Το Χατζηκυριάκειο Ίδρυμα Παιδικής Προστασίας στεγάζεται σε ένα μεγάλο νεοκλασικό κτίριο με είσοδο στην οδό Κλεισόβης 18 στον Πειραιά. Σήμερα παρέχει ολοκληρωμένη φροντίδα και υποστήριξη σε κορίτσια ηλικίας από 6 ετών, των οποίων οι οικογένειές αντιμετωπίζουν κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα και προέρχονται από διάφορα πολιτισμικά περιβάλλοντα.
Προσφέρει στέγη, ενδιαίτηση, ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, εκπαίδευση, ηθική διαπαιδαγώγηση, συμβουλευτική και συναισθηματική υποστήριξη με τη βοήθεια κοινωνικών λειτουργών και ψυχολόγων, επιμορφωτικές και εξωσχολικές δράσεις, οικονομική στήριξη στις μαθήτριές του που σπουδάζουν σε ΑΕΙ και ΤΕΙ, ενώ ταυτόχρονα συντρέχει οικονομικά περιπτώσεις αποφοίτων που αντιμετωπίζουν χρόνια προβλήματα υγείας και δεν μπορούν να εργαστούν.
Η πανδημία του κορωνοϊού, όπως ήταν φυσικό, δεν άφησε ανεπηρέαστο το ίδρυμα. «Αν και δεν έχουν δοθεί επακριβώς οδηγίες για τις κλειστές δομές, και επειδή λειτουργούμε όλο το 24ωρο, φροντίσαμε εξαρχής να τηρήσουμε όλα τα προληπτικά μέτρα, έτσι ώστε να είναι ασφαλή τόσο τα παιδιά όσο και το προσωπικό φροντίδας. Ουσιαστικά, αποσυμφορήσαμε τους χώρους, απομακρύναμε τις ευπαθείς ομάδες, δουλεύουμε με εφεδρείες και έχουμε μοιράσει σε τρεις βάρδιες το προσωπικό μας. Αυτήν τη στιγμή έχουμε μείνει με 22 παιδιά και 4 φοιτητές» λέει στη LiFO η διευθύντρια του ιδρύματος, Αναστασία Κατσιλιέρη.
Η σημερινή κατάσταση είναι πολύ δύσκολη για όλους μας και αυτά που θεωρούσαμε δεδομένα μέχρι σήμερα αύριο μπορεί να μην ισχύουν. Συνεχίζουμε να επενδύουμε στα παιδιά και επιθυμία μας είναι να τους εξασφαλίσουμε όλα τα μέσα. Εκπέμπουμε αισιοδοξία, δυναμισμό και πάθος για το κοινωνικό έργο που επιτελούμε.
Το Χατζηκυριάκειο, λόγω των έκτακτων προληπτικών μέτρων, δεν δέχεται δωρεές μεταχειρισμένων ρούχων, βιβλίων και παιχνιδιών όλο τον Μάρτιο και μέχρι νεωτέρας. Ωστόσο, ακόμα και στην εποχή του κορωνοϊού, δεν μπορούν να σταματήσουν τη βασική τους αποστολή ούτε να παραβούν τα «πιστεύω» και τις αξίες τους. Παρά τις πολυάριθμες δυσκολίες, καταβάλλουν κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε να συνεχίσουν να εκδηλώνουν την αγάπη τους ως ένας στοργικός γονιός, φίλος και συνοδοιπόρος στη ζωή των παιδιών που φιλοξενούν, κοριτσιών που αναγκάστηκαν να αποχωριστούν, να στερηθούν και να γνωρίσουν από μικρή ηλικία τον κοινωνικό αποκλεισμό.
Είναι Δευτέρα και το συννεφιασμένο πρωινό δεν κάμπτει τη διάθεση των παιδιών. Άλλωστε, είναι πρόσωπα που έχουν μάθει να μην ξεχνούν. Θυμούνται την κάθε λεπτομέρεια: τα κλάματα όταν άφηναν τους γονείς, την προσαρμογή τους, τα παράπονα, τις φιλίες και τη νέα ζωή. Στην προσωπική τους διαδρομή έχασαν ένα μεγάλο κομμάτι της παιδικής τους αθωότητας, αλλά έμαθαν να κοινωνικοποιούνται άμεσα με άλλα άτομα. Τώρα, λόγω κορωνοϊού, αναγκάζονται να μένουν μέσα ακολουθώντας τις ρητές εντολές. Όμως, εξακολουθούν να χαμογελούν, να αισιοδοξούν και να πιστεύουν ότι όλο αυτό θα περάσει σύντομα. Άλλωστε, οι δυσκολίες της ζωής έχουν επισκεφθεί από νωρίς αυτά τα παιδιά. Και ξέρουν καλά τι σημαίνει να ζεις μόνος.
«Η φροντίδα των παιδιών και η πρόνοια έχουν υπέρτατη αξία. Όλα τα παιδιά έχουν το δικαίωμα της προστασίας από κάθε κίνδυνο» τονίζει η κ. Κατσιλιέρη και επισημαίνει ότι ως ίδρυμα έσπευσαν από πολύ νωρίς να λάβουν όλα τα μέτρα για την αντιμετώπιση των αρνητικών συνεπειών του κορωνοϊού και τον περιορισμό της διάδοσής του.
«Το Χατζηκυριάκειο Ίδρυμα Παιδικής Προστασίας, ως πιστοποιημένος φορέας πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας κοινωνικής φροντίδας από το υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Αλληλεγγύης εφαρμόζει όλες τις διαδικασίες προστασίας των παιδιών του, καθώς και του προσωπικού του. Γι' αυτό με σοβαρότητα, υπευθυνότητα και συνέπεια πήραμε όλα τα απαραίτητα μέτρα προφύλαξης σύμφωνα με τις οδηγίες της πολιτείας και των επίσημων φορέων κατά της ανάπτυξης και διάδοσης της νόσου Covid-19» συμπληρώνει.
Στο πλαίσιο αυτό η διευθύντρια του ιδρύματος αναφέρει στη LiFO τι άλλαξε στη ζωή τους λόγω της πανδημίας και πώς το διαχειρίστηκαν: «Το ίδρυμα συγκρότησε μόνιμη επιτροπή παρακολούθησης της κατάστασης και σχεδιασμού εφαρμογής των ληφθέντων μέτρων, αποτελούμενη από μέλη του διοικητικού συμβουλίου και από εργαζομένους στο ίδρυμα. Μετακίνησε τα κορίτσια του ανοιχτού προγράμματος που διαβιούν στο ίδρυμα στα οικογενειακά περιβάλλοντα, εξασφαλίζοντάς τους, ταυτόχρονα, καλές και ασφαλείς συνθήκες. Επίσης, διαμόρφωσε στους χώρους του οικοτροφείου ειδικό χώρο νοσηλείας για πιθανά κρούσματα της νόσου. Οργάνωσε το προσωπικό σε ομάδες, ώστε σε περίπτωση ανάγκης να υπάρχει δυνατότητα εναλλαγής και αντικατάστασης προσώπων. Χορήγησε τις επιβαλλόμενες άδειες ειδικού σκοπού και απομάκρυνε τις ευπαθείς ομάδες Παράλληλα, προμηθεύτηκε τα αναγκαία υλικά απολύμανσης και υγιεινής, ώστε κάθε κορίτσι και κάθε εργαζόμενος να είναι ανά πάσα στιγμή εφοδιασμένος με αυτά και εξασφάλισε την ασφαλή και ομαλή διαβίωση των κοριτσιών που παραμένουν στο ίδρυμα. Φρόντισε την απρόσκοπτη πρόσβασή τους σε όλες τις ηλεκτρονικές εκπαιδευτικές πλατφόρμες. Περιόρισε τις κοινωνικές επαφές, όπως επιβαλλόταν, ενημερώνοντας όλους τους συνεργάτες και εθελοντές του ιδρύματος. Ανέβαλε όλες τις προγραμματισμένες διοργανώσεις και όλες τις συμμετοχές σε διάφορες εκδηλώσεις τρίτων. Απαγόρευσε την είσοδο οποιουδήποτε προσώπου πλην των μελών του Δ.Σ., των εργαζομένων του, καθώς και εκείνων που εκτελούν ειδικές εργασίες (αποκομιδή απορριμμάτων, προσκόμιση προμηθειών κ.λπ.).
Σε αυτό το σημείο θίγω ένα άλλο ζήτημα. Πέρα από την εφαρμογή κάθε προληπτικού μέτρου, καλούνται να αντιμετωπίσουν και την ανησυχία, τον φόβο, το άγχος και την αβεβαιότητα των ανθρώπων που είτε βρίσκονται καθημερινά εκεί είτε το επισκέπτονται. Πώς το αντιμετωπίζουν; «Έχουμε επιστρατεύσει όλες μας τις δυνάμεις στο επίπεδο της συμβουλευτικής και ψυχολογικής στήριξης των συναλλασσόμενων με το ίδρυμα (γονείς, ανήλικα και ενήλικα κορίτσια) και δίνουμε το καλό παράδειγμα της εφαρμογής των μέτρων ώστε να παραμείνουμε υγιείς για να μπορούμε να προσφέρουμε τις υπηρεσίες μας και το κοινωνικό μας έργο. Η κοινωνική υπηρεσία του ιδρύματος, με τους κοινωνικούς λειτουργούς και την παιδοψυχολόγο, είναι σε διαρκή επικοινωνία, στηρίζοντας όλα τα περιβάλλοντα των κοριτσιών που εξυπηρετούνται από το ίδρυμά μας. Κύριο μέλημά μας είναι η δημιουργία των κατάλληλων προϋποθέσεων για την ψυχική και σωματική τους ευημερία».
Στη συνέχεια, η κ. Κατσιλιέρη αναφέρει: «Η σημερινή κατάσταση είναι πολύ δύσκολη για όλους μας και αυτά που θεωρούσαμε δεδομένα μέχρι σήμερα αύριο μπορεί να μην ισχύουν. Συνεχίζουμε να επενδύουμε στα παιδιά και επιθυμία μας είναι να τους εξασφαλίσουμε όλα τα μέσα. Εκπέμπουμε αισιοδοξία, δυναμισμό και πάθος για το κοινωνικό έργο που επιτελούμε. Η αποστολή μας είναι να συνεχίσουμε να προσφέρουμε για το καλό των παιδιών με σοβαρότητα και υπευθυνότητα. Νιώθουμε την ανάγκη να ευχαριστήσουμε όλους τους συνεργάτες του ιδρύματος για το αμείωτο ενδιαφέρον τους όσον αφορά την κάλυψη των αναγκών μας, τους εθελοντές, τους υποστηρικτές, τις αποφοίτους του ιδρύματος, που επικοινωνούν καθημερινά μαζί μας για να μαθαίνουν τα νέα μας, και τις οικογένειες των παιδιών για την αμέριστη κατανόησή τους και τη συμβολή τους στην εφαρμογή των επιβαλλόμενων μέτρων».
Στο τέλος της συζήτησής μας και με έναν τόνο θετικής ενέργειας λέει: «Συνεχίζουμε αισιόδοξα, πιστεύοντας ότι, τηρώντας όλα τα επιβαλλόμενα μέτρα, θα καταφέρουμε να προστατέψουμε τα κορίτσια μας, το προσωπικό μας και το κοινωνικό σύνολο».
Έπειτα, δύο από τα κορίτσια που μένουν, πλέον, στους κοιτώνες του Χατζηκυριάκειου μου μίλησαν για το πώς βιώνουν την πανδημία μένοντας μέσα σε ένα ίδρυμα.
Σοφία Ευριπιώτη, φοιτήτρια στο Τμήμα Κοινωνικής Ανθρωπολογίας και Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου
«Είμαι φοιτήτρια στη Μυτιλήνη και έχω παραμείνει για πέντε χρόνια στο κλειστό πρόγραμμα του Χατζηκυριάκειου Ιδρύματος Παιδικής Προστασίας. Μάλιστα, χάρη στο Πρόγραμμα της Αυτόνομης Διαβίωσης μπόρεσα να συνεχίσω τις σπουδές μου στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Σήμερα, και εξαιτίας αυτής της πρωτόγνωρης κατάστασης, βρίσκομαι στο ίδρυμα. Όταν γνωστοποιήθηκε η αναστολή της λειτουργίας των σχολείων και των ΑΕΙ, την επόμενη κιόλας μέρα επικοινώνησαν μαζί μου οι κοινωνικοί λειτουργοί για να μου προτείνουν να επιστρέψω, ώστε να είμαι με κάποιον αυτήν τη δύσκολη περίοδο και να νιώθω πιο προστατευμένη και ασφαλής. Άλλωστε, οι άνθρωποι του ιδρύματος ήταν πάντα δίπλα μου, στις δύσκολες περιόδους αλλά και στις χαρές μου, προσφέροντας τα απαραίτητα και με το παραπάνω».
Όσον αφορά το πώς βιώνει η ίδια αυτή την κρίση που πλήττει την ανθρωπότητα, μου είπε: «Αρχικά, το ίδρυμα πήρε κάποια μέτρα, τα οποία περιλαμβάνουν την απαγόρευση εξόδου και την αποφυγή συναθροίσεων άνω των 5 ατόμων. Ωστόσο, έχω τη δυνατότητα να κάνω βόλτες στον περιβάλλοντα χώρο του ιδρύματος. Ευτυχώς, έχουμε το προνόμιο να μπορούμε να περπατήσουμε σε έναν χώρο περιτριγυρισμένο από φυσικό πλούτο. Επίσης, περνάω τον χρόνο μου συζητώντας με τα μεγάλα παιδιά που είναι στο ίδρυμα και επικοινωνώ με τους φίλους μου μέσω των κοινωνικών δικτύων. Εξακολουθώ να διαβάζω για τη σχολή μου και, φυσικά, βοηθώ το προσωπικό του ιδρύματος στις διάφορες εργασίες. Ούτως ή άλλως, όπως μαθαίνουμε, θα αρχίσουν οι τηλεδιασκέψεις με το τμήμα της Κοινωνικής Ανθρωπολογίας και Ιστορίας ώστε να μη χαθεί η επικοινωνία με τον καθηγητή μας και τη ροή των διαλέξεων. Ελπίζω και εύχομαι ότι χάρη στην ατομική και συλλογική ευθύνη που επιδεικνύουμε, όλο αυτό θα έχει αίσιο τέλος. Και πιστεύω ότι θα επιστρέψουμε όλοι στην καθημερινότητά μας νικητές».
Μαριαλένα Μπαλαφούτη, σπουδάστρια στη Σχολή Μαγειρικής στο ΙΕΚ ΟΜΗΡΟΣ
«Μεγάλωσα στο ίδρυμα και εξακολουθώ να μένω εκεί και να συνεχίζω τις σπουδές μου σε αυτό που αγαπώ να κάνω, τη μαγειρική. Μόλις ανακοινώθηκαν τα μέτρα προστασίας από τον κορωνοϊό τα μεγαλύτερα σε ηλικία παιδιά καταλάβαμε ότι είχαμε να αντιμετωπίσουμε κάτι δύσκολο και πρωτοφανές. Παρακολουθούσαμε καθημερινά τα μέτρα απαγόρευσης της πολιτείας, όπως και τις τακτικές ανακοινώσεις για το κλείσιμο των σχολείων και των πανεπιστημιακών τμημάτων και προφανώς όλοι συζητούσαμε για τα μέτρα προστασίας. Προσπάθησα να αντιμετωπίσω την κατάσταση ψύχραιμα και να την εκλογικεύσω. Δεν ήμουν μόνη μου, βέβαια, σε αυτό. Όλοι στο ίδρυμα ακολουθούμε τις οδηγίες και είμαστε πολύ προσεκτικοί. Γνωρίζαμε ότι όσα παιδιά μείναμε στο ίδρυμα για κάποιο διάστημα δεν θα βγαίναμε έξω. Όσο δύσκολο και να είναι αυτό, συμβαίνει για να προστατεύσουμε τον εαυτό μας και τους συνανθρώπους μας. Αμέσως ένιωσα ασφαλής και προστατευμένη. Διοχέτευσα όλες μου τις δυνάμεις στις εργασίες του ιδρύματος. Αυτό το διάστημα έχω αναλάβει δράση στην κουζίνα υπό την καθοδήγηση των μαγειρισσών του ιδρύματος. Μάλιστα, έχω στη διάθεσή μου τα απαραίτητα πιστοποιητικά υγείας, καθώς ήμουν έτοιμη να ξεκινήσω την πρακτική μου στο ίδρυμα όταν έκλεισαν οι σχολές. Πάντως, ο χρόνος κυλάει δημιουργικά μαγειρεύοντας και φτιάχνοντας λιχουδιές για τα μικρότερα παιδιά, φροντίζω να γυμνάζομαι στο γυμναστήριο του ιδρύματος, βλέπω ταινίες με τα μεγαλύτερα κορίτσια και επικοινωνώ τηλεφωνικά ή μέσω sms με τους οικείους και τους φίλους μου. Είμαι σίγουρη πως ο καθένας μας θα προσπαθήσει και για τον εαυτό του αλλά και για το σύνολο, προκειμένου να ξεπεραστούν όλα τα προβλήματα, για να μπορέσουμε να κερδίσουμε αυτήν τη μάχη. Γιατί, νικώντας όλα τα εμπόδια, θα κερδίσουμε τη ζωή μας».
Οι πόροι του ιδρύματος, το οποίο δεν λαμβάνει καμία κρατική επιχορήγηση, προέρχονται από την εκμετάλλευση της ακίνητης περιουσίας του, καθώς και από χρηματικές δωρεές και έσοδα από εκδηλώσεις που οργανώνονται για την ενίσχυση των σκοπών του.
σχόλια