Δεν ήταν ποτέ ένας ιδιοφυής τεχνολόγος. Αντίθετα, ήταν ένας πολύ καλός μηχανικός του νέου εμπορίου που γέννησε η έκρηξη των dot.com.
Μέσα από μια καριέρα με αρκετά λάθη και απίστευτα σκαμπανεβάσματα, ο Τζεφ Μπέζος και η Amazon του είναι σήμερα όχι μόνο συνώνυμα του ηλεκτρονικού εμπορίου, αλλά και παντοδύναμα ονόματα του παγκόσμιου πλούτου.
Ο Τζέφρι Πρέστον Γιόργκενσεν γεννήθηκε στις 19 Ιανουαρίου του 1964. Το επώνυμο Μπέζος το πήρε από το δεύτερο σύζυγο της μητέρας τους, τον Κουβανό Μιγκέλ Μπέζος.
Μέχρι το 2015 ο Τζεφ δεν γνώριζε την ύπαρξη του βιολογικού του πατέρα. Μετά τις σπουδές του στο Πρίνστον βρήκε καταφύγιο στη Wall Street γιατί το «μηχανικός» μάλλον δεν τον τραβούσε ως επάγγελμα.
Παράλληλα με την άνοδο της Amazon στην λίστα των εταιρειών, ο ιδρυτής της Τζεφ Μπέζος, είδε και τη δική του περιουσία να αυξάνεται για άλλη μια φορά και να γίνεται ο πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο με περιουσία 105 δισεκατομμυρίων, εκθρονίζοντας τον Μπιλ Γκέιτς, που από το 1998 διατήρησε δεκαπέντε φορές την πρώτη θέση ανάμεσα στους πλουσιότερους του πλανήτη.
Κάποια στιγμή, σε ένα ταξίδι από το Σιάτλ στη Νέα Υόρκη, σκέφτηκε την ιδέα της Amazon, έγραψε τους άξονες του σχεδίου του εν πτήσει, και δανείστηκε από τους γονείς του για να υλοποιήσει το όνειρό του και να ιδρύσει μια εταιρεία που θα πουλούσε βιβλία μέσω διαδικτύου.
Σε όλη την πορεία του, καθώς διαμόρφωνε την Amazon σε μια από τις πιο πολύτιμες εταιρείες του σημερινού κόσμου, ο Τζεφ Μπέζος καθιέρωσε τη φήμη του ως ένας πανέξυπνος, αλλά μυστηριώδης και ψυχρός τιτάνας.
Βασικά, προτίμησε να βολευτεί στην πατρίδα της Amazon, στο Σιάτλ, εν μέρει επειδή σκέφτηκε ότι θα ήταν καλύτερα να αναπτύξει από εκεί τη συνεχώς αυξανόμενη επιχείρηση του, αλλά βασικά επειδή επί πολλά χρόνια θα τον κρατούσε (συστηματικά) μακριά από τη συνεχή έκθεση των μεγάλων τεχνολογικών γιγάντων και κάθε κύκλωμα μαύρης γραβάτας.
Μόνο που ενώ σήμερα, στα 54 του, είναι ο πλουσιότερος άνθρωπος του κόσμου, με μια καθαρή αξία άνω των 105 δισεκατομμυρίων δολαρίων, η οποία μπορεί να του προσφέρει οποιαδήποτε πολυτέλεια, η «αφάνεια» των πρώτων ημερών δυστυχώς δεν συμπεριλαμβάνεται ανάμεσα στα αγαθά που μπορεί να γευθεί σήμερα ο ιδρυτής της Amazon.
H Amazon είναι ένα μεγαλοπρέπες μεγαθήριο αξίας άνω των 600 δισεκατομμυρίων δολαρίων, είναι ένας από τους βασικούς πρωταγωνιστές της «μεγάλης τεχνολογίας», μαζί με την Apple, την Google της Alphabet και το Facebook.
Και όλες αυτές οι εταιρίες αντιμετωπίζουν σήμερα ένα μοναδικό κλίμα «αντίδρασης». Σαν όλοι να θέλουν να τις χτυπήσουν από κάθε μεριά, αλλά κανένας δεν γνωρίζει πώς!
Ωστόσο, όλοι μπορούν να καταλάβουν ότι για όποια αντίδραση εναντίον της σύγχρονης τεχνολογίας ευθύνονται οι ίδιες οι τεχνολογικές εταιρίες.
Έτσι, και η Amazon έχει βρεθεί συχνά στο μικροσκόπιο για αυτό που οι επικριτές αποκαλούν «διαβρωτική επίδραση» στις θέσεις εργασίας και στον ανταγωνισμό, ενώ ο Τζεφ Μπέζος έχει συχνά γίνει στόχος των tweets του Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος επανειλημμένα κατηγορεί τόσο τον ιδρυτή όσο και την εταιρεία του στο Twitter.
Βέβαια, ένα μεγάλο μέρος της εμμονής του Τραμπ δεν έχει καμία σχέση με την Amazon. Αντίθετα, έχει να κάνει με τον μεγάλο μπαμπούλα που φοβερίζει τον πρόεδρο των ΗΠΑ: τα μέσα μαζικής ενημέρωσης.
Ο Μπέζος, εκτός από CEO της Amazon, είναι και ο ιδιοκτήτης της «The Washington Post», ενός θρυλικού ονόματος και ενός από τα πολλά ειδησεογραφικά πρακτορεία που ο Trump υποστηρίζει ότι του έχουν φερθεί άδικα.
Σε όλη τη διάρκεια του 2017, αρκετά από τα μηνύματα του Τραμπ χτυπούσαν την Amazon, λέγοντας ότι δεν καταβάλλει φόρους, αλλά ο στόχος τους ήταν ο Μπέζος.
Γιατί, όπως αποδείχθηκε από εταιρείες ερευνών αυτές οι κατηγορίες ήταν αναληθείς: όπως όλες οι άλλες τεχνολογικές επιχειρήσεις, έτσι και η Amazon πληρώνει φόρους επί του εταιρικού της εισοδήματος, της ιδιοκτησίας, της μισθοδοσίας και της ασφάλισης ανεργίας.
Αν μη τι άλλο ο Τραμπ, έπαιξε ένα σημαντικό ρόλο στην ώθηση του Μπέζος στο προσκήνιο της περασμένης χρονιάς. Μόνο που στη σημερινή θέση του, στην πρώτη γραμμή των ειδήσεων, δεν τον έφερε ο πρόεδρος των ΗΠΑ.
Τον Οκτώβριο του 2013, όταν ο Bezos αγόρασε την «The Washington Post» έναντι 250 εκατομμυρίων δολαρίων δήλωσε ότι το έκανε μόνο και μόνο για να ξεκινήσει την «αναγέννηση του χαρτιού».
Το 2016, αγόρασε ένα ακίνητο αξίας 23 εκατομμυρίων δολαρίων στην Ουάσινγκτον. Το ακίνητο, ένα από τα πιο ακριβά της πόλης, περιλαμβάνει δύο επιβλητικά κτήρια, στα οποία στεγαζόταν το Μουσείο Κλωστοϋφαντουργίας.
Λίγο πιο δίπλα από αυτό μένουν σήμερα ο πρώην πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα και η κόρη του Τραμπ, Ιβάνκα με το σύζυγό της Τζάρεντ Κούσνερ.
Αν και το πιθανότερο είναι ότι αυτό δεν θα γίνει η βασική κατοικία της οικογένειας Μπέζος, η ανακαίνισή του δείχνει ότι στο μέλλον θα φιλοξενήσει πολλά από τα επιδραστικά πάρτι της πόλης. Ο ίδιος έχει πει ότι δεν σχεδιάζει να μετακομίσει μόνιμα από την Πολιτεία της Ουάσινγκτον, όπου μένει μαζί με την οικογένειά του.
Βέβαια, ο Τζεφ Μπέζος, τόσο στα ανοιχτά όσο και στα πιο ιδιαίτερα, ήθελε πάντα να παίζει ταυτόχρονα τους ρόλους του προπονητή και του μεγάλου διαφημιστή της Amazon.
Και σε όλη την πορεία του αυτό αποτέλεσε την μεγάλη του ικανοποίηση. Ειδικά, όπως έχει πει, όταν αντιλαμβάνεται ότι μέσα από αυτό το έργο ωφελεί και τους πελάτες της Amazon και τους συνεργάτες του.
Δεν δίστασε ποτέ να βρεθεί σε ανακοινώσεις προϊόντων και να εξηγήσει στο κοινό πώς αντιλαμβάνεται ο ίδιος τις λειτουργίες του Kindle ή ενός έξυπνου ηχείου σαν το Amazon Echo.
Αλλά, για σχεδόν δύο δεκαετίες, ήταν ανένδοτος ότι η εταιρεία του έπρεπε να παραμείνει μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, πόσο μάλλον τα πολιτικά, και να μην ταράζει τις τοπικές κοινότητες.
Ακόμη και όταν ονομάστηκε το «Πρόσωπο της Χρονιάς» από περιοδικό Time το 1999, ο Μπέζος προσπαθούσε έντονα να τονίσει ότι θέλει να αποφύγει την πολιτική.
Τότε, δεν τον ενδιέφεραν οι φωτογραφήσεις με πολιτικούς, ούτε καν οι τυπικές δημοσιογραφικές εμφανίσεις με στελέχη της εταιρείας του.
Ήταν ακόμη ένα πανέξυπνος νέος που είχε πιάσει τον παλμό του Ιnternet και της τεχνολογίας, ο οποίος το 1994 εγκατέλειψε μια θέση σε hedge fund της Νέας Υόρκης για να χτίσει μαζί με τη γυναίκα του ένα αλλιώτικο διαδικτυακό όχημα πώλησης βιβλίων.
Κάπως έτσι ιδρύθηκε η Amazon στο Σιάτλ, επιλέγοντας ως βάση μια πόλη η οποία συγκέντρωνε όλα τα λαμπερά μυαλά της Microsoft.
Η έναρξη της επιχείρησής του Μπέζος στην πολιτεία της Ουάσινγκτον σήμαινε επίσης ότι η Amazon δεν θα έπρεπε να συλλέγει φόρους επί των πωλήσεων στις πιο πυκνοκατοικημένες πολιτείες της χώρας, όπως η Καλιφόρνια, το Τέξας και η Νέα Υόρκη.
Οι έμποροι λιανικής πώλησης έχουν συνήθως την υποχρέωση να εισπράττουν φόρο επί των πωλήσεων σε πολιτείες όπου έχουν φυσική παρουσία.
Έτσι, για ένα διάστημα, για τον ίδιο λόγο, η εταιρία δεν ανέφερε που βρίσκονται οι αποθήκες της. Και γι΄αυτό τον λόγο όσοι υπάλληλοι της Amazon στο Σιάτλ σχεδίαζαν να ταξιδέψουν έξω από την πολιτεία για δουλειά, έπρεπε να υποβάλουν τα δρομολόγια για αναθεώρηση ώστε να αποφευχθεί η ενεργοποίηση ανεπιθύμητων φορολογικών υποχρεώσεων επί των πωλήσεων.
Μέχρι το τέλος του 2012, η εταιρεία είχε περισσότερους από 88.000 υπαλλήλους και πάνω από 61 δισεκατομμύρια δολάρια σε ετήσιες πωλήσεις, δημιουργώντας τεράστιες επιχειρήσεις, όπως η Prime συνδρομητική υπηρεσία και η Amazon Web Services.
Σήμερα, η χρηματιστηριακή αξία της Amazon έχει καταφέρει να ξεπεράσει την αξία της Microsoft και είναι η τρίτη πολυτιμότερη επιχείρηση στον κόσμο. Oι Apple και Alphabet είναι οι μόνες επιχειρήσεις που βρίσκονται πάνω από την Amazon, ενώ μετά την τέταρτη Microsoft ακολουθούν οι Tencent και η Facebook Inc.
Παράλληλα με την άνοδο της Amazon στην λίστα των εταιρειών, ο ιδρυτής της Τζεφ Μπέζος, είδε και τη δική του περιουσία να αυξάνεται για άλλη μια φορά και να γίνεται ο πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο με περιουσία 105 δισεκατομμυρίων, εκθρονίζοντας τον Μπιλ Γκέιτς, που από το 1998 διατήρησε δεκαπέντε φορές την πρώτη θέση ανάμεσα στους πλουσιότερους του πλανήτη.
Επίσης, σύμφωνα με την Land Report, ο Μπέζος είναι ο 25ος μεγαλύτερος γαιοκτήμονας στην Αμερική. Η μεγαλύτερη ιδιοκτησία του είναι ένα αγρόκτημα 30.000 στρεμμάτων στο Van Horn του Τέξας, το οποίο χρησιμεύει ως βάση για την εταιρεία Blue Origin, την ιδιωτική διαστημική επιχείρηση του Μπέζος.
Αρχικά υπήρχε τεράστια μυστικότητα για την BlueOrigin, αλλά πλέον η διαστημική εταιρεία φαίνεται όλο και πιο πρόθυμη να προβάλλει τα επιτεύγματά της, συμπεριλαμβανομένων των πρόσφατων επιτυχημένων δοκιμών του διαστημικού σκάφους της, New Shepard.
Εάν δεν υπάρξουν απρόβλεπτες καθυστερήσεις, η εταιρεία σχεδιάζει να ξεκινήσει τις πρώτες δοκιμαστικές της πτήσεις μέσα στο έτος που διανύουμε.
Ο ίδιος ο Μπέζος έχει περιγράψει αυτή την εταιρία «ως μια ευκαιρία να επεκταθεί η εμβέλεια της ανθρωπότητας στο σύμπαν», χωρίς βέβαια να αναφερθεί στο πιθανό κόστος του μελλοντικού διαστημικού τουρισμού.
Σε αντίθεση με τους άλλους διάσημους δισεκατομμυριούχους όπως ο Μπιλ Γκέιτς και ο Γουόρεν Μπάφετ, ο Μπέζος δεν έχει κάνει καμία απολύτως δέσμευση για φιλανθρωπικές δραστηριότητες.
Τον Ιανουάριο του 2017 ο αστρονομικά πλούσιος τεχνολόγος έστειλε ένα tweet όπου ρωτούσε ανοιχτά το κοινό του Twitter να του προτείνουν φρέσκες ιδέες για να δωρίσει χρήματα σε φιλανθρωπικούς σκοπούς.
«Σκέφτομαι μια στρατηγική φιλανθρωπίας που να είναι το αντίθετο από το πώς ξοδεύω τον χρόνο μου – δουλεύοντας με μακροπρόθεσμο ορίζοντα. Για τη φιλανθρωπία, νομίζω ότι βρίσκομαι στο άλλο άκρο του φάσματος: εδώ και τώρα» έγραψε στο Τwitter.
Ωστόσο, για τον ιδρυτή της Amazon η φιλανθρωπία δεν είναι εντελώς ξένη. Το 2012, δώρισε 2,5 εκατομμύρια δολάρια για να βοηθήσει να εγκριθεί ένα δημοψήφισμα για το γάμο μεταξύ ομοφυλόφιλων στην πολιτεία της Ουάσινγκτον.
Ενώ οι γονείς του είναι γνωστό ότι βοηθούν στην λειτουργία των προγραμμάτων του Ιδρύματος Bezos Family από τις μετοχές τους στην Amazon.
Όμως, μια πρόσφατη κίνηση του Τζεφ Μπέζος δείχνει ότι είναι διατεθειμένος να χειριστεί, επιτέλους, και τα φώτα της όποιας δημοσιότητάς του.
Και πρόκειται για μια καθαρά πολιτική και φιλανθρωπική πράξη, αφού ο επικεφαλής της Amazon και η σύζυγός του Μακένζι, δώρισαν το ποσό των 33 εκατομμυρίων δολαρίων σε προγράμματα υποτροφιών που αφορούν 1.000 μετανάστες χωρίς χαρτιά στις ΗΠΑ, ούτως ώστε να μπορέσουν να σπουδάσουν σε αμερικανικά πανεπιστήμια.
Τα χρήματα θα δοθούν στον μη κερδοσκοπικό οργανισμό TheDream.US, ο οποίος βοηθά νέους από όλο τον κόσμο που αναζητούν μια ευκαιρία να ζήσουν το δικό τους αμερικανικό όνειρο.
Ο ίδιος ο Μπέζος, γιος μετανάστη στις ΗΠΑ από την Κούβα, είπε σε δήλωσή του για αυτήν την κίνηση η οποία έχει και καθαρό πολιτικό χαρακτήρα αφού έρχεται σε ρίξη με το πρόγραμμα του Τραμπ να βάλει φρένο στην είσοδο των Dreamers στη χώρα: «Όταν ο πατέρας μου ήρθε στις ΗΠΑ ήταν μόνος χωρίς να ξέρει καλά-καλά να μιλά τη γλώσσα».
Όπως συμπλήρωσε, «με μεγάλη αποφασιστικότητα και τη βοήθεια πολύ σημαντικών οργανισμών στο Ντελαγουέρ ο πατέρας μου κατάφερε να γίνει ένας χρήσιμος πολίτης και συνεχίζει να προσφέρει σε μια χώρα η οποία νιώθει ότι τον έχει ευλογήσει».
Οι λεγόμενοι Dreamers ή Ονειροπόλοι είναι παιδιά τα οποία βρίσκονται στις ΗΠΑ και δεν έχουν δικαίωμα χρηματοδότησης σε 44 πολιτείες.
Η κοινωνική αυτή ομάδα έγινε αντικείμενο πολιτικής διαμάχης μετά την απόφαση του προέδρου Τραμπ να διακόψει το προεδρικό διάταγμα του 2012 από τον Μπαράκ Ομπάμα, το οποίο τους επέτρεπε να παραμείνουν στη χώρα εάν είχαν εισέλθει ενώ ήταν ανήλικοι, και να αποκτήσουν δικαίωμα εργασίας.
Κι ενώ το φιλανθρωπικό έργο του Τζεφ Μπέζος αποκτά όλο και περισσότερη δημοσιότητα, εκείνος φαίνεται ότι σιγά σιγά αφήνει πίσω του την Amazon.
Mε δύο ηγετικά στελέχη, τον Τζεφ Γούιλκε στη διαχείριση των καταναλωτών και τον Άντι Τζάσι, υπεύθυνο για το cloud computing, ο Μπέζος μοιάζει να ασχολείται περισσότερο με την ανακαίνιση του παλατιού του στην Ουάσινγκτον.
Πιθανότατα, ήταν μια κίνηση που τον απελευθέρωσε για να αφιερώσει περισσότερο χρόνο στην Washington Post και στην Blue Origin, αν και μέχρι σήμερα επιμένει ότι θα παραμείνει βαθιά αφοσιωμένος στο έργο και την εξέλιξη της Amazon.
Το σίγουρο πάντως είναι ότι στο μέλλον ο Μπέζος θα είναι μια πιο οικεία παρουσία στην υψηλή κοινωνία της Ουάσινγκτον. Ήδη, όλο και περισσότερες φωτογραφίες του τον παρουσιάζουν δίπλα σε αστέρια όπως ο Ματ Ντέιμον, ο Κρις Χεμσγουόρθ και η Χάλε Μπέρι.
Κάποιοι συντάκτες της Washington Post μιλάνε ότι το νέο σπίτι του θα είναι το νέο (και απόλυτο) party spot της πόλης. Ίσως ο Μπέζος σχεδιάζει να φιλοξενήσει μοδάτα δείπνα, αντλώντας έμπνευση από τα διάσημα δείπνα της Κάθριν Γκράχαμ, πρώην εκδότριας της Post.
Ποιος ξέρει! Ίσως μια μέρα αυτό το παλάτι φιλοξενήσει και μια από τις επερχόμενες διασκέψεις της Λέσχης Μπίλντερμπεργκ, της οποίας ο κ. Μπέζος είναι μέλος από το 2011.
