Όταν γίνεται λόγος για δεινόσαυρους, πολλοί σκεφτόμαστε τους σκελετούς που κυριαρχούν στα αίθρια των μεγάλων μουσείων φυσικής ιστορίας. Είναι τα μικρότερα απολιθώματα ωστόσο που έχουν μεταμορφώσει την παλαιοντολογία τα τελευταία πέντε χρόνια.
Μερικά από τα πλέον εντυπωσιακά ευρήματα εντοπίστηκαν σε κομμάτια κεχριμπαριού: μία ουρά δεινοσαύρου, μέλη από πρωτόγονα πουλιά, σαύρες και λουλούδια έχουν βρεθεί μέσα σε κομμάτια ρητίνης εκατομμυρίων ετών. Όπως μεταδίδει το CNN τα ευρήματα αυτά ανοίγουν ένα τρισδιάστατο παράθυρο στην εποχή των δεινοσαύρων. Τα ζώα και τα φυτά μοιάζουν σα να πέθαναν χθες, με τον μαλακό ιστό στη θέση τους και στοιχεία όπως το δέρμα, το χρώμα, φτερά, τα δόντια, τα φύλλα και τα πέταλα να διατηρούνται σε εξαιρετική κατάσταση. Οι λεπτομέρειες αυτές συχνά χάνονται στα απολιθώματα που σχηματίζονται σε βράχους.
Τα πλουσιότερα αποθέματα σε μία χώρα που μαστίζεται από τον εμφύλιο πόλεμο
Το κεχριμπάρι μπορεί να εντοπιστεί σε πολλά μέρη ανά τον κόσμο, αλλά τα αποθέματα που χρονολογούνται πριν την εξαφάνιση των δεινοσαύρων είναι σπάνια. Μεγάλη συγκέντρωση τέτοιων αποθεμάτων έχει βρεθεί στο Κατσίν της Μιανμάρ, στο βόρειο τμήμα της χώρας, κοντά στα σύνορα με την Κίνα. Εκεί, οι κυβερνητικές δυνάμεις και οι εθνοτικές μειονότητες βρίσκονται σε σύρραξη εδώ και χρόνια. Το 2017, ο στρατός της Μιανμάρ, ο οποίος κατηγορείται για γενοκτονία εναντίον των Ροχίνγκια στα δυτικά της χώρας, πήρε στα χέρια του, από τους αυτόχθονες, τον έλεγχο της εξόρυξης κεχριμπαριού.
«Υπάρχουν ενδείξεις για παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων που συνδέονται άμεσα με την εξόρυξη κεχριμπαριού, και θα έλεγα ότι ως παλαιοντολόγοι, αλλά και ως άνθρωποι, πρέπει να αναλογιστούμε τις ηθικές επιπτώσεις όσων κάνουμε», υποστηρίζει η Emily Rayfield, καθηγήτρια Παλαιοβιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ και πρόεδρος του Society of Vertebrate Paleontology, ενός οργανισμού αφιερωμένου στη μελέτη των απολιθωμάτων σπονδυλωτών.
Το Society of Vertebrate Paleontology έχει καλέσει τους επιστήμονες, από τον Ιούνιο του 2017 όταν ο στρατός ανέλαβε τα ορυχεία, να μην εργάζονται με κεχριμπάρι που προέρχεται από την Μιανμάρ. Παράλληλα, ζήτησε από περισσότερα από 300 επιστημονικά περιοδικά να σταματήσουν να δημοσιεύουν έρευνες που βασίζονται σε ευρήματα τα οποία εντοπίστηκαν μετά τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο.
Παράλληλα τα μέλη του Society of Vertebrate Paleontology εκφράζουν την ανησυχία τους ότι πολλά από τα απολιθώματα θα καταλήξουν σε χέρια ιδιωτών, και όχι δημόσιων οργανισμών, καθιστώντας δύσκολο για τους επιστήμονες σε όλο τον κόσμο να τα μελετήσουν. Παρότι πολλοί μελετητές συμφωνούν με όσα υποστηρίζει το Society of Vertebrate Paleontology, άλλοι αναφέρουν πως με την κίνηση αυτή δεν θα βελτιωθεί ιδιαίτερα η κατάσταση στη Μιανμάρ και επισημαίνουν πως η επιστήμη θα χάσει πολλά σημαντικά ευρήματα.
Από την πλευρά του ο George Poinar, καθηγητής Παλαιοβιολογίας στο Oregon State University, υποστηρίζει ότι η μελέτη των απολιθωμάτων από τη Μιανμάρ πρέπει να συνεχιστεί καθώς αποτελεί ένα μοναδικό «παράθυρο» για τη ζωή στα χρόνια των δεινοσαύρων. «Διαφορετικά, απολιθώματα με επιστημονική αξία, θα καταλήξουν σε γλυπτά και κοσμήματα και θα χαθούν για τις μελλοντικές γενιές», αναφέρει σε δημοσίευμα που συνυπογράφει.
Καθώς πολλά κεχριμπάρια καταλήγουν σε ιδιώτες είναι δύσκολο για τους παλαιοντολόγους να επαληθεύσουν τι έχουν ανακαλύψει οι συνάδελφοί τους από ένα απολίθωμα. Παράλληλα οι επιστήμονες δεν έχουν μελετήσει το έδαφος στις περιοχές στη Μιανμάρ όπου βρέθηκε το κεχριμπάρι, κάνοντας πιο δύσκολη τη χρονολόγησή του.
«Αιμάτινο» κεχριμπάρι
Η εξόρυξη κεχριμπαριού από το Κάτσιν πραγματοποιείται εδώ και εκατοντάδες χρόνια. Ωστόσο, σύμφωνα με τους ερευνητές, το εμπόριο του ξεκίνησε πριν από μία δεκαετία εξαιτίας της ζήτησης από την Κίνα για ημιπολύτιμους λίθους.
Η ανακάλυψη μιας ουράς δεινοσαύρου σε κεχριμπάρι από την κινεζική παλαιοντολόγο Lida Xing σε μια αγορά στη Μιανμάρ, κοντά στα κινέζικα σύνορα, έγινε πρωτοσέλιδο το 2016 και μαζί με άλλα δείγματα αποτέλεσαν «οδηγό» για περαιτέρω έρευνες.
Στα κινέζικα, γίνεται λόγος για «κεχριμπάρι του αίματος» χάρη στο βαθύ κόκκινο χρώμα του. Ο χαρακτηρισμός δημιουργεί συνειρμούς με τα «διαμάντια του αίματος», τους πολύτιμους λίθους για τους οποίους πραγματοποιήθηκαν σειρές συγκρούσεων στην Αφρική.
Όπως ο νεφρίτης και τα ρουμπίνια, το κεχριμπάρι αποτελεί έναν πόρο που μπορεί να έχει διαδραματίσει ρόλο στη σύγκρουση μεταξύ του Στρατού Ανεξαρτησίας του Κατσίν - πρόκειται για έναν από τις πολλές ομάδες ανταρτών που ελέγχει και διαχειρίζεται μεγάλες εκτάσεις εδώ και χρόνια - και τον στρατό της Μιανμάρ.
Έγγραφο του 2018, που συνάχθηκε από διερευνητική αποστολή του ΟΗΕ, κάνει λόγο για βασανιστήρια, απαγωγές, βιασμούς και σεξουαλική βία από τον στρατό της Μιανμάρ στις περιοχές εξόρυξης, από τον Νοέμβριο του 2017 έως τον Απρίλιο του 2018. Θύματα των εχθροπραξιών και αυτόπτες μάρτυρες δήλωσαν ότι ο στόχος ήταν ο έλεγχος των πόρων. Εκπρόσωπος της κυβέρνησης της Μιανμάρ δεν απάντησε σε αιτήματα του CNN για σχόλια. To 2018 η κυβέρνηση της χώρας απέρριψε σχέδιο ψηφίσματος για τα ανθρώπινα δικαιώματα, στην έδρα του ΟΗΕ στη Γενεύη.
Με πληροφορίες από CNN
σχόλια