Μέχρι πριν την πανδημία του κορωνοϊού, η Airbnb που έφερε επανάσταση στα ταξίδια είχε κάνει εκατοντάδες χιλιάδες ιδιοκτήτες ακινήτων να επιλέγουν την πλατφόρμα για να καλύψουν τις ανάγκες τους και να κερδίσουν τα προς το ζην.
Όμως η αλλαγή ήταν δραματική και ενώ οι οικοδεσπότες, είναι αντιμέτωποι με την κατάρρευση της ταξιδιωτικής βιομηχανίας και την απώλεια εισοδήματος, πολλές αρχές πόλεων της Ευρώπης βλέπουν την κατάσταση ως προοπτική επιστροφής χιλιάδων ακινήτων στην παραδοσιακή αγορά ενοικίασης. Οι πόλεις παραπονιούνται ότι οι άκρως κερδοφόρες διακοπές αύξησαν δραματικά τα ενοίκια και εγκλώβισαν τους κατοίκους και τις τοπικές επιχειρήσεις.
«Ελπίζουμε να δούμε πως το ένα τρίτο ή και το ήμισυ αυτών των αδειοδοτημένων τουριστικών διαμερισμάτων να γίνουν κανονικά διαμερίσματα προς ενοικίαση τα επόμενα τρία χρόνια», δήλωσε η Janet Sanz, αναπληρώτρια δήμαρχος της Βαρκελώνης. Την ίδια ελπίδα επαναλαμβάνει ο Ian Brossat, ο αναπληρωτής δήμαρχος του Παρισιού που είναι υπεύθυνος για τη στέγαση. «Σκοπεύουμε να εκμεταλλευτούμε την ευκαιρία να ανακτήσουμε τον έλεγχο», είπε. Ο Brossat δήλωσε ότι οι καταχωρίσεις της Airbnb «κατέρρευσαν» στο Παρίσι και οι οικοδεσπότες είχαν καταγράψει μόλις 40 διαμονές κατά τις τρεις πρώτες εβδομάδες του Απριλίου, σε σύγκριση με τον μέσο όρο 1.210 πέρυσι.
Εν τω μεταξύ, μια έκθεση από τους αναλυτές διακοπών Transparent δείχνει πτώση περίπου 98% στις κρατήσεις στην Ισπανία από την έναρξη του lockdown στις 14 Μαρτίου. Κανείς δεν αναμένει γρήγορη ανάκαμψη και στην Ισπανία η τουριστική βιομηχανία έχει ουσιαστικά διαγράψει το 2020 και προσβλέπει στο επόμενο έτος.
«Σκοπεύουμε να εκμεταλλευτούμε την ευκαιρία να ανακτήσουμε τον έλεγχο», διαμηνύει το Παρίσι.
Προκειμένου να αντισταθμίσουν τις απώλειές τους, οι ιδιοκτήτες στρέφονται τώρα στη συμβατική αγορά ενοικίασης, με εκατοντάδες, πιθανώς χιλιάδες, διαμερίσματα να προσφέρονται σε ισπανικές πόλεις για σύντομο χρονικό διάστημα έως και ένα έτος, προφανώς με σκοπό την ανάκαμψη το 2021.
Ωστόσο, οι σύντομες άδειες είναι νόμιμες μόνο για άτομα που πρέπει να μετακομίσουν προσωρινά στην πόλη για εργασία. Δεδομένου ότι κανείς δεν επιτρέπεται να μετακινηθεί οπουδήποτε προς το παρόν, τέτοια ενοίκια είναι πιθανό να είναι παράνομα και ο Sanz λέει ότι θα καταβληθούν προσπάθειες για πάταξη του φαινομένου.
Η Βαρκελώνη είχε έναν μακροχρόνιο πόλεμο με την Airbnb. Υπάρχουν 9.600 διαμερίσματα στην πόλη και τουλάχιστον πολλά από αυτά δεν έχουν άδεια, συμβάλλοντας σε μια έκρηξη τουρισμού στην πόλη από τότε που η πλατφόρμα άρχισε να προσφέρει καταχωρήσεις το 2009. Η πλατφόρμα κατηγορείται επίσης για την αύξηση των ενοικίων στην πόλη. «Αυτό που θέλουν οι ιδιοκτήτες τουριστικών διαμερισμάτων είναι η σταθερότητα και μπορούν να το πάρουν από τα συμβατικά ενοίκια. Φυσικά θα βγάλουν λιγότερα από ό, τι θα νοικιάζονταν σε τουρίστες», λέει η Janet Sanz.
Ο Δήμος του Παρισιού, επίσης ένας μακροχρόνιος πολέμιος της επέκτασης της Airbnb, εκτιμά ότι η πλατφόρμα στερεί από τους κατοίκους της πόλης περίπου 30.000 σπίτια που χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για βραχυπρόθεσμη τουριστική μίσθωση, συμπεριλαμβανομένου του 25% των διαμερισμάτων στα τέσσερα κεντρικά διαμερίσματα.
Για πολλούς κατοίκους, που πίστευαν ότι η πόλη είχε χαθεί αμετάκλητα από τον μαζικό τουρισμό, υπάρχει ελπίδα. «Έχουμε την ευκαιρία να ξανασκεφτούμε την πόλη»
Ο Brossat είπε στο Le Journal du Dimanche ότι οι αρχές ανησυχούσαν ότι ορισμένοι οικοδεσπότες με μετρητά ενοικίαζαν τα διαμερίσματα τους για πορνεία ή άλλες παράνομες δραστηριότητες, ενώ άλλοι χρησιμοποιούσαν παράνομα έναν νέο τύπο μεσοπρόθεσμης σύμβασης ενοικίασης διάρκειας από έναν έως εννέα μήνες και προορίζονταν για φοιτητές και υπαλλήλους σε απόσπαση ή παρακολούθηση μαθημάτων κατάρτισης.
«Η πόλη θα μπορούσε να αγοράσει μερικά από αυτά τα διαμερίσματα και να τα επιστρέψει στην παραδοσιακή αγορά ενοικίασης», δήλωσε ο Brossat. «Αρκετές εκατοντάδες διαμερίσματα στο κέντρο του Παρισιού θα μπορούσαν να συμμετάσχουν».
Ένα παρόμοιο μοτίβο έχει εμφανιστεί στο Δουβλίνο, όπου υπάρχουν περίπου 9.400 διαμερίσματα Airbnb. Μια εβδομάδα μετά την έναρξη των περιορισμών λόγω Covid-19 στα μέσα Μαρτίου, 170 ενοικιαζόμενα ακίνητα στο κέντρο του Δουβλίνου προστέθηκαν στον Daft.ie, τον κορυφαίο ιστότοπο ιδιοκτησίας της Ιρλανδίας. Η άνοδος συνεχίστηκε, εάν και με βραδύτερο ρυθμό.
Ωστόσο, οι αριθμοί για ακίνητα που μεταβαίνουν σε μακροπρόθεσμα ενοίκια υποδεικνύουν πως είναι μια τάση προσωρινή και ότι οι περισσότεροι οικοδεσπότες σκοπεύουν να περιμένουν με την ελπίδα ότι οι τουρίστες θα επιστρέψουν αργότερα φέτος. Οι ακτιβιστές που μάχονται την Airbnb ελπίζουν ότι ο ανανεωμένος έλεγχος θα ωθήσει τις αρχές να επεκτείνουν και να επιβάλουν κανονισμούς για να υποχρεώσουν τους οικοδεσπότες να περιορίσουν τη διάθεση ακινήτων.
Η Airbnb είναι αισιόδοξη για την πρόκληση που αντιμετωπίζει. Σε μια δήλωση, ένας εκπρόσωπος είπε: «Σήμερα υπάρχουν περισσότερες καταχωρήσεις στο Airbnb από ό, τι πριν από ένα χρόνο και η πλατφόρμα μας θα συνεχίσει να είναι μια επιλογή για τους οικοδεσπότες στο μέλλον. Βλέπουμε ήδη ενθαρρυντικά σημάδια αύξησης των εσωτερικών ταξιδιών σε ορισμένες αγορές και ο αριθμός των μακροπρόθεσμων διαμονών στην Airbnb έχει σχεδόν διπλασιαστεί. Θα συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε με πόλεις για να διασφαλίσουμε ότι όλοι επωφελούνται από τα ταξίδια και την Airbnb, με βάση την εμπειρία μας από τη συνεργασία με περισσότερες από 500 κυβερνήσεις και οργανισμούς σε όλο τον κόσμο».
Βέβαια αυτές οι αισιόδοξες προβλέψεις δεν ανταποκρίνονται στο γεγονός πως η Airbnb θα απολύσει το ένα τέταρτο του παγκόσμιου εργατικού δυναμικού της. Η εταιρεία έχει απολύσει 1.900 υπαλλήλους, περίπου το 25% του συνόλου. Στη Βαρκελώνη ακύρωσε τη σύμβαση τηλεφωνικού κέντρου, με απώλεια 800 θέσεων εργασίας.
Αλλά, για πολλούς κατοίκους, που πίστευαν ότι η πόλη είχε χαθεί αμετάκλητα από τον μαζικό τουρισμό, υπάρχει ελπίδα. «Έχουμε την ευκαιρία να ξανασκεφτούμε την πόλη», λέει ο Sanz. «Εδώ και χρόνια λέμε ότι θέλουμε να ανακτήσουμε τη Rambla και τις παραλίες για τους κατοίκους. Κάθε επιχείρηση θα πρέπει να προσαρμοστεί. Πρέπει να προσφέρει αυτό που θέλουν οι άνθρωποι που ζουν εδώ, και αυτό δεν είναι αναμνηστικά και σαγκρία. Όταν κάτι απευθύνεται μόνο στους τουρίστες δεν πρόκειται να λειτουργήσει».
Με πληροφορίες από Guardian