Η Κούβα γύρισε σήμερα σελίδα, αφήνοντας πίσω της την εποχή των αδελφών Κάστρο, με τη συνταξιοδότηση του 89χρονου Ραούλ, σε μια ισχυρή συμβολική κίνηση που όμως δεν αλλάζει τίποτα στην πολιτική γραμμή της χώρας, ενός από τα τελευταία κομμουνιστικά καθεστώτα στον κόσμο.
Όπως ήταν αναμενόμενο, ο πρόεδρος Μιγκέλ Ντίας-Κανέλ Μπερμούντες εξελέγη πρώτος γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κούβας, όπως ανακοινώθηκε μέσω του Twitter, στην τελευταία ημέρα του τετραήμερου συνεδρίου του. «Η 19η Απριλίου είναι μια ιστορική ημέρα», έγραψε νωρίτερα, στην ίδια πλατφόρμα, ο 60χρονος πρόεδρος.
Αυτές τις ημέρες συμπληρώνονται 60 χρόνια από την εισβολή στον Κόλπο των Χοίρων, την αποτυχημένη στρατιωτική επιχείρηση που υποστηρίχθηκε από τη CIA, η απώθηση της οποίας συνιστά λόγο εθνικής υπερηφάνειας για το νησί. «Η γενιά της εκατονταετίας, η ιδρύτρια και καθοδηγήτρια του Κόμματος, παραδίδει τις ευθύνες» σε μια νεότερη γενιά, πρόσθεσε. Η νέα Κεντρική Επιτροπή, που εξελέγη από τους 300 συνέδρους του Κόμματος, όρισε το νέο, 14μελές Πολιτικό Γραφείο.
Η μεταβίβαση της εξουσίας σημειώνεται σε μια περίοδο κρίσιμη για την Κούβα, η οποία είναι αντιμέτωπη με τη χειρότερη οικονομική κρίση των τελευταίων 30 ετών, λόγω της πανδημίας και της ενίσχυσης του αμερικανικού εμπάργκο, το οποίο ισχύει από το 1962. Οι περισσότεροι από τα 11,2 εκατομμύρια Κουβανοί δεν έχουν γνωρίσει άλλον ηγέτη στα ηνία της χώρας, πέρα από τους Κάστρο: αρχικά τον Φιντέλ, τα τελευταία χρόνια τον αδελφό του, τον Ραούλ. «Εγώ, από τότε που γεννήθηκα, ξέρω μόνο ένα κόμμα», σχολίασε ο 59χρονος τεχνίτης Μιγκέλ Γκάινσα, που εργάζεται σε μια ιστορική συνοικία της Αβάνας. «Και κανείς δεν πεθαίνει από την πείνα, αυτό είναι αλήθεια», πρόσθεσε.
Όμως σήμερα «είμαστε κάπως στριμωγμένοι και είναι κρίμα που πέθανε ο Φιντέλ γιατί εκείνος έλυνε όλα τα προβλήματα», τόνισε. Ο ίδιος ο Μιγκέλ Ντίας-Κανέλ δεν είχε γεννηθεί ακόμη το 1959, τη χρονιά που επικράτησε η Κουβανική Επανάσταση. Ο πρόεδρος και νέος πρώτος γραμματέας του Κόμματος ενσαρκώνει τη νέα γενιά που είναι πιο «συνδεδεμένη» στο διαδίκτυο, αλλά όχι και κατ’ ανάγκη πιο ευέλικτη. Όταν ανέλαβε την προεδρία, τον Απρίλιο του 2018, γράφτηκαν πολλά για το γεγονός ότι είχε επιλέξει να μετακινείται με ποδήλατο όταν εργαζόταν στην επαρχία, για τα τζιν που φορούσε, για το πάθος του για τους Beatles, για τα τάμπλετ που χρησιμοποιούσε… Ήταν γεγονός ότι είχε πολύ πιο μοντέρνο στυλ, σε σύγκριση με τους αδελφούς Κάστρο.
Ο Ντίας-Κανέλ δεν ήταν γνωστός στο ευρύ κοινό μέχρι τότε. Έχτισε όλη την καριέρα του στους κόλπους του Κόμματος, ανεβαίνοντας σταδιακά όλα τα σκαλιά της ιεραρχίας. Υπήρξε επικεφαλής τοπικών οργανώσεων, κατόπιν υπουργός Ανώτατης Εκπαίδευσης και στη συνέχεια αντιπρόεδρος, από το 2013. Έχει σπουδάσει ηλεκτρονικός μηχανικός, υπηρέτησε για τρία χρόνια σε μια μονάδα αντιαεροπορικών πυραύλων και είναι ο πρώτος μη στρατιωτικός που αναλαμβάνει την προεδρία της χώρας. «Έχουμε μιλήσει πολλές φορές», είπε ο Χάρολντ Καρδένας, πολιτικός αναλυτής και διευθυντής του διαδικτυακού μέσου La Joven Cuba.
Όταν ο ιστότοπος απειλήθηκε με κλείσιμο, το 2013, «ήρθε να μας δει, τραβήξαμε φωτογραφίες μαζί και μας στήριξε δημοσίως», πρόσθεσε. Με την ευκαιρία αυτή «γνωρίσαμε από κοντά έναν συμβιβαστικό Ντίας-Κανέλ, ο οποίος καταλαβαίνει την τεχνολογία», επισήμανε. Αφότου ανέλαβε την εξουσία ωστόσο, άλλαξε τόνο: στα τέλη Δεκεμβρίου χαρακτήρισε τα ανεξάρτητα κουβανικά μέσα ενημέρωσης «μισθοφορικά», κατηγορώντας ότι διαδίδουν «ψεύδη».
«Θα ήταν δύσκολο να εμφανιστεί συμφιλιωτικός ο Ντίας-Κανέλ απέναντι στον Τραμπ (σ.σ. τον τότε πρόεδρο των ΗΠΑ) ο οποίο επί τέσσερα χρόνια ασκούσε ίσως την πιο επιθετική πολιτική των τελευταίων 60 ετών απέναντι στην Κούβα», παραδέχτηκε ο Καρδένας. Σε γενικές γραμμές «η αλλαγή της γενιάς δεν διασφαλίζει» ότι θα υπάρξει ένα άνοιγμα, επειδή «ο γρηγορότερος τρόπος για να εξασφαλίσει κανείς πολιτική νομιμοποίηση είναι να επιδείξει σιδηρά πυγμή», εκτίμησε. Ως πρόεδρος, ακολούθησε μια γραμμή διακυβέρνησης βασισμένη σε μια αρχή: τη συνεχή παρουσία του, είτε αυτοπροσώπως, με πολλά ταξίδια στην επαρχία, είτε διαδικτυακά, ανοίγοντας λογαριασμό στο Twitter, όπου είναι πολύ δραστήριος.
Φροντίζει επίσης την εικόνα του και μέχρι σήμερα έχει παραχωρήσει μόνο μία συνέντευξη σε ξένο μέσο ενημέρωσης, στο τηλεοπτικό κανάλι Telesur της Βενεζουέλας, όπου επέδειξε ένα πιο ανθρώπινο πρόσωπο, στο πλευρό της συζύγου του, της Λις Κουέστα, η οποία έχει αναλάβει τον πρωτόγνωρο, μετά την επανάσταση, ρόλο της πρώτης κυρίας. Ο Ντίας-Κανέλ έχει δύο παιδιά από τον πρώτο γάμο του και οι φίλοι του τον περιγράφουν ως έναν απλό και προσηνή άνθρωπο που «ξέρει να ακούει».
