Ένα απλό, δωρεάν ερωτηματολόγιο ήταν το «κλειδί» για τη διάγνωση του καρκίνου του μαστού για την Ολίβια Μαν.
Η Ολίβια Μαν πρόσφατα αποκάλυψε ότι διαγνώστηκε με καρκίνο του μαστού και γι’ αυτό προχώρησε σε διπλή μαστεκτομή. Μιλώντας στους ακολούθους της στο Instagram αποκάλυψε επίσης ότι ένα δωρεάν, εύκολο εργαλείο της έσωσε τη ζωή: Ο γυναικολόγος της χρησιμοποίησε ένα ερωτηματολόγιο που έχει σχεδιαστεί για να υπολογίσει τον κίνδυνο που διατρέχει κάθε άτομο για να εμφανίσει καρκίνο του μαστού. Το ερωτηματολόγιο αυτό αποκάλυψε ότι η Ολίβια Μαν είχε αυξημένες πιθανότητες να αναπτύξει τη νόσο και αυτή ήταν η αφορμή για να οδηγηθεί σε περαιτέρω εξετάσεις και, τελικά, στην έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου Luminal B και στους δύο μαστούς της - και στην έγκαιρη θεραπεία.
Πρόκειται για το Εργαλείο Αξιολόγησης Κινδύνου Καρκίνου του Μαστού, το οποίο χρησιμοποίησε ο γιατρός της και δεν είναι καινούργιο. Δεν προέρχεται από την Τεχνητή Νοημοσύνη, δεν περιλαμβάνει gadget υψηλής τεχνολογίας, δεν απαιτεί την παρουσία γιατρού και δεν κοστίζει τίποτα. Οι ειδικοί λένε ότι γυναίκες οφείλουν να το γνωρίζουν και να το απαντήσουν, αφού κλείσουν τα 35 τους χρόνια.
Τι είναι το Εργαλείο Αξιολόγησης Κινδύνου Καρκίνου του Μαστού
Το διαδικτυακό ερωτηματολόγιο, που κυκλοφόρησε το 1989 από το Εθνικό Ινστιτούτο Καρκίνου στις ΗΠΑ ονομάζεται Εργαλείο Αξιολόγησης Κινδύνου Καρκίνου του Μαστού. Η απάντησή του διαρκεί λιγότερο από πέντε λεπτά και προβλέπει με μεγάλη ακρίβεια τον κίνδυνο μιας γυναίκας να αναπτύξει καρκίνο του μαστού. «Αυτή η αριθμομηχανή είναι ένα εξαιρετικό πρώτο βήμα που μπορούν να κάνουν οι γυναίκες μόνες τους και να συζητήσουν τα αποτελέσματα με τον γενικό γιατρό ή τον γυναικολόγο τους», δηλώνει στο Timer, η Δρ Jennifer Litton, καθηγήτρια ιατρικής ογκολογίας μαστού στο MD Anderson Cancer Center.
Το ερωτηματολόγιο βασίζεται σε ένα μοντέλο που εξετάζει πολλές πτυχές των δεδομένων υγείας των γυναικών, συμπεριλαμβανομένης της ηλικίας τους, της φυλής και της εθνικότητάς τους, του οικογενειακού τους ιστορικού καρκίνου του μαστού, το πότε ξεκίνησε η περίοδός τους και, εάν έχουν παιδιά, πόσο χρονών ήταν όταν τα απέκτησαν. Το μοντέλο στη συνέχεια αντιστοιχίζει αυτά και άλλα χαρακτηριστικά με τα αποτελέσματα του καρκίνου του μαστού σε γυναίκες με παρόμοια χαρακτηριστικά και παρέχει δύο εκτιμήσεις κινδύνου: τον πενταετή κίνδυνο μιας γυναίκας να αναπτύξει καρκίνο του μαστού και τον κίνδυνο της νόσου γενικά στη ζωή της.
Το ερωτηματολόγιο - που είναι γνωστό και ως μοντέλο Gail από τον προγραμματιστή του Δρ. Mitchell Gail στο Εθνικό Ινστιτούτο Καρκίνου - είναι περίπου 98% ακριβές στην πρόβλεψη του κινδύνου καρκίνου του μαστού στις περισσότερες γυναίκες. Είναι λιγότερο ακριβές στις έγχρωμες γυναίκες, οι οποίες εκπροσωπούνταν λιγότερο στη βάση δεδομένων του αρχικού μοντέλου, αλλά το μοντέλο ενημερώνεται συνεχώς και περιλαμβάνει όλο και περισσότερες πληροφορίες για να καλύπτει όσο το δυνατόν περισσότερες ομάδες ανθρώπων. Σε γενικές γραμμές, βαθμολογίες 1,7% ή παραπάνω για τον κίνδυνο πενταετίας και 20% ή υψηλότερο για τον κίνδυνο ζωής, υποδεικνύουν υψηλότερο κίνδυνο και οι γυναίκες αυτές πρέπει να συζητήσουν με τους γιατρούς τους τα επόμενα βήματα που είναι καλό να ακολουθήσουν.
Ποιες γυναίκες μπορούν να απαντήσουν στο ερωτηματολόγιο για τον Καρκίνο του Μαστού
Οποιαδήποτε γυναίκα μεταξύ 35 και 74 ετών μπορεί να το κάνει το ερωτηματολόγιο για να μάθει το ποσοστό κινδύνου εμφάνισης καρκίνου του μαστού που διατρέχει η ίδια. Υπολογίζεται ότι περίπου μισό εκατομμύριο γυναίκες το χρησιμοποιούν ετησίως, σύμφωνα με το Εθνικό Ινστιτούτο Καρκίνου των ΗΠΑ. Θεωρείται ιδιαίτερα χρήσιμο για όσους έχουν οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του μαστού ή για άτομα που δεν γνωρίζουν τον γενετικό τους κίνδυνο για τη νόσο ή δεν εμφανίζουν σημαντικά γονίδια για τον καρκίνο του μαστού, όπως το BRCA1 ή το BRCA2 — όπως συνέβη με την Ολίβια Μαν. Για τις γυναίκες που εμπίπτουν σε αυτές τις κατηγορίες, το εργαλείο αυτό μπορεί να εντοπίσει εάν υπάρχουν άλλοι παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο.
«Η συντριπτική πλειοψηφία των καρκίνων του μαστού δεν σχετίζονται με μεταλλάξεις BRCA», λέει η Litton στο Time. «Υπάρχουν άλλοι περιβαλλοντικοί παράγοντες και μικρότερα γονίδια που, μαζί με μια ‘τέλεια καταιγίδα’ άλλων παραγόντων, θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε καρκίνο του μαστού. Ο καρκίνος του μαστού είναι το τελικό σημείο και υπάρχουν εκατομμύρια διαφορετικοί τρόποι για να φτάσετε εκεί».
Το εργαλείο βασίστηκε σε δεδομένα από το Breast Cancer Demonstration Project, μια μελέτη προσυμπτωματικού ελέγχου που διεξήχθη τη δεκαετία του 1970 στην οποία συμμετείχαν 280.000 λευκές γυναίκες, και δεδομένα καρκίνου από το NCI Surveillance, Epidemiology and End Results Program (SEER). Πρόσθετα δεδομένα, συμπεριλαμβανομένων των μαύρων γυναικών, προστέθηκαν από τη Μελέτη Αντισύλληψης και Αναπαραγωγικών Εμπειριών Γυναικών που συλλέχθηκαν τη δεκαετία του 1990 και για Ασιάτισσες από τη Μελέτη Καρκίνου του Μαστού Ασιατικής Αμερικής που διεξήχθη τη δεκαετία του 1980, μαζί με ενημερωμένα ποσοστά εμφάνισης καρκίνου. Τα δεδομένα για τον καρκίνο του μαστού που αφορούσαν ισπανόφωνες γυναίκες προήλθαν από τη μελέτη για τον καρκίνο του μαστού στην περιοχή του Κόλπου του Σαν Φρανσίσκο που συνέλεξε δεδομένα από το 1995 έως το 2004.
Όσοι θέλουν να μάθουν περισσότερα για τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού που διατρέχουν μπορούν επίσης να δοκιμάσουν έναν άλλο δωρεάν υπολογιστικό εργαλείο κινδύνου που ονομάζεται μοντέλο Tyrer-Cuzick και το οποίο βασίζεται σε πιο πρόσφατα δεδομένα και παρέχει παρόμοιες προβλέψεις. Στο Κέντρο Καρκίνου Memorial Sloan-Kettering (MSKCC), οι γιατροί συχνά χρησιμοποιούν και τα δύο και ακολουθούν την υψηλότερη βαθμολογία για να συμβουλεύουν τις γυναίκες.
Ποιος είναι ο ρόλος που παίζουν οι μαστογραφίες για τη διάγνωση Καρκίνου του Μαστού
Τα ερωτηματολόγια αυτά, σε καμία περίπτωση δεν υποκαθιστούν τις τακτικές μαστογραφίες, τις οποίες θα πρέπει να ξεκινούν οι γυναίκες από την ηλικία των 40 ετών. Αλλά η χρήση τους, μαζί με τη μαστογραφία, βοηθά τους γιατρούς να συμβουλεύουν καλύτερα τις γυναίκες σχετικά με τους καταλληλότερους τρόπους αντιμετώπισης της νόσου ως προς την έγκαιρη διάγνωση.
Ανάλογα με το τι αποκαλύπτουν οι βαθμολογίες στα ερωτηματολόγια αυτού του τύπου, οι γιατροί θα μπορούσαν να κάνουν διάφορες αλλαγές, όπως η προσθήκη μαγνητικής τομογραφίας στην κανονική μαστογραφία για την ενίσχυση της παρακολούθησης για πιθανούς όγκους ή η προσθήκη φαρμάκων κατά των οιστρογόνων για περαιτέρω μείωση του κινδύνου μιας γυναίκας. Επιπλέον, «αν βλέπουν υψηλότερο κίνδυνο, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μια συζήτηση που μπορεί να περιλαμβάνει πράγματα όπως γενετική συμβουλευτική ή γενετικό έλεγχο», προσθέτει η Litton.
Με πληροφορίες από το Time
