Μπορεί ο Λιανγκ Γουένφενγκ να είναι ο άνθρωπος πίσω από την DeepSeek, την εταιρεία που εξέλιξε την κινεζική «απάντηση στο ChatGPT», αλλά το υπόβαθρο του βρίσκεται στα χρηματοοικονομικά και όχι στην τεχνητή νοημοσύνη.
Ο διευθύνων σύμβουλος της DeepSeek παραδοσιακά κρατά χαμηλό προφίλ, αλλά τη Δευτέρα βρέθηκε στο προσκήνιο των διεθνών μέσων ενημέρωσης, καθώς η εταιρεία που διοικεί εκθρόνισε το ChatGPT για να γίνει η πιο δημοφιλής δωρεάν εφαρμογή στις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο στο App Store της Apple.
Η φαινομενικά αναπάντεχη έλευση του DeepSeek, αιφνιδίασε και επηρέασε τον ανταγωνισμό, προκαλώντας μεγάλη πτώση στις μετοχές τεχνολογικών κολοσσών όπως οι Nvidia, Microsoft και Meta, καθώς και των ευρωπαϊκών χρηματιστηρίων. Ενδεικτικά, η Nvidia, η οποία μόλις την περασμένη εβδομάδα ήταν η πιο πολύτιμη εταιρεία στον κόσμο, κατέγραψε απώλειες 600 δισ. δολαρίων. Η «βουτιά» της μετοχής της Nvidia σηματοδότησε τη μεγαλύτερη ημερήσια απώλεια χρηματιστηριακής αξίας για οποιαδήποτε εισηγμένη στο χρηματιστήριο εταιρεία.
Η εφαρμογή προσφέρει παρόμοια λειτουργικότητα με το δημοφιλές chatbot ChatGPT της OpenAI, απαντώντας σε ερωτήσεις που θέτει ο χρήστης παράγοντας κείμενο. Ωστόσο, ο ισχυρισμός της DeepSeek ότι μπορεί να το κάνει αυτό χρησιμοποιώντας πολύ λιγότερα και λιγότερο προηγμένα τσιπ από όσα χρειάζονται οι Αμερικανικοί ανταγωνιστές της έχει προκαλέσει ρίγη στη Wall Street.
Η «επέλαση» της DeepSeek σχολιάστηκε και από τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ. «θα πρέπει να είναι κάλεσμα αφύπνισης για τις βιομηχανίες μας ότι πρέπει να είμαστε απολύτως επικεντρωμένοι στον ανταγωνισμό για να κερδίσουμε», δήλωσε ο 45ος και 47ος Αμερικανός πρόεδρος.
Ποιο είναι το ιστορικό του Λιανγκ Γουένφενγκ;
Ο Λιανγκ μόλις έκλεισε τα 40, σύμφωνα με τα κινεζικά μέσα ενημέρωσης. Μεγάλωσε στην επαρχία Γκουανγκντόνγκ, στη νότια Κίνα, όπου οι γονείς του εργάζονταν ως δάσκαλοι δημοτικού σχολείου, σύμφωνα με ένα τοπικό πρακτορείο.
Ως παιδί, ήταν ήσυχος και έδινε μεγάλη προσοχή στην ισορροπία μεταξύ «εργασίας και ξεκούρασης, σαν να μπορούσε να μάθει καλά κάθε μάθημα χωρίς να διαβάζει για υπερβολικά πολύ ώρα», δήλωσε ένας δάσκαλος του Λιανγκ στο γυμνάσιο σε συνέντευξη που δημοσιεύτηκε την Κυριακή.
Έδειξε μαθηματικό ταλέντο από νεαρή ηλικία, πρόσθεσε ο δάσκαλος, που προσδιορίστηκε μόνο ως «κ. Rong», και άρχισε να μαθαίνει μαθηματικά κολεγιακού επιπέδου στο γυμνάσιο.
Ο Λιάνγκ δεν προερχόταν από κάποια ιδιαίτερα εύπορη οικογένεια, αλλά τα κινεζικά μέσα ενημέρωσης έγραψαν ότι σπούδασε Μηχανική υπολογιστών σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο στο Πανεπιστήμιο Zhejiang στο Χανγκτσόου, ένα τεχνολογικό κέντρο στην ανατολική Κίνα, όπου εδρεύει ο όμιλος Alibaba, ο κινεζικός γίγαντας του ηλεκτρονικού εμπορίου.
Visit of a delegation from Zhejiang University (China), composed of 5 professors and 8 students to Campus 1337 in Rabat. pic.twitter.com/Fzw6wMXhk1
— 1337 Coding School (@1337FIL) January 10, 2025
Πώς ξεκίνησε ο Λιάνγκ την ενασχόλησή του με την τεχνητή νοημοσύνη;
Η καριέρα του Λιάνγκ ξεκίνησε σε έναν εντελώς διαφορετικό κλάδο, τα χρηματοοικονομικά.
Το 2015, ο Λιάνγκ ίδρυσε τη High-Flyer, ένα hedge fund που κάνει επενδύσεις με βάση τα μαθηματικά και την τεχνητή νοημοσύνη. Μέχρι το 2017, η εταιρεία, η οποία τώρα εξυπηρετεί περισσότερους από 10.000 εύπορους πελάτες, είχε προσλάβει μια ομάδα ερευνητών AI και χρησιμοποιούσε σχεδόν εξ ολοκλήρου αλγόριθμους για τις συναλλαγές της, σύμφωνα με την ιστοσελίδα της.
Η φιλοσοφία της εταιρείας, όπως περιγράφεται στον ιστότοπό της , είναι απλή: «Πιστεύουμε ακράδαντα ότι το 99% της επιτυχίας προέρχεται από τον ιδρώτα και μόνο το 1% προέρχεται από το ταλέντο».
Λίγα χρόνια αργότερα, ο Λιανγκ πήγε το ενδιαφέρον του για την τεχνητή νοημοσύνη ένα βήμα παραπέρα και το 2023 ίδρυσε την DeepSeek, μια εταιρεία με έδρα τη Χανγκζού. Όπως αναφέρουν τα τοπικά μέσα ενημέρωσης, αποστολή της εταιρείας είναι η ανάπτυξη μεγάλων γλωσσικών μοντέλων τεχνητής νοημοσύνης.
Πώς μπορεί η DeepSeek να παράγει τόσο φθηνά μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης;
Η DeepSeek ισχυρίζεται ότι εκπαίδευσε το μοντέλο r1, με το οποίο δουλεύει το Chatbot της, για λιγότερο από έξι εκατομμύρια δολάρια, ένα πόσο δραματικά χαμηλότερο από τα πολλά δισεκατομμύρια που έχουν επενδύσει οι δυτικές εταιρείες σε αντίστοιχα μοντέλα.
Αυτός ήταν και ο κύριος λόγος πίσω από τη «βουτιά» που έκαναν οι μετοχές της Nvidia και της OpenAI, ιδίως γιατί οι ΗΠΑ είχαν προσπαθήσει να εμποδίσουν την εξέλιξη μοντέλων AI στην Κίνα.
Πριν μερικά χρόνια, οι ΗΠΑ απαγόρευσαν στους κορυφαίους κατασκευαστές τσιπ στον κόσμο, όπως η Nvidia, να πωλούν προηγμένη τεχνολογία στην Κίνα.
Αυτά τα τσιπ είναι απαραίτητα για την κατασκευή ισχυρών μοντέλων τεχνητής νοημοσύνης που μπορούν να εκτελέσουν μια σειρά από ανθρώπινες εργασίες, από την απάντηση βασικών ερωτημάτων έως την επίλυση σύνθετων μαθηματικών προβλημάτων.
Ο Λιανγκ Γουένφενγκ, περιέγραψε την απαγόρευση των τσιπ ως τη «κύρια πρόκληση» που αντιμετώπισε η εταιρεία σε συνεντεύξεις με τοπικά μέσα ενημέρωσης.
Πολύ πριν από την απαγόρευση, όμως, η DeepSeek απέκτησε ένα «σημαντικό απόθεμα» τσιπ Nvidia A100 σύμφωνα με το MIT Technology Review, με τις εκτιμήσεις για τον ακριβή αριθμό να κυμαίνονται από 0.000 έως 50.000.
Τα κορυφαία μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης στη Δύση χρησιμοποιούν περίπου 16.000 εξειδικευμένα τσιπ. Αλλά η DeepSeek λέει ότι εκπαίδευσε το μοντέλο AI χρησιμοποιώντας 2.000 τέτοια τσιπ και χιλιάδες τσιπ χαμηλότερης ποιότητας, γεγονός που καθιστά το προϊόν της πολύ φθηνότερο.
Ορισμένοι, μεταξύ των οποίων ο Αμερικανός δισεκατομμυριούχος της τεχνολογίας Έλον Μασκ, αμφισβήτησαν τον ισχυρισμό αυτό, υποστηρίζοντας ότι η εταιρεία δεν μπορεί να αποκαλύψει πόσα προηγμένα τσιπ χρησιμοποίησε πραγματικά, δεδομένων των περιορισμών.
Ωστόσο, οι ειδικοί λένε ότι η απαγόρευση της Ουάσιγκτον όχι μόνο έφερε προκλήσεις, αλλά δημιούργησε και ευκαιρίες για την κινεζική βιομηχανία τεχνητής νοημοσύνης.
Έχει «αναγκάσει κινεζικές εταιρείες όπως η DeepSeek να καινοτομήσουν» ώστε να μπορούν να κάνουν περισσότερα με λιγότερα, δήλωσε στο BBC η Μαρίνα Ζανγκ, αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Τεχνολογίας του Σίδνεϊ.
«Ενώ αυτοί οι περιορισμοί θέτουν προκλήσεις, έχουν επίσης ωθήσει τη δημιουργικότητα και την ανθεκτικότητα, ευθυγραμμιζόμενοι με τους ευρύτερους πολιτικούς στόχους της Κίνας για την επίτευξη τεχνολογικής ανεξαρτησίας», συμπλήρωσε η Ζανγκ.
Η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου έχει επενδύσει σε μεγάλο βαθμό στην τεχνολογία, από τις μπαταρίες που τροφοδοτούν τα ηλεκτρικά οχήματα και τους ηλιακούς συλλέκτες μέχρι την τεχνητή νοημοσύνη.
Η μετατροπή της Κίνας σε τεχνολογική υπερδύναμη αποτελεί εδώ και καιρό φιλοδοξία του προέδρου Σι Τζινπίνγκ.
Η κυκλοφορία του νέου μοντέλου της DeepSeek στις 20 Ιανουαρίου, όταν ο Ντόναλντ Τραμπ ορκίστηκε πρόεδρος των ΗΠΑ, ήταν σκόπιμη, σύμφωνα με τον Γκρέγκορι Άλεν, εμπειρογνώμονα σε θέματα AI στο Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών (CSIS).
«Η χρονική στιγμή και ο τρόπος με τον οποίο στέλνεται το μήνυμα - αυτό ακριβώς θέλει η κινεζική κυβέρνηση να πιστέψουν όλοι - ότι οι περιορισμοί τις εξαγωγές δεν λειτουργούν και ότι η Αμερική δεν είναι ο παγκόσμιος ηγέτης στην τεχνητή νοημοσύνη», λέει ο Άλεν, πρώην διευθυντής στρατηγικής και πολιτικής στο Κοινό Κέντρο Τεχνητής Νοημοσύνης του αμερικανικού υπουργείου Άμυνας.
Πώς διοικεί ο Λιανγκ την DeepSeek;
Πολλοί από τους ερευνητές της DeepSeek, σύμφωνα με το προφίλ της στο LinkedIn, είναι νέοι απόφοιτοι των κορυφαίων σχολών της Κίνας, όπως το Πανεπιστήμιο του Πεκίνου.
Σε μια σπάνια συνέντευξη που παραχώρησε πέρυσι, ο Λιανγκ περιέγραψε στο 36Kr, ένα κινεζικό τεχνολογικό πρακτορείο, τι ψάχνει στους υποψήφιους υπαλλήλους.
«Τα κριτήρια επιλογής μας ήταν πάντα το πάθος και η περιέργεια», είπε. «Η επιθυμία πολλών ανθρώπων να κάνουν έρευνα υπερβαίνει κατά πολύ την ανησυχία τους για τα χρήματα».
Επιπλέον, ο Λιάνγκ περιγράφεται ως ένας ταπεινός άνθρωπος που δίνει μεγάλη σημασία στις λεπτομέρειες από τον Μπέντζαμιν Λίου, έναν πρώην εργαζόμενο της DeepSeek που είναι τώρα διδακτορικός φοιτητής στη Σιγκαπούρη.
«Θα ελέγξει κάθε λεπτομέρεια όταν μιλάμε για τη στρατηγική εκπαίδευσης, για παράδειγμα», είπε ο Λίου σε συνέντευξή του, προσθέτοντας ότι ο Λιανγκ είχε καλλιεργήσει μια ελεύθερη και συνεργατική κουλτούρα στην εταιρεία.
Έχει η DeepSeek την υποστήριξη της κινεζικής κυβέρνησης;
Τις τελευταίες εβδομάδες, η κινεζική κυβέρνηση φαίνεται ότι προσπαθεί να φέρει τον Λιανγκ στο προσκήνιο.
Στις 20 Ιανουαρίου, ο Λιανγκ συμμετείχε σε μια συνάντηση υψηλού προφίλ με τον Λι Τσιανγκ, τον πρωθυπουργό της Κίνας, μαζί με αρκετούς άλλους εμπειρογνώμονες από άλλες βιομηχανίες, όπου μοιράστηκε τις απόψεις του για τη βιομηχανία AI, σύμφωνα με τα κρατικά μέσα ενημέρωσης. Ο Λι τόνισε στη συνάντηση ότι η κυβέρνηση θα πρέπει να «επικεντρωθεί σε ανακαλύψεις σε βασικές τεχνολογίες και τεχνολογίες αιχμής», σύμφωνα με το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Xinhua.
DeepSeek's founder Liang Wenfeng attended a meeting with Chinese Premier Li Qiang the day after his startup released a low-cost AI assistant pic.twitter.com/izsDs2d5eC
— Reuters Business (@ReutersBiz) January 28, 2025
Αλλά αυτή η ευνοϊκή αντιμετώπιση από την κινεζική κυβέρνηση είναι κάτι καινούργιο για την DeepSeek, όπως είπε στο BBC ο Ματ Σίχαν, ειδικός στην κινεζική βιομηχανία τεχνητής νοημοσύνης στο Carnegie Endowment for International Peace. «Δεν ήταν η ''εκλεκτή'' των κινεζικών νεοφυών επιχειρήσεων τεχνητής νοημοσύνης», δήλωσε ο Σίχαν, σημειώνοντας ότι πολλές άλλες κινεζικές startup εταιρείες έλαβαν περισσότερη κρατική χρηματοδότηση και συμβόλαια. «Η DeepSeek αιφνιδίασε τον κόσμο και νομίζω ότι σε μεγάλο βαθμό αιφνιδίασαν και την κινεζική κυβέρνηση».
Ο Σίχαν πρόσθεσε ότι για την DeepSeek, η αυξημένη κυβερνητική προσοχή θα είναι ένα «δίκοπο μαχαίρι». Ενώ η εταιρεία θα έχει πιθανώς μεγαλύτερη πρόσβαση σε κυβερνητικούς πόρους, «θα υπάρξει μεγάλος πολιτικός έλεγχος και αυτό έχει το δικό του κόστος», είπε.
Τι έχει πει ο Liang για την ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης στην Κίνα;
Το νέο chatbot της DeepSeek δημιούργησε φόβους στη Wall Street για το κατά πόσο η Κίνα είναι σε θέση να ηγηθεί της παγκόσμιας κούρσας εξέλιξης τεχνητής νοημοσύνης, στην οποία επί χρόνια κυριαρχούσαν αμερικανικές εταιρείες.
Δεν είναι ακόμη σαφές ποια θα είναι η προσέγγιση της κυβέρνησης Τραμπ στην πολιτική τεχνολογίας της Κίνας, αν και ο νέος πρόεδρος ανακάλεσε την περασμένη εβδομάδα εκτελεστικό διάταγμα του Μπάιντεν που αποσκοπούσε στη μείωση των κινδύνων που εγκυμονεί η τεχνητή νοημοσύνη.
Ο Λιανγκ, από την πλευρά του, έχει εκφράσει αισιοδοξία για την ικανότητα της Κίνας να αμφισβητήσει αμερικανικούς γίγαντες όπως η OpenAI, τονίζοντας όμως ότι η χώρα πρέπει να παίρνει περισσότερες πρωτοβουλίες.
«Η Κίνα πρέπει να μεταβεί σταδιακά στο να γίνει ηγέτης της βιομηχανίας, αντί να συνεχίσει να ακολουθεί τα αχνάρια των άλλων», δήλωσε στη συνέντευξη του στο 36Kr.
«Συχνά, λέμε ότι υπάρχει ένα χάσμα ενός ή δύο ετών μεταξύ της κινεζικής και της αμερικανικής τεχνητής νοημοσύνης, αλλά το πραγματικό χάσμα είναι μεταξύ της πρωτοτυπίας και της μίμησης. Αν αυτό δεν αλλάξει, η Κίνα θα είναι πάντα ακόλουθος».
Με πληροφορίες από Washington Post, BBC
