Ένα νέο, γιγαντιαίο παγόβουνο επιπλέει τις τελευταίες ημέρες στην Ανταρκτική. Το B-46, όπως ονομάστηκε από τους επιστήμονες της NASA, αποκολλήθηκε στα τέλη Οκτωβρίου από τον παγετώνα Pine Island και οι πρώτες φωτογραφίες προκαλούν δέος.
Τις εικόνες του «παγωμένου γίγαντα», μετέδωσε το National Geographic καθώς οι ερευνητές του βρέθηκαν πάνω από το παγόβουνο και κατέγραψαν τον όγκο του.
Εξετάζοντας τα δορυφορικά δεδομένα, οι ερευνητές του κέντρου Goddard της NASA, στο Μέριλαντ, είχαν εντοπίσει ήδη από τον Σεπτέμβριο καινούργιες, μεγάλες ρωγμές στην περιοχή. Η μεγαλύτερη ρωγμή είχε μάλιστα δημιουργήσει ένα τεράστιο, κατάλευκο φαράγγι.
Το νέο παγόβουνο αποκολλήθηκε από την δυτική Ανταρκτική λίγες εβδομάδες αργότερα, πιθανότατα στις 27 Οκτωβρίου, και σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις των επιστημόνων καλύπτει έκταση περίπου 297 τετραγωνικών χιλιομέτρων, μία περιοχή που ισοδυναμεί με πέντε φορές το μέγεθος του Μανχάταν.
Ένα αεροπλάνο της NASA τύπου DC-8 έκανε πρόσφατα κύκλους γύρω από το νέο παγόβουνο, στην παγωμένη θάλασσα του Αμούνδσεν. «Είμαστε οι πρώτοι που το είδαμε με τα μάτια μας», λέει στο National Geographic, η ειδική των παγετώνων της NASA Μπρουκ Μέντλεϊ.
Ο παγετώνας Pine Island είναι ένας από τους πιο γνωστούς και καλά μελετημένους, επειδή είναι και ένας από τους πιο γρήγορα μεταβαλλόμενους. Οι πάγοι εκεί λιώνουν ταχύτατα, εξαιτίας του ζεστού θαλασσινού νερού που μεταφέρεται με τη βοήθεια των υποβρύχιων ρευμάτων και των ανέμων.
Η Μέντλεϊ είναι μία από τις επικεφαλής ερευνήτριες στο πρόγραμμα Ice Bridge («Γέφυρα Πάγου») της NASA που από το 2009 παρακολουθεί τον Βόρειο και τον Νότιο Πόλο, για να μελετήσει την μεταβολή των πάγων από την υπερθέρμανση του πλανήτη.
Αυτό που εκπλήσσει τους επιστήμονες είναι η ταχύτητα με την οποία έσπασε ο πάγος στο συγκεκριμένο σημείο.
«Μπορεί να παρέσυρε και άλλα μικρότερα παγόβουνα μαζί του», εξηγεί η Μέντλεϊ. Άλλωστε οι μικρότερες χαράδρες καταδεικνύουν πως ήδη έχει ξεκινήσει το «σπάσιμο» του B-46 σε μικρότερα κομμάτια, καθώς το χτυπούν τα ρεύματα και οι άνεμοι του Νότιου Ωκεανού.
Αν και πραγματικά τεράστιο, το B-46 δεν είναι το μεγαλύτερο παγόβουνο που σχηματίζεται τα τελευταία χρόνια.
Το 2016, από τον ίδιο παγετώνα αποκολλήθηκε ένα παγόβουνο 582 τετραγωνικών χιλιομέτρων ενώ τον Ιούλιο του 2017 μία έκταση ίση με το μέγεθος του Ντέλαγουερ, «ξεκόλλησε» από την περιοχή Larcen C στην Ανταρκτική χερσόνησο.
Αν και τέτοιες αποκολλήσεις παγόβουνων συμβαίνουν συχνά, το ενδιαφέρον των επιστημόνων για το φαινόμενο εντείνεται τα τελευταία χρόνια, καθώς συνδέεται με την κλιματική αλλαγή.
Καθώς οι παγετώνες που βρίσκονται πάνω σε ξηρά (στην Γροιλανδία και στην Ανταρκτική) λιώνουν, η στάθμη των υδάτων ανεβαίνει, απειλώντας περιοχές όπως η Φλόριντα και το Μπαγκλαντές.
«Το Pine Island και ο γειτονικός παγετώνας Thwaites ευθύνονται σε ποσοστό 5% έως 10% για το παγκόσμιο φαινόμενο της ανόδου των υδάτων», αν και καλύπτουν μόλις το 3% της έκτασης της Ανταρκτικής, λέει ο Τζον Σόνταγκ, επίσης επιστήμονας του διαστημικού κέντρου Goddard της NASA.
Το κλίμα αλλάζει ανησυχητικά γρήγορα: στις αρχές του 2000, το Pine Island «γεννούσε» ένα παγόβουνο κάθε έξι χρόνια, όμως από το 2013 έχει δώσει τέσσερα καινούργια παγόβουνα. Από το 1970, οι ακτές έχουν υποχωρήσει κατά δεκάδες χιλιόμετρα.
Οι επιστήμονες, ελπίζουν στο μέλλον να χαρτογραφήσουν καλύτερα τον βυθό της θάλασσας κάτω από τα στρώματα του πάγου, ώστε να εξηγήσουν το πολύπλοκο αυτό φαινόμενο αλλά θεωρούν βέβαιη την ανθρώπινη συνευθύνη.
«Δεν έχετε παρά να δείτε την συχνότητα των γεγονότων», τονίζει η Μέντλεϊ. «Έσπασε πολύ γρήγορα, είναι ανησυχητικό».
Με πληροφορίες από National Geographic
