Κώστας Ζάπας: Ο σκηνοθέτης απάντησε στις καταγγελίες ηθοποιών για παρενόχληση- «Δεν απαγορεύεται να ζητήσεις γυμνό»

Ο σκηνοθέτης Κώστας Ζάπας αντέδρασε στις καταγγελίες τριών ανδρών ηθοποιών που τον κατηγορούν επωνύμως για σεξουαλική παρενόχληση. 

Στην πρώτη του ανάρτηση στο Facebook, μετά τις καταγγελίες που έκαναν ο Ερρίκος Μηλιάρης, ο Χάρης Τζωρτζάκης και Γιάννης Νιάρρος, ο Κώστας Ζάπας έγραψε, μεταξύ άλλων, πως οι σκηνοθέτες «δεν απαγορεύεται» να ζητήσουν γυμνό «όταν ορίζεται από το καλλιτεχνικό έργο. Και στις οντισιόν.»

«Δεν απαγορεύεται η ελευθερία της έκφρασης. Είναι κατοχυρωμένη στο σύνταγμα. Μπορείς να ζητήσεις κάτι από κάποιον. Μπορεί ο άλλος να το αρνηθεί. Δεν επιβάλλεται στον καλλιτέχνη πως θα πραγματοποιήσει το έργο του. Συμφωνείς ή διαφωνείς. Φανταστείτε τον Παζολίνι να απολογείται γιατί ζήτησε γυμνό για το SALO. Ή τον Λαρς φον Τριερ για τους ΗΛΙΘΙΟΥΣ με την περιβόητη σκηνή ομαδικού σεξ» γράφει ο σκηνοθέτης, υποστηρίζοντας πως δεν άσκησε ποτέ πίεση και «κάθε ηθοποιός είναι σε θέση να αποφασίσει που θέλει να συμμετέχει και που όχι.»

Υπενθυμίζεται πως στη δική του ανάρτηση, ο ηθοποιός Ερρίκος Μηλιάρης περιέγραψε περιστάσεις στις οποίες ο σκηνοθέτης - κατά τα λεγόμενά του - του ζητούσε να γδυθεί, να αυνανιστεί και να προβεί σε σεξουαλικές κινήσεις πάνω στο σκηνοθέτη για μία ταινία που όπως λέει δεν είχε καμία σεξουαλική σκηνή. Στη συνέχεια οι δύο συνάδελφοί, Χ.Τζωρζάκης και Γ.Νιάρρος δήλωσαν δημοσίως πως είχαν αντίστοιχες εμπειρίες. 

Οι καταγγελίες των ηθοποιών

Ο κ. Μηλιάρης έγραφε νωρίτερα στον προσωπικό του λογαριασμό: «Στο τέλος του πρώτου έτους της σχολής μου (σε ηλικία δηλαδή 19 χρονών) πέρασα από casting για μία κινηματογραφική ταινία, στην οποία ο σκηνοθέτης παρουσιαζόταν ως εγγυητής διεθνούς επιτυχίας [...] λέγοντας πως η ταινία ήταν ήδη σίγουρο πως θα πάει Κάννες [...] Αφού τα είπε αυτά στο πρώτο δοκιμαστικό, μετά μου ζήτησε να κατεβάσω το παντελόνι μου και το εσώρουχό μου (έχοντας κάμερα να καταγράφει το δοκιμαστικό) λέγοντας πως θέλει να δει αν είμαι ας το πούμε "ακομπλεξάριστος" σαν ηθοποιός και θαρραλέος και επίσης πως έτσι κι αλλιώς ο ρόλος ήταν κάπως άγριος, με άγρια ζωή, και χρειάζονται ακραία πράγματα.

»Στο επόμενο δοκιμαστικό που ζήτησε να με ξανά δει, μετά από πρόβα μιας σκηνής, μου ζήτησε να αυνανιστώ μπροστά του, επί τόπου (φυσικά με κάμερα και πάλι ανοιχτή εντός του δοκιμαστικού) [...] Μίλησα λοιπόν με τον casting director ο οποίος σοκαρισμένος μου είπε "Ερρίκο προβληματίζομαι γιατί στην ταινία δεν υπάρχει ούτε μία σκηνή γυμνού ή ερωτικού περιεχομένου για να δικαιολογεί αυτά που σου ζητάει" και θέτοντας τις διεθνείς προοπτικές της ταινίας μου είπε να συνεχίσω τα δοκιμαστικά και στην "επόμενη φάση" και αν ξανά γίνει κάτι τέτοιο να τον ενημερώσω και θα προβεί σε κινήσεις.

»Στο τρίτο λοιπόν δοκιμαστικό μου ζήτησε να σκεφτώ πως είμαι πρεζάκι στην ομόνοια και πως θέλω λεφτά από έναν τύπο (πλούσιο, ντίλερ, κάτι τέτοιο) για να πάρω τη δόση μου, αλλά πρέπει να τον πείσω με σεξουαλικούς τρόπους να μου τα δώσει. Φυσικά είπε ότι ο τύπος με τα λεφτά, έτσι, για την πρόβα, είναι ο ιδιος και να κάνω πάνω του τα οποιαδήποτε σεξουαλικά. Κάπου εκεί εγώ το έκοψα και είπα χαρακτηριστικά "δεν νομίζω πως αυτό έχει καμία σχέση με την υποκριτική".
Άρχισε να διαφωνεί και να μου λέει για ηθοποιούς σαν τον Πατσίνο που για να κάνουν ρόλο ομοφυλόφιλου εκαναν στη ζωή τους ομοφυλοφιλικό σεξ και ας μην είναι ομοφυλόφιλοι και κάτι τέτοια. Τέλος πάντων, κατέληξε πως εμένα θέλει στην ταινία και πως αν δε θέλω να δουλέψω στο "σεξουαλικό κομμάτι" του ρόλου θα το δεχτεί αλλά "ό,τι άλλο ζητήσω θα το κάνεις" [...] τον θεωρώ και επικίνδυνο για παιδιά και ότι δηλαδή είναι άνθρωπος που δεν μπορείς να του πεις και όχι αν σου δώσει δουλειά», γράψει μεταξύ άλλων (βλ. αναλυτική ανάρτηση παρακάτω).

«Ο Κώστας Ζάππας. Έκανε και σε μένα ακριβως τα ίδια», έγραψε ο κ. Τζωρτζάκης και λίγο αργότερα ακολούθησε ο Γιάννης Νιάρρος: «Ο Ερρίκος, ο Χάρης, εγώ και σχεδόν όλα τα αγόρια της γενιάς μας γνωρίζουν την κωμικοτραγική φιγούρα : Κώστα Ζάππα. [...] Δυστυχώς όμως δεν ήμουν αρκετά διαθέσιμος ώστε να του " δείξω τον πούτσο μου" (το διατυπώνω όπως και μου ζητήθηκε αυτολεξεί). Αφού του την περιέγραψα, μου μίλησε για τον Μπράντο και άλλους γαμάτους ηθοποιούς που " δεν φοβούνται να βγούν από το καβούκι τους" ( να δείξουν την πούτσα τους σε ένα δωμάτιο στα εξάρχεια, στον πρώτο τυχόντα) Στις δραματικές σχολές μαζί με το απολυτήριο, να υπάρξουν λίστες με ονόματα από τέτοιους τύπους!»

Αναλυτικά η ανάρτησή του σκηνοθέτη
Σχετικά σε όσα αναφέρονται για εμένα στο fb και στα ΜΜΕ
Στις ταινίες μου αναφερόμουν πάντα στην σεξουαλικότητα. Στις ενορμήσεις ζωής και θανάτου στην σεξουαλικότητα.

»Κατήγγειλα την ενδοοικογενειακή βία καθώς και την βία κάθε μορφής. Υπάρχουν σκηνές με γυμνό, αυνανισμό, στύση, βιασμό, σεξ. Όμως πάντα ως καταγγελία ή ως κυνισμό απέναντι στην υποκρισία της κοινωνίας και όχι ως αυτοσκοπό. Αυτονόητα ένας ηθοποιός θα βρεθεί γυμνός. Αν το θελήσει. Αυτά τα πράγματα δεν επιβάλλονται. Δεν απαγορεύεται να ζητήσεις γυμνό όταν ορίζεται από το καλλιτεχνικό έργο. Και στις οντισιόν. Δεν απαγορεύεται η ελευθερία της έκφρασης. Είναι κατοχυρωμένη στο σύνταγμα. Μπορείς να ζητήσεις κάτι από κάποιον. Μπορεί ο άλλος να το αρνηθεί. Δεν επιβάλλεται στον καλλιτέχνη πως θα πραγματοποιήσει το έργο του. Συμφωνείς ή διαφωνείς.

»Φανταστείτε τον Παζολίνι να απολογείται γιατί ζήτησε γυμνό για το SALO. Ή τον Λαρς φον Τριερ για τους ΗΛΙΘΙΟΥΣ με την περιβόητη σκηνή ομαδικού σεξ. Ίσως προσπαθείτε να ορίσετε τι είναι ηθικά σωστό και τι λάθος. Όμως προσωπικά δεν μπορώ να προσφέρω κάποιο αντάλλαγμα, γιατί δεν κατέχω κάποια εξουσία για να την καταχραστώ. Δεν έχω αξίωμα. Δεν είμαι θεσμικός. Δεν είμαι διάσημος. Είμαι ένας εύκολος στόχος. Ουδέποτε έχω πιέσει κανέναν να λειτουργήσει με τρόπο που δεν επιθυμεί και κάθε ηθοποιός είναι σε θέση να αποφασίσει που θέλει να συμμετέχει και που όχι. Θλίβομαι για την προσβολή της προσωπικότητάς μου και την στοχοποίησή μου και υπενθυμίζω στους επικριτές μου ότι υπάρχουν και άλλοι σκηνοθέτες σε ολόκληρο τον κόσμο που ακολουθούν αντίστοιχο τρόπο κινηματογράφησης.

»Θλίβομαι όμως ακόμα περισσότερο που κανείς δεν σχολίασε τις τοποθετήσεις των ηθοποιών Μηλιάρη και Νιάρου, που στις αναρτήσεις τους εναντίον μου δηλώνουν: "Όλοι και όλες να δημιουργήσουμε έναν συλλογικό εκφοβισμό" "...Θα τον κάνει όπως και άλλους του σιναφιού του να φοβηθούν, να μαζευτούν, ή και να εξαφανιστούν από τον χώρο", "Στις δραματικές σχολές μαζί με το απολυτήριο να υπάρξουν λίστες με ονόματα από τέτοιους τύπους". Πίστευα ότι η εποχή των απαγορευμένων καλλιτεχνών και των μαύρων λιστών είχε παρέλθει. Κώστας Ζάπας»