Η Εθνική Υπηρεσία Ασφαλείας των ΗΠΑ (NSA) ανέστειλε από τα μεσάνυχτα τη μαζική συλλογή δεδομένων τηλεφωνικών κλήσεων, η οποία είχε αποκαλυφθεί τον Ιούνιο του 2013 με τα έγγραφα που διοχέτευσε στον Τύπο ο Έντουαρντ Σνόουντεν.
Η αναστολή της συλλογής δεδομένων έγινε καθώς δεν επετεύχθη η ανανέωση της νομικής ισχύος του προγράμματος αυτού από την αμερικανική Γερουσία, ύστερα από «μπλόκο» του ρεπουμπλικανού γερουσιαστή Ραντ Πολ στη σχετική διαδικασία. Ωστόσο, η Γερουσία αναμένεται να ψηφίσει εντός της εβδομάδας για το σχετικό νομοσχέδιο, κρίνοντας έτσι οριστικά αν θα παραταθεί το πρόγραμμα ηλεκτρονικών παρακολουθήσεων της NSA.
Ειδικότερα, σύμφωνα με το ΑΠΕ, η Γερουσία δεν κατέληξε σε συμφωνία για να αποτραπεί η εκπνοή του άρθρου 215 του Πατριωτικού Νόμου (Patriot Act) της νομικής βάσης για τη συλλογή των μεταδεδομένων (χρόνος, διάρκεια, αριθμός κλήσης) όλων των τηλεφωνικών κλήσεων των Αμερικανών πολιτών. «Από απόψε οι υπάλληλοι της NSA που είχαν πρόσβαση στη βάση δεδομένων δεν θα μπορούν πλέον να το κάνουν, και αυτό χάρη στον γερουσιαστή Ραντ Πολ» που μπλόκαρε τη διαδικασία, δήλωσε έξαλλος ο γερουσιαστής Ρίτσαρντ Μπαρ, πρόεδρος της επιτροπής της Γερουσίας για τις υπηρεσίες πληροφοριών.
«Ο Πατριωτικός Νόμος εκπνέει απόψε», δήλωσε με ικανοποίηση από την πλευρά του ο Ραντ Πολ, ο οποίος μπλόκαρε την εξέταση του νομοσχεδίου, επωφελούμενος από την πολύπλοκη νομοθετική διαδικασία της άνω βουλής του Κονγκρέσου.
Ο Λευκός Οίκος χαρακτήρισε χθες βράδυ «ανεύθυνη» την εκπνοή της συλλογής τηλεφωνικών δεδομένων και ζήτησε από τη Γερουσία να διασφαλίσει ότι η νομική ισχύς του προγράμματος θα αποκατασταθεί το συντομότερο δυνατόν. Ο Λευκός Οίκος είχε προειδοποιήσει την περασμένη εβδομάδα ότι όλοι οι διακομιστές της NSA που συλλέγουν τα μεταδεδομένα των τηλεφωνικών κλήσεων στις ΗΠΑ (ώρα, διάρκεια, αριθμός κλήσης) θα σταματήσουν να λειτουργούν στις 0:01' η ώρα την 1η Ιουνίου, εάν η Γερουσία δεν παρατείνει τη νόμιμη ισχύ του προγράμματος.
Η Γερουσία θα συνεχίσει αυτή την εβδομάδα να εξετάζει το νομοσχέδιο, καθώς ο Ραντ Πολ δεν μπορεί να καθυστερεί για πάρα πολύ καιρό τη διαδικασία και μεγάλος αριθμός γερουσιαστών, ρεπουμπλικανών και δημοκρατικών, υποστηρίζουν την εξέτασή του. Η τελική ψηφοφορία, εντός της εβδομάδας αυτής, ενδέχεται στη συνέχεια να ανοίξει τον δρόμο για μια αποκατάσταση της νόμιμης ισχύος της συλλογής δεδομένων.
Το νομοσχέδιο που εκκρεμεί στη Γερουσία, ο Νόμος για την Ελευθερία των ΗΠΑ (USA Freedom Act), παρατείνει για μερικούς μήνες τη συλλογή δεδομένων από την NSA, ώστε να δοθεί χρόνος στις εταιρίες τηλεφωνίας να θέσουν σε εφαρμογή τα μέσα για την αποθήκευσή τους. Ο Νόμος για την Ελευθερία των ΗΠΑ ενισχύει επίσης τον δικαστικό έλεγχο σε σχέση με την εκμετάλλευση δεδομένων από τις υπηρεσίες πληροφοριών. Υποστηρίζεται από τις μεγάλες αμερικανικές επιχειρήσεις του Διαδικτύου και πληροφορικής, η εικόνα των οποίων επλήγη από μια εικαζόμενη συνεργασία τους με την NSA και από μέρος μη κυβερνητικών οργανώσεων.
Το νομοσχέδιο ψηφίστηκε ήδη από τη Βουλή των Αντιπροσώπων και ο Λευκός Οίκος ενέτεινε αυτή την εβδομάδα τις εκκλήσεις προς αυτή την κατεύθυνση. «Δυστυχώς, κάποιοι προσπαθούν να χρησιμοποιήσουν αυτή τη δημόσια συζήτηση για να κερδίσουν πολιτικούς πόντους», δήλωσε ο πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα και αναφερόταν στον Ραντ Πολ.
«Νομίζω ότι οι τρομοκράτες παρακολουθούν πολύ στενά τι συμβαίνει στις ΗΠΑ», είχε προειδοποιήσει από την πλευρά του ο διευθυντής της CIA Τζον Μπρέναν. «Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε» να περιοριστεί το σύστημα παρακολούθησης, τη στιγμή που η τρομοκρατική απειλή είναι ιδιαίτερα ισχυρή, τόνισε.
Η εξέλιξη αυτή είναι πάντως μια συμβολική νίκη για τον Έντουαρντ Σνόουντεν, πρώην τεχνικό της NSA που αποκάλυψε στους Αμερικανούς το μέγεθος των κυβερνητικών προγραμμάτων ηλεκτρονικής παρακολούθησης και, ο οποίος τώρα ζει εξόριστος στη Ρωσία. «Δεν θα ήμασταν εδώ σήμερα χωρίς τις αποκαλύψεις του Σνόουντεν», παραδέχτηκε στους διαδρόμους του Κονγκρέσου ο Τζάστιν Αμας, ρεπουμπλικανός από το Μίσιγκαν που υποστηρίζει τις θέσεις του Ραντ Πολ. Ωστόσο δεν συγχωρεί τον Σνόουντεν: «Παραβίασε το νόμο», τονίζει.