Νέο «παράθυρο» άνοιξε η Ουάσιγκτον στην Τουρκία και μάλιστα σε ένα θέμα που φαινόταν πως είχε περάσει στις καλένδες.
«Οι ΗΠΑ παραμένουν σε ενεργές διαβουλεύσεις με την Τουρκία για την επίλυση μιας συνεχιζόμενης διαμάχης σχετικά με την αποπομπή της Άγκυρας από το πρόγραμμα F-35 Joint Strike Fighter», δήλωσε τη Δευτέρα το Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
Ο εκπρόσωπος Νεντ Πράις συγκεκριμένα ανέφερε ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν συζητάει με την Τουρκία για «την επίλυση της διαφοράς για το F-35», αλλά δήλωσε ότι δεν θα «προδικάσει το αποτέλεσμα» αυτών των συζητήσεων.
Οι διαβουλεύσεις Ουάσιγκτον-Άγκυρας για τα μαχητικά αεροσκάφη πέμπτης γενιάς F-35 αφορούν τη διευθέτηση εκκρεμοτήτων για το τέλος του προγράμματος όσον αφορά στην Τουρκία, σημειώνει το Στέιτ Ντιπάρτμεντ σχετικά με τον δεύτερο γύρο των συνομιλίων που πραγματοποιήθηκε στις 18 Ιανουαρίου στην Ουάσιγκτον.
Ο εκπρόσωπος του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών, Νεντ Πράις, εξήγησε ότι οι δύο πλευρές συνομιλούν για να κλείσουν σταδιακά τα θέματα που έχουν προκύψει λόγω της αποπομπής της Τουρκίας από το πρόγραμμα των F-35.
Η ανακοίνωση του αμερικανικού υπουργείου Άμυνας δεν έκανε αναφορά στο περιεχόμενο των συνομιλιών και περιορίστηκε απλώς να σημειώσει ότι οι δύο αντιπροσωπείες συμφώνησαν να συνεχίσουν τις διαβουλεύσεις στην επόμενη συνάντηση που έχει προγραμματιστεί να πραγματοποιηθεί στην Άγκυρα την άνοιξη του 2023.
Μετά την έκδοση της ανακοίνωσης, εκπρόσωπος του Πενταγώνου αρνήθηκε να σχολιάσει το αντικείμενο των διαβουλεύσεων, λέγοντας «δεν έχουμε πρόσθετες λεπτομέρειες προς κοινοποίηση αυτή τη στιγμή».
Δεν τίθεται θέμα επανένταξης
Ωστόσο, λίγο αργότερα ο Νεντ Πράις ξεκαθάρισε ότι δεν τίθεται θέμα επανένταξης της Τουρκίας στο πρόγραμμα των F-35, καθώς η γειτονική χώρα συνεχίζει να παραμένει υπό το καθεστώς των κυρώσεων CAATSA (Νόμος για την Αντιμετώπιση των Αντιπάλων της Αμερικής Μέσω Κυρώσεων) λόγο της απόκτησης του ρωσικού συστήματος S-400.
«Τίποτα δεν έχει αλλάξει όσον αφορά την καταλληλόλητα της Τουρκίας για το πρόγραμμα των F-35. Το υπουργείο Άμυνας εξέδωσε την δήλωση (για το δεύτερο γύρο των διαβουλεύσεων). Αυτή είναι μια συζήτηση σχετικά με το πως θα οδηγήσουμε σταδιακά τα στοιχεία αυτού του προγράμματος προς το τέλος», τόνισε χαρακτηριστικά.
Τα ελληνικά F-35
To θέμα βέβαια έχει αντίκτυπο και στην χώρα μας ιδίως μετά το τελευταίο δημοσίευμα της Wall Street Journal, σύμφωνα με το οποίο η κυβέρνηση Μπάιντεν προτίθεται να πείσει το Κογκρέσο να δώσει την έγκρισή του τόσο για την πώληση αναβαθμισμένων F-16 στην Τουρκία όσο και μαχητικών stealth 5ης γενιάς F-35 Lightning II στην Ελλάδα. Εάν το Κογκρέσο δώσει την έγκριση αυτές οι συμφωνίες –ύψους πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων– θα έχουν σημαντικές επιπτώσεις στην ισορροπία δυνάμεων στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο.
Αξίζει να σημειωθεί πως η Τουρκία είχε αποπεμφθεί από το πρόγραμμα των F-35 στις 23 Σεπτεμβρίου 2021 με αποτέλεσμα να διεκδικεί 1,4 δισεκατομμύρια δολάρια τα οποία είχε πληρώσει ως προκαταβολή για την παραλαβή των πρώτων πέντε μαχητικών. Ωστόσο, στην Ουάσιγκτον συνδέουν το θέμα με την αγορά του ρωσικού συστήματος S-300 από την Άγκυρα και θεωρούν ότι η παραλαβή δεν πραγματοποιήθηκε με υπαιτιότητα της Άγκυρας, καθώς η Τουρκία αψήφησε τις επανειλημμένες ιδιωτικές και δημόσιες προειδοποιήσεις, παραβιάζοντας έτσι εν γνώσει της την αμερικανική νομοθεσία.
Μενέντεζ για F-16: Η Τουρκία απειλεί την Ελλάδα, δεν θα εγκρίνω την πώληση
Κι ενώ το Στέιτ Ντιπάρτμεντ έχει κατά τα φαινόμενα την δική του ατζέντα αναφορικά με τις εξοπλιστικές ισορροπίες στην Ανατολική Μεσόγει, το «μαύρο πρόβατο» για τους Τούρκους, ο γερουσιαστής των ΗΠΑ, Ρόμπερτ Μενέντεζ επανέλαβε την θέση του ότι δεν θα προχωρήσει σε έγκριση της πώλησης F-16 στην Τουρκία.
Η νέα δήλωση έχει μεγαλύτερη σημασία μετά το δημοσίευμα της WSJ και με αυτήν το Μενέντεζ υπογραμμίζει πως δεν είναι αποδεκτό το Στέιτ Ντιπάρτμεντ να καλεί και τις δύο πλευρές να ρίξουν τους τόνους ή να βρουν έναν ειρηνικό τρόπο επίλυσης των διαφορών τους όταν είναι η μία και μόνο η μία πλευρά που επιτίθεται.
Ο γερουσιαστής Μπόμπ Μενέντεζ, μιλώντας στο Mega, εκτίμησε πως η ρητορική μίσους και απειλών του Ερντογάν προς την Ελλάδα οφείλονται στα εσωτερικά προβλήματα που αντιμετωπίζει, αλλά υπογράμμισε ότι οι ΗΠΑ θα πρέπει να έχουν υπόψιν τους και να εξετάζουν πως θα αντιδράσουν στο ρίσκο που υπάρχει να δημιουργηθεί πρόβλημα και να μην πρόκειται μόνο για ρητορική.
Διεμήνυσε πως είναι λάθος το Στέιτ Ντιπάρτμεντ και το ΝΑΤΟ να τηρούν πολιτική ίσων αποστάσεων μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας και να ζητούν και από τους δύο να ρίξουν τους τόνους και να συμφιλιωθούν ενώ μόνον η Τουρκία είναι επιτιθέμενη.
Ξεκαθαρίζει ότι θα μπλοκάρει την πώληση των F-16 στην Τουρκία αυτή την στιγμή και εξηγεί πως η πώληση μπορεί να απελευθερωθεί «αν και μόνο αν η Τουρκία εγκαταλείψει την επιθετική της στάση έναντι τόσο της Ελληνικής Δημοκρατίας και της Κύπρου, όσο και άλλες ενέργειες στην Ανατολική Μεσόγειο που είναι αντίθετες στα εθνικά μας συμφέροντα και την εθνική μας ασφάλεια».
Ο κ. Μενέντεζ εκτιμά ότι οι ΗΠΑ θα πρέπει να σταθούν στο πλευρό της Ελλάδας αν δεχθεί επίθεση – κάτι που δεν το θεωρεί πιθανό – καθώς «καταβάλλονται προσπάθειες να διασφαλιστεί ότι αυτή η στιγμή δεν θα έρθει ποτέ γιατί δεν είναι προς το συμφέρον κανενός να έρθει και δεν πιστεύω ότι η Τουρκία έχει το εκτόπισμα που είχε κάποτε στο σύνολο του αμερικανικού Κογκρέσου».
Αμερικανός πρέσβης Τζόρτζ Τσούνης
Στην ίδια εκπομπή βρέθηκε και ο Αμερικανός πρέσβης Τζόρτζ Τσούνης για τον οποίον ο Μενέντεζ είπε πως είναι «αμερικανική επιτυχία» ως γιος Ελλήνων μεταναστών και με την ανέλιξή του κατόπιν.
Ο Αμερικανός πρέσβης στην Αθήνα Τζορτζ Τσούνης μιλώντας για τα ελληνοτουρκικά είπε πως οι δύο χώρες έχουν προβλήματα που μπορούν να λυθούν με διάλογο και ότι μόνον ειρήνη και σταθερότητα είναι ανεκτά στην περιοχή.
Όσον αφορά στις απειλές Ερντογάν εναντίον της χώρα μας τις χαρακτήρισε «ρητορική», και πως δεν είναι αυτή η πραγματικότητα.
Ζήτησε η «συγκρουσιακή ρητορική να μετατραπεί σε διάλογο με σεβασμό», ενώ χαρακτήρισε τα προβλήματα Αθήνας-Άγκυρας «πολύ επιλύσιμα». Τέλος ζήτησε ψυχραιμία και καθαρό μυαλό.
Σημείωσε επίσης πως σε περίπτωση που κάτι δεν πάει καλά σχετικά με τις τουρκικές απειλές οι ΗΠΑ κατανοούν την κατάσταση και θα είναι πολύ βοηθητικές προσηλωμένες στην αποφυγή της σύγκρουσης.
