Η αιφνιδιαστική αλλαγή της ομάδας άμυνας και ασφάλειας από τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν χθες σηματοδοτεί την αποφασιστικότητά του να κινητοποιήσει την πολεμική οικονομία της Ρωσίας για μια μακρά και εντεινόμενη σύγκρουση στην Ουκρανία εναντίον της Δύσης.
Όπως αναφέρει σε άρθρο του το πρακτορείο Bloomberg, ο Πούτιν διόρισε τον πρώην βοηθό του στην οικονομία και πρώτο αναπληρωτή πρωθυπουργό Αντρέι Μπελούσοφ, 65 ετών, ως νέο υπουργό Άμυνας της Ρωσίας. Ο Μπελούσοφ αντικαθιστά τον Σεργκέι Σοϊγκού, 68 ετών, ο οποίος ήταν υπουργός Άμυνας από το 2012 και μετατίθεται σε νέο ρόλο ως γραμματέας του Συμβουλίου Ασφαλείας της Ρωσίας. Ο Νικολάι Πατρούσεφ, επί μακρόν σύμμαχος του Πούτιν που κατείχε τη θέση αυτή, έχασε τη θέση και πρόκειται να αναλάβει άλλη, απροσδιόριστη θέση.
Ο διορισμός του Μπελούσοφ, ο οποίος εδώ και καιρό τάσσεται υπέρ ενός μεγαλύτερου κρατικού ελέγχου της οικονομίας, «δεν αφορά τη στρατιωτική ηγεσία», δήλωσε στο Telegram η Τατιάνα Στανόβαγια, ιδρύτρια της R.Politik. «Πρόκειται για το "Gosplan" του στρατιωτικο-βιομηχανικού συμπλέγματος», είπε, κάνοντας μια αναφορά στο σύστημα κρατικού σχεδιασμού της σοβιετικής εποχής.
Ποιος είναι ο νέος υπουργός Άμυνας του Πούτιν
Οικονομολόγος εκπαιδευμένος στη σοβιετική ένωση, ο Μπελούσοφ δεν έχει υπηρετήσει ποτέ στον στρατό και έχει υπηρετήσει τον Πούτιν σε διάφορους ρόλους ως πολιτικός σύμβουλος για τα οικονομικά.
Γιος ενός εξέχοντος σοβιετικού οικονομολόγου, ο Μπελούσοφ εργάστηκε στον ακαδημαϊκό χώρο προτού ενταχθεί στην κυβέρνηση το 1999. Συνέχισε να υπηρετεί σε ρόλους όπως υπουργός οικονομικής ανάπτυξης, οικονομικός σύμβουλος του Πούτιν και πιο πρόσφατα πρώτος αντιπρόεδρος της κυβέρνησης.
Σε όλο αυτό το διάστημα, ο Μπελούσοφ υποστήριξε σταθερά τον ισχυρό ρόλο του κράτους στην οικονομία και την τόνωση της ανάπτυξής του μέσω κρατικών επενδύσεων, χαμηλών επιτοκίων και ήπιων δημοσιονομικών και πιστωτικών πολιτικών. Αυτό τον έφερνε συχνά σε αντιπαράθεση με άλλους κορυφαίους τεχνοκράτες, όπως η επικεφαλής της Κεντρικής Τράπεζας Ρωσίας Ελβίρα Ναμπιούλινα και ο υπουργός Οικονομικών Άντον Σιλουάνοφ, των οποίων οι επιθετικές νομισματικές και δημοσιονομικές πολιτικές βοήθησαν τη Ρωσία να αντιμετωπίσει τις δυτικές κυρώσεις.
Η Αλεξάντρα Προκοπένκο, πρώην στέλεχος της κεντρικής τράπεζας, είπε ότι ο διορισμός του Μπελούσοφ σήμαινε ότι το υπουργικό συμβούλιο και το υπουργείο Άμυνας θα συντονίσουν στενότερα τις δαπάνες.
Διάβασε ιστορία ο Πούτιν
Ο Πούτιν κατέληξε στην απόφασή του να διορίσει τον Μπελούσοφ εν μέρει επειδή είναι μελετητής της ιστορίας και είχε στο μυαλό του το παράδειγμα του πρώην υπουργού Άμυνας των ΗΠΑ Ρόμπερτ ΜακΝαμάρα, σύμφωνα με άτομο που γνωρίζει τις κυβερνητικές διαβουλεύσεις, το οποίο μίλησε στο Bloomberg υπό τον όρο της ανωνυμίας.
Ως υπουργός Άμυνας υπό τους προέδρους Τζον Φ. Κένεντυ και Λίντον Μπ. Τζόνσον τη δεκαετία του 1960 κατά τη διάρκεια του πολέμου του Βιετνάμ, ο ΜακΝαμάρα αναμόρφωσε τις στρατιωτικές προμήθειες για να βελτιώσει την αποτελεσματικότητα.
Απογοήτευση Πούτιν για Σοϊγκού
Η απομάκρυνση του Σοϊγκού από τον Πούτιν, έναν από τους στενότερους συμμάχους του, μπορεί να αντανακλά την απογοήτευση για την αποτυχία να νικήσει την Ουκρανία σε έναν πόλεμο που σχεδιαζόταν να διαρκέσει μέρες και τώρα βρίσκεται στον τρίτο χρόνο του με εκατοντάδες χιλιάδες Ρώσους στρατιώτες νεκρούς ή τραυματίες. Υπενθυμίζεται ακόμη ότι ο πρώην πλέον υπουργός Άμυνας ήταν ο στόχος της περσινής αποτυχημένης ανταρσίας του ηγέτη της Wagner Γιεβγκένι Πριγκόζιν, ο οποίος τον κατηγόρησε για επανειλημμένες αποτυχίες στο πεδίο της μάχης.
Τα ρωσικά στρατεύματα προελαύνουν στη βορειοανατολική περιοχή Χάρκοβο της Ουκρανίας, σε μια νέα επίθεση. Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε αργά την Κυριακή ότι οι αμυντικές δυνάμεις κρατούν τις θέσεις τους σε σφοδρές μάχες, χαρακτηρίζοντας την κατάσταση «εξαιρετικά δύσκολη».
Ο Πούτιν είναι αποφασισμένος να πετύχει τον ελάχιστο πολεμικό στόχο με το να έχει πλήρη έλεγχο της περιοχής Ντονμπάς της ανατολικής Ουκρανίας, σε συνέχεια της πολυετούς σύγκρουσης που υποστηρίχθηκε από τη Μόσχα και του παρείχε τη δικαιολογία για την εισβολή του Φεβρουαρίου του 2022, δήλωσαν δύο πηγές με γνώση της στρατηγικής της Ρωσίας.
Η αναθεώρηση της άμυνας έλαβε χώρα καθώς ο Πούτιν ετοιμάζεται να ταξιδέψει στην Κίνα αυτή την εβδομάδα για συνομιλίες με τον Κινέζο πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ. Η επίσκεψη αναδεικνύει τη σημασία που έχει για τον ηγέτη του Κρεμλίνου η φιλία "δίχως όρια" με το Πεκίνο, η οποία επέτρεψε στη Μόσχα να αντέξει τις πρωτοφανείς κυρώσεις που επέβαλαν οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους σε μια προσπάθεια να καταστρέψουν τη ρωσική οικονομία.
Ο Πούτιν μετατρέπει τη ρωσική οικονομία σε πολεμική οικονομία
Όπως και ο Σοϊγκού, ο Μπελούσοφ αναλαμβάνει το Υπουργείο Άμυνας χωρίς να έχει στρατιωτικό υπόβαθρο. Με την Ουκρανία να έχει αρχίσει να λαμβάνει δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια σε νέα στρατιωτική βοήθεια από τις ΗΠΑ και τους Ευρωπαίους συμμάχους της, η Ρωσία βρίσκεται αντιμέτωπη με την πρόκληση να μεγιστοποιήσει τον αντίκτυπο των δικών της αμυντικών δαπανών, οι οποίες εκτοξεύονται σε ιστορικά υψηλά επίπεδα.
Οι κρατικές δαπάνες για το ρωσικό υπουργείο Άμυνας και τον τομέα ασφαλείας της Ρωσίας προσεγγίζουν το 6,7% του ΑΕΠ, πλησιάζοντας τα επίπεδα που είχε σημειώσει η Σοβιετική Ένωση στο αποκορύφωμα του Ψυχρού Πολέμου τη δεκαετία του 1980, δήλωσε τη Δευτέρα ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ, σύμφωνα με το πρακτορείο ειδήσεων Interfax. Ενώ τα επίπεδα δαπανών δεν είναι ακόμη «κρίσιμα», ο Πούτιν επέλεξε τον Μπελούσοφ λόγω της ανάγκης για «οικονομική ανταγωνιστικότητα» στο υπουργείο Άμυνας, δήλωσε ο Πεσκόφ, σύμφωνα με το Interfax.
«Ο διορισμός του Μπελούσοφ αποτελεί ένα σημάδι ότι η ρωσική οικονομία μετατρέπεται σε πολεμική οικονομία», δήλωσε ο Αντρέι Κολέσνικοφ, ανώτερος συνεργάτης του Carnegie Endowment for International Peace στη Μόσχα.
Πρόκειται για τον πιο εκτεταμένο ανασχηματισμό από το 2020, όταν ο Πούτιν διόρισε τον Μιχαήλ Μισούστιν στη θέση του Ντμίτρι Μεντβέντεφ για τη θέση του πρωθυπουργού. Μήνες αργότερα, ο Πούτιν αναθεώρησε το Σύνταγμα για να μπορέσει να παραμείνει στην προεδρία για δύο ακόμη θητείες, που σημαίνει ότι θα μπορούσε να κυβερνήσει μέχρι το 2036, όταν θα είναι 83 ετών. Ο Μισούστιν διορίστηκε εκ νέου την περασμένη εβδομάδα για να συνεχίσει ως πρωθυπουργός. Ο Μεντβέντεφ είναι αναπληρωτής επικεφαλής του Συμβουλίου Ασφαλείας από το 2020.
Τι θα κάνει ο Πούτιν με τον Πατρούσεφ;
Οι παρατηρητές του Κρεμλίνου θα παρακολουθούν έντονα την τύχη του 72χρονου Πατρούσεφ, ο οποίος ήταν ο επικεφαλής του Συμβουλίου Ασφαλείας από το 2008 και έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην εισβολή στην Ουκρανία. Ο πρώην πράκτορας της KGB διαδέχθηκε τον Πούτιν ως επικεφαλής της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Ασφαλείας όταν ο τελευταίος ορίστηκε πρωθυπουργός της Ρωσίας το 1999 και ο Πατρούσεφ συνέχισε στη θέση αυτή μέχρι το 2008.
Ο γιος του, Ντμίτρι Πατρούσεφ, προήχθη σε αναπληρωτή πρωθυπουργό που εποπτεύει τη γεωργική βιομηχανία της Ρωσίας στο πλαίσιο των κυβερνητικών ανακατατάξεων που ακολούθησαν μετά την ορκωμοσία του Πούτιν την περασμένη εβδομάδα για πέμπτη θητεία στην προεδρία.
Ο Πούτιν αφήνει τον Σεργκέι Λαβρόφ, 74 ετών, να συνεχίσει ως υπουργός Εξωτερικών, παρατείνοντας τη θητεία του στη θέση που κατέχει εδώ και 20 χρόνια. Ο Ρώσος πρόεδρος πρότεινε επίσης τη διατήρηση του Αλεξάντερ Μπόρτνικοφ ως επικεφαλής της υπηρεσίας ασφαλείας FSB και του Σεργκέι Ναρούσκιν ως διευθυντή της υπηρεσίας εξωτερικών πληροφοριών της Ρωσίας. Ο Βίκτορ Ζολότοφ θα συνεχίσει επίσης να είναι επικεφαλής της εθνικής φρουράς της Ρωσίας στον κατάλογο των διορισμών που αποστέλλεται στο Συμβούλιο της Ομοσπονδίας, την άνω βουλή του ρωσικού κοινοβουλίου, για επικύρωση. Τα μέλη του συμβουλίου θα συνεδριάσουν τη Δευτέρα για να συζητήσουν τους διορισμούς του προέδρου.
Με πληροφορίες από Bloomberg, Financial Times
