Αναλύσεις και εκτιμήσεις για την απροσδόκητη τροπή που πήραν οι εκλογές στην Τουρκία έχουν αρχίσει να μεταδίδονται διεθνώς.
Μέχρι και το πρωί της Δευτέρας το θρίλερ με την Κωνσταντινούπολη δεν είχε λήξει το βέβαιο είναι πως ο Ερντογάν βγαίνει «λαβωμένος» από τη διαδικασία.
Αν και προηγείται στο σύνολο της χώρας, το κόμμα του Ερντογάν έχασε σημαντικές πόλεις στις χθεσινές δημοτικές εκλογές. Ο τούρκος πρόεδρος φαίνεται να πληρώνει το τίμημα για την επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης.
Μπορεί ο Ρετζέτ Ταγίπ Ερντογάν να δηλώνει νικητής έναντι έναντι της «Συμμαχίας του Λαού» του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος και του Καλού Κόμματος στις δημοτικές εκλογές που ολοκληρώθηκαν χθες βράδυ, ωστόσο έχασε σημαντικές πόλεις και δήμους. Η Άγκυρα όπως προέβλεπαν οι δημοσκοπήσεις αλλάζει χέρια μετά από 15 χρόνια.
Η Σμύρνη, όπου ποτέ δεν κέρδισε το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) του Ερντογάν, ανήκει και πάλι στο Ρεπουμπλικανικό κόμμα, ενώ σε θρίλερ εξελίχθηκε αργά το βράδυ η εκλογή δημάρχου στην Κωνσταντινούπολη. Η διαφορά ανέρχεται σε μερικές χιλιάδες ψήφους. Και οι δύο υποψήφιοι δηλώνουν νικητές.
Ποιος θα είναι τελικά ο επόμενος δήμαρχος Kων/πολης; Αυτό είναι ένα ερώτημα που δεν ε΄χει απαντηθεί ακόμη
Ανεξάρτητα πάντως από την έκβαση στην Κωνσταντινούπολη, την Άγκυρα και την Αττάλεια, όπου χάνει το κόμμα του Ερντογάν στις δημοτικές εκλογές σύμφωνα με τα ανεπίσημα αποτελέσματα, η Λαϊκή Συμμαχία του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και του Κόμματος Εθνικιστικής Δράσης (ΜΗΡ) των Γκρίζων Λύκων του Ντεβλέτ Μπαχτσελί συγκεντρώνει συνολικό ποσοστό 51,81%. Η Εθνική Συμμαχία του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος του Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου (CHP) και του Καλού Κόμματος (ΙΡ) της ακροδεξιάς Μεράλ Ακσενέρ συγκεντρώνει 37,61%.
Το ΑΚΡ σύμφωνα με τα αποτελέσματα που μεταδίδει το πρακτορείο Αναντολού αυξάνει τα ποσοστά του στο 44,42 % έναντι του 42,87% που είχε επιτύχει το 2014, ενώ αύξηση παρουσίασε και το αντιπολιτευόμενο CHP, το οποίο έφτασε στο 30,07 % έναντι 26,34% το 2014. Εντούτοις ο Σαντί Γκιουβέν απαντώντας στις αιτιάσεις για την μετάδοση των αποτελεσμάτων από το πρακτορείο Αναντολού δήλωσε: «δεν είναι πελάτης μου το Αναντολού, δεν ξέρω από που παίρνει και μεταδίδει τα στοιχεία. Εμείς ακόμη δεν τα έχουμε περάσει όλα στο σύστημα.»
Το CHP πάντως κυριαρχεί και πάλι στα τουρκικά παράλια και πιο συγκεκριμένα από τη Σμύρνη, όπου δεν έχει χάσει ποτέ σε εκλογική αναμέτρηση, στην Ραιδεστό, δηλαδή το Τεκίρνταγ, τα Δαρδανέλια, τη Γιάλοβα, το Αϊδίνιο, τη Μούγλα, την Αττάλεια, το Χάταϊ, τη Σινόπη, τα Άδανα και τη Μερσίνα.
Ο καθοριστικός παράγοντας
O Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν φαίνεται πάντως να πληρώνει την επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης στην χώρα, κάτι που βιώνουν οι Τούρκοι πολίτες στην καθημερινότητά τους. Και γι' αυτό στην ομιλία του μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων φρόντισε να τονίσει ότι έχει μπροστά του άλλα 4,5 χρόνια χωρίς εκλογές για να υλοποιήσει ένα στιβαρό οικονομικό πρόγραμμα. Οι σχέσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες, η αγορά ή όχι των Σ400 και μια πιθανή επιχείρηση στην Συρία θα καθορίσουν την εξωτερική πολιτική αμέσως μετά τις εκλογές, με τον αντίστοιχο αντίκτυπο στην οικονομία της χώρας.
Η ύφεση γονάτισε τον Ερντογάν
Στις σελίδες του Τύπου: η πύρρειος νίκη του Ερντογάν στις αυτοδιοικητικές και ο υπερβολικά μικρός αριθμός επαναπροωθήσεων παράτυπων μεταναστών από τη Γερμανία στην Ελλάδα, βάσει του Κανονισμού του Δουβλίνου.
Με τίτλους όπως «Πρόταση μομφής κατά του Ερντογάν» (SpiegelOnline), «Μάθημα στον πρόεδρο Ερντογάν (Der Tagesspiegel), Μήνυμα στο καθεστώς Ερντογάν (Stern) και «Ο Ερντογάν δεν αποφεύγει τώρα τις μεταρρυθμίσεις» (Handelsblatt) υποδέχεται ο γερμανικός Τύπος την επομένη των αυτοδιοικητικών εκλογών στην Τουρκία.
Το SpiegelOnline επισημαίνει ότι «τυπικά οι αυτοδιοικητικές αφορούσαν μόνο την εκλογή νέων δημάρχων και δημοτικών συμβουλίων. Ο ίδιος ο Ερντογάν όμως χαρακτήρισε τις εκλογές αυτές δημοψήφισμα για την κυβέρνησή του κάνοντας λόγο για "ζήτημα ζωής και θανάτου". Ο πρόεδρος μπορεί να ερμηνεύσει το εκλογικό αποτέλεσμα μόνο ως μομφή εις βάρος του. Παρά την οικονομική και μιντιακή του υπεροχή, παρά τα καψώνια κατά της αντιπολίτευσης ο Ταγίπ Ερντογάν δεν κατάφερε να κερδίσει στα μεγάλα αστικά κέντρα, γεγονός που δείχνει πόσο μεγάλη είναι η απογοήτευση των ανθρώπων από την κυβερνητική πολιτική. Ο Ερντογάν ανήλθε κάποτε στην εξουσία γιατί έπεισε τους ψηφοφόρους ότι είναι σε θέση να διασφαλίσει ένα καλύτερο μέλλον. Τώρα όμως η χώρα βιώνει τη μεγαλύτερη οικονομική κρίση από το 2001».
Der Tagesspiegel: «Μάθημα στον πρόεδρο Ερντογάν»
Η εφημερίδα Der Tagesspiegel σημειώνει: «Το μεγάλο ερώτημα τώρα είναι αν ο Ταγίπ Ερντογάν παραδεχθεί την ήττα του, αλλά και πως ο τούρκος πρόεδρος και το κυβερνών κόμμα θα διαχειριστούν αυτό το χτύπημα. Προεκλογικά ο Ταγίπ Ερντογάν είχε ανακοινώσει ότι θα απομακρύνει μέλη της αντιπολίτευσης από τα αξιώματά τους σε περίπτωση νίκης. Απείλησε μάλιστα ότι θα καθαιρέσει τον νεοεκλεγέντα δήμαρχο Άγκυρας Μανσούρ Γιαβάς, υποψήφιο του αντιπολιτευτικού Ρεπουμπλικανικού Κόμματος.
Οι σκληρές επιθέσεις του προέδρου συσπείρωσαν την αντιπολίτευση. Έτσι το φιλοκουρδικό HDP προέτρεψε τους ψηφοφόρους του να ψηφίσουν άλλα κόμματα της αντιπολίτευσης. Δεν είναι όμως τα λάθη τακτικής του προέδρου που οδήγησαν σε αυτό το εκλογικό αποτέλεσμα, αλλά η οικονομική κρίση. Πολλοί ψηφοφόροι απείχαν από τις εκλογές γιατί θεωρούν την κυβέρνηση υπεύθυνη για την ύφεση, την ανεργία και τη συνεχή υποτίμηση της τουρκικής λίρας. Η κυβέρνηση συγκαλύπτει τις πραγματικές διαστάσεις της κρίσης. Τώρα όμως ο πρόεδρος Ερντογάν πρέπει να αντιδράσει, αν θέλει να αποτρέψει μια πλήρη κατάρρευση. Το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι τα τελευταία χρόνια χρηματοδότησε με δανεικά την οικονομική ανάπτυξη. Δεν αποκλείεται η οικονομική κρίση και οι πιέσεις στο εσωτερικό να πείσουν τον πρόεδρο Ερντογάν να ξεκινήσει προσπάθειες επαναπροσέγγισης της Δύσης.
Αρχίζει το λυκόφως Ερντογάν;
Η Handelsblatt παρατηρεί: «Τo AKP μετατράπηκε από μεταρρυθμιστή σε κόμμα διαχείρισης της εξουσίας. Εν τέλει το κυβερνών κόμμα ζημιώθηκε από την μεταρρύθμιση του Συντάγματος, τον εντοπισμό αντιπάλων του κράτους και τη διαχείριση της απόπειρας πραξικοπήματος.
Η εσωτερική πολιτική μονοπώλησε την καθημερινότητα τα τελευταία χρόνια. Μετά την απόπειρα πραξικοπήματος ξεκίνησαν οι μαζικές συλλήψεις, στη συνέχεια δόθηκαν οικονομικά κίνητρα, τα οποία διαδέχθηκαν αυξήσεις φόρων. Στη διάρκεια του προεκλογικού αγώνα για τις αυτοδιοικητικές οι φόροι μειώθηκαν, ενώ χορηγήθηκαν αφειδώς συγχωροχάρτια για αυθαίρετα κτίσματα.
Το εθνικό νόμισμα κατέρρευσε, όταν η Άγκυρα εισήλθε σε τροχιά σύγκρουσης με τις ΗΠΑ. Για να μην χάσει ωστόσο τους σταθερούς ψηφοφόρους του ο πρόεδρος Ερντογάν διασφάλισε ότι η κεντρική τράπεζα θα κρατήσει χαμηλά τα επιτόκια. Αποτέλεσμα; αδύναμη λίρα, υψηλός πληθωρισμός και ανοδική ανεργία. Τα αποτελέσματα των αυτοδοικητικών δείχνουν ότι πολλοί ψηφοφόροι εμπιστεύονται ακόμα το ΑΚΡ. Ολοένα και περισσότεροι ωστόσο πιστεύουν ότι η αντιπολίτευση θα τα κατάφερνε εξίσου καλά. Για τη Δημοκρατία στη Τουρκία αυτό αποτελεί θετικό μήνυμα».
