Ο Καναδάς ποντάρει πολλά στη μετανάστευση για να καλύψει το οικονομικό κενό λόγω της γήρανσης των baby boomers που εγκαταλείπουν το εργατικό δυναμικό- αλλά δεν συμφωνούν όλοι με την έλευση τόσων πολλών ανθρώπων από το εξωτερικό.
Νωρίτερα αυτό το μήνα, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση ανακοίνωσε ένα επιθετικό σχέδιο για την υποδοχή 500.000 μεταναστών ετησίως έως το 2025, με σχεδόν 1,5 εκατομμύριο νέους μετανάστες να έρχονται στη χώρα τα επόμενα τρία χρόνια.
Με το σχέδιο αυτό ο Καναδάς θα υποδεχόταν κάθε χρόνο περίπου οκταπλάσιο αριθμό μόνιμων κατοίκων - ανά πληθυσμό - από το Ηνωμένο Βασίλειο και τετραπλάσιο από τον νότιο γείτονά του, τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Αλλά μια πρόσφατη δημοσκόπηση δείχνει ότι υπάρχει επίσης άγχος για την υποδοχή τόσων πολλών νεοεισερχομένων.
Ο Καναδάς ποντάρει πολλά
Εδώ και πολλά χρόνια, ο Καναδάς προσπαθεί να προσελκύσει μόνιμους κατοίκους - μετανάστες που έχουν το δικαίωμα να παραμείνουν στη χώρα επ' αόριστον αλλά δεν είναι πολίτες - για να διατηρήσει τον πληθυσμό και την οικονομία σε ανάπτυξη. Πέρυσι, η χώρα δέχτηκε 405.000 μόνιμους κατοίκους - τους περισσότερους σε ολόκληρη την ιστορία της.
Οι λόγοι είναι, κατά κάποιο τρόπο, απλά μαθηματικά. Όπως πολλά δυτικά έθνη, ο Καναδάς έχει γηράσκοντα πληθυσμό με χαμηλότερο ποσοστό γεννήσεων. Αυτό σημαίνει ότι αν η χώρα θέλει να αναπτυχθεί, αντί να συρρικνωθεί, θα πρέπει να φέρει μετανάστες.
Η μετανάστευση αντιπροσωπεύει ήδη σχεδόν το σύνολο της αύξησης του εργατικού δυναμικού της χώρας και μέχρι το 2032 αναμένεται να αντιπροσωπεύει και το σύνολο της αύξησης του πληθυσμού της χώρας, σύμφωνα με δελτίο τύπου της κυβέρνησης.
Νωρίτερα αυτό το μήνα, η κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι μέχρι το 2025 ελπίζει να φέρνει 500.000 νέους μετανάστες ετησίως, δηλαδή περίπου 25% περισσότερους από τους αριθμούς του 2021.
Ένα μοναδικό μέρος στον κόσμο
Σήμερα, περίπου ένας στους τέσσερις Καναδούς έχει έρθει στη χώρα ως μετανάστης, το υψηλότερο ποσοστό μεταξύ των χωρών της G7. Για να γίνει κατανοητό το μέγεθος, υπολογίστε πως στις ΗΠΑ, γνωστές ως «χωνευτήρι του πλανήτη», μόνο το 14% είναι μετανάστες.
Το Ηνωμένο Βασίλειο έχει επίσης πληθυσμό μεταναστών περίπου 14%.
Η Madeleine Sumption, διευθύντρια του Παρατηρητηρίου Μετανάστευσης στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, δήλωσε ότι οι αριθμοί αυτοί δεν σημαίνουν ότι το Ηνωμένο Βασίλειο είναι πίσω στη μετανάστευση, αλλά μάλλον ότι ο Καναδάς είναι λίγο «ακραίος».
Το Ηνωμένο Βασίλειο, ένα μικρό νησί με διπλάσιο πληθυσμό από τον Καναδά, έχει ήδη υψηλή πληθυσμιακή πυκνότητα, ενώ ο Καναδάς, ο οποίος έχει πληθυσμό λίγο πάνω από 38 εκατομμύρια και μία από τις μεγαλύτερες χερσαίες μάζες στον κόσμο, έχει περιθώρια ανάπτυξης.
«Γενικά το Ηνωμένο Βασίλειο δεν είχε στόχο την αύξηση του πληθυσμού με τον ίδιο τρόπο που έχει κάνει ο Καναδάς», σημείωσε η ίδια.
Ο Geoffrey Cameron, πολιτικός επιστήμονας στο McMaster University, δήλωσε ότι ενώ πολλές χώρες, όπως ο Καναδάς, αντιμετωπίζουν χαμηλότερα ποσοστά γεννήσεων και γήρανση του πληθυσμού, η επιτυχία οποιουδήποτε μεταναστευτικού συστήματος βασίζεται στη λαϊκή στήριξη.
«Ο περιοριστικός παράγοντας για τις περισσότερες χώρες είναι η κοινή γνώμη», είπε.
Στις ΗΠΑ, όπου ο αριθμός των μεταναστών που εισέρχονται στη χώρα μέσω των νότιων συνόρων έχει φθάσει στο υψηλότερο επίπεδο όλων των εποχών, υπάρχει γενικά μια ανησυχία για το γεγονός ότι οι μετανάστες είναι περισσότεροι από τις θέσεις εργασίας.
Προ Brexit, ένα κύμα μεταναστών της Ευρωπαϊκής Ένωσης από την Ανατολική Ευρώπη που μετακινήθηκε προς το Ηνωμένο Βασίλειο προκάλεσε αντιδράσεις κατά της μετανάστευσης. Αλλά τα τελευταία χρόνια, λέει η Madeleine Sumption, η κοινή γνώμη για τη μετανάστευση έχει βελτιωθεί, εν μέρει επειδή οι πολίτες πιστεύουν ότι η χώρα έχει καλύτερο έλεγχο για το ποιος έρχεται από ό,τι πριν.
Ο Καναδάς, εν τω μεταξύ, είχε ιστορικά πολύ υψηλή υποστήριξη για τη μετανάστευση.
«Νομίζω ότι οφείλεται εν μέρει στον βαθμό εμπιστοσύνης του κόσμου ότι η μετανάστευση στον Καναδά διαχειρίζεται καλά από την κυβέρνηση και με τρόπο που εξυπηρετεί τα συμφέροντα του Καναδά», λέει ο Geoffrey Cameron.
Αυτό όμως δεν σημαίνει πως δεν υπάρχουν ανησυχίες για τη μετανάστευση.
Τα τελευταία χρόνια, η εισροή μεταναστών στα σύνορα με τις ΗΠΑ έχει προκαλέσει έντονες αντιπαραθέσεις, ενώ η εμφάνιση ενός νέου ακροδεξιού κόμματος το 2018, του Λαϊκού Κόμματος του Καναδά, επανέφερε το θέμα στην συζήτηση ενόψει των ομοσπονδιακών εκλογών του 2019.
Τα διάφορα μέρη του Καναδά έχουν επίσης διαφορετική στάση απέναντι στη μετανάστευση.
Όταν η κυβέρνηση ανακοίνωσε τους στόχους της για έως και 500.000 νέους μετανάστες ετησίως, η επαρχία του Κεμπέκ, η οποία μπορεί να θέτει τα δικά της όρια μετανάστευσης, δήλωσε ότι δεν θα δεχόταν περισσότερους από 50.000 μετανάστες ετησίως. Αυτό σημαίνει ότι το Κεμπέκ, το οποίο μετρά το 23% του πληθυσμού, θα δεχόταν μόνο το 10% των μεταναστών της χώρας.
Ο πρωθυπουργός του Κεμπέκ, Francois Legault δήλωσε ότι ανησυχεί πως περισσότεροι μετανάστες θα αποδυναμώσουν τη γαλλική γλώσσα στην επαρχία.
«Ήδη στις 50.000 είναι δύσκολο να σταματήσει η παρακμή της γαλλικής γλώσσας», είπε.
Και ενώ είναι αλήθεια ότι ο Καναδάς μπορεί να έχει μεγαλύτερα περιθώρια ανάπτυξης, ορισμένα μέρη εξακολουθούν να αισθάνονται την κρίση. Μεγάλες πόλεις όπως το Τορόντο και το Βανκούβερ -όπου ζει σήμερα περίπου το 10% του πληθυσμού- αντιμετωπίζουν κρίση στέγης.
Σε δημοσκόπηση 1.537 Καναδών που διεξήγαγαν Leger και Association of Canadian Studies, τρεις στους τέσσερις δήλωσαν ότι ανησυχούν λίγο ή πολύ για τις επιπτώσεις που θα έχει το νέο σχέδιο στη στέγαση και τις κοινωνικές υπηρεσίες. Σχεδόν οι μισοί, το 49%, δήλωσαν ότι οι στόχοι είναι υπερβολικά υψηλοί, ενώ το 31% δήλωσε ότι είναι ο σωστός αριθμός.
Η καναδική προσέγγιση
Ένας άλλος τρόπος με τον οποίο ο Καναδάς είναι μοναδικός στον δυτικό κόσμο είναι η έμφαση που δίνει στην οικονομική μετανάστευση - περίπου οι μισοί από τους μόνιμους κατοίκους του Καναδά γίνονται δεκτοί λόγω των δεξιοτήτων τους και όχι στο πλαίσιο της οικογενειακής επανένωσης.
Μέχρι το 2025, η κυβέρνηση ελπίζει να φτάσει το ποσοστό αυτό στο 60%.
Αυτό οφείλεται εν μέρει στον τρόπο με τον οποίο σχεδιάστηκε το καναδικό σύστημα, εξηγεί ο Geoffrey Cameron. Τη δεκαετία του 1960, ο Καναδάς μεταστράφηκε από ένα σύστημα ποσοστώσεων, όπου διαφορετικές χώρες είχαν διαφορετικούς στόχους, σε ένα σύστημα με βάση τα σημεία που έδινε προτεραιότητα σε μετανάστες υψηλής ειδίκευσης, οι οποίοι θα συνεισέφεραν ευκολότερα στην οικονομία του Καναδά.
«Ίδιες αρχές καθοδηγούν το σύστημα σήμερα», δήλωσε στο BBC.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, αυτό είναι μοναδικό, αν και η Αυστραλία και η Νέα Ζηλανδία έχουν παρόμοια συστήματα σε ισχύ.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, λίγο περισσότεροι από ένας στους τέσσερις μόνιμους κατοίκους γίνονται δεκτοί μέσω της οικονομικής ροής, ενώ στις ΗΠΑ, μόνο το 20% περίπου των πράσινων καρτών εκδίδονται για οικονομικούς λόγους. Και οι δύο χώρες έχουν δηλώσει ότι ελπίζουν να αυξήσουν το ποσοστό των οικονομικών μεταναστών που εισέρχονται αντίστοιχα, αλλά μια μεγάλη διαφορά είναι ότι οι περισσότεροι οικονομικοί μετανάστες πρέπει να υποστηρίζονται από τους εργοδότες τους.
Στον Καναδά, μια προσφορά εργασίας μπορεί να προσμετρηθεί στους συνολικούς πόντους, αλλά δεν είναι απαραίτητη.
Ενώ το Ηνωμένο Βασίλειο πέρασε πρόσφατα σε ένα σύστημα που βασίζεται σε πόντους, η Madeleine Sumption δήλωσε ότι στην πραγματικότητα παραμένει παρόμοιο με το παλιό του σύστημα, το οποίο έδινε προτεραιότητα στους μετανάστες που είχαν προσφορές εργασίας.
Μπορεί ο Καναδάς να επιτύχει τους στόχους του;
Ο Καναδάς όχι μόνο δέχεται περισσότερους μετανάστες οικονομικής τάξης από άλλα μεγάλα έθνη, αλλά είναι επίσης μια από τις πρώτες χώρες για την επανεγκατάσταση προσφύγων, δεχόμενος 20.428 πρόσφυγες το 2021.
Αλλά ενώ η χώρα έχει θέσει φιλόδοξους στόχους για το μέλλον, η ιστορία έχει δείξει ότι δεν ανταποκρίνεται πάντα στις προσδοκίες της. Το 2021, ο Καναδάς είχε στόχο να επανεγκαταστήσει περίπου 59.000 πρόσφυγες - σχεδόν τρεις φορές περισσότερους από όσους δέχθηκε η χώρα.
Σε συνέντευξη στο CBC, ο υπουργός Μετανάστευσης Sean Fraser δήλωσε ότι η διαφορά οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο κλείσιμο των συνόρων που σχετίζονται με την Covid τόσο στον Καναδά όσο και σε όλο τον κόσμο.
Μέχρι το 2023, ο Καναδάς στοχεύει να βοηθήσει στην επανεγκατάσταση 76.000 προσφύγων.
Με πληροφορίες από BBC
