«Ξέρουμε τα προβλήματα του καταυλισμού επειδή ζούμε εδώ», λέει ο 19χρονος Mohamad Heraki, έξω από μία σκηνή που στεγάζει ένα εργαστήρι φωτογραφίας στην προσφυγική κατασκήνωση Ζαατάρι στην Ιορδανία.
Ο Heraki είναι μέλος μιας συνεχώς αυξανόμενης ομάδας δημοσιογράφων που ζουν μόνιμα στον καταυλισμό και εκδίδουν το δικό τους περιοδικό που έχει τίτλο «The Road».
Το περιοδικό ξεκίνησε να τυπώνεται τον Μάιο του 2014 χάρη στις προσπάθειες της γιαπωνέζικης μονάδας έκτακτης ανάγκης NGO που βοηθάει στον καταυλισμό, και αποτελείται από μία ομάδα 70 Σύρων ρεπόρτερ και γραφιστών.
Κάθε μήνα τυπώνονται 20.000 αντίτυπα στα αραβικά και μοιράζονται δωρεάν στον καταυλισμό, ενώ κάποιες κόπιες κυκλοφορούν στα αγγλικά και δίνονται στους διάφορους μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς που στεγάζονται μαζί τους.
Από την ημέρα που λειτούργησε επίσημα ο καταυλισμός τον Ιούλιο του 2012, δεκάδες δημοσιογράφοι από όλο τον κόσμο έχουν ταξιδέψει στο Ζαατάρι, και χιλιάδες εικόνες από το τεράστιο αυτό συγκρότημα καταμεσής της ερήμου έχουν δημοσιευτεί στα social media. Το «Τhe Road» όμως δίνει τη δυνατότητα στους ίδιους τους κατοίκους του καταυλισμού να μοιραστούν τις προσωπικές ιστορίες και τα καθημερινά προβλήματα μιας κοινότητας που ξεπερνάει τους 79.000 ανθρώπους.
«Θέλουμε το περιοδικό να είναι από τους Σύρους για τους Σύρους», λέει η Hada Sarhan, αρχισυντάκτρια του περιοδικού. Η Hada κατάγεται από την Ιορδανία και έχει 30 χρόνια εμπειρίας στο χώρο. Τους τελευταίους μήνες είδε το περιοδικό να μεγαλώνει χάρη στο ζήλο μιας άπειρης ομάδας νέων ανθρώπων που θέλουν να γράψουν για όλα όσα συμβαίνουν στην καθημερινότητά τους.
«Μία φορά με ξύπνησαν στη μέση της νύχτας για να με ρωτήσουν πώς πρέπει να καλύψουν μία φωτιά που είχε ξεσπάσει έξω από τον καταυλισμό. Έχουν αρχίσει ν' αποκτούν δημοσιογραφικό ένστικτο, αναφέρει στο National Geographic η Sarhan.
Η ομάδα του «The Road» έχει εκπαιδευθεί πάνω στα βασικά της δημοσιογραφίας και της φωτογραφίας μέσα από μία σειρά εργαστηρίων που διοργανώθηκαν από διάφορες μη κυβερνητικές οργανώσεις και οργανισμούς. Πέρα από την ανάπτυξη του δημοσιογραφικού τους ταλέντου, το περιοδικό παρέχει ελεύθερο πεδίο έκφρασης για τη νεολαία του Ζαατάρι ούτως ώστε να μπορέσει να κοινωνικοποιηθεί και να ασχοληθεί με θέματα που την ενδιαφέρουν.
Η Μufida Al – Masri διέφυγε στην Ιορδανία πριν από τρία χρόνια μαζί με τα δύο της παιδιά, όταν ο σύζυγος της σκοτώθηκε στη Συρία. Γράφει για το περιοδικό και ασχολείται κυρίως με θέματα που αφορούν τις γυναίκες του καταυλισμού. «Δυσκολεύτηκα πολύ εδώ προσπαθώντας να μεγαλώσω τα δύο μου παιδιά, αλλά πρέπει να συνεχίσουμε», ομολογεί.
Η συνάδελφος της, η 17χρονη Ζaad Al – Khayr, γνέφει συγκαταβατικά. Παρότι φοιτάει ακόμη στο γυμνάσιο, γράφει και αυτή για το περιοδικό. Μιλώντας για τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες στον καταυλισμό αναφέρει τους πρόωρους γάμους και τη διακοπή της εκπαίδευσης λόγω των υπεράριθμων μαθητών στα σχολεία του Ζαατάρι ή εξαιτίας συντηρητικών κοινωνικών στερεοτύπων.
Ένα από τα προβλήματα που αντιμετωπίζει το «The Road» είναι η λογοκρισία. Πριν τυπωθεί, κάθε τεύχος πρέπει να στέλνεται για έγκριση στο Συριακό Συμβούλιο για τα ζητήματα των Προσφύγων (SRAD) , την επίσημη ιορδανική διοίκηση του στρατοπέδου. Πολλά άρθρα και ποιήματα έχουν λογοκριθεί από το SRAD, ειδικά όσα σχετίζονται με το θέμα της παιδικής εργασίας, ισχυρίζεται η Sarhan.
«Μερικές φορές κόβεται ο ηλεκτρισμός ή το νερό είναι μολυσμένο. Υπάρχουν πολλές δυσκολίες, αλλά δεν μπορούμε να γράψουμε γι’ αυτά στο περιοδικό. Το συμβούλιο θέλει να παρουσιάζεται σαν να βρίσκεται πάντα εκεί για τους πρόσφυγες, οπότε πως μπορώ εγώ να γράψω ότι δεν έχουμε ρεύμα; Απαγορεύεται. Εδώ στον καταυλισμό ο ήλιος λάμπει πάντα», λέει σκωπτικά η Sarhan.
Η λογοκρισία δεν γίνεται μόνο από την επίσημη διοίκηση του καταυλισμού. Το περιοδικό έχει υποστεί πολύ κριτική από τους ιμάμηδες εντός του στρατοπέδου, κάποιοι από τους οποίους έχουν προσπαθήσει να σταματήσουν τη διανομή του περιοδικού γύρω από τα τζαμιά.
«Σε κάθε τεύχος του περιοδικού, ένας ιμάμης θα μας πάρει τηλέφωνο», τονίζει η Sarhan και προσθέτει: «Κάποτε ένας ιμάμης μου έστειλε μία φωτογραφία με μία στοίβα από τεύχη του περιοδικού πεταμένα σ' ένα κάδο σκουπιδιών».
Πηγή: National Geographic / Μετάφραση, επιμέλεια: LIFO Newrsoom
σχόλια