Οι πρωτοφανείς εικόνες βίας κατά την εισβολή της ισραηλινής αστυνομίας στο τζαμί του Αλ Άκσα στην Ιερουσαλήμ αποτελούν για πολλούς μια «πολιτική επιλογή» της ακροδεξιάς κυβέρνησης του Μπενιαμίν Νετανιάχου και των πολιτικών δυνάμεων που τη στηρίζουν.
«Αν κανείς γνωρίζει τη γεωγραφία και πολεοδομία του χώρου αυτού, δεν υπήρχε κανένας λόγος να μπουν οι δυνάμεις του Ισραήλ μέσα στο τζαμί. Ο χώρος αυτός βρίσκεται στην παλαιά πόλη, βρίσκεται στο μουσουλμανικό τέμενος. Δεν επιτέθηκαν κάποιοι εναντίον των Εβραίων που έχουν λατρευτικό τόπο στα τείχη του μουσουλμανικού προσκυνήματος. Δεν υπήρχε κανένας λόγος να εμπλακεί η αστυνομία και μάλιστα εντός του ιερού χώρου», εξηγεί στην LiFO ο καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και Θρησκείας στη Μέση Ανατολή, Σωτήρης Ρούσσος.
Εκτός αυτών, το Αλ Άκσα δεν είναι ένα οποιοδήποτε τζαμί. Αποτελεί το τρίτο ιερότερο σημείο για τους μουσουλμάνους, και ως εκ τούτου θα ήταν αφελές να θεωρήσει κάποιος ότι οι βιαιότητες εντός αυτού θα ήταν κάτι που θα περνούσε αδιάφορο στην παλαιστινιακή κοινότητα και στον μουσουλμανικό κόσμο ως σύνολο.
Οι Ισραηλινοί, λέει ο κ. Ρούσσος, επικαλούμενοι την ύπαρξη «ταραχοποιών» δήλωσαν ότι άτομα τα οποία είχαν συμμετάσχει σε επεισόδια «δεν επέτρεπαν την ομαλή προσευχή στο τζαμί».
«Αυτό είναι ανήκουστο. Ποτέ μα ποτέ, ούτε οι παλαιστινιακές αρχές, ούτε οι αρχές των τεμένων δεν έχουν ζητήσει τη συνδρομή των Ισραηλινών για να διευθετήσουν ζητήματα εντός. Χωρίς το αίτημα των ίδιων των Παλαιστινίων, πώς είναι δυνατόν να μπαίνουν στο χώρο αυτό; Είναι σαν να μπαίνει η αστυνομία με εξάρτηση στρατού μέσα σε εκκλησία και να βαράει ανθρώπους. Και όχι μια οποιαδήποτε εκκλησία αλλά την Παναγία της Τήνου για παράδειγμα κατά τη διάρκεια του Πάσχα».
«Ο καλύτερος στρατολόγος του Τζιχάντ»
Οι εικόνες που έκαναν τον γύρο του κόσμου σήμερα από την Ιερουσαλήμ είναι «άνευ προηγουμένου» σύμφωνα με ανακοίνωση που εξέδωσε η παλαιστινιακή σουνιτική παραστρατιωτική οργάνωση της Χαμάς. Πράγματι, η εισβολή μονάδων καταστολής σε έναν τόσο ιερό χώρο για τους μουσουλμάνους είναι πρωτοφανής, όχι όμως και τα επεισόδια γύρω από αυτόν.
«Τέτοιου είδους επεισόδια έχουμε δει στον περίγυρο των τζαμιών. Είχαμε εισβολή έως την πλατεία των τεμενών. Όμως μέσα στο τέμενος δεν μπορώ να θυμηθώ άλλου τέτοιου είδους επίθεση», σημειώνει ο κ. Ρούσσος ενθυμούμενος εμπειρία που είχε ο ίδιος στο σημείο πριν από περίπου 10 χρόνια:
«Εγώ ο ίδιος έχω γίνει μάρτυρας επίθεσης με δακρυγόνα, μέσα στην πλατεία των τεμενών. Αλλά δεν μπορώ να θυμηθώ επίθεση εντός του τεμένους. Ακόμα και στην κορύφωση της δεύτερης Ιντιφάντα την περίοδο 2003-2005 όπου Παλαιστίνιοι μαχητές είχαν κλειστεί μέσα στον χριστιανικό ναό της Βηθλεέμ, οι ισραηλινές δυνάμεις δεν έμπαιναν να τους σύρουν έξω».
Στο πλαίσιο αυτό, σύμφωνα με τον καθηγητή, πέραν του γεγονότος ότι η εισβολή σηματοδοτεί ένα ακόμη περιστατικό καταπίεσης της κοινότητας των Παλαιστινίων, που βιώνει εδώ και δεκαετίες κατοχή και καταστολή, έχει και μια ακόμα ευρύτερη πτυχή.
«Μιλάμε για μια βάρβαρη επίθεση, που ταυτόχρονα αποτελεί τον καλύτερο στρατολόγο του ισλαμικού Τζιχάντ. Δεν υπάρχει καλύτερος στρατολόγος από τον ξυλοδαρμό μέσα σε τέμενος. Αυτό είναι το πιο προβληματικό για όλους τους άλλους πέρα από τους Παλαιστίνιους που έχουν και άλλα προβλήματα μέσα από την κατοχή και την καταστολή που υφίστανται».
Πολιτική επιλογή της ακροδεξιάς η εισβολή
Σύμφωνα με τον κ. Ρούσσο, οι πρωτοφανείς εικόνες βίας από την Ιερουσαλήμ αποτελούν μια «προφανέστατη πολιτική επιλογή» της ακροδεξιάς κυβέρνησης του Ισραήλ και όχι «μια κακή στιγμή των δυνάμεων ασφαλείας».
«Η βασική αντίληψη ενός μεγάλου μέρους των πολιτικών δυνάμεων που στηρίζουν τον Νετανιάχου είναι ότι το Ισραήλ θα πρέπει να έχει πλήρη έλεγχο στα προσκυνήματα των μουσουλμάνων στην Ιερουσαλήμ», σημειώνει ο καθηγητής.
Ωστόσο, αυτές οι πολιτικές δυνάμεις δεν περιορίζονται μόνο στον έλεγχο των προσκυνημάτων. Απώτερος στρατηγικός στόχος τους είναι «η αποχώρηση των Παλαιστινίων από τις περιοχές αυτές, είτε εμμέσως, δημιουργώντας κακές συνθήκες, είτε βίαια». Οι πολιτικές δυνάμεις που προωθούν τέτοιες ατζέντες «κυριαρχούν» αυτή τη στιγμή στο Ισραήλ, τονίζει ο καθηγητής, πράγμα που επηρεάζει την ποιότητα της κοινωνίας συνολικά.
«Έχουμε μια μετάβαση από ένα Ισραήλ κοσμικό και, τουλάχιστον για τους Ισραηλινούς, δημοκρατικό σε ένα Ισραήλ που μετατρέπεται σε θρησκευτικό κράτος και ακόμα και για τους ίδιους τους Ισραηλινούς η δημοκρατία φαλκιδεύεται. Παράλληλα, έχουμε και μια μετατόπιση που αφορά και την κοινωνία, αυτές τις πολιτικές δυνάμεις κάποιος τις ψήφισε. Μεγάλα κομμάτια της κοινωνίας έχουν αυτές τις απόψεις», καταλήγει ο κ. Ρούσσος.
*Ο Σωτήρης Ρούσσος είναι καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και Θρησκείας στη Μέση Ανατολή στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου καθώς και συγγραφέας του βιβλίου «Επανάσταση και Εξέγερση στη Μέση Ανατολή» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Gutenberg.