθώς η συμβολή τους στη μάχη της ενημέρωσης και της ανάδειξης αυτής της υπόθεσης υπήρξε αποφασιστική. Με τη λήξη της διαδικασίας ολοκληρώνεται και το έργο του GDW, εντούτοις αυτό δεν θα σημάνει με κανέναν τρόπο και τη δική τους «αποστράτευση», καθώς ο αντιφασιστικός αγώνας παραμένει ενεργός.
«Η ιδέα γεννήθηκε ήδη πριν από την έναρξη της δίκης, αφότου ήρθαμε σε επαφή με ανθρώπους που παρακολουθούσαν τη δίκη της νεοναζιστικής τρομοκρατικής NSU στη Γερμανία, συστήνοντας ένα αντίστοιχο Παρατηρητήριο με τη συμμετοχή δημοσιογράφων αλλά και νομικών, στην περίπτωσή μας. Στόχος, η λεπτομερής κάλυψη της δίκης. Είχαμε κιόλας συνειδητοποιήσει ότι, ενώ απ' όλες τις μεγάλες δίκες της Μεταπολίτευσης (της χούντας, των βασανιστών, του Κοσκωτά, της 17Ν) υπήρχε δημοσιογραφικό υλικό, εικόνα, ήχος, πρακτικά, σε αυτήν εδώ η πληροφόρηση, ώσπου να εκδοθεί η απόφαση, θα ήταν ελάχιστη, με τα περισσότερα ΜΜΕ απόντα. Οφείλαμε, λοιπόν, να ενεργοποιηθούμε τόσο για μας σήμερα όσο και για τους ιστορικούς του μέλλοντος.
Με το που μπήκε η δίκη στο τελικό στάδιο, γίναμε ξαφνικά όλοι οι Έλληνες αντιφασίστες. Είναι μεν αυτό μια νίκη, θα είναι όμως σίγουρα μεγαλύτερη αν όλοι αυτοί το αποδείξουν στο εξής έμπρακτα. Το κύριο ερώτημα είναι, όμως, γιατί αυτά τα όψιμα αντιφασιστικά αντανακλαστικά έλειψαν το ’12, όταν πρωτομπήκε η Χ.Α. στη Βουλή, ή ακόμα πιο πριν, το ’10, όταν ο Μιχαλολιάκος εισήλθε στο δημαρχείο της Αθήνας, χαιρετώντας ναζιστικά.
Ναι, ισχύει ότι κανείς μας δεν περίμενε ότι η δίκη θα διαρκούσε τόσο, μολονότι η αντίστοιχη του γερμανικού NSU, που ήταν πολύ λιγότερο περίπλοκη, με μία μόνο βασική κατηγορούμενη και τακτικότερες δικάσιμους, κράτησε μία πενταετία περίπου – ένα καλό μέτρο σύγκρισης για όσους λένε ότι η δίκη της Χ.Α. καθυστέρησε υπερβολικά. Περιλάμβανε, επιπλέον, πολύ περισσότερες σχετιζόμενες υποθέσεις –πάνω από 32–, εύλογο λοιπόν το μάκρος της.
Καταγράφαμε συστηματικά τα πάντα σε εναλλασσόμενες βάρδιες: καταθέσεις, διαλόγους, αντιδράσεις, τα επεισόδια που συνέβαιναν κατά καιρούς στην αίθουσα, δηλαδή ακόμα και πράγματα που δεν καταγράφονται σε δικαστικά πρακτικά, όπως και τις απολογίες και τις αγορεύσεις των συνηγόρων. Πίσω από τους παρατηρητές, οι οποίοι δούλευαν μέσα στη δικαστική αίθουσα, βρισκόταν η συντονιστική ομάδα, που παραλάμβανε το υλικό, το καθαρόγραφε, διασταύρωνε τα ονόματα, τις υποθέσεις κ.λπ. Σε μισή ώρα ήταν όλα στον «αέρα», σε συνεχή ροή στο Facebook και στο Twitter και στα reports της ιστοσελίδας μας. Υπόψη κιόλας ότι μέχρι το '17 τα μεταφράζαμε όλα αυτά οι ίδιοι στα αγγλικά.
Το ότι η Χ.Α. ανακηρύχθηκε και επίσημα εγκληματική οργάνωση αντιστοιχεί πλήρως σε ό,τι ξέραμε εξαρχής πως ήταν, κάτι με το οποίο σταδιακά ευθυγραμμίστηκε το κοινό περί δικαίου αίσθημα. Ειδικά τον τελευταίο χρόνο υπήρξε μια αποφασιστική μετατόπιση. Ακόμα και άνθρωποι άσχετοι, αμφίθυμοι ή σχετικά αδιάφοροι ευαισθητοποιήθηκαν και είπαν «ας τελειώνουμε πια με αυτό».
Ναι, υπήρξαν στιγμές που νιώσαμε κούραση, ειδικά οι παρατηρητές που έκαναν τη χειρωνακτική δουλειά. Πιο χαρακτηριστική, η φάση των αναγνωστέων εγγράφων της υπεράσπισης, όπου επί πέντε μήνες και βάλε αναγιγνώσκονταν άσχετες με την υπόθεση επερωτήσεις βουλευτών της Χ.Α., μήπως και πείσουν ότι είναι ένα κανονικό, καθ' όλα νόμιμο κόμμα. Πράγματα που έπρεπε, βέβαια, κι εμείς να καταγράφουμε μέχρι κεραίας. Ήταν, εντούτοις, μια ακόμα απόδειξη της ένδειας των υπερασπιστικών επιχειρημάτων. Όμως, όταν ερχόταν αυτή η κούραση, τόσο για μας όσο και για τον κόσμο που παρακολουθούσε την υπόθεση, πεισμώναμε ακόμα περισσότερο, επιδιώκοντας να κρατάμε την υπόθεση ψηλά στη δημοσιότητα. Ας σημειωθεί εδώ ότι οφείλουμε πολλά και στους σκηνοθέτες που έκαναν τις καμπάνιές μας.
Ειδικά την πρώτη διετία, είχαν ακουστεί διάφορα, ότι δεν πρέπει να περιμένουμε πολλά από το δικαστήριο, ότι είναι χαμένη υπόθεση. Αλλά όποιος είχε εικόνα του κατηγορητηρίου και του παραπεμπτικού βουλεύματος σε σχέση με τα τεκμήρια ήταν σίγουρος εξαρχής ότι αυτήν τη φορά η Χ.Α. δεν θα τη γλιτώσει φτηνά, ότι θα αποδειχθεί περίτρανα μια εγκληματική οργάνωση με ναζιστική ιδεολογία που δρα υπό κοινοβουλευτικό μανδύα.
Το πλέον αποφασιστικό σημείο της δίκης ήταν η φάση των αναγνωστέων εγγράφων της πολιτικής αγωγής, οπότε βγήκε στη φόρα άφθονο αποδεικτικό υλικό, γραπτό και οπτικοακουστικό. Η καταδίκη πλέον φαινόταν μονόδρομος – αν υπήρχε κάποιος φόβος, ήταν η αδιανόητη απροθυμία που επιδείκνυε όλα τα προηγούμενα χρόνια η Δικαιοσύνη να ελέγξει τη Χ.Α.
Προοδευτικά αποκτήσαμε εμπιστοσύνη στην πρόεδρο του δικαστηρίου. Παρότι αρχικά ήταν ουδέτερη και ψυχρή, με τις ερωτήσεις και τα σχόλια που έκανε στην πορεία ήταν φανερό πως είχε μελετήσει και κατανοήσει πολύ καλά τη δικογραφία. Για παράδειγμα, στην υπόθεση Φύσσα, όταν άρχισε να εξετάζει μάρτυρες αστυνομικούς η πολιτική αγωγή, συναινούσε στις ενστάσεις της υπεράσπισης, λέγοντας «εδώ δεν δικάζεται η αστυνομία». Μετά τη 2η-3η κατάθεση όμως, όταν διαφάνηκε η αδικαιολόγητη αστυνομική ολιγωρία, άρχισε να ενσωματώνει στις δικές της ερωτήσεις εκείνες της πολιτικής αγωγής και τότε νιώσαμε ότι το πράγμα ισορροπεί, κάτι φανερό και στον εκνευρισμό των συνηγόρων υπεράσπισης, που άρχισαν να γίνονται προκλητικοί απέναντι στην έδρα.
Μία ακόμη δύσκολη στιγμή της δίκης ήταν η εισαγγελική εισήγηση. Εντάξει, δεν περιμέναμε κάτι θεαματικό, όμως ήταν τόσο εξόφθαλμα αντίθετη με κάθε αποδεικτικό στοιχείο, ώστε είχαμε κυριολεκτικά μουδιάσει. Ήταν σαν να νιώθαμε τη σκιά του βαθέος κράτους που τόσο είχε «κανακέψει» τη Χ.Α. Μετά, βέβαια, έπρεπε να εξηγήσουμε σε όλον αυτόν τον κόσμο εκεί έξω ότι η πρόταση της εισαγγελέως καθόλου δεν προδικάζει την ετυμηγορία, ότι σε αυτήν τη διαδικασία η ίδια δεν έχει καν ψήφο και ότι τίποτε δεν έχει κριθεί, όπως και συνέβη.
Ακόμα και οι παράγοντες της δίκης αναφέρονταν κατά κόρον σε δικά μας δημοσιεύματα, από την έδρα και την πολιτική αγωγή μέχρι την υπεράσπιση, όλες τις αγορεύσεις, τις αιτιάσεις και τις ενστάσεις της οποίας επίσης καταγράφαμε. Συνέβη, μάλιστα, το οξύμωρο συνήγορος των κατηγορουμένων να διαμαρτυρηθεί ότι καλύπταμε μονομερώς τη δίκη, ενόσω καταγράφαμε τα λεγόμενά του!
Όπως αναμενόταν, για την απόφαση εκδηλώθηκε μεγάλο ενδιαφέρον και από ξένα μέσα, όπως είχε συμβεί άλλωστε και στην αρχή. Δεκάδες ήταν τα αιτήματα ξένων ανταποκριτών στο υπουργείο Δικαιοσύνης για διαπιστεύσεις. Καθώς, μάλιστα, το πράγμα φούντωνε και το σύνθημα «Δεν είναι αθώοι» διαδιδόταν παντού, τα αιτήματα έρχονταν και σ' εμάς σωρηδόν. Για ενημερωτικό briefing, για να μεσολαβήσουμε ώστε να τους μιλήσει κάποιος δικηγόρος της πολιτικής αγωγής, η οικογένεια Φύσσα κ.λπ. Όχι μόνο από ξένους δημοσιογράφους αλλά και από βουλευτές, παρατηρητές οργανώσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων και άλλους.
Το κλίμα των τελευταίων ημερών πριν από την απόφαση υπερέβη κάθε προσδοκία, όπως και το πλήθος που συγκεντρώθηκε έξω από το Εφετείο στις 7/10. Ήταν πράγματι συγκλονιστικό, δεκάδες χιλιάδες κόσμου, που, όσο περνούσε η ώρα, αυξάνονταν. Όσοι ήμασταν μέσα στην αίθουσα και βλέπαμε τις φωτογραφίες που μας έστελναν απέξω, είχαμε ειλικρινά συγκινηθεί. Η αγωνία μεγάλωνε καθώς η ώρα της ετυμηγορίας πλησίαζε, μάλιστα η υπεράσπιση είχε κυκλοφορήσει «βρόμα» ότι θα ήταν τάχα αθωωτική. Η ψυχική ανάταση και η αγαλλίαση που νιώσαμε σαν ανακοινώθηκε η απόφαση για την εγκληματική οργάνωση ήταν απερίγραπτη: η Δικαιοσύνη επιτέλους είχε μιλήσει και έξω στηνόταν μια πραγματική γιορτή που θα συνεχιζόταν επί ώρες, αν δεν υπήρχε η αστυνομική «παρέμβαση».
Μάλιστα, η υπεράσπιση τις επόμενες ημέρες επιχείρησε να υποτιμήσει το πλήθος και το πάθος. Όχλος, ξυπόλυτοι, ΛΟΑΤΚΙ+, κομμουνιστές, παρακμιακοί, ύποπτοι, εμπρηστές, όλα τα ακούσαμε! Είπαν πως το δικαστήριο τελεί υπό καθεστώς πολιορκίας, ο δε συνήγορος του Κασιδιάρη θυμήθηκε τα Ευαγγέλια και το «άρον, άρον, σταύρωσον αυτόν».
Ναι, ως Παρατηρητήριο νιώθουμε τρομακτικά μεγάλη ανακούφιση που τελειώνει αισίως καταρχάς αυτή η διαδικασία, η οποία ήταν πράγματι εξουθενωτική και ψυχοφθόρα, όμως, ευτυχώς, γόνιμη. Οι χρυσαυγίτες αποκαθηλώθηκαν πλέον στα μάτια της κοινής γνώμης, των ψηφοφόρων τους, ακόμα και των οργανωμένων μελών τους.
Με το που μπήκε η δίκη στο τελικό στάδιο, γίναμε ξαφνικά όλοι οι Έλληνες αντιφασίστες. Είναι μεν αυτό μια νίκη, θα είναι όμως σίγουρα μεγαλύτερη αν όλοι αυτοί το αποδείξουν στο εξής έμπρακτα. Υπήρξαν πολλές σχετικές συζητήσεις και αντιπαραθέσεις αυτές τις μέρες, ακόμα και έντονες. Το κύριο ερώτημα είναι, όμως, γιατί αυτά τα όψιμα αντιφασιστικά αντανακλαστικά έλειψαν το '12, όταν πρωτομπήκε η Χ.Α. στη Βουλή, ή ακόμα πιο πριν, το '10, όταν ο Μιχαλολιάκος εισήλθε στο δημαρχείο της Αθήνας, χαιρετώντας ναζιστικά. Αν όλες οι εφημερίδες έβγαιναν τότε με πρωτοσέλιδο όλους τους πολιτικούς αρχηγούς να στέκονται σύσσωμοι απέναντι στη ναζιστική συμμορία, αν όλα τα κοινοβουλευτικά κόμματα έκαναν εξαρχής κοινό «μέτωπο», οι εξελίξεις θα ήταν πολύ διαφορετικές. Γνώριζαν από τότε τι εστί Χ.Α., δεν το μάθανε τώρα – το διατυμπάνιζε και η ίδια άλλωστε. Οι δικογραφίες που «έβγαλε από το συρτάρι» ο Δένδιας, όταν έγιναν οι συλλήψεις, βρίσκονταν εκεί από το 2000 – έπρεπε να δολοφονηθεί ένας λευκός Έλληνας για να συγκινηθούν οι Αρχές.
Αυτοκριτική, βεβαίως, οφείλουν να κάνουν κι εκείνα τα ΜΜΕ που «ξέπλεναν» και αντιμετώπιζαν τη Χ.Α. με όρους λαϊφστάιλ επί χρόνια. Διότι και αυτά γνώριζαν. Είθε να μην επαναλάβουν τέτοιες πρακτικές!
Αν η δίκη αυτή είχε πρόσωπο, θα ήταν αυτό της Μάγδας Φύσσα. Έχει χιλιοειπωθεί αυτό και με καλύτερους τρόπους, είναι όμως μια πελώρια αλήθεια. Αν είχε χέρια και πόδια, αυτά θα ήταν της πολιτικής αγωγής – οι άνθρωποι υπερέβαλαν εαυτόν. Εμείς, τώρα, το Παρατηρητήριο, είμαστε ένα κομμάτι από το σώμα της, η σωζόμενη μνήμη αυτής της δίκης.
Τι θα απογίνει όλο αυτό το υλικό που συγκεντρώσαμε; Υπάρχουν διάφορες σκέψεις αξιοποίησης. Θα πρέπει καταρχάς να παραμείνει προσβάσιμο σε δημοσιογράφους, ερευνητές και άλλους ενδιαφερόμενους. Ας ακουστεί, όμως, πρώτα στο Εφετείο το κουδούνι της λήξης της συνεδρίασης και το συζητάμε, τόσο μεταξύ μας όσο και με τις οργανώσεις που εκπροσωπούμε και οι οποίες συνέστησαν το GDW».
Το Golden Dawn Watch είναι μια πρωτοβουλία για την παρακολούθηση της δίκης της Χρυσής Αυγής που συγκρότησαν ήδη πριν από την έναρξή της η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και το Παρατηρητήριο για τον Φασιστικό και Ρατσιστικό Λόγο στα ΜΜΕ που λειτουργεί υπό το Μορφωτικό Ίδρυμα της ΕΣΗΕΑ, τον Αντιφασιστικό Συντονισμό Αθήνας-Πειραιά και το Συμβούλιο Ένταξης Μεταναστών του Δήμου Αθηναίων, έχοντας τη στήριξη πολλών ακόμα φορέων και οργανώσεων.
Εκτός από τη συντονιστική ομάδα, την τελευταία διετία παρατηρητές ήταν οι Ντομινίκ Αρβανίτης, Κωνσταντίνα Γεωργοπούλου, Δάφνη Καραγιάννη, Στεύη Κίτσου και Δάφνη Κωστούλα. Στα 5,5 χρόνια λειτουργίας του GDW πέρασαν από την ομάδα των παρατηρητών πολλοί ακόμα νομικοί, τα ονόματα των οποίων περιλαμβάνονται στον απολογισμό που θα δημοσιεύσει μετά το πέρας της δίκης.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.
σχόλια