Λίγα εικοσιτετράωρα πριν από την ορκωμοσία του στην προεδρία των ΗΠΑ, ο Ντόναλντ Τραμπ κατέστησε σαφές σε μια δίωρη κατ' ιδίαν συνάντηση με τους Ρεπουμπλικάνους της Γερουσίας ότι δεν θα τους περίμενε για να αρχίσει να υλοποιεί τις πολιτικές προτεραιότητές του: την αναμόρφωση του μεταναστευτικού συστήματος και τη δραματική αναμόρφωση των σχέσεων της χώρας με τους οικονομικούς συμμάχους και αντιπάλους της.
Έχοντας την εμπειρία της διακυβέρνησης, αλλά και γνώση των μοχλών της εξουσίας, ο Τραμπ έχει καταρτίσει εκτεταμένα σχέδια για τους δασμούς και τους συνοριακούς περιορισμούς, τα κεντρικά σημεία της προεκλογικής του εκστρατείας για τις αμερικανικές εκλογές του 2024.
Ο Τραμπ έχει ήδη ετοιμάσει περίπου 100 εκτελεστικά διατάγματα και απευθυνόμενος στους γερουσιαστές του ξεκαθάρισε ότι θα πιέσει τα όρια της προεδρικής του εξουσίας για να προχωρήσει μόνος του σε αυτά τα ζητήματα, σύμφωνα με πληροφορίες που επικαλείται η Wall Street Journal.
Η έμφαση που έδωσε ο Τραμπ στις μεταναστευτικές και εμπορικές μεταρρυθμίσεις -οι πυλώνες της κοσμοθεωρίας του «Πρώτα η Αμερική»- τον οδήγησε στην προεδρία των ΗΠΑ το 2016 και στην ιστορική επιστροφή του στον Λευκό Οίκο τον περασμένο Νοέμβριο. Διατήρησε την ένθερμη βάση των υποστηρικτών του τα τελευταία τέσσερα χρόνια, αφότου ηττήθηκε από τον Τζο Μπάιντεν στις αμερικανικές εκλογές το 2020 και νουθετήθηκε από πολλούς στο κόμμα του για τον ρόλο του στην εισβολή ακροδεξιών υποστηρικτών του στο Καπιτώλιο των ΗΠΑ, στις 6 Ιανουαρίου 2021. Τώρα, καθώς επιστρέφει στην εξουσία, ο Τραμπ στοιχηματίζει ότι μπορεί να εκτοξεύσει την εθνικιστική εμπορική και μεταναστευτική ατζέντα του σε επίπεδο ρεκόρ που θα εδραιώσει την πολιτική του κληρονομιά, τροφοδοτούμενος από μια πιο αποφασιστική εκλογική εντολή απ' ό,τι είχε την τελευταία φορά.
Στην πρώτη του διακυβέρνηση, ο Τραμπ, αντιμετώπισε την αντίσταση της κατεστημένης πτέρυγας του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος εντός και εκτός του Λευκού Οίκου. Οι ίδιοι οι σύμβουλοί του κατάφεραν να μπλοκάρουν ορισμένες από τις προτάσεις του και ο πρόεδρος ήταν πιο διστακτικός όσον αφορά τους νομικούς κινδύνους.
Ο Τραμπ έχει παρουσιάσει τους δασμούς -και τα έσοδα που αναμένει από αυτούς- ως λύση για μια σειρά από ζητήματα, όπως η δημιουργία περισσότερων θέσεων εργασίας στη μεταποίηση, η μείωση του εθνικού χρέους, η επιδότηση της παιδικής μέριμνας, ακόμη και ο τερματισμός των πολέμων.
Ο Τραμπ ανήρτησε την Τρίτη στο Truth Social ότι θα δημιουργήσει μια «υπηρεσία εξωτερικών εσόδων», η οποία θα εισπράττει «δασμούς, δασμούς και όλα τα έσοδα που προέρχονται από ξένες πηγές». Τα καθήκοντα αυτά διεκπεραιώνονται επί του παρόντος από την Υπηρεσία Τελωνείων και Προστασίας των Συνόρων των ΗΠΑ. Ο Τραμπ δεν έχει εξηγήσει πώς μια εξωτερική υπηρεσία εσόδων θα κάνει τα πράγματα διαφορετικά. Ταυτόχρονα, κατηγορεί -όχι πάντα με ακρίβεια- τα νότια σύνορα ως αιτία για τα πιο δυσεπίλυτα προβλήματα της χώρας, από τις υψηλές τιμές των κατοικιών έως τις τρομοκρατικές επιθέσεις. Πιο πρόσφατα, ο Τραμπ επέρριψε την ευθύνη για επίθεση στη Νέα Ορλεάνη στις μεταναστευτικές πολιτικές του προέδρου Τζο Μπάιντεν, παρόλο που ο δράστης ήταν Αμερικανός πολίτης γεννημένος στο Τέξας.
Προτεραιότητα Τραμπ μεταναστευτικό και δασμοί
Το Κογκρέσο έχει εκχωρήσει στον πρόεδρο των ΗΠΑ περισσότερες εξουσίες σχετικά με τους δασμούς με την πάροδο του χρόνου. Αυτό δίνει στον Τραμπ αρκετό περιθώριο για να λυγίσει τους παγκόσμιους εχθρούς και συμμάχους του στη θέλησή του. Παρόλα αυτά, οι διαιρέσεις στον εσωτερικό κύκλο των συμβούλων του θα μπορούσαν να εμποδίσουν τις πιο «φιλόδοξες» προτάσεις του.
«Ο στόχος μου δεν είναι να φορολογήσω τους ανθρώπους, ο στόχος μου είναι να αλλάξω τη συμπεριφορά τους» είπε στην ομάδα των Ρεπουμπλικανών της Γερουσίας στις 8 Ιανουαρίου, όταν συζητούσε τη χρήση δασμών, σύμφωνα με τον γερουσιαστή Κέβιν Κράμερ, ο οποίος ήταν παρών.
Μεταξύ των πρώτων κινήσεών του, ο εκλεγμένος πρόεδρος είναι πιθανό να τερματίσει τα νομικά προγράμματα για τους αιτούντες άσυλο και οι οποίοι διαφορετικά θα είχαν εισέλθει στις ΗΠΑ παράτυπα. Αναμένεται επίσης να ανακαλέσει οποιοδήποτε πλαίσιο προστασίας των αιτούντων άσυλο που δημιουργήθηκε από την κυβέρνηση Μπάιντεν - κάτι που θα επηρεάσει εκατομμύρια μετανάστες, συμπεριλαμβανομένων εκείνων από την Αϊτή, το Σουδάν και άλλες χώρες σε εμπόλεμη κατάσταση.
Ο Τραμπ σχεδιάζει επίσης να καταργήσει ένα υπόμνημα πολιτικής που καλούσε τους υπαλλήλους της Υπηρεσίας Μετανάστευσης και Τελωνείων να επικεντρωθούν στη σύλληψη σοβαρών εγκληματιών και τους αποθάρρυνε από την καταδίωξη μεταναστών που ζουν παράνομα στις ΗΠΑ για μεγάλο χρονικό διάστημα χωρίς ποινικό μητρώο.
Ο εκλεγμένος πρόεδρος θέλει να προχωρήσει γρήγορα σε άλλες δράσεις που σχετίζονται με τη μετανάστευση και το εμπόριο και δεν θέλει να συγκρατηθεί λόγω νομικών ανησυχιών, σύμφωνα με ανθρώπους που γνωρίζουν τις σκέψεις του. Ο Τραμπ πιστεύει ότι κακώς τον απέτρεψαν από κάποιες προτάσεις κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του στον Λευκό Οίκο και δεν θέλει να κάνει ξανά αυτό το λάθος, είπαν οι άνθρωποι αυτοί.
Με νομοθεσία του '70 η υλοποίηση των σχεδίων Τραμπ για τα σύνορα
Ο Τραμπ πιστεύει ότι έχει μεγαλύτερη δημόσια υποστήριξη για τα μεταναστευτικά του σχέδια απ' ό,τι στην πρώτη του θητεία, σύμφωνα με άτομα που βρίσκονται κοντά του. Οι δημοσκοπήσεις πριν από τις εκλογές έδειξαν ότι η συντριπτική πλειοψηφία των ψηφοφόρων αντιτάχθηκε στη διαχείριση των συνόρων από τον Μπάιντεν.
Οι σύμβουλοι του Τραμπ έχουν προωθήσει, κατά καιρούς, ελάχιστα χρησιμοποιούμενους νόμους και διαδικασίες, όπως η ομοσπονδιοποίηση της Εθνικής Φρουράς, η οποία συνήθως τελεί υπό τον έλεγχο των πολιτειών, και η αποστολή των στρατευμάτων στα σύνορα, σύμφωνα με άτομο που γνωρίζει το θέμα. Η αμερικανική κυβέρνηση δεν έχει ομοσπονδοποιήσει την Εθνοφρουρά από το 1992, όταν τη χρησιμοποίησε για να βοηθήσει στην καταστολή των ταραχών στο Λος Άντζελες μετά την αθώωση από τους ενόρκους των αστυνομικών για τον ξυλοδαρμό του Ρόντνεϊ Κινγκ.
Για να ξεκλειδώσει πρόσθετη χρηματοδότηση του Πενταγώνου και περιουσιακά στοιχεία για τα σύνορα, ο Τραμπ αναμένεται να χρησιμοποιήσει τον νόμο για τις εθνικές καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, που ψηφίστηκε τη δεκαετία του 1970. Ο Τραμπ τον χρησιμοποίησε επίσης στην πρώτη του διακυβέρνηση για να παρακάμψει το Κογκρέσο για τη χρηματοδότηση πρόσθετων συνοριακών φραγμών.
Ενώ οι προηγούμενοι πρόεδροι υπέγραψαν δεκάδες δηλώσεις έκτακτης ανάγκης, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που αφορούσαν τις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 και τις κυρώσεις, κανένας δεν χρησιμοποίησε την πράξη για πρωτοβουλίες που το Κογκρέσο αρνήθηκε να χρηματοδοτήσει.
Ο Τραμπ θα επιστρέψει στην Ουάσινγκτον ενθαρρυμένος από τις νομικές νίκες κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του, όπως η ταξιδιωτική απαγόρευση που μπλοκάρει τους πολίτες αρκετών μουσουλμανικών χωρών, η οποία τελικά επιβεβαιώθηκε από το Ανώτατο Δικαστήριο. Όταν ο Τραμπ εγκατέλειψε το αξίωμά του, η απαγόρευση περιλάμβανε περίπου δώδεκα χώρες, μεταξύ των οποίων η Νιγηρία, το Κιργιστάν και το Ιράν, αν και τερματίστηκε από τον Μπάιντεν όταν ανέλαβε τα καθήκοντά του. Ο Τραμπ έχει δηλώσει ότι θα επαναφέρει την απαγόρευση και η νέα εκδοχή θα μπορούσε να περιλαμβάνει ακόμη περισσότερες χώρες. Οι σύμβουλοι του Τραμπ συζητούν ποιες χώρες θα συμπεριλάβουν, σύμφωνα με έναν αξιωματούχο της μετάβασης και άλλους που γνωρίζουν το σχέδιο.
Ο Τραμπ θα αμφισβητήσει τη συνταγματικά κατοχυρωμένη εκ γενετής ιθαγένεια
Κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του, ο Τραμπ πρότεινε δημοσίως τον περιορισμό της αυτόματης ιθαγένειας για όποιον γεννιέται στις ΗΠΑ -ένα δικαίωμα που περιγράφεται στη 14η τροπολογία - πολλές φορές, αλλά οι σύμβουλοί του τον απέτρεψαν, σύμφωνα με άτομα που γνωρίζουν το θέμα.
Αυτή τη φορά, η ομάδα του Τραμπ σκοπεύει να προχωρήσει -πρόθυμη να προκαλέσει νομική αμφισβήτηση και να διευθετηθεί το ζήτημα από τα δικαστήρια. Οι σύμβουλοι του Τραμπ σκοπεύουν να υποστηρίξουν ότι η εκ γενετής ιθαγένεια αποτελεί παρερμηνεία της 14ης τροπολογίας του αμερικανικού συντάγματος. Πολλοί συνταγματολόγοι και ομάδες πολιτικών δικαιωμάτων έχουν πει ότι μια αλλαγή στο δικαίωμα γέννησης της ιθαγένειας δεν μπορεί να γίνει μέσω εκτελεστικής δράσης και θα απαιτούσε τροποποίηση του Συντάγματος -μια σπάνια και δύσκολη διαδικασία.
Θα μπορούσε επίσης να αντιμετωπίσει νομικό έλεγχο εάν προχωρήσει με το σχέδιο να υπογράψει διάταγμα για την επαναφορά του Τίτλου 42, ένα διάταγμα έκτακτης ανάγκης για τη δημόσια υγεία που αποτελεί μέρος ενός νόμου του 1944. Ο Τραμπ χρησιμοποίησε τον Τίτλο 42 κατά τη διάρκεια της πανδημίας για να απελάσει γρήγορα τους μετανάστες στα νότια σύνορα χωρίς να τους δώσει την ευκαιρία να ζητήσουν άσυλο -ένας βασικός παράγοντας που οδήγησε στην παγκόσμια μεταναστευτική κρίση- με την αιτιολογία ότι μπορεί να φέρουν το Covid-19 στις ΗΠΑ. Ο Μπάιντεν διατήρησε την πολιτική αυτή για μεγάλο μέρος της θητείας του. Δεν είναι σαφές ποια μολυσματική ασθένεια θα επικαλεστεί αυτή η κυβέρνηση Τραμπ για να δικαιολογήσει μια νέα χρήση του Τίτλου 42.
«Εμφύλιος» στους συμβούλους του Τραμπ για τους οριζόντιους δασμούς
Ο Τραμπ έχει από καιρό παρουσιάσει τους δασμούς ως πανάκεια για μια σειρά από οικονομικά προβλήματα, υποστηρίζοντας ότι μπορούν να βοηθήσουν στην ανοικοδόμηση της εγχώριας παραγωγής και να αυξήσουν τα εισοδήματα των Αμερικανών εργαζομένων κάνοντας τα ξένα αγαθά πιο ακριβά, ενώ παράλληλα να εκδικηθούν τους εμπορικούς εταίρους που, σύμφωνα με τον Τραμπ, «εξαπάτησαν» τις ΗΠΑ για δεκαετίες.
Ο πρώην επικεφαλής στρατηγικός σύμβουλος του Λευκού Οίκου του Τραμπ, Στιβ Μπάνον, καθώς και ο συγγραφέας υπέρ των δασμών, Τζον Γκάρντνερ, ανέπτυξαν την ιδέα της «υπηρεσίας εξωτερικών εσόδων» και στη συνέχεια την παρουσίασαν σε έναν από τους βοηθούς του Τραμπ, σύμφωνα με άτομο που γνωρίζει το θέμα. Ο Τραμπ έχει επίσης μιλήσει κατ' ιδίαν με τον Μπάνον για τους δασμούς και ο πρώην σύμβουλός του προέτρεψε έντονα τον εκλεγμένο πρόεδρο να επικεντρωθεί στην ενεργοποίηση κάποιας μορφής οριζόντιων δασμών στην Κίνα καθώς και σε άλλες χώρες, σύμφωνα με άλλο πρόσωπο που γνωρίζει το θέμα.
Οι σύμβουλοι του Τραμπ, οι οποίοι έχουν διαφορετικές απόψεις σχετικά με την αποτελεσματικότητα και τη σωστή χρήση των δασμών, μελετούν τρόπους για να πλησιάσουν την προεκλογική υπόσχεση του Τραμπ για καθολικές, οριζόντιες εισφορές. Ο εκλεγμένος πρόεδρος είναι πιθανό να συναρμολογήσει μια ποικιλία δασμολογικών δράσεων για να πλήξει διαφορετικές χώρες και προϊόντα. Ο συνολικός αντίκτυπος και το αν θα επιτραπεί στις εταιρείες να υποβάλουν αίτηση για εξαιρέσεις, θα αποκαλύψει πιθανότατα ποιοι αν οικονομικοί σύμβουλοι του Τραμπ τον επηρεάζουν περισσότερο κατά τις πρώτες ημέρες της διακυβέρνησής του.
Ορισμένοι σύμβουλοι του Τραμπ υποστηρίζουν ότι η οριζόντια προσέγγιση των δασμών ενέχει τον κίνδυνο να ενισχύσει τον πληθωρισμό και θα κάνει ελάχιστα για τη μετεγκατάσταση της παραγωγής στις ΗΠΑ.
Με πληροφορίες από Wall Street Journal
