Η σημερινή κρίση της τουρκικής οικονομίας αποτελεί την μεγαλύτερη πρόκληση που έχει να αντιμετωπίσει ο Ταγίπ Ερντογάν, όλα αυτά τα χρόνια της παντοδυναμίας του, αναφέρουν σε άρθρο τους οι New York Times.
«O Eρντογάν έχει καταστήσει από καιρό σαφές πως κανένας τομέας της ζωής στην Τουρκία δεν είναι εκτός του πεδίου ενδιαφερόντων του, ειδικά η οικονομία. Ακόμα και πριν την επανεκλογή του τον Ιούνιο, που του δίνει σουλτανικού τύπου εξουσίες, ο Ερντογάν βάσιζε την δημοτικότητα του στη συνεχή οικονομική ανάπτυξη η οποία στηριζόταν και στην κατασκευή τεράστιων δημοσίων έργων. Όμως οι επικριτές του έχουν επισημάνει από πολύ καιρό πως αυτά τα έργα ήταν εστίες οικονομικής κακοδιαχείρισης, νεποτισμού και διαφθοράς.
Τώρα, η μεγαλύτερη οικονομική κρίση που αντιμετωπίζει η Τουρκία από το 2001, φέρνει τον Τούρκο πρόεδρο αντιμέτωπο με τα όρια της αυταρχικής του προσέγγισης και μπορεί να τερματίσει την μακροχρόνια κυριαρχία του» αναφέρει η εφημερίδα.
Επίσης εκφράζονται φόβοι για μετάδοση της τουρκικής κρίσης στην παγκόσμια οικονομία, καθώς τα προβλήματα της Τουρκίας κάνουν επιφυλακτικούς τους επενδυτές και για τις άλλες αναπτυσσόμενες οικονομίες, ενώ δημιουργούν ανησυχία και για την έκθεση των τραπεζών ακόμα και σε ανεπτυγμένες οικονομικές ζώνες, όπως η Ε.Ε.
Σύμφωνα με τους αναλυτές, αναφέρουν οι Times, τα οικονομικά προβλήματα της Τουρκίας είναι σε μεγάλο βαθμό δημιούργημα του Ερντογάν. Όχι τόσο εξαιτίας της σύγκρουσης με τις ΗΠΑ και την απειλή μεγαλύτερων κυρώσεων, όσο το γεγονός ότι ο Τούρκος πρόεδρος παραβλέπει την λογική και τη λειτουργία των παγκόσμιων οικονομικών αγορών και προσπαθεί να τις χειριστεί για τους δικούς του πολιτικούς σκοπούς.
«Και ενώ ο Ερντογάν αποκτά όλο και μεγαλύτερη έλεγχο στην Τουρκία -σε τομείς όπως τα ΜΜΕ, η δικαιοσύνη και σε κάθε τομέα της εκτελεστικής και νομοθετικής εξουσίας- είναι προφανώς δύσκολο να καταφέρει να τιθασεύσει μια οικονομία που ανήκει στο παγκόσμιο οικονομικό σύστημα», σημειώνουν.
Σύμφωνα με διεθνείς επιχειρηματικούς αναλυτές η Τουρκία δε θα καταφέρει να ορθοποδήσει, αν δεν γίνουν σοβαρές δομικές μεταρρυθμίσεις που θα σημαίνουν απαλλαγή από τους περιορισμούς που έχει επιβάλλει ο Ερντογάν.
Αυτές περιλαμβάνουν την ελευθεροτυπία, μια ανεξάρτητη δικαιοσύνη και επιστροφή αρμοδιοτήτων στο κοινοβούλιο. Ένα άλλο βήμα θα ήταν η απελευθέρωση των πολιτικών προσφύγων, κάτι που θα μπορούσε να βελτιώσει τις σχέσεις με την Ευρώπη. «Πρέπει να κάνουμε κάτι στην πατρίδα μας. Μόνο τότε θα έρθουν οι επενδυτές», λέει ο Ουμίτ Παμίρ, πρώην πρεσβευτής της χώρας στο ΝΑΤΟ.
Αν και πάντα υπάρχει χρόνος ο Ερντογάν να αλλάξει πορεία, κάτι τέτοιο φαίνεται αβέβαιο. Οι Times επισημαίνουν πως με τα χρόνια παραμονής του στην εξουσία, ο Ερντογάν είναι όλο και πιο απομονωμένος και περιστοιχίζεται από συμβούλους-κόλακες που αντανακλούν τις δικές του απόψεις, ενώ αντιθέτως οι γνώστες και τεχνοκράτες σπανίζουν.
Τον περασμένο Μάιο, σε μια συνέντευξη στο Bloomberg ο Ερντογαν εξήγησε γιατί θέλει πιο στενό έλεγχο της κεντρικής τράπεζας και της πολιτικής των επιτοκίων.
«Όταν οι πολίτες αντιμετωπίζουν δυσκολίες εξαιτίας των νομισματικών πολιτικών, ποιον θα θεωρήσουν υπεύθυνο» ; αναρωτήθηκε. «Μιας και θα θεωρήσουν τον πρόεδρο, πρέπει η εικόνα του προέδρου να δείχνει πως είναι παρεμβατικός στη νομισματική πολιτική» είπε ο Ερντογάν.
«Είναι ακριβώς αυτή η προσέγγιση που δείχνει έναν αυθεντικό λαϊκιστή» λέει ο Σινάν Ουλγκεν επικεφαλής του Κέντρου Οικονομικών Σπουδών και Εξωτερικής Πολιτικής της Κωνσταντινούπολης. «Το γεγονός πως έχει εκλεγεί του δίνει το δικαίωμα να θεωρεί τον εαυτό του υπεύθυνο για κάθε τομέα της εκτελεστικής εξουσίας» σχολιάζει.
Επίσης οι Times αναφέρουν πως η παραδοσιακά ισχυρή τουρκική γραφειοκρατία και δημόσια διοίκηση έχουν παραμεριστεί και στη θέση τους έχουν τοποθετηθεί υπουργοί, υφυπουργοί και σύμβουλοι που υπάγονται απευθείας στον πρόεδρο.
Πάντως, καταλήγει το άρθρο, οι αναλυτές θεωρούν πως όσο η οικονομία πλησιάζει στο χείλος του γκρεμού, είναι πιθανόν ο Ερντογάν να αλλάξει στάση. «Το μίνιμουμ σε αυτή την περίπτωση θα είναι μια χειραψία με τις ΗΠΑ» λένε οι Times.
