Σε ένα εκτενέστατο special report με τους δημοσιογράφους Stephen Grey και Ντίνα Κυριακίδου το πρακτορείο Reuters, το οποίο τον τελευταίο καιρό επιχειρεί να εμβαθύνει στο τι συμβαίνει με τις τράπεζες τις επιχειρήσεις και τα ΜΜΕ στην Ελλάδα, δίνει μια ιδέα της επιρροής των Μέσων στα δημόσια πράγματα, όχι δια του δημόσιου λόγου τους μόνο, αλλά και διά των διασυνδέσεων με την πολιτική και επιχειρηματική ελίτ.
Το Πρακτορείο αναφέρεται στο χαράτσι και θυμίζει τις αντιδράσεις του κόσμου, αλλά και τις δηλώσεις Παπανδρέου όταν επιβλήθηκε ότι «είναι καλύτερο να χάσουμε κάτι, για να μη χάσουμε τα πάντα.» Όμως όπως επισημαίνει το Reuters, πρόσφατα αποκαλύφθηκε πως από αυτό το «κάλεσμα στα όπλα» έλλειπαν μερικές από τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις της χώρας, αλλά και όμιλοι ΜΜΕ που δεν το πλήρωσαν. Μόνο που όπως δηλώνει ο Φωτόπουλος της ΔΕΗ, ο οποίος έκανε και την αποκάλυψη, η είδηση αυτή δεν καλύφθηκε από τα Μέσα.
«Για πολλούς παρατηρητές, το επεισόδιο απεικονίζει την αλληλεπίδραση ανάμεσα στην πολιτική, τις μεγάλες επιχειρήσεις και τους ισχυρούς ιδιοκτήτες των μέσων ενημέρωσης. Τα διαπλεκόμενα συμφέροντα σε αυτούς τους τομείς, θεωρούνται ως ένα εμπόδιο στο να σωθεί η ελληνική οικονομία. Έτσι, όπως λένε οι επικριτές τους, ευθύνονται εν μέρει για τη σημερινή κρίση και για την παρεμπόδιση της μεταρρύθμισης», σημειώνει το Πρακτορείο.
Όπως σημειώνει, ότι ενώ το Ρόιτερς προσπάθησε να έρθει σε επαφή με ιδιοκτήτες ΜΜΕ, για να πάρει την άποψη τους, οι περισσότεροι αρνήθηκαν ότι ασκούν αθέμιτη επιρροή ή δεν απάντησαν καθόλου στις ερωτήσεις.
Πηγή από την Τρόικα δέχτηκε όμως να απαντήσει και εμφανίζεται να λέει: "Το σύστημα είναι εξαιρετικά «αιμομικτικό.» Τα κατεστημένα συμφέροντα αντιστέκονται στις μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται για να καταστεί η οικονομία ανταγωνιστική.»
Στο ρεπορτάζ, στο οποίο αρνήθηκαν να κάνουν δηλώσεις ιδιοκτήτες ΜΜΕ, εμφανίζονται αρχηγοί κομμάτων, όπως ο Αλέξης Τσίπρας να σχολιάζουν. "Στην Ελλάδα η πραγματική δύναμη είναι με τους ιδιοκτήτες των τραπεζών, τα μέλη του διεφθαρμένου πολιτικού συστήματος και των διεφθαρμένων ΜΜΕ. Αυτό είναι το τρίγωνο της αμαρτίας», λέει ο ηγέτης του ΣΥΡΙΖΑ ενώ ο Πάνος Καμμένος υποστηρίζει ότι τα ελληνικά μέσα ενημέρωσης «είναι υπό τον έλεγχο των ανθρώπων που εξαρτώνται από την κατάσταση. Τα μέσα ενημέρωσης ελέγχουν την κατάσταση και το κράτος ελέγχει τα μέσα ενημέρωσης, είναι μια εικόνα αμοιβαίου εκβιασμού... "
Ο Βενιζέλος από την πλευρά του αρνείται ότι υπήρξαν διακρίσεις σε σχέση με το χαράτσι. «Σε καμία περίπτωση, δεν υπήρξε κάποια διάρκιση υπέρ συγκεκριμένων ιδιοκτητών ακινήτων», λέει.
Ο Σίμος Κεδίκογλου, έξυπνα αποστασιοποιημένος, δηλώνει ότι «αξιωματούχοι παρακολουθούν το φόρο ακίνητης περιουσίας και τυχόν λάθη θα διορθώνονται.»
Γίνεται επίσης αναφορά στην προσπάθεια της κυβέρνησης Καραμανλή να περάσει το νόμο για το βασικό μέτοχο και τις αντιδράσεις που υπήρξαν από τους ιδιοκτήτες ΜΜΕ καθώς «διασυνδέσεις επιχειρηματιών με μέσα ενημέρωσης εξυπηρετούσαν καλύτερα τα συμφέροντα λόγω του μεγάλου ρόλου που έπαιζε το κράτος στην οικονομία.»
Σε σχέση με το μεγάλο αριθμό ΜΜΕ στην Ελλάδα, που οι άδειες τους «πατάνε» πάνω σε ένα ημιαυθαίρετο καθεστώς, το πρακτορείο θυμίζει την απορία και το συμπέρασμα της αμερικανικής Πρεσβείας που αποκαλύφθηκε μέσω των Wikileaks: «Πώς μπορεί όλα αυτά τα μέσα ενημέρωσης να λειτουργούν επικερδώς; …τα μέσα μαζικής ενημέρωσης κατά κύριο λόγο ασκούν πολιτική και οικονομική επιρροή. "
Στο ρεπορτάζ φιλοξενούνται κι άλλες δηλώσεις, όπως του Θοδωρή Ρουσόπουλου που λέει ότι οι περισσότερες εταιρίες ουσιαστικά περιμένουν να πάρουν χρήματα από το κράτος και χαρακτηρίζει το σύστημα στην Ελλάδα, «επίσημα καπιταλιστικό» αλλά στην ουσία «σοσιαλιστικό.»
Ο Γιάννης Αλαφούζος δηλώνει στο Reuters ότι ορισμένα από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης "δρουν ως γραφεία Τύπου για ομάδες επιχειρήσεων" και μιλά για «εντελώς ανθυγιεινή κατάσταση.» Ο ίδιος υποστηρίζει ότι η οικογένεια του ήταν προσεκτική ώστε να μην εξαρτάται από τις κυβερνήσεις. Το πρακτορείο δεν ξεχνά όμως ότι ο Σκάι ήταν μεταξύ των εταιριών που κατηγορήθηκαν ότι δεν πλήρωσε το χαράτσι για το κτήριο του-κάτι που ο όμιλος χαρακτηρίζει ως παράλειψη η οποία προκλήθηκε από τη γραφειοκρατία.
Μετά είναι η σειρά του MEGA Channel, μια συνιδιοκτησία επιχειρηματιών που «έχουν ισχυρές διασυνδέσεις με άλλους τομείς της οικονομίας.» Γίνεται αναφορά στον κ. Γεώργιο Μπόμπολα και στο πλέγμα των συμφερόντων του αλλά και στην άρνηση του να απαντήσει στις ερωτήσεις του Πρακτορείου. «Αντ’ αυτού η εφημερίδα ΕΘΝΟΣ δημοσιεύσει πολλά άρθρα αυτές τις ημέρες για το Reuters…Ένα από αυτά ισχυρίστηκε ότι «το Reuters φαίνεται, να στοχεύει τη χώρα μας, την ελληνική οικονομία και την επιχειρηματικότητα». Ένα άλλο περιγράφει το Reuters ως την «πέμπτη φάλαγγα» της τρόικα και ισχυρίζεται ότι η Αθήνα είχε πλημμυρίσει από ξένους που «έχουν αναλάβει την κατεδάφιση των δημόσιων προσώπων σύμφωνα με τις αγγλοσαξονικές πρακτικές.»
Μετά από περαιτέρω αίτημα, το Reuters, έλαβε πάντως επιστολή από τον κ. Μπόμπολα στην οποία ο άνθρωπος των media και των επιχειρήσεων ανέφερε: «Δεν έχω χρησιμοποιήσει ποτέ τα μέσα μαζικής ενημέρωσης που ανήκουν σε εταιρείες στις οποίες συμμετέχω, για την προώθηση των συμφερόντων της μητρικής εταιρείας ΕΛΛΑΚΤΩΡ ΑΕ ... Το ΕΘΝΟΣ ποτέ δεν χρησιμοποίησε την επιρροή του για να ζητήσει χάρες από ηγεμόνες, προς όφελος της Ελλάκτωρ. "
Αναφέρεται επίσης το άρθρο στην οικογένεια Βαρδινογιάννη και στον Σταύρο Ψυχάρη. Σε ό,τι αφορά την οικογένεια Βαρδινογιάννη που είναι ιδιοκτήτρια και της εταιρίας Μοτορ Όιλ, η απάντηση στα ερωτήματα του Ρόιτερς δόθηκε αμέσως. Σε μέιλ εκπρόσωπος της εταιρίας σημείωσε ότι οι περισσότερες από τις εταιρείες της οικογένειας βασίζονται στο εξωτερικό και πως η παραγωγή και οι πωλήσεις της Motor Oil Hellas που είναι η μεγαλύτερη επένδυση της οικογένειας στην Ελλάδα, είναι σταθερά προσανατολισμένες στις εξαγωγές σε ποσοστό 70%. «Καμία από τις εταιρείες μας δεν βασίζεται καθ’ οιονδήποτε τρόπο σε κυβερνητικά συμβόλαια ή επιχειρήσεις ", αναφέρεται στην απάντηση.
Για τον Ψυχάρη, σημειώνεται ότι είναι πρόεδρος στον ΔΟΛ και στο ΜΕΓΚΑ και σημειώνεται ότι το 2006 είχε αναφερθεί σε ρεπορτάζ ότι είχε ασκήσει πιέσεις για την πώληση των Eurofighters στην Ελλάδα και ότι είχε χρησιμοποιήσεις τις εφημερίδες του για να πετύχει το σκοπό του, κάτι που ο ο ίδιος είχε αρνηθεί. Η υπόθεση έφτασε στα δικαστήρια που απέρριψαν αίτηση των δημοσιογράφων που έκαναν το ρεπορτάζ αλλά «δέχθηκε ότι η εφημερίδα του Ψυχάρη είχε αγωνιστεί για τη συμφωνία των Eurofighter. Η προσφυγή εκκρεμεί.» Σύμφωνα με το Ρόιτερς, ο κ. Ψυχάρης δεν απάντησε σε ερωτήσεις σχετικά με την υπόθεση.
Υπάρχουν ακόμη πολλές παράμετροι σε αυτό το ρεπορτάζ. Τα μεταλλεία χρυσού στη Χαλκιδική και το μερίδιο της οικογένειας Μπόμπολα σε αυτά, η δήλωση του κ. Τόλη Παπαγεωργίου, «ηγετικής φυσιογνωμίας στην ομάδα διαμαρτυρίας Ελληνικό Παρατηρητήριο Μεταλλευτικών Δραστηριοτήτων», ο οποίος ισχυρίστηκε ότι «οι εφημερίδες που ελέγχονται από την οικογένεια Μπόμπολα παρέλειψαν να αναφέρουν τις μεγάλες διαδηλώσεις ενάντια στη λειτουργία των ορυχείων και διέσυραν την τότε υπουργό Περιβάλλοντος, Τίνα Μπιρμπίλη, η οποία είχε μπλοκάρει την άδεια.»
"Λίγες μέρες μετά, έγινε ο στόχος των μέσων μαζικής ενημέρωσης που ελέγχονται από τον κ. Μπόμπολα, επειδή αρνήθηκε να χορηγήσει άδεια στην εταιρεία εξόρυξης, και οι εφημερίδες του Μπόμπολα την βάφτισαν «πράσινη Τίνα»" ισχυρίζεται στο πρακτορείο ο Παπαγεωργίου. H ίδια η κ. Μπιρμπίλη αρνήθηκε να σχολιάσει.
Στην επιστολή του προς το Reuters, σημειώνει το ρεπορτάζ, ο κ. Μπόμπολας δηλώνει ότι το Έθνος στηρίζει σθεναρά τα μεγάλης κλίμακας έργα που δημιουργούν θέσεις απασχόλησης και βοηθούν τη χώρα να ανακάμψει από την οικονομική κρίση.
Δηλώνει ακόμη ο κ. Μπόμπολας ότι η μόνη σύνδεση της οικογένειας του με το ορυχείο, είναι η έμμεση συμμετοχή του γιού του με ποσοστό λιγότερο από ένα τοις εκατό.
Στο ρεπορτάζ αναφέρεται και η ΕΣΗΕΑ και σημειώνεται ότι υπάρχει μια λίστα δημοσιογράφων της που ενώ εργάζονται για την κυβέρνηση, σε γραφεία Τύπου π.χ., την ίδια ώρα «φοράνε και το καπέλο» των δημοσιογράφων κάποιας εφημερίδας.
Θυμίζει επίσης ότι η ΕΣΗΕΑ είχε στα χέρια της έναν κατάλογο, τον οποίο δεν δημοσίευσε ποτέ, κάτι που ο πρόεδρος της Δημήτρης Τρίμης χαρακτηρίζει σοβαρή ήττα.
«Υπάρχει ένα τρίγωνο από πολιτικές δυνάμεις, οικονομικές δυνάμεις και ιδιοκτήτες των ΜΜΕ, και κανείς δεν μπορεί να πει ποιος έχει το πάνω χέρι», δήλωσε στο Reuters, ο κ. Τρίμης ενώ καθόταν κάτω από τα σκονισμένα πορτραίτα των προκατόχων του. "Ξεκινά από την κορυφή, μεταξύ του υπουργού και του εκδότη, και περνάει μέσα στο γραφείο Τύπου και του δημοσιογράφου. Είναι μια πυραμίδα».
Το Reuters αναφέρει ότι έχει εντοπίσει τουλάχιστον εννέα υπαλλήλους τύπου σε χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που επίσης γράφουν σε μέσα μαζικής ενημέρωσης. Αναφέρει και ονόματα, όπως ο κ.Αλέξανδρος Κασιμάτης, οικονομικός δημοσιογράφος σε κυριακάτικη εφημερίδα, ο οποίος επίσης εργάζεται ως επικεφαλής των δημοσίων σχέσεων για την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς. "Δεν υπάρχει σύγκρουση συμφερόντων, η ΕΣΗΕΑ το επιτρέπει αφού ποτέ δεν γράφω για την Επιτροπή», δηλώνει ο δημοσιογράφος. Σε e-mail προς το Reuters, ο κ. Κώστας Μποτόπουλος, πρόεδρος της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, δηλώνει ότι οι δύο αυτές θέσεις που κατέχει ο κ. Κασιμάτης ήταν συμβατές.
Στο ρεπορτάζ αναφέρεται και η Ιωάννα Μάνδρου, «που στους δημοσιογράφους είναι γνωστή με το παρατσούκλι «φως-νερό-τηλέφωνο», αφού παράλληλα με τα ΜΜΕ εργαζόταν σε τρείς εταιρίες κοινής ωφελείας». Η ίδια- που τώρα εργάζεται στο Σκάι και στην Καθημερινή- είπε στο πρακτορείο ότι είχε εργαστεί στο γραφείο Τύπου του ΟΤΕ, και ως σύμβουλος στην εταιρεία ύδρευσης. Αρνήθηκε ότι είχε εργαστεί στη ΔΕΗ.
"Στο ΒΗΜΑ ήμουν δημοσιογράφος που κάλυπτε δικαστικές υποθέσεις και αυτό δεν είχε καμία σχέση με τη δουλειά μου στον ΟΤΕ. Και όταν λέω δούλεψα για τον ΟΤΕ, κυριολεκτικά δούλευα… Μπορώ να σας πω ότι περίπου το 95 τοις εκατό των ατόμων που απασχολούνται σε παρόμοιες θέσεις εργασίας δεν κάνουν τίποτα", είπε η κ. Μάνδρου.
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος κ. Κεδίκογλου, δήλωσε ότι τα μέλη του συνδικάτου των δημοσιογράφων "έχουν το δικαίωμα να εργάζονται σε κρατικές επιχειρήσεις και ως υπεύθυνοι τύπου, υπό ορισμένες προϋποθέσεις και υπό τον όρο ότι δεν έχουν συγκρουόμενα συμφέροντα."
Η συνέχεια ανήκει στον Κώστα Καραμανλή και στον πόλεμο που κήρυξε «ένα δροσερό βράδυ του 2004, ανάμεσα σε κρασιά και σε σουβλάκια, στις ισχυρές δυνάμεις της ελληνικής κοινωνίας.»
"Εμείς δεν θα αφήσουμε πέντε νταβατζήδες και πέντε κατεστημένα συμφέροντα να χειραγωγήσουν την πολιτική ζωή μας", είχε πει αλλά δεν διευκρίνισε σε ποιούς αναφερόταν.
«Μεταγενέστερες προσπάθειες του Καραμανλή να περιορίσει την πρόσβαση σε δημόσιες συμβάσεις των ιδιοκτητών ΜΜΕ συνάντησαν μετωπικές επιθέσεις από τον Τύπο. Αλλά στο τέλος, η ήττα ήρθε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή: το 2005, αποφάσισε ότι με τον βασικό μέτοχο ο Καραμανλής, παραβίασε τους κανόνες ανταγωνισμού της ΕΕ, αναγκάζοντάς τον να καταργήσει το νόμο», γράφει το Ρόιτερς.
«Από τότε, καμία σημαντική προσπάθεια δεν έχει γίνει για την αντιμετώπιση της διαπλοκής συμφερόντων. Οι πολιτικοί που συγκρούονται με τους ιδιοκτήτες των ΜΜΕ αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο της επίθεσης του Τύπου,» αναφέρει ανώτερος Έλληνας πολιτικός που μίλησε στο Reuters για τις εμπειρίες του, όταν ήταν υπουργός σε προηγούμενη κυβέρνηση. Σε μία περίπτωση, όπως είπε, ιδιοκτήτης μέσων ενημέρωσης του ζήτησε να βοηθήσει για να σταματήσει μια δικαστική έρευνα σε υποθέσεις του ιδιοκτήτη. Και, σε μια άλλη, εκδότης εφημερίδας που όφειλε ένα εκατομμύριο ευρώ σε κρατική εταιρεία επικοινώνησε μαζί του, ώστε να βρουν ένα τρόπο να διευθετηθεί το χρέος. Ό ίδιος λέει ότι αρνήθηκε και είδε στη συνέχεια αρνητικά ρεπορτάζ για το πρόσωπο του.
Η εμμονή των πιθανών συγκρούσεων συμφερόντων αντανακλάται στην τελευταία έκθεση του Δείκτη Αντίληψης της Διαφθοράς, της εκστρατείας της Διεθνούς Διαφάνειας (ΔΔ). Η Ελλάδα κατετάγη 94η - 14 θέσεις χαμηλότερα από το 2011 και με την χαμηλότερη κατάταξη στη ζώνη του ευρώ. Το ελληνικό τμήμα της ομάδας κατέληξε στο συμπέρασμα ότι "υπάρχουν σημαντικά διαρθρωτικά ζητήματα με την εκτελεστική εξουσία, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και τον επιχειρηματικό τομέα."
Ο κ. Κεδίκογλου, δηλώνει ότι η κυβέρνηση σκοπεύει να μεταρρυθμίσει το καθεστώς των "προσωρινών αδειών", και να φέρει «νομοθεσία που θα θέτει σε μόνιμη βάση τους κανόνες που ισχύουν για την αγορά της τηλεόρασης.»
Στο τέλος βέβαια το Ρόιτερς σημειώνει ότι, έτσι όπως είναι πλέον τα πράγματα στην Ελλάδα, ακόμη και χωρίς τη νομοθεσία, το τοπίο αλλάζει. Μέχρι το 2013 η ελληνική οικονομία θα συρρικνωθεί κατά ένα τέταρτο, μέσα σε πέντε χρόνια. Οι οικονομικές πιέσεις έχουν ενταθεί. Η διαφήμιση έχει συρρικνωθεί και μια μελέτη του Reuters που δημοσιεύθηκε πρόσφατα δείχνει ότι οι κορυφαίοι όμιλοι ΜΜΕ που εδρεύουν στην Αθήνα έχουν χρέη συνολικού ύψους άνω των 2 δισ. ευρώ.
Την ίδια ώρα οι διεθνείς δανειστές, θέλουν, για να κρατήσουν στη ζωή την Ελλάδα, πραγματικές μεταρρυθμίσεις σε αντάλλαγμα για τα δισεκατομμύρια τους. Για παράδειγμα απαιτούν να κάθονται στα δ.σ. των τραπεζών δικοί τους άνθρωποι που θα έχουν τον τελευταίο λόγο για τα δάνεια τα οποία θα εγκρίνονται, ανάμεσα τους και τα δάνεια για τους ομίλους ΜΜΕ.
Το Ρόιτερς σημειώνει ότι το Έθνος και Το Βήμα αντέδρασαν στην πρόταση αυτή με καυστικά κύρια άρθρα. «Η Ελλάδα δεν είναι αποικία," έγραψε ο κ.Ψυχάρης σε πρωτοσέλιδο άρθρο στο Βήμα.
σχόλια