Τεράστιες παρτίδες με μάσκες πάνε και έρχονται με αεροπλάνα σε κάθε άκρη του πλανήτη, με τον ανταγωνισμό για την απόκτησή τους να λαμβάνει ενίοτε διαστάσεις διπλωματικού θρίλερ.
Στη διαδρομή αυτή εμπλέκονται αρχές, κυβερνήσεις, μυστικές υπηρεσίες και πολλά χρήματα όπως αποκαλύπτουν διεθνή πρακτορεία καθώς όλος ο πλανήτης χρειάζεται μάσκες και αυτές γίνονται δυσεύρετες.
Τελευταία εξέλιξη: Οι ΗΠΑ κατέσχεσαν μάσκες που προορίζονταν για την αστυνομία του Βερολίνου.
Σύμφωνα με την ανταποκρίτρια του ΑΠΕ Φ. Καραβίτη, σήμερα οι ΗΠΑ «κατέσχεσαν» μάσκες προστασίας που είχε παραγγείλει η αστυνομία του Βερολίνου από την Κίνα και βρίσκονταν καθ' οδόν προς τη Γερμανία. Την είδηση επιβεβαίωσε πριν από λίγη ώρα ο υπουργός Εσωτερικών του Βερολίνου Αντρέας Γκάιζελ, κάνοντας λόγο για «σύγχρονου τύπου πειρατεία».
Σύμφωνα με τον υπουργό, η αστυνομία είχε παραγγείλει και προπληρώσει 400.000 μάσκες τύπου FFP-2 στην αμερικανική εταιρία 3Μ, στην Κίνα. Οι 200.000 από αυτές επρόκειτο να φθάσουν στο Βερολίνο μέσω Μπανγκόκ, αλλά παρενέβησαν, όπως πιστεύεται, οι αμερικανικές αρχές και τις κατηύθυναν στις ΗΠΑ. Η ενέργεια εκτιμάται ότι συνδέεται με την απαγόρευση εξαγωγής υγειονομικού υλικού που έχει επιβάλει η αμερικανική κυβέρνηση, λόγω της πανδημίας του κορονοϊού.
«Αυτή η συμπεριφορά είναι μια σύγχρονης μορφής πειρατεία. Δεν φέρεται έτσι κανείς στους εταίρους του. Ακόμη και σε εποχές κρίσης δεν επιτρέπεται να εφαρμόζονται πρακτικές άγριας Δύσης. Ζητώ από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση να καλέσει τις ΗΠΑ να τηρήσουν τους διεθνείς κανόνες», δήλωσε ο κ. Γκάιζελ.
Σύμφωνα πάντως με δήλωση εκπροσώπου της αστυνομίας του Βερολίνου προς την εφημερίδα «Welt», μια αμερικανική εταιρία παρενέβη και προσέφερε στον κατασκευαστή ποσό κατά πολύ μεγαλύτερο από αυτό που είχαν καταβάλει οι Γερμανοί, οι οποίοι, διευκρινίστηκε, θα πάρουν πίσω τα χρήματά τους.
«Η αγορά υγειονομικού υλικού είναι πλέον πολύ ανταγωνιστική παγκοσμίως. Οι μάσκες αξίζουν το βάρος τους σε χρυσάφι. Το γεγονός ότι υπάρχει διαμάχη για αυτό το θέμα δεν είναι καλή εξέλιξη», δήλωσε χαρακτηριστικά ο υπουργός Υγείας Γενς Σπαν, σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε σχετικά με την υλικοτεχνική υποστήριξη των νοσοκομείων, αλλά απέφυγε να σχολιάσει ευθέως την είδηση. Ο κ. Σπαν ανακοίνωσε μεταξύ άλλων ότι η Γερμανία αναλαμβάνει πλέον η ίδια κεντρικά την προμήθεια μασκών και ότι περίπου 20 εκατομμύρια κομμάτια βρίσκονται ήδη σε διαδικασία παράδοσης. Ειδικά αεροσκάφη πετούν από τη Σανγκάη στη Φρανκφούρτη και από εκεί οι μάσκες φορτώνονται σε φορτηγά τα οποία συνοδεύει η αστυνομία. «Ένα από τα μαθήματα αυτής της κρίσης είναι ότι η παραγωγή τέτοιων ειδών θα πρέπει να επιστρέψει στη Γερμανία», τόνισε ο υπουργός Υγείας και πρόσθεσε ότι τις επόμενες ημέρες θα μοιραστούν σε διάφορες κλινικές επιπλέον 1500 αναπνευστήρες.
Πλειοδοτούν για τις μάσκες
Αμερικανοί που πλειοδοτούν έναντι γάλλων αγοραστών στην πίστα ενός κινεζικού αεροδρομίου, Γάλλοι ή Τσέχοι που αρπάζουν χαρτοκιβώτια τα οποία προορίζονται για άλλες χώρες... Ο ανταγωνισμός για την αγορά μασκών κατά του ιού είναι ανελέητος.
Αιφνιδιασμένες από την πανδημία, ανίκανες να τις παραγάγουν οι ίδιες σε επαρκή αριθμό, οι χώρες, ιδιαίτερα οι δυτικές, αναζητούν δισεκατομμύρια μάσκες κυρίως στην Ασία: μια κατάσταση που οδηγεί σε καταπάτηση των κανόνων και του fair-play που υποτίθεται πως επικρατούν στις παγκόσμιες οικονομικές συναλλαγές.
Έτσι, μάσκες που είχαν παραγγελθεί στην Κίνα από τη Γαλλία, φέρεται ότι αγοράσθηκαν από άγνωστους Αμερικανούς στην πίστα κινεζικών αεροδρομίων, σύμφωνα με γάλλους περιφερειάρχες. «Υπήρξε τρίτη χώρα που πλήρωσε τριπλάσια την τιμή για το φορτίο πάνω στην πίστα του αεροδρομίου», κατήγγειλε ο επικεφαλής της περιφέρειας Προβηγκία-Άλπεις-Κυανή Ακτή Ρενό Μιζελιέ. «Μας πήραν ένα φορτίο Αμερικανοί που πλειοδότησαν για το φορτίο που είχαμε κλείσει», διαβεβαίωσε η Βαλερί Πεκρές, η πρόεδρος της περιφέρειας Ιλ-ντε-Φρανς.
Η αμερικανική κυβέρνηση διέψευσε, ωστόσο οι αγοραστές αυτοί μπορεί να είναι ιδιώτες ή ομόσπονδες Πολιτείες.
Τρομακτικός παγκόσμιος ανταγωνισμός
Το φαινόμενο είναι παγκόσμιο. Ο καναδός πρωθυπουργός Τζάστιν Τρουντό δήλωσε χθες, Πέμπτη, «πολύ ανήσυχος» και ζήτησε να διεξαχθεί έρευνα έπειτα από πληροφορίες του Radio Canada σύμφωνα με τις οποίες ένα φορτίο με μάσκες, που είχε αγορασθεί στην Κίνα για το Κεμπέκ, παραδόθηκε με μικρότερη ποσότητα απ' αυτή που προβλεπόταν αφού ένα μέρος του επαναπωλήθηκε σ' αυτόν που προσέφερε τα περισσότερα, δηλαδή στις Ηνωμένες Πολιτείες.
«Οι αγορές προμηθειών για την Covid-19 καταρρέουν», δήλωσε χθες, Πέμπτη, στη διάρκεια βιντεοδιάσκεψης ο καθηγητής Κρίστοφερ Ρ. Γιούκινς του Πανεπιστημίου της Ουάσινγκτον, και «ο ανταγωνισμός και η διαφάνεια» πλήττονται εξαιτίας αυτού.
«Οι Πολιτείες είναι σε κατάσταση ανταγωνισμού, ακόμη και αντιπαλότητας μεταξύ τους. Είναι αυτό που η πολιτική φιλοσοφία ονομάζει 'etat de nature'", υπενθυμίζει ο ερευνητής Ζαν-Σιλβέστρ Μονγκρενιέ του γαλλοβελγικού ινστιτούτου Thomas More, μια «ενδημική ανασφάλεια ανάμεσα στις χώρες, ακόμη και, σε περίπτωση διάλυσης της διεθνούς δημόσιας τάξης, μια κατάσταση αναρχίας».
Εντούτοις η πλειοδοσία για ένα φορτίο με μάσκες προστασίας είναι μάλλον ανταγωνισμός για την πρόσβαση στους πόρους: είναι δυσάρεστο, όμως δεν είναι ξέσπασμα εχθροπραξιών, εκτιμά.
Ο ουκρανός βουλευτής Αντρίι Μοτοβιλόβετς, ο οποίος μετέβη τον Μάρτιο στην Κίνα για να συνοδεύσει ένα ιατρικό φορτίο, αφηγήθηκε στον λογαριασμό του στο Facebook πως υπήρξε μάρτυρας ενός «τρομακτικού ανταγωνισμού για το ιατρικό υλικό. Οι πρόξενοί μας, που πηγαίνουν σε (κινεζικά) εργοστάσια, συναντούν εκεί συναδέλφους τους από άλλες χώρες (Ρωσία, ΗΠΑ, Γαλλία) που θέλουν να παραλάβουν τις παραγγελίες μας. Πληρώνουμε τις παραγγελίες μας εκ των προτέρων με εμβάσματα και έχουμε υπογραμμένα συμβόλαια. Αυτοί έχουν περισσότερα χρήματα και μετρητά. Δίνουμε μάχη για κάθε φορτίο».
Στα κινεζικά αεροδρόμια, γύρω από εργοστάσια και πλατφόρμες μεταφόρτωσης, «η ένταση είναι τεράστια εκεί. Οι κλέφτες είναι πολλοί και διάφοροι», κατήγγειλε ο Μιζελιέ.
Στην Κίνα, λίγοι παραγωγοί διαθέτουν άδεια εξαγωγής. Οι άλλοι είναι υποχρεωμένοι να περνούν από εταιρείες εμπορίου, αν θέλουν να μπορέσουν να εξαγάγουν. Εξ ου και η ύπαρξη πολυάριθμων μεσαζόντων.
Παντού στον κόσμο, κράτη, περιφέρειες, ιδιώτες, μεσάζοντες προσπαθούν να κόψουν δρόμο για να βάλουν στο χέρι αυτά τα τόσο πολύτιμα υλικά, για την απόκτηση των οποίων μπορεί να χρησιμοποιηθούν και οι μυστικές υπηρεσίες. Σύμφωνα με τη γαλλική εφημερίδα Le Figaro, η ισραηλινή Μοσάντ πραγματοποίησε στη διάρκεια του Μαρτίου μυστική επιχείρηση σε άγνωστη χώρα για να πάρει διαγνωστικά κιτ για τον κορονοϊό.
«Είναι η ώρα της απ' ευθείας διαπραγμάτευσης, των αγορών κοινή συναινέσει, εργαλεία χρήσιμα στις καταστάσεις έκτακτης υγειονομικής ανάγκης, που συνοδεύονται όμως συχνά από φαβοριτισμό, καταχρήσεις και υπερτιμολογήσεις», εκτιμά σε άρθρο του στην εφημερίδα Le Monde ο καθηγητής Δημοσίου Δικαίου Λοράνς Φολιό Λαλιό.
Βαλιτσάκι με μετρητά
«Οι Αμερικανοί πληρώνουν μετρητά και χωρίς να δουν το φορτίο, σίγουρα αυτό μπορεί να είναι πιο ελκυστικό για ορισμένους που επιδιώκουν απλώς να κάνουν δουλειές πάνω στην απόγνωση ολόκληρου του κόσμου», εκτιμά η Βαλερί Πεκρές.
Ο πρώην πρωθυπουργός της Σλοβακίας Πέτερ Πελεγκρίνι δήλωσε στις 15 Μαρτίου στο τηλεοπτικό κανάλι TA3 πως η χώρα του είχε κάνει κράτηση για εκατομμύρια μάσκες στην Ουκρανία, οι οποίες επρόκειτο να πληρωθούν με μετρητά. «Ετοιμάζαμε ένα βαλιτσάκι με 1,2 εκατ. ευρώ. Επρόκειτο να χρησιμοποιήσουμε μια ειδική κυβερνητική πτήση για να πάμε να πάρουμε τις μάσκες. Όμως έφθασε νωρίτερα, ένας γερμανός μεσάζοντας πλειοδότησε και τις αγόρασε».
Τέτοια απρόοπτα συμβαίνουν μερικές φορές ακόμη και στο εσωτερικό της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπου πολλά μέλη έχουν απαγορεύσει τις εξαγωγές ιατρικού υλικού ή έχουν αποφασίσει επιτάξεις, όπως η Γαλλία. Σύμφωνα με μια πληροφορία του περιοδικού L' Express, η Γαλλία κατέσχεσε στις 5 Μαρτίου στο έδαφός της μάσκες οι οποίες ανήκαν στη σουηδική εταιρεία Molnlycke και προορίζονταν για την Ισπανία και την Ιταλία.
Η Τσεχία κατέσχεσε επίσης μάσκες ένα μέρος των οποίων επρόκειτο να παραδοθεί στην Ιταλία. Οι αρχές της Πράγας υποστήριξαν πως η κατάσχεση αποφασίσθηκε βάσει μιας υποψίας για δόλια συμπεριφορά και εγκληματικές δραστηριότητες, όμως δεσμεύθηκαν να στείλουν στην Ιταλία όσο το δυνατόν συντομότερα αντίστοιχο υλικό, σύμφωνα με την πρεσβεία της Τσεχικής Δημοκρατίας στο Παρίσι.
Για τον όμιλο Molnlycke, «είναι όλο και πιο δύσκολο να επανέλθουμε στην Ευρώπη σε αποτελεσματικές συνθήκες διανομής και παραγωγής ιατρικών υλικών, κάτι που μας φαίνεται ότι επείγει».
Με πληροφορίες από Afp/ AΠΕ -ΜΠΕ
