Σε πνεύμα καλής θέλησης και συνεργασίας συναντήθηκαν ο Τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, και ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, επισημαίνει το επίσημο τελικό κείμενο των επαφών ανωτάτου επιπέδου Ελλάδας - Τουρκίας.
Οι δύο ηγέτες εξέτασαν τα αποτελέσματα του 5ου Συμβουλίου Συνεργασίας Υψηλού Επιπέδου, το οποίο πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα στις 7 Δεκεμβρίου 2023, και έκαναν απολογισμό της προόδου των συναντήσεων που έχουν πραγματοποιηθεί έκτοτε, με βάση τους πυλώνες του πολιτικού διαλόγου, της θετικής ατζέντας και των μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης, υπό την καθοδήγηση των Υπουργών Εξωτερικών.
Οι δύο ηγέτες εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για την πρόοδο που έχει επιτευχθεί μέχρι σήμερα στο πλαίσιο του κοινού σχεδίου δράσης του θετικού θεματολογίου που περιλαμβάνει μέτρα κοινού ενδιαφέροντος σε διάφορους τομείς. Υπογράμμισαν τη σημασία του κοινού σχεδίου δράσης για την οικοδόμηση της οικονομικής συνεργασίας ως βασικού πυλώνα των διμερών σχέσεων.
Στο πλαίσιο αυτό, οι δύο πλευρές χαιρέτισαν επίσης τη σύσταση του Ελληνοτουρκικού Επιχειρηματικού Συμβουλίου, το οποίο θα προωθήσει την επιχειρηματική συνεργασία με βάση συγκεκριμένους και καλά στοχευμένους τομείς, και επιβεβαίωσαν τη δέσμευσή τους να διπλασιάσουν τον όγκο του εμπορίου μεταξύ των δύο χωρών.
Αναγνωρίζοντας τις κοινές προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής και της σεισμικής τρωτότητας της περιοχής και υπενθυμίζοντας τους τραγικούς σεισμούς του Φεβρουαρίου 2023 στην Τουρκία, οι δύο πλευρές σημείωσαν με ικανοποίηση τη σύναψη μνημονίου συνεργασίας για τη διαχείριση καταστροφών και εκτάκτων αναγκών.Οι δύο πλευρές εξέφρασαν επίσης την ικανοποίησή τους για την υπογραφή συμφωνίας συνεργασίας στους τομείς της υγείας και των ιατρικών επιστημών.Οι ηγέτες εξέτασαν επίσης περιφερειακά και διεθνή ζητήματα και επιβεβαίωσαν την κοινή τους άποψη ότι το σημερινό κλίμα στις διμερείς σχέσεις συμβάλλει σημαντικά στην ενίσχυση της σταθερότητας στην περιοχή.
Ανέθεσαν στους υπουργούς Εξωτερικών τους να συντονίσουν τις εργασίες προς τις επόμενες συναντήσεις στο πλαίσιο του συμφωνηθέντος οδικού χάρτη.
Και οι δύο πλευρές δεσμεύτηκαν να εδραιώσουν το σημερινό θετικό κλίμα σύμφωνα με τη Διακήρυξη της Αθήνας του 2023 για τις φιλικές σχέσεις και την καλή γειτονία, να διερευνήσουν περαιτέρω τομείς συνεργασίας, να συνεχίσουν τις τακτικές ανταλλαγές και να διατηρήσουν αποτελεσματικούς διαύλους επικοινωνίας σε πολλαπλά επίπεδα, προς όφελος και των δύο εθνών σε μια ατμόσφαιρα φιλίας και αμοιβαίας εμπιστοσύνης.
Οι δηλώσεις Ερντογάν
«Νιώθω ικανοποίηση που φιλοξενώ τον αξιότιμο πρωθυπουργό κ. Μητσοτάκη και την αντιπροσωπεία του στην Άγκυρα. Όπως γνωρίζετε επισκέφθηκε την Αθήνα τον Δεκέμβριο, είχαμε επιβεβαιώσει την αμοιβαία συμφωνία μας να διατηρήσουμε ανοιχτούς τους διαύλους. Καταγράψαμε αυτή τη συναντίληψη με τη διακήρυξη των Αθηνών. Η ανταποδοτική επίσκεψη του αξιότιμου Κυριάκου αποτελεί αντικατοπτρισμό αυτής της συμφωνίας. Τον ευχαριστώ για την ειλικρίνειά του στο θέμα της ανάπτυξης των διμερών σχέσεων» ανέφερε αρχικά ο Ερντογάν.
«Είχαμε άκρως παραγωγική ειλικρινή και εποικοδομητική συνομιλία, εξετάσαμε αναλυτικά τα θέματα της διμερούς μας ατζέντας. Εργαζόμαστε με στόχο να ανεβάσουμε στα 10 δις δολάρια το διμερές εμπόριο. Η συμφωνία για τη δημιουργία κοινού επιχειρηματικού συμβουλίου θα έχει μεγάλη συμβολή στις προσπάθειές μας. Το μνημόνιο κατανόησης διαχείρισης καταστροφών που υπεγράφη σήμερα στερέωσε τη βάση των συμφωνιών μας» τόνισε ο Τούρκος πρόεδρος.
«Να λύσουμε τα προβλήματα στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου», πρόσθεσε ο Ερντογάν και τόνισε ότι ψηλά στην ατζέντα της συζήτησης ήταν το κουρδικό και το Κυπριακό.
«Η Τουρκία είναι χώρα υπόδειγμα της πολιτιστικής κληρονομιάς» είπε ο Ερντογάν για τη Μονή της Χώρας σε τζαμί.
«Η καταπολέμηση τρομοκρατικών οργανώσεων βρέθηκε ψηλά στην ατζέντα. Είμαστε σύμφωνοι πως δεν υπάρχει θέση για αυτές στην περιοχή μας. Προσμένουμε η θετική ατμόσφαιρα στη σχέση μας να συμβάλλει στην εκπληρωση των δικαιωμάτων της τουρκικής μειονότητας στην Ελλάδα. Να επιτευχθεί μια δίκαιη λύση στο Κυπριακό, που θα ενισχύσει τη γαλήνη στην περιοχή. Μιλήσαμε για τη γενοκτονία στη Γάζα. Η ισραηλινή διοίκηση κλείνει τα αυτιά στις εκκλήσεις για κατάπαυση του πυρός και στοχοποιεί τη Ράφα. Οι δυτικές χώρες πρέπει να μιλήσουν πιο δυνατά απέναντι στη σφαγή αμάχων, μεταξύ τους 15.000 παιδιά. Ευχαριστώ τον κ. πρωθυπουργό για τη στάση της Ελλάδας στον ΟΗΕ σχετικά με την Παλαιστίνη. Περιμένουμε να υποστηρίξει τις ενέργειές μας για τις σφαγές στη Γάζα» συνέχισε.
«Τον Δεκέμβριο στην Αθήνα σας είχα πει πως δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα τόσο μεγάλο, που δεν μπορεί να λυθεί. Οι ελπίδες μας για το μέλλον της συνεργασίας μας αυξάνονται. Θέλω να διευκρινίσω ένα θέμα: η Τουρκία είναι χώρα υπόδειγμα στην προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς. Ανοίξαμε ξανά τη Μονή της Χώρας για λατρεία και επίσκεψη, μετά την απόφαση του 2020. Αποδίδουμε μεγάλη σημασία να δοθεί στον κατάλογο πολιτιστικής κληρονομιάς τη UNESCO».
Οι δηλώσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη στην Άγκυρα
Ως «παραγωγική κανονικότητα, που διαμορφώνει καλύτερη καθημερινή πραγματικότητα» σχολίασε την πέμπτη συνάντηση με τον Τούρκο πρόεδρο μέσα σε έναν χρόνο ο Κυριάκος Μητσοτάκης. «Αυτό είναι το μήνυμα εκπέμπουμε και σήμερα» συμπλήρωσε. «Οι δύο γείτονες μπορούμε να καθιερώσουμε την κατανόηση ως κανονικότητά όχι ως εξαίρεση» ανέφερε.
Αναλυτικά σημείωσε πως:
«Αξιότιμε κ. Πρόεδρε της τουρκικής δημοκρατίας κ Ταγίπ, δεν μπορώ παρά να ξεκινήσω με τις ευχαριστίες μου για τη ζεστή φιλοξενία, στην τέταρτη συνάντηση μέσα στους τελευταίους δέκα μήνες- κάτι που αποδεικνύει ότι μπορούμε να καθιερώσουμε την προσέγγιση της αμοιβαίας κατανόησης όχι ως εξαίρεση αλλά ως παραγωγική κανονικότητα, που διαμορφώνει και μια καλύτερη καθημερινή πραγματικότητα. Αυτό είναι το μήνυμα που εκπέμπουμε και σήμερα, το οποίο θεμελιώσαμε προ λίγων μηνών.
Είναι θετική εξέλιξη σε μια εποχή δύσκολη και είναι πολύ σημαντικό ότι η προσέγγιση έχει ήδη οδηγήσει σε χειροπιαστά αποτελέσματα με αμοιβαίο όφελος. Στον τομέα της οικονομίας είχαμε αποφασίσει να
Στόχος μας να διπλασιάσουμε τις διμερείς μας συναλλαγές σε βάθος πενταετίας, κινούμαστε προς τη σωστή κατεύθυνση και οι λαοί μας απολαμβάνουν τους καρπούς, οι τουρκικές οικογένειες μπορούν να ταξιδεύουν σε δέκα ελληνικά νησιά. Είναι σημαντικό οι δύο λαοί μας να επικοινωνούν. Αποδίδει και η συνεργασία μας στο μεταναστευτικό. Η Ελλάδα συμφωνεί στη χρηματοδότηση της Τουρκίας από την ΕΕ ώστε να ανακουφιστεί μέσω οργανωμένων μετεγκαταστάσεων. Οι μειονότητες των δύο χωρών μας που προσδιορίζονται από τη συνθήκη της Λωζάνης αποτελούν γέφυρα φιλίας. Στη Θράκη χριστιανοί και μουσουλμάνοι συμπολίτες μας διαβιούν αρμονικά και σε αυτόν τον στόχο είμαι προσηλωμένος και το ενδιαφέρον της ελληνικής πολιτείας είναι έμπρακτο. Επιτυχία μας η ενεργή παρουσία της μειονότητας στην ελληνική ζωή και θα ήταν ευχής έργο αν την ίδια άνθηση γνώριζε ο ελληνισμός στην Τουρκία. Στο πνεύμα της συνύπαρξης ο σεβασμός των κανόνων προστασίας της κληρονομιάς».
Για το κυπριακό είπε ότι «προφανώς διαφωνούμε, αλλά το αντίδοτο στο αδιέξοδο δεν μπορεί να είναι άλλο από το διάλογο» και «πρέπει να δοθεί χρόνος στην ειδική απεσταλμένη του ΓΓ του ΟΗΕ». Ο κ. Μητσοτάκης ανέφερε ότι η Ελλάδα υποστήριζε και υποστηρίζει την ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας με προϋπόθεση το σεβασμό του ευρωπαϊκού κεκτημένου.
«Με ειλικρίνειά συζητήσαμε τη δυσαρέσκειά μας για το γεγονός ότι η Μονή της Χώρας θα λειτουργήσει πια ως τέμενος, άκουσε όσα είπε και πιστεύω ότι κατ’ ελάχιστον είναι σημαντικό να μπορούμε να διαφυλάξουμε την πολιτιστική αξία του μνημείου για να μπορεί να είναι επισκέψιμο από όλους. Συζητήσαμε και τις εξελίξεις σε Ουκρανία και Μέση Ανατολή, τα γεγονότα που πρέπει να σταματήσουν με έναν τρόπο μόνο: καταδίκη της τρομοκρατίας και σεβασμό του διεθνούς δικαίου. Με την Τουρκία δεν συμφωνούμε πάντα για τη Μέση Ανατολή -η θέση της Αθήνας είναι ότι το Ισραήλ είχε κάθε δικαίωμα να αμυνθεί στην επίθεση τρομοκρατών στο έδαφός της. Συμφωνούμε όμως ότι πρέπει να σταματήσει η ασύμμετρη χρήση βίας και να οδηγηθούμε σε ανακωχή διαρκείας, να προστατευθούν οι άμαχοι να απελευθερωθούν οι όμηροι και να αποκτήσει η Παλαιστίνη βοήθεια. Θα ήταν λάθος να γίνει χερσαία επίθεση στη Ράφα, μόνη βιώσιμη λύση η λύση των δύο κρατών. Συζητήσαμε και το Κυπριακό, που είναι υψίστης σημασίας για εμάς, ένα ζήτημα που διαφωνούμε αλλά το αντίδοτο είναι ο διάλογος».
Η διαφωνία του πρωθυπουργού με τον Ερντογάν σε live μετάδοση για το αν η Χαμάς είναι τρομοκρατική οργάνωση
Όταν έλαβε τον λόγο ο Μητσοτάκης ανέφερε κατά λέξη ότι «η Ελλάδα καταδικάζει τη δεσποτική επιθετικότητα και την ωμή τρομοκρατία» προσθέτοντας ότι είναι λάθος να εκδηλώσει το Ισραήλ χερσαία επίθεση στη Ράφα και ότι στηρίζει τη θέση των δύο κρατών του Ισραήλ και της Παλαιστίνης.
Η αναφορά του Μητσοτάκη σε ωμή τρομοκρατία δεν άρεσε στον Ταγίπ Ερντογάν ο οποίος μετά την τοποθέτηση του πρωθυπουργού έλαβε τον λόγο και χαρακτήρισε 3 φορές τη Χαμάς «αντιστασιακή» οργάνωση. «Δεν συμφωνώ μες τον όρο τρομοκρατική οργάνωση. Στην Τουρκία είναι τουλάχιστον 1.000 τραυματίες της Χαμάς σε νοσοκομεία. Όλη η Δύση τους επιτίθεται με κάθε όπλο, με κάθε πυρομαχικό. Αυτοί έχουν εκτοπιστεί συνέχεια από αυτά τα εδάφη, αν την ονομάστε τρομοκρατική αυτό θα με λυπούσε».
«Διαφωνούμε στο θέμα αυτό, αλλά σας καλώ να συμφωνήσουμε στην άμεση κατάπαυση του πυρός για την προστασία των αμάχων Παλαιστινίων» απάντησε ο Κυριάκος Μητσοτάκης
Αυτό μπορεί να γίνει, επανέλαβε ο Ερντογάν, δίνοντας τέλος στη κοινή συνέντευξη Τύπου.
Στη συνέχεια θα ακολουθήσει το επίσημο δείπνο. Παρών στο δείπνο και ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος. Συνολικά από ελληνικής πλευράς στο δείπνο θα είναι παρόντες οι Κυριάκος Μητσοτάκης, Γιώργος Γεραπετρίτης, Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου, Κώστας Φραγκογιάννης, Άννα Μαρία Μπούρα, ο Έλληνας πρέσβης Θεόδωρος Μπιζάκης, Θεμιστοκλής Δεμίρης, Θάνος Ντόκος, Αριστοτελία Πελώνη, Κύρα Κάπη και ο εκτελών χρέη διερμηνέα πρέσβης Μύρων Νικολαΐδης.
Οι συμφωνίες και οι «κόκκινες» γραμμές από τις κοινές δηλώσεις Μητσοτάκη - Ερντογάν
Οι δύο ηγέτες εξέτασαν τα αποτελέσματα του 5ου Συμβουλίου Συνεργασίας Υψηλού Επιπέδου, το οποίο πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα στις 7 Δεκεμβρίου 2023, και έκαναν απολογισμό της προόδου των συναντήσεων που έχουν πραγματοποιηθεί έκτοτε, με βάση τους πυλώνες του πολιτικού διαλόγου, της θετικής ατζέντας και των μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης, υπό την καθοδήγηση των Υπουργών Εξωτερικών.
Οι δύο ηγέτες εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για την πρόοδο που έχει επιτευχθεί μέχρι σήμερα στο πλαίσιο του κοινού σχεδίου δράσης του θετικού θεματολογίου που περιλαμβάνει μέτρα κοινού ενδιαφέροντος σε διάφορους τομείς. Υπογράμμισαν τη σημασία του κοινού σχεδίου δράσης για την οικοδόμηση της οικονομικής συνεργασίας ως βασικού πυλώνα των διμερών σχέσεων.
Στο πλαίσιο αυτό, οι δύο πλευρές χαιρέτισαν επίσης τη σύσταση του Ελληνοτουρκικού Επιχειρηματικού Συμβουλίου, το οποίο θα προωθήσει την επιχειρηματική συνεργασία με βάση συγκεκριμένους και καλά στοχευμένους τομείς, και επιβεβαίωσαν τη δέσμευσή τους να διπλασιάσουν τον όγκο του εμπορίου μεταξύ των δύο χωρών.
Αναγνωρίζοντας τις κοινές προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής και της σεισμικής τρωτότητας της περιοχής και υπενθυμίζοντας τους τραγικούς σεισμούς του Φεβρουαρίου 2023 στην Τουρκία, οι δύο πλευρές σημείωσαν με ικανοποίηση τη σύναψη μνημονίου συνεργασίας για τη διαχείριση καταστροφών και εκτάκτων αναγκών.Οι δύο πλευρές εξέφρασαν επίσης την ικανοποίησή τους για την υπογραφή συμφωνίας συνεργασίας στους τομείς της υγείας και των ιατρικών επιστημών.Οι ηγέτες εξέτασαν επίσης περιφερειακά και διεθνή ζητήματα και επιβεβαίωσαν την κοινή τους άποψη ότι το σημερινό κλίμα στις διμερείς σχέσεις συμβάλλει σημαντικά στην ενίσχυση της σταθερότητας στην περιοχή.
Ανέθεσαν στους υπουργούς Εξωτερικών τους να συντονίσουν τις εργασίες προς τις επόμενες συναντήσεις στο πλαίσιο του συμφωνηθέντος οδικού χάρτη.
Και οι δύο πλευρές δεσμεύτηκαν να εδραιώσουν το σημερινό θετικό κλίμα σύμφωνα με τη Διακήρυξη της Αθήνας του 2023 για τις φιλικές σχέσεις και την καλή γειτονία, να διερευνήσουν περαιτέρω τομείς συνεργασίας, να συνεχίσουν τις τακτικές ανταλλαγές και να διατηρήσουν αποτελεσματικούς διαύλους επικοινωνίας σε πολλαπλά επίπεδα, προς όφελος και των δύο εθνών σε μια ατμόσφαιρα φιλίας και αμοιβαίας εμπιστοσύνης.
