Η Δανία δέχεται αυξανόμενες πιέσεις να σταματήσει τη χρήση των λεγόμενων «δοκιμασιών γονικής επάρκειας» σε Γροιλανδούς γονείς, εν μέσω έντονων αντιδράσεων για την περίπτωση μιας μητέρας που είδε το νεογέννητο μωρό της να αφαιρείται δύο ώρες μετά τη γέννησή του.
Οι ψυχομετρικές αυτές δοκιμασίες, που εφαρμόζονται ευρέως στη Δανία σε περιπτώσεις διερεύνησης γονικής καταλληλότητας, έχουν δεχθεί σφοδρή κριτική από οργανισμούς ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καθώς θεωρούνται πολιτισμικά ακατάλληλες για Γροιλανδούς και άλλες μειονότητες.
Η υπόθεση της Keira Alexandra Kronvold, μιας γυναίκας γροιλανδικής καταγωγής που γέννησε στη Βόρεια Γιουτλάνδη, έφερε το ζήτημα στο προσκήνιο, πυροδοτώντας διαδηλώσεις στην Κοπεγχάγη και στη Νουούκ, την πρωτεύουσα της αυτόνομης περιοχής της Γροιλανδίας.
Ο υπουργός Παιδιών της Γροιλανδίας, Aqqaluaq B Egede, συναντήθηκε επειγόντως με την Δανή υπουργό Κοινωνικών Υποθέσεων, Sophie Hæstorp Andersen, η οποία δήλωσε ότι οι δήμοι θα πρέπει να εξετάσουν τη διακοπή της χρήσης των δοκιμασιών σε οικογένειες γροιλανδικής καταγωγής. Ωστόσο, απέφυγε να προχωρήσει σε πλήρη απαγόρευση.
Στοιχεία και αντιδράσεις για τις δοκιμασίες
Τα παιδιά γροιλανδικής καταγωγής που ζουν στη Δανία έχουν σημαντικά περισσότερες πιθανότητες να τεθούν υπό φροντίδα σε σχέση με τα παιδιά δανικής καταγωγής. Σύμφωνα με έκθεση του 2022, το 5,6% των παιδιών γροιλανδικής καταγωγής στη Δανία τίθεται υπό φροντίδα, έναντι 1% των Δανών παιδιών.
Η δοκιμασία γονικής επάρκειας, γνωστή ως Forældrekompetenceundersøgelse (FKU), έχει επικριθεί διότι δεν έχει προσαρμοστεί για γονείς μη δανικής καταγωγής. Οι επικριτές επισημαίνουν ότι δεν λαμβάνει υπόψη γλωσσικά και πολιτισμικά εμπόδια, οδηγώντας σε λανθασμένες εκτιμήσεις που μπορεί να καταλήξουν σε αναγκαστικές αφαιρέσεις παιδιών.
Η διευθύντρια του Ινστιτούτου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Δανίας, Louise Holck, τόνισε ότι οι δοκιμασίες αυτές μπορούν να οδηγήσουν σε συμπεράσματα για "μειωμένες γνωστικές ικανότητες" χωρίς επαρκή αποδεικτικά στοιχεία. Επεσήμανε ότι αυτό μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες για γονείς και παιδιά, όπως αναγκαστικές αφαιρέσεις.
Η υπόθεση της Keira Kronvold
Η Kronvold, 38 ετών, είχε υποβληθεί σε FKU δοκιμασία πριν από τη γέννηση του δεύτερου παιδιού της το 2014 και πρόσφατα ξανά κατά την εγκυμοσύνη του τρίτου της παιδιού. Η γλώσσα της είναι τα Kalaallisut (δυτικά γροιλανδικά), και η έλλειψη επάρκειας στα δανικά έκανε τη διαδικασία ακόμη πιο προβληματική.
Μετά τη γέννηση του τρίτου παιδιού της στις 7 Νοεμβρίου, το μωρό απομακρύνθηκε από τις αρχές μέσα σε λίγες ώρες. Η Kronvold τώρα επιτρέπεται να βλέπει το μωρό της για μόλις μία ώρα την εβδομάδα, υπό την παρακολούθηση κοινωνικού λειτουργού.
Η ίδια δήλωσε ότι αισθάνεται πως "το σύστημα" την αγνοεί, αξιολογώντας την αξία της ως μητέρα μέσα από μια "φανατική πολιτισμική οπτική".
Αντιδράσεις από ακτιβιστές και οργανώσεις
Η υπόθεση Kronvold αποτελεί μέρος ενός μεγαλύτερου ζητήματος. Ακτιβιστές, όπως η Aka Hansen, υποστηρίζουν ότι η Δανία δεν προστατεύει τα δικαιώματα των γροιλανδικών οικογενειών. Η Laila Bertelsen, ιδρύτρια της οργάνωσης Foreningen MAPI, σημείωσε ότι η χρήση της FKU συχνά οδηγεί σε υιοθεσίες και αποξενώσεις γονέων και παιδιών.
Ο διευθυντής της υπηρεσίας παιδιών και οικογένειας του δήμου Θίστεντ, Lars Sloth, δήλωσε ότι όλες οι αποφάσεις λαμβάνονται "με γνώμονα το καλύτερο συμφέρον του παιδιού" και ότι οι αρμόδιες αρχές "εργάζονται για τη σωστή διαχείριση όλων των υποθέσεων". Παρά την κριτική, ανέφερε ότι οι δοκιμασίες FKU θα συνεχίσουν να χρησιμοποιούνται ελλείψει εναλλακτικών εργαλείων.
Με πληροφορίες από Guardian