Euphoria – Ωμή απεικόνιση της Generation Z
Για όσους μεγάλωσαν παρακολουθώντας σειρές όπως το «One Tree Hill» και το «Gossip Girl», με αποκλειστικά λευκούς ηθοποιούς και καθόλου ρεαλιστική πλοκή το «Euphoria» αποτελεί κάτι παραπάνω από μια ευχάριστη έκπληξη όσον αφορά το teen drama. Μέσα από καλογυρισμένα επεισόδια και προσεγμένη παραγωγή η σειρά καταφέρνει να παρουσιάσει ένα ιδιαίτερα ρεαλιστικό σύμπαν, μέσα στο οποίο μεγαλώνει η σημερινή Generation Z, αγγίζοντας θέματα ψυχικής υγείας, εθισμού, σεξουαλικού προσανατολισμού, social media και φύλου. Ίσως ως μια νέα εκδοχή του millennial «Skins» η σειρά καταφέρνει να είναι inclusive με κάθε τρόπο, ενσωματώνοντας LGBTQ+ χαρακτήρες στην πλοκή της με ευαισθησία και βάθος.
Βλέπουμε την Jules (σε μια εξαιρετική ερμηνεία από τη Hunter Schafer) να βρίσκεται ως transgender στην περίοδο μετάβασης, αναζητώντας την ταυτότητά της και συγχρόνως δεκάδες διαφορετικές πλευρές της ταυτότητας αυτής. Η διαφορετικότητα αποτελεί βασικό στοιχείο, ενώ τα άγχη του να μεγαλώνεις παρουσιάζονται μέσα από την ειλικρινή και αληθινή ματιά της 17χρονης, εθισμένης στα ναρκωτικά Rue (και την καλή ερμηνεία της Zendaya), ίσως με πιο ωμό τρόπο απ' ο,τι έχουμε συνηθίσει ως τώρα ‒ χωρίς ακριβά γούστα, λαμπερά φορέματα και προνομιούχους χαρακτήρες. Μπορεί κάποιες σκηνές της σειράς να μη μοιάζουν και τόσο ευχάριστες, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως δεν συμβαίνουν καθημερινά, στον πραγματικό κόσμο. — Αφροδίτη Σακκά
Dublin Murders – Αστυνομικό δράμα υψηλής ποιότητας
Για τους φαν του είδους του αστυνομικού δράματος και για τους πάσχοντες από στερητικό σύνδρομο «True Detective» –κι όμως, είμαστε αρκετοί τέτοιοι‒ υπάρχει αυτό εδώ το διαμαντάκι σε παραγωγή BBC, ώστε να ξεγελάσουμε κάπως τη δίψα μας. Βασίζεται στα δύο πρώτα βιβλία της σειράς βιβλίων Dublin Murder Squad της συγγραφέως Τάνα Φρεντς και έχει ως ήρωες δύο αστυνομικούς που καλούνται να διαλευκάνουν τη δολοφονία ενός μικρού κοριτσιού, η οποία φαίνεται να σχετίζεται με την εξαφάνιση τριών παιδιών πριν από χρόνια.
Το αστυνομικό μυστήριο διαπλέκεται με το προσωπικό δράμα, η καταθλιπτική ατμόσφαιρα μοιάζει να υπαγορεύεται από τα χρώματα του ιρλανδικού τοπίου και η φωτογραφία φαντάζει πάντα νοτισμένη σε μια σειρά έντονου ψυχολογισμού, μυστικών βαρύνουσας δραματικής σημασίας και σταδιακά κλιμακούμενου ενδιαφέροντος. Εν ολίγοις, μιλάμε για υπόδειγμα καλής, ενήλικης τηλεόρασης. Πρόσφατα, μάλιστα, ανακοινώθηκε ότι βρίσκεται στα σκαριά η δεύτερη σεζόν – η Φρεντς έχει γράψει έξι βιβλία με τους συγκεκριμένους ήρωες. Στη χώρα μας το «Dublin Murders» προβάλλεται από τα κανάλια της Cosmote TV. — Γιάννης Βασιλείου
Το μεσαίου προϋπολογισμού φιλμ ενηλίκων το ψάχνουμε πια με το κιάλι. Οι streaming πλατφόρμες και κατά κύριο λόγο το Netflix, που έχει και μεγαλύτερη ανάγκη για υλικό, προς το παρόν αποτελούν σανίδα σωτηρίας για δημιουργούς που θέλουν να αντλήσουν χρηματοδότηση για ένα ακριβότερο καλλιτεχνικό τους όραμα που δεν εμπίπτει στις δυο προαναφερθείσες κατηγορίες.
Η διαχρονική λατρεία για τους γιατρούς
Γιατρός ή δικηγόρος; Στην τηλεόραση, όπως φαίνεται, οι γιατροί έχουν τη μεγαλύτερη πέραση. Δεν είναι μόνο το «Grey's Anatomy» που συνεχίζει ακάθεκτο εδώ και 17 σεζόν (το μοναδικό άλλο τηλεοπτικό πρόγραμμα που το έχει καταφέρει αυτό από τις αρχές των '00s είναι το «Supernatural»). Πριν από τρία χρόνια το είδος γνώρισε έξαρση, με δύο τουλάχιστον αξιοσημείωτες σειρές να κονταροχτυπιούνται για την αγάπη του τηλεθεατή: το «Good Doctor», βασισμένο σε μια κορεάτικη σειρά, με τον Φρέντι Χάιμορ να υποδύεται έναν εκπαιδευόμενο χειρούργο με αυτισμό (Όσκαρ, τώρα!), και το «Resident», με μια λίγο πιο πανκ ροκ προσέγγιση. Λίγο πριν είχε βγει το «Chicago Med», μια πανέξυπνη crossover σειρά που αφορά γενικά το Σικάγο. Και μόλις πέρσι ξεπρόβαλε δειλά-δειλά και το «New Amsterdam» που διαδραματίζεται σε ένα από τα τελευταία δημόσια νοσοκομεία της σύγχρονης Αμερικής και είχε τόση επιτυχία η χημεία του cast, που το NBC παρήγγειλε πρόσφατα όχι μία αλλά τρεις ακόμη σεζόν.
Τέτοιες σειρές πατώνουν στις κριτικές, αλλά τα σκορ τηλεθέασής τους είναι απλησίαστα. Βέβαια, οι ιατρικές πρακτικές που βλέπεις επί της οθόνης ξεφεύγουν τόσο πολύ από την πραγματικότητα, που πάνε στην κατηγορία «θαύμα». Ελάχιστη σημασία έχει, όμως, αυτό όταν το δράμα (και το gore) δίνει και παίρνει πάνω από ένα χειρουργικό τραπέζι. Σε αυτές τις περιπτώσεις κανείς δεν πρέπει ποτέ να ξεχνά ότι αν δεν υπήρχε το θρυλικό «E.R.» στα '90s, η καριέρα του Τζορτζ Κλούνι αυτήν τη στιγμή θα ήταν στα αζήτητα. Τα «Grey's Anatomy» και «Chicago Med» προβάλλονται από το Fox Greece και το «Good Doctor από το Cosmote TV. — Μαρία Παππά
O πόλεμος του streaming
Εν αρχή ην το Amazon και το Netflix. Άντε και το Mubi για τους σινεφίλ. Από πέρσι το φθινόπωρο, όμως, η μάχη για το μεγαλύτερο μερίδιο από την πίτα των συνδρομητών άναψε για τα καλά. Η Disney, με τη Fox, τη Marvel και την Pixar στο ενεργητικό της, εγκαινίασε τον χορό με το Disney+, φέρνοντας μαζί και την πρώτη της επιτυχία στην εν λόγω πλατφόρμα με το «Mandalorian», σειρά που εκτυλίσσεται στο σύμπαν του Πολέμου των Άστρων και ικανοποίησε τους φαν πολύ περισσότερο από την τελευταία κινηματογραφική περιπέτεια. Η Apple σύστησε κι αυτή στο κοινό τη νέα της πλατφόρμα, υστερώντας μέχρι στιγμής σε υλικό σε σχέση με τους ανταγωνιστές της – κρατάμε το «Morning Show», άντε και το ανοικονόμητο «Servant» για κάποιες εκλάμψεις σκηνοθετικής, κυρίως, δημιουργικότητας.
Τον Μάιο η Warner βγάζει το βαρύ της πυροβολικό με το HBO Max, το Quibi έρχεται με οπτικοακουστικό υλικό προορισμένο να καταναλωθεί –γιατί περί κατανάλωσης μιλάμε πια, αλλά αυτή είναι μια άλλη κουβέντα‒ μέσω κινητού, ενώ και η Universal σκέπτεται να επιχειρήσει κάτι ανάλογο. Φαντάζει δύσκολο (και εξαιρετικά δαπανηρό) ένας θεατής να διατηρεί συνδρομές σε τόσες πλατφόρμες, για την ώρα, πάντως, ας ελπίσουμε ο ανταγωνισμός να οδηγήσει σε μείωση των τιμών και αύξηση της παρεχόμενης ποιότητας. — Γιάννης Βασιλείου
Πώς η RuPaul κατάφερε με το «Drag Race» να φέρει το drag στο mainstream
Ήταν εκείνη η στιγμή στο τελευταίο επεισόδιο του ένατου κύκλου, το καλοκαίρι του 2017, όταν η νικήτρια Sasha Velour έβγαλε, στο αξέχαστο lipsync του «So Emotional» της Γουίτνι Χιούστον, την περούκα της για να αποκαλυφθούν τα κατακόκκινα ροδοπέταλα, που το drag πέρασε μια για πάντα στη σφαίρα του mainstream. Πριν από αυτό, η RuPaul, αργά και μεθοδικά, επί δεκαετίες, είχε μια on and off παρουσία στα αμερικανικά τηλεοπτικά δρώμενα, περισσότερο ως εξωτικό φρούτο, ενώ το «RuPaul's Drag Race», το ριάλιτι που έστησε το 2009 μέσω του LogoTV, παίρνοντας στοιχεία από ήδη επιτυχημένα φορμά όπως αυτό του «America's Next Top Model», απευθυνόταν αρχικά αποκλειστικά και μόνο στην LGBT κοινότητα.
Έχοντας μετακομίσει πλέον στο VH1, με μια χούφτα βραβεία Emmy στην κατοχή της, έχοντας επεκτείνει την τηλεοπτική της οικογένεια με All Stars, UK Version, Drag Cons και πολλά ακόμα που ετοιμάζονται για το μέλλον, και καθώς βρισκόμαστε πλέον αισίως λίγο πριν από την πρεμιέρα του 12ου κύκλου, η πιο διάσημη drag περσόνα του πλανήτη μπορεί πλέον να καυχιέται και επίσημα πως κατάφερε να κάνει την τηλεόραση περισσότερο φιλική και ανοιχτή προς τη διαφορετικότητα και την γκέι κουλτούρα. —Αλέξανδρος Διακοσάββας
Η άνοδος των μη αγγλόφωνων σειρών
Μπορεί το «La Casa de Papel» να έκανε το πιο ηχηρό buzz τα τελευταία χρόνια, καθώς ήταν ίσως η μόνη σειρά, μετά το GoT, που κατάφερε να δημιουργήσει μια ολόκληρη ποπ κουλτούρα (το «Bella Ciao», άλλωστε, έχει παίξει ακόμα και στο πιο «τελευταίο» κλαμπ της επαρχίας), όμως δεν είναι μόνο οι ισπανόφωνες σειρές που γνωρίζουν ολοένα και μεγαλύτερη απήχηση στην παγκόσμια αγορά. Το μονοπώλιο που κατείχαν μέχρι πρότινος οι αγγλόφωνες σειρές και παραγωγές έσπασε, επίσης, χάρη στην εξωστρέφεια της ασιατικής αγοράς αλλά και λόγω της κάπως απρόσμενης ανόδου των σκανδιναβικών σειρών («The Bridge», «Mammon», «Hinterland»), οι οποίες στις περισσότερες περιπτώσεις ακολουθούν αισθητική ανάλογη με αυτήν της σκανδιναβικής λογοτεχνίας.
Κατεβαίνοντας, όμως, στην Ευρώπη θα συναντήσουμε το γαλλικό «Marseille», ένα πολιτικό δράμα με πρωταγωνιστή τον Ζεράρ Ντεπαρντιέ, το «Dark» από τη Γερμανία, που πολλοί το έχουν χαρακτηρίσει ως το «νέο "Stranger Things"», και το «Suburra» (αλλιώς «Υπόγεια Πόλη») από την Ιταλία, το οποίο μας μύησε στον κόσμο της ιταλικής μαφίας, της πολιτικής αχρειότητας και της διαπλοκής του κλήρου με την εξουσία. — Ηλίας Ζωγράφος
H μεγάλη άνθηση του «ενήλικου» καρτούν
Οι «Simpsons» του Matt Groening, σειρά κινουμένων σχεδίων που ξεκίνησε να προβάλλεται το 1989 και εξακολουθεί να υφίσταται, σημειώνοντας ρεκόρ σε αριθμό επεισοδίων, ήταν εκείνη που άνοιξε τον τηλεοπτικό χώρο σε αυτό που πλέον αποκαλούμε adult animation. Μετά από αυτό τα τηλεοπτικά καρτούν δεν ήταν πια μόνο για τα παιδιά. Αντιθέτως, μεταφέρθηκαν στην prime-time ζώνη, φέρνοντας μεγάλα κέρδη στα δίκτυα και κοστίζοντας πολύ λιγότερα από τις παραγωγές που προϋποθέτουν cast, σκηνικά κ.λπ. Το «Family Guy» και το «South Park» εξέλιξαν το είδος και η συνδρομητική τηλεόραση συνέβαλε περαιτέρω στην άνοδό του, ενώ στο μεταξύ εμφανίστηκαν έκαναν ένα σωρό επιτυχημένες σειρές, όπως το «Bob's Burger», το «Archer», το «Rick & Morty», το «Big Mouth» και το «BoJack Horseman» ‒ όλες τους βοήθησαν να αλλάξει η αντίληψη που είχαμε ως τότε για το είδος.
Πλέον τα animation series δεν έχουν καμία σχέση με τους «Flintstones» και κάποια από αυτά δεν έχουν τίποτα να ζηλέψουν από άλλες γνωστές κωμικές σειρές, αφού διαθέτουν κείμενα υψηλής έμπνευσης, άφθονο κυνικό χιούμορ, τρέλα και πολυσύνθετη θεματολογία που θίγει ζητήματα που απασχολούν τον σύγχρονο άνθρωπο, π.χ. το υπαρξιακό. Επιπλέον, ο σουρεαλισμός και η πολυχρωμία του μέσου δίνει μεγαλύτερη ελευθερία και σ' εμάς, τους τηλεθεατές. —Μερόπη Κοκκίνη
Σειρές ανθολογίας
Οι τηλεοπτικές σειρές ανθολογίας, όπως και οι ραδιοφωνικές ή οι κινηματογραφικές, παρουσιάζουν μια διαφορετική ιστορία και διαφορετικούς χαρακτήρες, είτε σε κάθε επεισόδιο είτε σε κάθε σεζόν. Μετά την επιτυχία του «American Horror Story» και του «Black Mirror», το είδος γνώρισε άνθηση, έτσι εμφανίστηκαν όχι μόνο σειρές τρόμου αλλά και επιστημονικής φαντασίας και κοινωνικές. Αναστήθηκε από τα ράφια μέχρι και το θρυλικό Twillight Zone, με τον Τζόρνταν Πιλ στο τιμόνι. Πέρα από αυτό, είχαμε το δυστοπικό «Electric Dreams», βασισμένο στο έργο του Philip K. Dick, το «Room 104», το «Terror» αλλά και το «Fargo», το φετινό «Little America» και ίσως την πιο κουλή σειρά που εμφανίστηκε στο Netflix, το «Dolly Parton's Heartstrings», με επεισόδια εμπνευσμένα από τους στίχους των πιο διάσημων τραγουδιών της Πάρτον. — Μαρία Παππά
The Outsider – Μυστικά και τρόμος από το HBO και τον Στίβεν Κινγκ
Μέρες δόξας διάγουν και πάλι τα γραπτά του Στίβεν Κινγκ που μεταφέρονται ολοένα και συχνότερα στη μεγάλη και στη μικρή οθόνη μετά από μια δεκαετία (σχετικής) αγρανάπαυσης. Το «Outsider», μίνι σειρά βασισμένη στο ομώνυμο βιβλίο του Αμερικανού συγγραφέα –για κάποιους το καλύτερό του μέσα στη δεκαετία‒, ξεκινά με τον άγριο φόνο νεαρού αγοριού, για να ξετυλίξει σιγά-σιγά ένα μυστήριο αστυνομικής πλοκής και μεταφυσικών απολήξεων.
Οι ανατροπές ξεκινούν ήδη από τον ατμοσφαιρικό πιλότο, με το δεύτερο επεισόδιο να παίρνει ένα γενναίο δημιουργικό ρίσκο, ο καρατερίστας Μπεν Μέντελσον βρίσκει έκτακτο πρωταγωνιστικό όχημα και o λογοτέχνης Ντένις Λιχέιν εκτελεί χρέη σεναριογράφου σε δύο επεισόδια. Το κακό, βέβαια, με τις μυστικοπαθείς σειρές που χτίζουν πάνω στην υπόσχεση ενός συγκλονιστικού φινάλε είναι πως, όταν έρχονται οι αποκαλύψεις, συχνά φαντάζουν κατώτερες των περιστάσεων, κάτι που μερίδα του κοινού δεν συγχωρεί – μειοψηφία αποτελούν π.χ. εκείνοι που, όταν αναφέρονται στο «Lost», δεν ξεκινούν αναθεματίζοντας το φινάλε του. Σε κάθε περίπτωση, μπορούμε να μιλάμε για ακόμα ένα hit στον κατάλογο του ΗΒΟ. — Γιάννης Βασιλείου
Fantasy στην μετά-Game of Thrones εποχή
Το GοΤ δικαιωματικά θεωρείται η μητέρα όλων των fantasy σειρών κι ας άφησε εκατομμύρια κόσμου να ωρύεται με τη θανάσιμη τελευταία σεζόν του. Δυστυχώς, καμία ανάλογη σειρά που βγήκε όσο παιζόταν το GοΤ δεν είχε την τύχη ή την τηλεθέασή του, με τις περισσότερες να ωχριούν μπροστά του (βλέπε το «Shannara Chronicles» που έφερε περισσότερο στο «Xena, Warrior Princess», με άλλους χαρακτήρες).
Τι συμβαίνει, όμως, τώρα; Προς το παρόν, έχουν ανακοινωθεί τουλάχιστον 5 πρίκουελ, με πρώτο επικρατέστερο το «House of Dragon» που διαδραματίζεται 300 χρόνια πριν από τα γεγονότα της ορίτζιναλ σειράς. Πέρα από αυτό, οτιδήποτε είναι fantasy στο χαρτί και έχει εκδοτική επιτυχία, ετοιμάζεται να «χτυπήσει» στη μικρή οθόνη. Μιλάμε για αναρίθμητες μεταφορές διάσημων συγγραφέων του είδους, με τον Βασιλιά των Δαχτυλιδιών να είναι, όπως όλα δείχνουν, το τηλεοπτικό γεγονός του 2021.
Τα καλύτερα νέα, όμως, έρχονται από τον Δισκόκοσμο του Τerry Pratchett, με το πολυαναμενόμενο «Watch» που θα σκάσει όπου να 'ναι. Μια καλή εισαγωγή στο άναρχο κωμικό πνεύμα του Pratchett είναι το περσινό «Good Omens». Βέβαια, τις εντυπώσεις κατάφερε να κλέψει το «Witcher» του Netflix. Βασισμένο στα βιβλία του Πολωνού Andrzej Sapkowski και στα ακόμα πιο αγαπημένα βιντεο-παιχνίδια, ξανάφερε στο προσκήνιο τον Χένρι Καβίλ, που απέδειξε ότι υπάρχει ζωή μετά τον Σούπερμαν, ενώ έδωσε τον πιο φεμινιστικό χαρακτήρα που έχουμε πετύχει σε fantasy, τη Yennefer of Vengerberg που υποδύεται μοναδικά η Anya Chalotra. — Μαρία Παππά
Call my agent!: Η καλύτερη γαλλική κωμωδία των τελευταίων ετών ετοιμάζεται για επικό φινάλε
Το χιούμορ είναι υποκειμενική υπόθεση, γι' αυτό ειδικά οι τηλεοπτικές κωμωδίες μπορεί να ενθουσιάζουν κάποιους, ενώ άλλους να τους αφήνουν παγερά αδιάφορους. Εγώ, ας πούμε, που δεν αντέχω με τίποτα τα αμερικανικά sitcoms, έχω ξετρελαθεί με το γαλλικό «Call my agent!» (original τίτλος «Dix pour cent», δηλαδή 10%, αναφορά στο ποσοστό των κερδών που κρατά στη Γαλλία ο ατζέντης ενός καλλιτέχνη).
Αυτή η σειρά του France 2 διαδραματίζεται σε ένα μεγάλο παριζιάνικο πρακτορείο εκπροσώπησης ηθοποιών και σκηνοθετών, ξεκίνησε το 2015 και επιστρέφει μέσα στο 2020, με τον τέταρτο και τελευταίο κύκλο έξι επεισοδίων, ενώ διαθέτει, καταρχάς, όλα τα καλά του γαλλικού σινεμά: εξωφρενικά καλές ερμηνείες από το σύνολο του καστ (προσωπική λατρεία η Camille Cottin), μπόλικο Παρίσι (που είναι πάντα ατού), χιούμορ που προκύπτει από καταστάσεις γνώριμες σε όποιον έχει εργαστεί στα media ή στον κόσμο του θεάματος και, κυρίως, μια παρέλαση τεράστιων σταρ που υποδύονται τους εαυτούς τους σε τόσο αυτοσαρκαστικά σενάρια που συνειδητοποιείς ότι απλώς δεν θα μπορούσαν να γυριστούν ποτέ στην Αμερική. Πώς να μην εκτιμήσεις μια τόσο γήινη Μόνικα Μπελούτσι που ψάχνει την πραγματική αγάπη μέσα στη μοναξιά της, μια Ιζαμπέλ Ιπέρ που κοροϊδεύει την εργασιομανία της, η οποία την κάνει να λέει «ναι» σε ό,τι σκουπίδι της προτείνουν, ή μια Ζιλιέτ Μπινός που σχολιάζει επί της ουσίας, χωρίς κορόνες και φανφάρες, τον τρόπο αντιμετώπισης της γυναίκας στο σινεμά; — Αλέξανδρος Διακοσάββας
Sex Education: Σεξουαλική αγωγή χωρίς ηθικολογίες και υποκρισία
Το σεξ μπορεί να είναι χαρά και απόλαυση, αλλά μπορεί να φέρει και απογοητεύσεις, μπερδέματα, ντροπή, κινδύνους. Το μεγαλύτερο κατόρθωμα της νεανικής σειράς «Sex Education» είναι ο ρεαλιστικός τρόπος με τον οποίο συνδυάζει όλα αυτά, τα καλά, τα διασκεδαστικά αλλά και τόσο επικίνδυνα όταν τα βιώνεις τραυματικά σε νεαρή ηλικία, για να τα παρουσιάσει με τον πιο φυσικό τόπο σε μια σειρά που είναι κυριολεκτικά ό,τι λέει ο τίτλος της: σεξουαλική αγωγή.
Και είναι σεξουαλική αγωγή για μικρούς και μεγάλους, γιατί επιχειρεί να θίξει θέματα που είναι ταμπού και δύσκολα μπορεί να αγγίξει μια νεανική σειρά, κοινωνικά θέματα, όπως το στίγμα της ομοφυλοφιλίας και πώς είναι να βιώνεις τις ερωτικές ανησυχίες ως LGTB, την πολυπλοκότητα των σεξουαλικών συμπεριφορών και των πειραματισμών στο σεξ, τη σεξουαλική παρενόχληση και τη διαπόμπευση, κι αλλά πολλά που σχετίζονται με το σεξ σε μικρή η μεγάλη κλίμακα. Και τα καταφέρνει μια χαρά μέσα από αστεία και σοβαρά περιστατικά και τις σχέσεις των παιδιών μεταξύ τους αλλά και με τους μεγάλους και όσα βιώνουν καθημερινά σε ένα βρετανικό σχολείο, τα οποία σε κάνουν να σκεφτείς έστω και για λίγο. Αυτή είναι καλή τηλεόραση του παρόντος. —M.Hulot
Το Black Mirror ως δυστοπικό αφήγημα
Δηλαδή έτσι θα είμαστε στο μέλλον; Θα αξιολογούμαστε ως πολίτες από την ψηφιακή μας ζωή; Θα είναι όλα τόσο μετρήσιμα και ποσοτικοποιημένα; Θα έχουμε ενσωματωμένα τσιπάκια και θα επιβεβαιωθεί ο Χάξλεϊ; Αυτά είναι μερικά από τα κεντρικά ερωτήματα που γεννήθηκαν σε όλους όσοι είδαμε το «Black Mirror», αυτό το εξαιρετικό, δυστοπικό αφήγημα που φλερτάρει μεταξύ δύο χρονικών επιπέδων, το παρόν και το μέλλον. Το μέλλον θα είναι όντως τόσο δυστοπικό ή μήπως είναι το παρόν μας και αρνούμαστε να το αποδεχτούμε;
Αυτό το βασικό δίπολο στριφογυρίζει συνεχώς στο μυαλό μας, κάνοντάς μας να προβληματιζόμαστε διαρκώς για το πώς η τεχνολογία, τα social media, η τεχνητή νοημοσύνη κ.ο.κ. έχουν εισβάλει στις ανθρώπινες σχέσεις, μετατρέποντάς τες σε ένα άγνωστο προς το παρόν υβρίδιο. Στα θετικά της σειράς αξίζει να προστεθεί και το ότι τα επεισόδια είναι αυτοτελή, πράγμα εξαιρετικά βολικό για όσους δεν τα πάμε και τόσο καλά με τις συνέχειες, τα σίκουελ κ.λπ. Αν και, για να είμαστε ειλικρινείς, το μεγαλύτερο συν αυτής της σειράς είναι ότι απλώς δεν έχει ανακοινώσει ακόμα το τέλος της. — Ηλίας Ζωγράφος
To #metoo στην τηλεόραση
Το 2017 ήταν μια καθοριστική χρονιά για την τηλεόραση. Με την έκρηξη του #metoo, μετά τις αποκαλύψεις για τη δράση του Χάρβεϊ Γουάινστιν, σημειώθηκε μια τεράστια ανατροπή στον τρόπο που οι αμερικανικές τηλεοπτικές σειρές απεικόνιζαν τη σεξουαλική παρενόχληση και τη σεξουαλική βία. Οι κωμικές σειρές ήταν αυτές που ξεχώρισαν περισσότερο. Το «Good Fight», το «Veep» και το «High Maintenance» το ενσωμάτωσαν στην πλοκή τους με απρόσμενα αποτελέσματα. Ειδικά στην περίπτωση του «Good Fight» (το εξαιρετικό σατιρικό spin-off του «Good Wife»), οι δημιουργοί δεν φοβήθηκαν να αγγίξουν σοβαρότερα ζητήματα που ανοίγονταν σε σχέση με τέτοιες υποθέσεις όπως η υποκρισία, η σιωπή και τα λεφτά που έμπαιναν πάνω από τη Δικαιοσύνη.
Η πρώτη σειρά, πάντως, που είχε ως κεντρικό θέμα το συγκεκριμένο ζήτημα ήταν το περσινό πολυβραβευμένο «Morning Show». Αρχικά, βέβαια, αντιμετωπίστηκε με καχυποψία από τους κριτικούς, που το κατακεραύνωσαν, βλέποντάς το ως ένα πρότζεκτ που περισσότερο προωθούσε την εντυπωσιακή επιστροφή της Τζένιφερ Άνιστον στη μικρή οθόνη και την ικανότητα της Ρις Γουίδερσπουν να διακρίνεται σε γυναικείες παραγωγές («Big little lies») παρά ως ένα στιβαρό καυστικό δράμα. Κι όμως η Άνιστον πήρε το αίμα της πίσω με μια πολύπλευρη και πολυβραβευμένη ερμηνεία, πέρα από τα όρια του κωμικού ταλέντου της, στην πιο καίρια ίσως σειρά της εποχής που διανύουμε. — Μαρία Παππά
State of the Union – Κομεντί αξιώσεων σε συμπυκνωμένη συσκευασία
Το concept απλό, μα πολύ «γαργαλιστικό»: ζευγάρι με προβλήματα αποφασίζει να ξεκινήσει συνεδρίες με σύμβουλο γάμου ώστε να σωθεί η σχέση του. Σε κάθε επεισόδιο της σειράς τους συναντάμε σε μια παμπ λίγα λεπτά προτού αρχίσει η συνεδρία. Τη σκηνοθεσία υπογράφει ο Στίβεν Φρίαρς ‒με τούτο και το «A very english scandal» διάγει περίοδο μίνι δημιουργικής αναγέννησης στη μικρή οθόνη‒, με την ιδέα και το σενάριο να ανήκουν στον Νικ Χόρνμπι (High Fidelity, Fever Pitch), ο οποίος στήνει καυστικό διαλογικό πινγκ πονγκ ανάμεσα στους δύο ήρωες, τροφοδοτώντας με δολοφονικές ατάκες τους πρωταγωνιστές Ρόζαμουντ Πάικ και Κρις Ο'Ντάουντ.
Βρετανικό φλέγμα, κυνισμός με την οκά, αλλά και στιγμές οικείες, απολύτως ανθρώπινες, όλα συμπυκνωμένα σε ένα πακέτο δέκα δεκάλεπτων επεισοδίων, τα οποία τα παρακολουθείς μονορούφι. Η σειρά ξεκίνησε να προβάλλεται τον Μάιο στο Sundance TV, τους τελευταίους μήνες όμως άρχισε να γίνεται πιο δημοφιλής, γεγονός που οφείλεται σε μεγάλο ποσοστό στην τριπλή νίκη της στα Emmy. — Γιάννης Βασιλείου
Twin Peaks: The Return
Όταν τα μεγαλύτερα κινηματογραφικά περιοδικά του κόσμου ψηφίζουν το Twin Peaks: The Return ως την καλύτερη ταινία(!) της δεκαετίας, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο Ντέιβιντ Λιντς έκανε κάτι μοναδικό στα χρονικά της τηλεόρασης. Η πρώτη σεζόν, πίσω στα '90s παρά τον καλτ χαρακτήρα της, είχε φέρει επανάσταση στο τηλεοπτικό τοπίο όπως το ξέραμε μέχρι τότε. Η απόκοσμη ατμόσφαιρα, οι εκκεντρικοί ήρωες και το σαγηνευτικό του μυστήριο αποδείχτηκαν προφητικά για το τον τρόπο που θα αντιλαμβανόμασταν την τηλεόραση στο εξής. Επιστρέφοντας, κατάφερε για μία ακόμη φορά να καταλύσει τα όρια του μέσου (που ίσως είχε θέσει το ίδιο) και να το ανοίξει προς άγνωστες κατευθύνσεις με μια ανθρωπιά που σπάνια συναντά κανείς σε τέτοιες περιπτώσεις. — Μαρία Παππά
Θα σώσει το streaming το (ακριβό) σινεμά του δημιουργού;
Όποιο κινηματογραφικό σάιτ, αναφερόμενο στα ενδοβιομηχανικά χολιγουντιανά πεπραγμένα, κι αν ανοίξεις, αργά ή γρήγορα θα καταλάβεις το εξής, ότι στο Χόλιγουντ χρηματοδοτούνται πια δύο είδη ταινιών: ακριβές υπερπαραγωγές, προσανατολισμένες σε ένα κοινό 15-24 ετών και στηριγμένες σε συντριπτικό ποσοστό σε γνώριμο υλικό, και φιλμ εξαιρετικά χαμηλού προϋπολογισμού. Το μεσαίου προϋπολογισμού φιλμ ενηλίκων το ψάχνουμε πια με το κιάλι. Οι streaming πλατφόρμες και κατά κύριο λόγο το Netflix, που έχει και μεγαλύτερη ανάγκη για υλικό, προς το παρόν αποτελούν σανίδα σωτηρίας για δημιουργούς που θέλουν να αντλήσουν χρηματοδότηση για ένα ακριβότερο καλλιτεχνικό τους όραμα που δεν εμπίπτει στις δυο προαναφερθείσες κατηγορίες.
Ο Σκορσέζε προσπάθησε να γυρίσει τον Ιρλανδό του με την Paramount και την STX, αλλά κατέληξε στο Netflix, το ίδιο θα κάνει και ο Ντέιβιντ Φίντσερ φέτος με το Mack του, που κανένα στούντιο δεν ήθελε, ενώ ο Άντριου Ντομινίκ παλεύει σχεδόν δύο δεκαετίες να γυρίσει μια αντισυμβατική βιογραφία της Μέριλιν Μονρόε, για να βρει καταφύγιο, τελικά στο Netflix ‒ που αλλού; Για την ώρα, η εξέλιξη αυτή είναι θετική για το λεγόμενο σινεμά του δημιουργού, το πόσο θα κρατήσει όμως είναι ένα ερώτημα. Η εποχή που οι streaming πλατφόρμες θα παραγγέλνουν ταινίες με γνώμονα τους δείκτες θεαματικότητας και τις καμπύλες ενδιαφέροντος ίσως να μην είναι και τόσο μακριά. — Γιάννης Βασιλείου
Queer Eye: Ένα ριάλιτι με πέντε γκέι άνδρες δίνει μαθήματα αποδοχής και αλλάζει ζωές
Κι αν πολλές αναβιώσεις σειρών ή ριάλιτι είναι εξαρχής καταδικασμένες να αποτύχουν, η επαναφορά του «Queer Eye» στην τηλεοπτική μας πραγματικότητα έγινε από το Netflix με τόσο προσεγμένο και επίκαιρο τρόπο, που δεν θα μπορούσε να μην εξελιχθεί σε σημείο αναφοράς. Πρωτίστως η επιλογή των πέντε «ειδικών», που ισορροπεί ιδανικά ανάμεσα στο σοβαρό, το αστείο, το συγκινητικό και μερικές φορές το camp, εγγυάται την πιστότητα στην αρχική συνταγή. Από κει και πέρα, ήταν αναπόφευκτο να ξεχωρίσουν ο κούκλος Antoni Porowski ως το νέο it boy της LGBT κοινότητας και, κυρίως, ο over the top, υπέροχος Jonathan van Ness που, στο απόγειο της δημοφιλίας του, έχει τολμήσει να κάνει coming out ως οροθετικός, ως non-binary, να μιλήσει για την κακοποίηση που υπέστη ως παιδί, για τον εθισμό του στις ουσίες, ακόμα και για την ψωρίαση από την οποία πάσχει, έχοντας γίνει, μεταξύ άλλων, το πρώτο non-female εξώφυλλο του αμερικανικού «Cosmopolitan».
Τι κι αν όλα τα επεισόδια δεν είναι απόλυτα επιτυχημένα (ειδικά το πείραμα της Ιαπωνίας στον πρόσφατο, πέμπτο κύκλο δεν λειτούργησε καθόλου, καθώς η αμήχανη διγλωσσία και οι χαοτικές διαφορές με την ιαπωνική κουλτούρα ήταν εμφανείς σε κάθε πλάνο); Τι κι αν ορισμένες ιστορίες είναι εξόφθαλμα στημένες και εκβιάζουν το δράμα; Το «Queer Eye» είναι συνολικά ένα καλό, ανθρώπινο ριάλιτι. Άντε να το βρεις αλλού αυτό! — Αλέξανδρος Διακοσάββας
Όλοι είμαστε διατεθειμένοι να πληρώσουμε για το entertainment
Μπορεί για τους περισσότερους η διάθεση οποιουδήποτε ποσού, όσο μικρό και να είναι αυτό, να μην μπαίνει ακόμη στην ίδια εξίσωση με τα χρήματα που δίνουμε για την παιδεία και την υγεία, όμως τα τελευταία χρόνια είναι σαν να έχουμε συμφωνήσει ότι το entertainment είναι δικαίωμα. Όχι ότι έχει καμία σχέση με τα κατοχυρωμένα δικαιώματα, φυσικά, αλλά σίγουρα κανείς δεν θέλει να πληρώνει για να βλέπει σειρές, ταινίες κ.λπ., των οποίων η ποιότητα να μην είναι εγγυημένη. Δηλαδή, επειδή όλοι έχουμε πια αυξημένες απαιτήσεις από τη βιομηχανία του θεάματος –και δικαιολογημένα, γιατί το streaming έχει θέσει από μόνο του ψηλά τον πήχη–, κανείς δεν διαμαρτύρεται για τα 10 ευρώ που δίνει στο Netflix ή για τα αντίστοιχα πακέτα σε άλλες υπηρεσίες, όπως η Cosmote TV. Στην Ελλάδα, μάλιστα, υπολογίζεται ότι περίπου 1,5 εκατομμύριο νοικοκυριά πληρώνουν για να δουν τηλεόραση και το πιο εντυπωσιακό είναι ότι αυτή η τάση γνώρισε τεράστια αύξηση εν μέσω οικονομικής κρίσης. Κι αυτή είναι η πιο χαρακτηριστική απόδειξη ότι έχουμε ανάγκη από καλύτερη και πιο ποιοτική τηλεόραση. — Ηλίας Ζωγράφος
Το ντοκιμαντέρ και η έρευνα στην ελληνική τηλεόραση
Με κύριους άξονες την ενημέρωση, την εστίαση στην έρευνα και την ανάδειξη σημαντικών γεγονότων οι εκπομπές έρευνας και ντοκιμαντέρ, αν και σχετικά λιγότερες σε σχέση με το παρελθόν, εξακολουθούν να προβάλλονται στην ελληνική τηλεόραση. Μάλιστα, σε μια εποχή που οι τηλεοπτικές τάσεις μεταβάλλονται διαρκώς, το ρεπορτάζ παραμένει ακόμη η πρώτη ύλη αυτών των εκπομπών.
Ενδεικτικά, στους δέκτες μας ξεχωρίζουν στον Alpha οι «360ο» της Σοφίας Παπαϊώαννου, που προσεγγίζει μεγάλα γεγονότα εντός και εκτός συνόρων και ερευνά τι πραγματικά συνέβη, αλλά και η «Αυτοψία» του Αντώνη Σρόιτερ, στην οποία φωτίζονται άγνωστες πτυχές πολύκροτων υποθέσεων. Επίσης, στον τηλεοπτικό σταθμό ΣΚΑΪ υπάρχει η εκπομπή του Παύλου Τσίμα με τίτλο «Αποτύπωμα», με μεγάλες συνεντεύξεις και αποστολές στην καρδιά των γεγονότων σε περιοχές της Ελλάδας και του εξωτερικού. Στον ΑΝΤ1 αναμένεται να ξεκινήσει το επόμενο διάστημα η προβολή της νέας εκπομπής του Τάσου Τέλλογλου, «Special Report», η οποία στηρίζεται στην άποψη ότι «η ερευνητική δημοσιογραφία μπορεί να δώσει απαντήσεις». Μαζί του ο Αντώνης Φουρλής αλλά και οι έμπειροι ρεπόρτερ του ειδησεογραφικού τμήματος του ΑΝΤ1, που θα παρουσιάζουν μεγάλες έρευνες, αποκλειστικές συνεντεύξεις και οδοιπορικά από την Ελλάδα και τον κόσμο.
Φυσικά, η ΕΡΤ διαθέτει πλειάδα παρόμοιων εκπομπών, μεταξύ των οποίων η σειρά ντοκιμαντέρ του Νίκου Τριανταφυλλίδη «Τα Στέκια» και οι «Ιστορικοί Περίπατοι» με τους Μαριλένα Κατσίμη και Πιέρρο Τζανετάκο, μια εκπομπή έρευνας που έχει σκοπό να αναδείξει πλευρές της ελληνικής Ιστορίας, άγνωστες στο ευρύ κοινό, με απλό και κατανοητό τρόπο. Τέλος, στο Κανάλι της Βουλής, ενταγμένη στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής τηλεόρασης, υπάρχει η εκπομπή της Σταυρούλας Παπασπύρου και του Μανώλη Πιμπλή «Το Βιβλιοβούλιο», η οποία δίνει έμφαση στην επικαιρότητα του βιβλίου, προσεγγίζοντάς το με πολλούς διαφορετικούς τρόπους. — Γιάννης Πανταζόπουλος
Surviving R. Kelly
Ένα από τα πιο ανατριχιαστικά ντοκιμαντέρ που έχουν προβληθεί ποτέ στην τηλεόραση. Αφορά τις πολλαπλές κατηγορίες σεξουαλικής κακοποίησης εναντίον του σταρ της R&B, R. Kelly. Τα θύματά του, στην πλειοψηφία τους ανήλικες Αφροαμερικανές κοπέλες, αφηγούνται με λεπτομέρεια την ιστορία της κακοποίησής τους από τον διάσημο μουσικό μπροστά στην κάμερα ‒ μαζί ακούμε τις εξηγήσεις των ειδικών για την υπόθεση. Η συγκλονιστική και για γερά νεύρα δεύτερη σεζόν περιέχει μαρτυρίες ακόμα περισσότερων γυναικών που σπάνε τη σιωπή τους και αποκαλύπτουν ένα τοξικό περιβάλλον ανοχής, σιωπής και συστηματικής συγκάλυψης ασυγχώρητων εγκλημάτων που διαπράττονταν επί δεκαετίες. Η πραγματική ζωή ξεπερνά σε φρίκη οποιοδήποτε σενάριο. — Μαρία Παππά
The Mandalorian
Πριν από το «Mandalorian», το «Star Wars» στη μικρή οθόνη σήμαινε περισσότερο σειρές κινουμένων σχεδίων. Ως η πρώτη live-action σειρά του franchise ήταν κάπως αθόρυβη η άφιξή της. Ήταν και η πρώτη μεγάλη παραγωγή που εγκαινίασε την online πλατφόρμα της Disney, Disney+. Το hype της όμως ήταν ανύπαρκτο μέχρι να προβληθεί σε κοινό εκτός των σκληροπυρηνικών φαν των ταινιών. Κι όμως, αυτή η μικρή σειρά με στοιχεία γουέστερν (και τον Βερνερ Χέρτσοκ σε απολαυστικό ρόλο κακού) έκρυβε μέσα της το μεγαλύτερο τηλεοπτικό μυστικό των τελευταίων χρόνων και το απόλυτο meme λίγο πριν κλείσει η προηγούμενη δεκαετία. Το Baby Yoda ήταν το πιο σημαντικό twist του saga από την εποχή του «I am your father» του Νταρθ Βέιντερ. Κατάφερε να κλέψει την παράσταση ακόμη και από το «The rise of Skywalker», που συγκριτικά έδειχνε κουρασμένο. Φαντάσου τώρα τι έχει να γίνει μόλις σκάσει το παιχνίδι! — Μαρία Παππά
Τα καλύτερα σούπερ-ηρωικά saga είναι τα τηλεοπτικά
Αν έδειξε κάτι η τηλεόραση το 2019, είναι ότι αγκαλιάζει τα κόμικς με πιο ουσιαστικό τρόπο απ' ό,τι ο κινηματογράφος. Οι σούπερ-ηρωικές σειρές αποδείχτηκαν τολμηρές σε σχέση με ανάλογες ταινίες και πρόσφεραν στην πλειονότητά τους μια κριτική και φρέσκια ματιά σε ένα πολυφορεμένο την τελευταία δεκαετία είδος. Εν ολίγοις, δεν ντρέπονταν να κανιβαλίσουν το ίδιο το είδος, ακριβώς όπως το έκαναν τα κόμικς στα οποία βασίζονταν.
Έτσι, είχαμε μεταφορές απρόσμενων τίτλων στη μικρή οθόνη, όπως το απολαυστικό «Doom Patrol», το χαοτικό «Legion», το αθεόφοβο «Boys», το θεοπάλαβο «Gotham» και, φυσικά, το αιρετικό «Watchmen». Στην περίπτωση του τελευταίου, του σπουδαιότερου κόμικ όλων των εποχών για αρκετούς, ο Damon Lindelof πήρε τεράστια ρίσκα με την υπόθεση και σχεδόν πέτυχε – λέω σχεδόν, επειδή δεν θα υπάρξει δεύτερη σεζόν και επειδή ο Άλαν Moυρ δεν υπήρχε περίπτωση να του δώσει την ευλογία του. Όσον αφορά την ερώτηση Marvel vs DC, η απάντηση είναι ότι η DC φέτος ανέβασε ψηλά τον πήχη. — Μαρία Παππά
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO
