Προοδεύουν, λένε, οι επιχειρήσεις με στρατιωτική στρατηγική, των οποίων οι εργαζόμενοι δουλεύουν σκληρά και με ευσυνειδησία και που, κυρίως, κρατούν τα στόματα τους κλειστά, προστατεύοντας τα μυστικά του εργασιακού τους περιβάλλοντος.
Αν όλα τα παραπάνω, σε καπιταλιστικό πλαίσιο, φαντάζουν απολύτως λογικά, στο εργασιακό περιβάλλον των κολοσσών της τεχνολογίας, θεωρούνται απαραίτητα. Είναι ο ανταγωνισμός που υπαγορεύει, συντάσσει και εφαρμόζει τους κανόνες, είναι η δίψα για την πρωτιά που καθαρογράφει τους εσωτερικούς κανονισμούς.
Στην Apple όλα τα παραπάνω ισχύουν στη νιοστή. Η μυστικότητα, η εχεμύθεια, η σιωπή δεν είναι απλώς κάτι στο οποίο υποχρεώνονται οι εργαζόμενοι. Είναι η νέα θρησκεία στην οποία πρέπει να προσχωρήσουν, αν θέλουν να παραμείνουν, να μακροημερεύσουν, να πετύχουν εντός του κολοσσού που ίδρυσε ο Στιβ Τζομπς.
Δεν είναι, όμως, μόνο αυτό. Είναι οι παράμετροι, ο τρόπος με τον οποίο επιλέγεται το προσωπικό, ο κώδικας και ένας υφέρπων ρατσισμός που διατρέχει τη ραχοκοκκαλιά της εταιρείας, όταν καλείται να επιλέξει ή να κρατήσει έναν εργαζόμενο. Όσο τα χρόνια περνούν και οι πρώτες φουρνιές εργαζομένων στην Apple αποχωρούν ή παροπλίζονται ή όσοι δεν άντεξαν για πολύ το εργασιακό περιβάλλον που κάποτε αποτελούσε το όνειρό τους πλέον μιλούν.
«Τα μέσα που παίρνει η Apple για να προστατεύσει το δημιουργικό περιβάλλον και τις ευρεσιτεχνίες της δεν συγκρίνονται με τίποτα στη Σίλικον Βάλεϊ. Η μυστικότητα εκτείνεται στο παραμικρό που λέμε γράφουμε, στο τι συζητάμε με τη γυναίκα μας... Πολλοί το καταλαβαίνουν αυτό και το σέβονται. Αυτοί που δεν το κάνουν, απλώς απομακρύνονται διακριτικά από την επιχείρηση».
Και τα όσα λένε, περιγράφουν κάτι που θυμίζει αίρεση ή στη χειρότερη περίπτωση φιλόδοξους, κάποτε και χαρωπούς δεσμώτες μιας πολύ παράξενης φυλακής. Κατ' αρχάς, ας ρίξουμε μια ματιά στον πρώτο, βασικό και απ' ό,τι φαίνεται πάγιο κανόνα της εταιρείας που λέει ότι αν κάποιος έστειλε βιογραφικό για εσωτερική θέση στην Apple και δεν του απάντησαν ποτέ, ας μη μπει στη διαδικασία να στείλει ξανά.
«Στην Apple χρησιμοποιούν software που αποτρέπει τους επίδοξους εσωτερικούς συνεργάτες να συμπληρώσουν δεύτερη φορά αίτηση για κάποια θέση που έχουν ήδη διεκδικήσει. Αν απορριφθείτε, αυτό είναι, απορριφθήκατε».
Σύμφωνα με τον σύμβουλο της Mac, Frank Lazar, «η Apple θεωρείται χρυσή ευκαιρία για όσους θέλουν να κάνουν την πρακτική τους, φιλοδοξώντας να προσληφθούν κάποια στιγμή στον κολοσσό, που η επιχείρηση οφείλει να είναι εξαιρετικά επιλεκτική στις προσλήψεις.
»Ακόμη και μεταξύ των μαθητεύομενων, αναζητούνται οι πιο ταλαντούχοι, αυτοί που θα εντυπωσιάσουν από την πρώτη στιγμή. Οπότε το να ξανακάνετε αίτηση μετά από μερικά χρόνια στην Apple, θεωρώντας ότι έχετε κερδίσει λίγη περισσότερη εμπειρία από άλλους εργασιακούς χώρους, δεν θα σας βοηθήσει και πολύ».
Επίσης, δεν σε προσλαμβάνουν ποτέ. Γενικώς, δεν προσλαμβάνουν ηλίθιους. O UX designer Luis Abreu στο προσωπικό του ιστολόγιο έχει περιγράψει το πώς... δεν προσελήφθη στην Apple.
«Χρειάστηκαν 3 τηλεδιασκέψεις, 5 συνεντεύξεις μέσω FaceTime, ένα ταξίδι στο Κουπερτίνο για ακόμη 5 συνεντεύξεις από δύο άτομα αυτή τη φορά που κράτησαν όλη μέρα, ένα γεύμα και ένας καφές στα ολοκαίνουρια Café Macs, για να μου πουν στο τέλος ένα μεγαλοπρεπές όχι. Ας σημειώσω ότι κατά τη διάρκεια των συνεντεύξεων μου είπαν αρκετές φορές ότι δεν χάνουν τον χρόνο τους με ηλίθιους», έχει γράψει στο blog του ο Abreu.
Μόνο οι υπερταλαντούχοι, λοιπόν, μπαίνουν. Βέβαια, εκεί ανακαλύπτουν -και στην περίπτωση που είναι ελαφρώς υπέρβαροι- ότι θα πρέπει να χάσουν περίπου 10 κιλά για να καταφέρουν να παραμείνουν. Αυτό δεν το ορίζει κάποιος εσωτερικός κανονισμός. Απλώς, ο νεοεισερχόμενος στην Apple πολύ σύντομα διαπιστώνει ότι περιστοιχίζεται από κομψές, γυμνασμένες ιδιοφυΐες που μέσα στα σφαγιαστικά ωράρια έχουν χρόνο και για κάποια μορφή άσκησης ή κάποιο χόμπι που τους κρατά σε φόρμα...
«Λογικά, μόνο στην Apple θα δεις τόσο ωραίο, γυμνασμένο και γενικώς καλοβαλμένο κόσμο. Είναι σχεδόν σκανδαλώδες αυτό που βλέπεις: σχεδόν όλοι είναι αθλητικοί, πολλοί συμμετέχουν σε Μσραθώνιους και ποδηλατοδρομίες. Είναι ένα μέρος στο οποίο δεν μπορείς εύκολα να αντέξεις αν έχεις πάνω σου 10-15 περιττά κιλά.
»Αλλά και πάλι όλο αυτό που αντικρίζεις συνεχώς σου δίνει ώθηση για να αρχίσεις να γυμνάζεσαι. Ξέρω ανθρώπους που έχασαν σχεδόν 40 κιλά, αντιμετώπισαν τον σακχαρώδη διαβήτη και άλλες νόσους, επειδή ξεκίνησαν να πηγαίνουν για ποδήλατο με συναδέλφους τους», λέει ανώνυμη πηγή.
Την ίδια στιγμή, και παρά τα σκάνδαλα διαρροών που κατά από καιρού εις καιρόν συγκλονίζουν όλες τις τεχνολογικές εταιρείες, είναι γνωστό ότι η Apple έχει αυστηρό πρωτόκολλο για τα προϊόντα της και τον τρόπο που διακινούνται μέσα στην εταιρεία, πριν από το επίσημο λανσάρισμα τους στην αγορά. Έτσι:
• για οποιοδήποτε προϊόν υπάρχει στην εταιρεία, υπάρχει και το κωδικό του όνομα και αναφέρεται κανείς σ' αυτό μόνο έτσι
• τα μέλη των επιμέρους ομάδων εργασίας απαγορεύεται ρητά να συζητούν με τα μέλη άλλων ομάδων για τα project πάνω στα οποία εργάζονται
• οι κάδοι απορριμάτων παρακολουθούνται από κάμερες (!)
• μαύρες κουρτίνες και ειδικά σκιάστρα καλύπτουν τα παράθυρα ομάδων που δουλεύουν πάνω σε κάποιο σημαντικό project
Εννοείται δε ότι τα πιο σκληρά τεστ γίνονται σε συσκευές εργαζομένων στην Apple. Σύμφωνα με τον Brent Royal-Gordon, συντάκτη κώδικα, οι εσωτερικοί της Apple «στο εσωτερικό της Apple, οι συσκευές υφίστανται update, αν όχι κάθε εβδομάδα, τουλάχιστον κάθε δύο εβδομάδες, με τον πιο πρόσφατο κώδικα που προωθούν οι επικεφαλής των μηχανικών της εταιρείας.
Αυτό σημαίνει ότι πρώτα οι συσκευές των ανθρώπων της εταιρείας είναι ευάλωτες σε ιούς και bugs, όσο το δυνατόν περισσότερο, για να τσεκαριστεί το πώς αντιδρά μια συσκευή σ' αυτά. Αυτή η τακτική διασφαλίζει ότι τα πιο μεγάλα προβλήματα που μπορεί να αντιμετωπίσουν οι εφαρμογές της Apple, τα έχουν πρώτα δει και αντιμετωπίσει οι εργαζόμενοί της».
«Να θυμάστε να χειροκροτάτε»
Ναι, αυτό είναι κάτι σαν οδηγία και εσωτερικός κώδικας ειδικά για τα Apple Stores. H Renee Morales, πρώην υπεύθυνη του τομέα θυμάται:
«Πέφτει πολύ χειροκρότημα. Ως νεοεισερχόμενος να θυμάσαι ότι θα σε χειροκροτήσουν πολύ. Στο τέλος κάθε meeting πέφτει χειροκρότημα. Όταν κάποιος παραιτείται χειροκροτείς, χειροκροτείς για να εμψυχώσεις κάποιον καινούριο. Γενικώς, παίζει πολύ χειροκρότημα», λέει η ίδια.
Θα πρέπει να μάθεις την κουλτούρα των ανθρώπων της Apple. Γρήγορα.
Ο Wei Sun, μηχανικός με εξειδίκευση στο software είναι κατηγορηματικός αναφορικά μ' αυτό.
«Τίποτα εκεί μέσα δεν θυμίζει την προηγούμενη σου δουλειά. Ειδικά αν είσαι μηχανικός, υπάρχουν ασυνήθιστες πρακτικές και κάπως παράξενη εργασιακή κουλτούρα, οπότε από τον πρώτο κιόλας μήνα της παρουσίας σου εκεί φρόντιζε να ρωτάς όσα περισσότερα μπορείς για όποια απορία μπορεί να έχεις και φρόντιζε να μαθαίνεις γρήγορα».
Κατά τον ίδιο, καλό είναι να είναι κανείς παρατηρητικός για το πώς δουλεύουν μεταξύ τους οι ομάδες, τι ιδιαιτερότητες εμφανίζουν τα μέλη τους, ώστε να εξοικονομεί χρόνο όταν χρειαστεί να συνεργαστεί με άλλους.
Φυσικά και η Apple έχει λόγο στο τι συζητάς με τον/την σύντροφο – σύζυγό σου.
Σύμφωνα με τον Justin Maxwell, πρώην interface designer της Apple, η μυστικότητα δεν σε δεσμεύει μόνο ως εργαζόμενο της εταιρείας, αλλά και στην προσωπική σου ζωή.
«Τα μέσα που παίρνει η Apple για να προστατεύσει το δημιουργικό περιβάλλον και τις ευρεσιτεχνίες της δεν συγκρίνονται με τίποτα στη Σίλικον Βάλεϊ. Η μυστικότητα εκτείνεται στο παραμικρό που λέμε γράφουμε, στο τι συζητάμε με τη γυναίκα μας... Πολλοί το καταλαβαίνουν αυτό και το σέβονται. Αυτοί που δεν το κάνουν, απλώς απομακρύνονται διακριτικά από την επιχείρηση. Αν ήμουν ακόμη στην επιχείρηση, φυσικά και δεν θα μπορούσα να αποκαλύψω κάτι τέτοιο και κυρίως θα αισθανόμουν τρομερά άσχημα αν το έκανα», εξηγεί.
Την ίδια στιγμή, άλλη ανώνυμη πηγή αποκαλύπτει ότι η Apple δεν είναι μέρος για παιδιά. Μπορεί άλλοι τεχνολογικοί κολοσσοί να φροντίζουν να υπάρχουν ειδικοί χώροι για να αφήσει ένας εργαζόμενος το παιδί του σε περίπτωση ανάγκης, αλλά όχι εδώ.
«Η εταιρεία είναι πάνω από όλα. Πάνω από το παιδί, τη γυναίκα, τη μάνα σου. Ειδικά σε περιόδους κρίσεως απλώς δεν θα φύγεις πριν από τις 4 το πρωί, για να επιστρέψεις μετά από 2 ώρες. Υπήρξαν φορές που κάναμε σύσκεψη στις 4 τα ξημερώματα και ήταν δεδομένο ότι θα δουλέψουμε σερί μετά. Κανείς δεν τόλμησε να πει ''ξέρετε, πρέπει να πάω τα παιδιά μου στο σχολείο'' ή ''μισό λεπτό να καλέσω σπίτι μου να πω να μην με περιμένουν''. Ήταν δεδομένο ότι συμφωνούμε όλοι σ' αυτό, χωρίς καμία αντίρρηση», λέει η ίδια πηγή.
Όπως είναι δεδομένο ότι στη δουλειά δεν εμφανίζεσαι μόνο αν είσαι βαριά άρρωστος ή νεκρός. Και πάλι εξαρτάται.
O Ben Farrel, πρώην εργαζόμενος της Apple έχει γράψει σχετικά μ' αυτή την εργασιακή πρακτική στο blog του.
«Χρειάστηκε να νοσηλευτώ για κάποιες ημέρες, καθώς ασθένησα από ιό μετά από τσίμπημα κουνουπιού. Πρόλαβα να ενημερώσω σχετικά πριν από την εισαγωγή μου στο νοσοκομείο και αντί οποιασδήποτε άλλης υποστήριξης μου έστειλαν μέιλ με μία παρουσίαση που έπρεπε να ετοιμάσω ''επειγόντως''. Ακόμη και την ημέρα του γάμου μου, μου τηλεφωνούσαν και μου έστελναν μηνύματα, ζητώντας μου να βρω μια αναφορά και να τους τη στείλω. Μια αναφορά που κάποιος άλλος είχε χάσει ή παραπετάξει κάπου».
Και εννοείται ότι η Κυριακή είναι εργάσιμη.
Κατά τον Don Melton, πρώην διευθυντή Τεχνολογιών Διαδικτύου της Apple «η Κυριακή, από το μεσημέρι και μετά είναι εργάσιμη για οποιονδήποτε εργάζεται στην εταιρεία. Γιατί ακολουθεί μια κρίσιμη Δευτέρα. Γι' αυτό έχετε τα κινητά σας ανοιχτά και μένετε μπροστά στην οθόνη του υπολογιστή σας, γιατί η εταιρεία σας χρειάζεται». Απλό απλούστατο, σαφές. , αλλαγ
Η Apple κάνει ορθογραφικά. Επίτηδες.
Στα έγγραφα της εταιρείας πολύ συχνά θα εντοπίσει κανείς ορθογραφικά ή συντακτικά λάθη, αλλαγές στη ροή ή στα σημεία στίξης μιας πρότασης, λέξεις που κανονικά δεν θα έπρεπε να παρεμβάλλονται στη σύνταξη μιας οδηγίας ή μίας σημείωσης.
Δεν είναι αγράμματοι ούτε απρόσεκτοι αυτοί που συνέταξαν το έγγραφο. Είναι ο τρόπος της εμπορικής διευθύντριας, Angela Ahrendts να εντοπίζει τις διαρροές και τους «φλύαρους» εργαζόμενους. Όταν κάποια από αυτά τα άκρως απόρρητα έγγραφα δουν το φως της δημοσιότητας ή παρουσιαστούν από κάποιο μέσο ως ντοκουμέντα, τότε όλοι ξέρουν επακριβώς από ποιον τομέα, ποιο τμήμα, ποιον εργαζόμενο διέρρευσε η πληροφορία...
Εννοείται ότι κόσμος απλώς παραιτείται νικημένος από το burn out. Οι περισσότερες παραιτήσεις σημειώνονται από τον τομέα ελέγχου συσκευών και εφαρμογών της εταιρείας. Απαιτούνται 24ωρα ολόκληρα χωρίς ύπνο, δοκιμή και πάλι δοκιμή κι αν δεν πετύχει, πάλι δοκιμή...
Από το Κουπερτίνο μέχρι την Κίνα τα περιστατικά σχεδόν προσηλυτισμού των εργαζομένων είναι από αξιοπερίεργα έως απολύτως θλιβερά. Ο Andrew Guan, επικεφαλής της Apple στην Κίνα, παρομοιάζει την όλη κατάσταση με αίρεση.
«Δεν ξέρω πώς πάει η φάση στις ΗΠΑ, αλλά στην Κίνα απλώς σκεφτείτε έναν διευθυντή στα μισά μιας σύσκεψης να ξεφωνίζει στους εργαζόμενους: "Ποιοι είστε;" και να λαμβάνει εν χορώ την απάντηση: "Είμαστε η Apple!". Ναι, είναι παρανοϊκό όλο αυτό και θυμίζει λίγο αίρεση, αλλά είναι αλήθεια», λέει.
Λογικά, με τέτοιες απαιτήσεις από την πλευρά της εταιρείας φαντάζεται κανείς ότι όλοι αμείβονται πλουσιοπάροχα.
Όχι. Για την ακρίβεια, όχι πάντα, όχι όλοι. Για τους διευθυντές μπορεί να ισχύει, όχι όμως και για τις χαμηλότερες βαθμίδες εργαζομένων από τους οποίους απαιτούνται εξωφρενικά πράγματα.
Ως οι πιο κακοπληρωμένοι σε όλο το φάσμα της Apple εμφανίζονται οι εργαζόμενοι στα Apple Stores, αλλά και στα εργοστάσια παραγωγής των προϊόντων της. Σύμφωνα με ανώνυμη πηγή «πολλοί από αυτούς δεν καταφέρνουν να πληρώσουν εγκαίρως ούτε το ενοίκιο τους, πόσω μάλλον να αγοράσουν κάποιο από τα πανάκριβα προϊόντα που προωθούν στους φανατικούς πελάτες της Apple.
Γιατί παραμένουν; Όπως και όλοι όσοι κατάφεραν να προσληφθούν σε κάποιον τομέα της Apple –από τα πολύ χαμηλά έως τα υψηλότερα κλιμάκια κάνουν υπομονή, μέχρι να βρουν κάποια άλλη δουλειά, έχοντας στο βιογραφικό τους ως παράσημο το ότι δούλεψαν στην Apple. Κατά τα λοιπά εκείνο που συναντούν είναι ασέβεια από τους διευθυντές, εξοντωτικά ωράρια εργασίας που ισχύουν για όλους, καθόλου προσωπική ζωή: όλα αυτά παραδόξως ξεχνιούνται όταν κάποιος σε επιβραβεύσει για κάτι...».
Με στοιχεία από cultofmac.com, businessinsider.com, theverge.com