Το 2008, ενόψει των Ολυμπιακών Αγώνων του Πεκίνου, η Κίνα ξεκίνησε μια φιλόδοξη εκστρατεία για τη διδασκαλία της αγγλικής γλώσσας. Οι αρχές έθεσαν ως στόχο το 80% των οδηγών ταξί και των εργαζομένων σε δημόσιες υπηρεσίες να αποκτήσουν βασική γνώση της αγγλικής. Ωστόσο, η πραγματικότητα απέχει πολύ από τον στόχο: σήμερα, λίγοι Κινέζοι μιλούν άπταιστα αγγλικά, ακόμη και όσοι εργάζονται σε διεθνή αεροδρόμια και τουριστικές υποδομές.
Για δεκαετίες, η Κίνα ήταν συνυφασμένη με την «αγγλική φρενίτιδα». Η γνώση της γλώσσας θεωρούνταν διαβατήριο για ευκαιρίες εργασίας σε διεθνείς εταιρείες, για επιχειρηματικές συνεργασίες ή για μετανάστευση στο εξωτερικό. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, το ενδιαφέρον για την εκμάθηση αγγλικών έχει υποχωρήσει αισθητά, σύμφωνα με τον Economist.
Σύμφωνα με τον δείκτη EF Education First, η Κίνα κατατάσσεται 91η μεταξύ 116 χωρών όσον αφορά την επάρκεια στην αγγλική γλώσσα, πέφτοντας από την 38η θέση που κατείχε πριν από μόλις τέσσερα χρόνια. Η κατηγορία επάρκειάς της μειώθηκε από «μέτρια» σε «χαμηλή». Αν και ορισμένοι αμφισβητούν την ακρίβεια της κατάταξης, η τάση παραμένει εμφανής, ιδίως σε μια περίοδο αυξανόμενης εσωστρέφειας στη χώρα.
Η επίδραση της πανδημίας και της γεωπολιτικής
Η πανδημία του COVID-19 επιδείνωσε την κατάσταση. Με τα σύνορα της Κίνας κλειστά για μεγάλα χρονικά διαστήματα, οι επαφές με τον έξω κόσμο περιορίστηκαν δραματικά. Παράλληλα, οι διπλωματικές εντάσεις με αγγλόφωνες χώρες, όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Βρετανία και η Αυστραλία, οδήγησαν σε περαιτέρω απομόνωση.
Η διάθεση αυτή αποτυπώνεται στις εκπαιδευτικές πολιτικές της χώρας. Νομοθέτες και εκπαιδευτικοί έχουν προτείνει τη μείωση της βαρύτητας των αγγλικών στις πανεθνικές εισαγωγικές εξετάσεις, προκειμένου να ενισχυθούν τα παραδοσιακά κινεζικά μαθήματα. Παρότι το υπουργείο Παιδείας αντιστάθηκε, η υποβάθμιση της γλώσσας είναι εμφανής στις επιλογές των φοιτητών, που τη θεωρούν λιγότερο σημαντική.
Η πρόοδος στις εφαρμογές μετάφρασης, όπως αυτές που βασίζονται στην τεχνητή νοημοσύνη, επηρεάζει περαιτέρω την ανάγκη για εκμάθηση αγγλικών. Οι εφαρμογές αυτές παρέχουν άμεση πρόσβαση σε μεταφράσεις, μειώνοντας το κίνητρο για την εκμάθηση μιας νέας γλώσσας. Αντίστοιχες τάσεις σημειώνονται και σε άλλες χώρες, όπως η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα.
Με την οικονομία της Κίνας να επιβραδύνει, οι νέοι στρέφονται σε ασφαλείς επιλογές, όπως η εργασία στον δημόσιο τομέα, αποφεύγοντας θέσεις που απαιτούν γνώση αγγλικών. Παράλληλα, τα ταξίδια στο εξωτερικό έχουν μειωθεί, και το ενδιαφέρον για διεθνείς εμπειρίες φαίνεται να υποχωρεί.
Η Κίνα, από ηγέτιδα δύναμη στην «αγγλική φρενίτιδα», φαίνεται να στρέφεται σε μια πιο εσωστρεφή πορεία, επηρεαζόμενη από γεωπολιτικές, οικονομικές και τεχνολογικές εξελίξεις. Η αλλαγή αυτή αποτυπώνει μια βαθύτερη πολιτιστική και κοινωνική μεταβολή στη χώρα.
Με πληροφορίες από Economist