ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΜΑΡΚΕΛΛΑ ΑΝΔΡΙΚΑΚΗ
Νικόλας Σεβαστάκης
Τι μου άρεσε, τι όχι, τι θα αφήσω και τι θα κρατήσω το 2016
Κάθε χρονιά είναι μια άνιση, αν όχι άδικη κατανομή απωλειών και κερδών. Οι καλοζυγισμένες και χρυσές ισορροπίες υπάρχουν μόνο σε εγχειρίδια αυτοβοήθειας και στις τονωτικές συμβουλευτικές των περιοδικών. Για μένα το 2015 ήταν κυρίως ανάμειξη των αντιθέτων: κάποιες ξεχωριστές ιδιωτικές χαρές και πολιτικό πένθος, συνάντηση με ορισμένα ωραία κείμενα και πολύς άτακτος θυμός για την πορεία των πραγμάτων.
Με πείραξε η υπονόμευση της Αριστεράς από την «πρώτη φορά Αριστερά». Ο Καμμένος ως κυριολεξία και ως μεταφορά, το φαρμάκι στο δημοψήφισμα, το σοκ των capital controls, η ασυγκράτητη ελαφρότητα ενός Βαρουφάκη. Κυρίως, όμως, με έκανε να νιώσω άσχημα η μουδιασμένη λύπη των ανθρώπων που είχαν πιστέψει πραγματικά, ενώ με εξόργισαν οι κυνισμοί κάποιων άλλων γύρω από το σύνθημα του «καινούργιου» που νικάει το «παλιό». Και έπειτα, οι εικόνες των προσφύγων σε τόπους οικείους, στα ανοιχτά στο Καρλόβασι ή στον Μόλυβο και στην Εφταλού, στα νερά που τα είχα συνδέσει πάντοτε με την ευδαιμονία: η πιο ντροπιαστική πραγματικότητα αυτών των μηνών.
Θα 'ταν όμως ψέμα να παρουσιάσω έναν κατάλογο παραπόνων. Γιατί, παρά την ηλικία που προχωράει αμείλικτη μετά τα πενήντα, αυτός ο χρόνος είχε και τα δώρα του. Έναν Γκράχαμ Γκρην (Η δύναμις και η δόξα) και έναν Τσβάιχ (Ο ονειροπόλος κος Τσβάϊχ), τους Ελάσσονες ποιητές του Μεσοπολέμου (επιμέλεια: Σωτήρης Τριβιζάς), τον Συντηρητισμό του Παναγιώτη Κονδύλη και τις Αριστερές της Γαλλίας του Ζιλιάρ, τώρα στα τελειώματα. Μακρόσυρτα και πιο σύντομα διαβάσματα που έχουν τη δύναμη να εκτροχιάζουν υπέροχα την υπόλοιπη ρουτίνα.
Αν και πιο σπιτόγατος από ποτέ, δεν θα μπορούσα να μην πάρω μαζί μου στο '16 το Youth του Σορεντίνο (που αποφάσισα ότι μου αρέσει η γραφή του), τα Μανταρίνια του Ζάζα Ουρουσάντζε, το Whiplash του Σαζέλ ή τον Παράλογο Άνθρωπο του Γούντι.
Το σάουντρακ του Youth με τις φωνές του Bill Callahan και του Μark Kozelek, τo «Οne Earth, one Ρeople, one Love» του Terry Riley (στην εκτέλεση του Kronos Quartet), η νέα σοδειά των Deerhunter και της Julia Holter, οι Beach House και κάποιες πρόσφατες παραφυάδες της ονειρικής ποπ (όπως η Samira Winter ή οι Σουηδοί Star Ηorse) στάθηκαν στο ύψος τους ως αντίβαρα στις άνυδρες ημέρες.
Στον νέο χρόνο θα ήθελα πάρω μαζί μου την ελπίδα, απογυμνωμένη από τις δημαγωγικές της καταχρήσεις. Κάποιες ωραίες στιγμές μέσα στην τάξη, όπου ένιωσα τα βλέμματα να βγαίνουν από το κουκούλι της αθυμίας και της ακεφιάς. Το μονοπάτι από τον Λαύκο στη Μηλίνα στο Πήλιο, στη μοναχική πρωινή κατάβαση. Τα πρόσωπα παλιών καλών φίλων που τους ξανασυνάντησα στο facebook και ξέρω ότι αγαπιόμαστε σε έναν χρόνο παράλληλο από τις χωριστές ζωές μας.
Και πολλά, ίσως περισσότερα, θα ήταν όσα θα άφηνα πίσω: κυρίως τους μικρο-εμφυλίους που σημάδεψαν κι αυτόν το χρόνο, δηλητηριάζοντας σχέσεις και επαφές. Δεν μιλώ γι' αυτό που κομψά αποκαλούμε «διαφωνίες γνώμης» αλλά για το σύνδρομο «φίλου» και «εχθρού» και για το πλεόνασμα ακραίας αισθηματολογίας στην πολιτική. Ναι, θα ήθελα να απαλλαγούμε κάπως από τον πειρασμό της πλήρους Δικαίωσης, αν και ξέρω πως είναι αδύνατο. Άλλωστε, πάντα στις ευχές μας επιβιώνουν αποθέματα ουτοπίας.
Άρης Δημοκίδης
Τι μου άρεσε το 2015
Το πάρτι για τα 10 χρόνια της LiFO ήταν για μένα η ωραιότερη στιγμή της χρονιάς μου και θα το έπαιρνα ευχαρίστως και στο 2016, να μην πω ότι θα ήθελα να γίνεται κάθε μήνα. Επίσης, είδα ωραίες συναυλίες, από Μαντόνα μέχρι Morrissey (του πήρα και συνέντευξη – να και κάτι άλλο που θα ήθελα να κάνω κάθε μήνα). Ξεχωριστές στιγμές στην πόλη μου έζησα και φέτος στη διάρκεια του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης και στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ. Εκτός πόλης, γέμισα με έμπνευση μαζί με άλλους 10 συγγραφείς στην Ουρανούπολη, πέρασα και πάλι ωραία στη Ν. Υόρκη χάρη στη Λένα, αλλά και στα Βασιλικά χάρη στη Νάσια, τον Αντώνη και τα χίλια σκυλιά και γατιά τους. Επίσης, μου αρέσει το γεγονός ότι υπάρχει περίπτωση να ψηφιστεί το Σύμφωνο Συμβίωσης μέχρι το τέλος του 2015, και μάλιστα και από την Αριστερά και από τη Δεξιά. Επίσης, οι γάτες μας νίκησαν τον καρκίνο και συνεχίζουν να είναι υπέροχες.
Τι δεν μου άρεσε το 2015
Ο ακόμη πιο σφιχτός εναγκαλισμός του κράτους με την Εκκλησία και η επιλογή Τσίπρα να συγκυβερνήσει με την ακροδεξιά του Καμμένου. Η ανευθυνότητα και ο αυτοσχεδιασμός της διαπραγμάτευσης, το αχρείαστο, παραπλανητικό δημοψήφισμα, το κλείσιμο των τραπεζών και, γενικότερα, η επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης, η φτώχεια και οι κοινωνικές ανισότητες. Δεν μου άρεσε η τεχνητή πόλωση που δημιουργήθηκε χωρίς λόγο, που λίγο ακόμα και θα προκαλούσε εμφύλιο στον λαό. Ούτε οι μισάνθρωποι τύπου Φαήλος και Αμβρόσιος. Επίσης, με τάραξε η περιπέτεια υγείας των γατιών μας, αλλά τέλος καλό-όλα καλά, όπως είπα, κι εξάλλου και αυτά μέσα στη ζωή είναι.
Γλυκερία Μπασδέκη
Τι μου άρεσε το 2015
Αυτοί που έδωσαν τον ένα χιτώνα απ' τον έναν που είχαν.
Τι δεν μου άρεσε το 2015
Αυτούς που έδωσαν χίλιες ρενάρ και μετά κάλεσαν και τα μουμουέ για να στοιχειοθετηθεί το φιλάνθρωπον της πράξεως. Που, ενώ περιμέναμε καλύτερες μέρες, δεν τις είδαμε.
Τι θα αφήσω και τι θα κρατήσω το 2016
Την καινούργια χρονιά λέω ν' αφήσω τα μαλλιά μου να μακρύνουν. Μαζί μου θα πάρω τους συντρόφους της μυστικής σέχτας «σημασία έχει ν' αγαπάς».
Στάθης Τσαγκαρουσιάνος
Τι μου άρεσε το 2015
Ελάχιστα πράγματα ξεχώρισαν θετικά στο annus horribilis 2015.
1. Ο αποκλεισμός από τον δημόσιο βίο της Ζωής Κωνσταντοπούλου και του Γιάνη Βαρουφάκη.
Δεν είναι ακριβώς θετικό, εμένα πάντως με ανακούφισε. Χωρίς να κρίνω τις πολιτικές τους απόψεις (οι οποίες πάσχουν από έναν ανεφάρμοστο μεγαλοϊδεατισμό - «Θα τσακίσουμε τους τραπεζίτες», «Θα αλλάξουμε την Ευρώπη», «Επιτροπή χρέους» κ.λπ.), οι ίδιοι ήταν ένα νευρόσπαστο ντουέτο εκκωφαντικού ναρκισσισμού που εμμονικά προσπαθούσε καθε μέρα να μονοπωλήσει την επικαιρότητα με δηλώσεις, οι οποίες τελικά ήταν ισοδύναμο μιας τσιρίδας. Εριστικοί, αυτιστικοί, οιηματίες, εγωιστές, συχνά γραφικοί, ήταν οι χειρότεροι άνθρωποι, στη χειρότερη θέση, τη χειρότερη στιγμή. Δηλητηρίασαν κι άλλο τον ήδη κακοφορμισμένο δημόσιο βίο, και έφυγαν αφήνοντας πίσω τους μηδενικό έργο. Είναι μια ανακούφιση το να μη τους ακούμε πια.
2. Η άνθηση της Στέγης Γραμμάτων
Σε ένα διαλυμένο πολιτιστικό τοπίο, όπου οι περισσότεροι οργανισμοί στεγνώνουν από ιδέες, ρευστό και κρατικούς πόρους, ήταν οι μόνοι που κατάφεραν να φέρουν εις πέρας φιλόδοξα, μοντέρνα και ενδιαφέροντα πρότζεκτ.
3. Η θερμοκοιτίδα του Ρομάντσου
4. Το άνοιγμα του Zonar's
Προσωπικά, θα ήθελα να χαλαρώσει λίγο η συζήτηση και να γίνει πάλι το μεγάλο, δημοκρατικό καφέ του κέντρου, που υποβάλλει τον σεβασμό στους πελάτες, χωρίς να τον εκβιάζει. Όπως δηλαδή όλα τα μεγάλα, καλά καφέ της Ευρώπης. Υποθέτω ότι θα γίνει σύντομα η καθημερινή μου συνήθεια (στο παλιό πατάρι του έστησα δύο περιοδικά, έγραφα τα κομμάτια μου, έκανα όλα τα ραντεβού μου κι όταν πείναγα, κατεβαινα στο μικρό εστιατόριο επί της Βουκουρεστίου να τσιμπήσω κάτι). Το χαλαρό και καλόγουστο ύφος του χώρου δεν έχει ανάγκη πορτιέρηδες – το λέω με αγάπη.
5. Οι εκδόσεις του ΜΙΕΤ
Έχουμε αρκετούς καλούς εκδοτικούς οίκους, αλλά και φέτος αυτές οι εκδόσεις με κέρδισαν περισσότερο από όλους.
6. Filtig: 12 τραγούδια για αρκούδες
Απλοϊκά τραγούδια για πολύπλοκες καρδιές, και ίσως το πρώτο σαφώς μη-απολογητικό gay ελληνικό άλμπουμ. Έρχεται από μια νέα φάση, ένα νέο κομμάτι που βράζει στην κακομοίρα Αθήνα, βρίσκοντας έξοδο σε μικρομπλόγκ και μοιρασμένα αρχεία, και το οποίο δεν έχει ιδιαίτερο καημό να γίνει πρώτη μούρη. Αλλά είναι σοβαρό, απηυδισμένο με τη νεοελληνική παλιοκατάσταση – πληρώνοντας τα σπασμένα του μπαμπά του.
7. Το νέο LIFO.gr
Παινεύω το σπίτι μου, αλλά αισθάνομαι ότι το δικαιούμαι. Μια και δεν θα το κάνει άλλος κανείς :)
Τι δεν μου άρεσε το 2015
EMΣΤ
Ένα από τα πολλά άνεκδοτα της επικολυρικής υπουργίας Ξυδάκη. Ο απρεπής, πραξικοπηματικός τρόπος με τον οποίο απομακρύνθηκε ο Χατζάκης (τον οποίο δεν συμπαθώ) είναι πταίσμα μπροστά στη σκαιή απομάκρυνση της Καφέτση (την οποία επίσης δεν συμπαθώ) και στις φαιδρές παράτες που ακολούθησαν για να οδηγήσουν σε μια απόλυτη ακινησία, στο απόλυτο μηδέν των πεπραγμένων. Η Κατερίνα Κοσκινά έπρεπε να αρνηθεί να πάρει τη ζεσταμένη θέση. Δεν έχει ανάγκη από τέτοια.
Ο ελεεινός και βδελυρός ρόλος της Εκκλησίας
Όλα τα χρόνια της κρίσης σφυρίζει κλέφτικα, διάγοντας πολυτελώς. Αντιμετωπίζεται προνομιακά. Εκβιάζει με τις ψήφους των γραϊδίων τους ψοφοδεείς πολιτικάντηδες (πρόσφατο μπιμπελό στην κολεξιόν της ο ενεργοπαθητικός Φίλης). Διασπείρει το μίσος και προτρέπει σε βία μέσα από τα ρατσιστικά εμέσματα μορμολυκείων με μαύρα (που έχουν και άποψη για το σεξ). Μια σκιά στερεοτύπων και αναχρονισμού πέφτει αιώνες τώρα σαν μαύρη βδέλλα πάνω στην Ελλάδα, με τον μανδύα των Ιερώνυμων, τραβώντας την συνεχώς από το μανίκι – να μην προχωρήσει, να μην εξελιχθεί, να μην αγαπήσει και βοηθήσει τους πολίτες της. Ο φρικώδης ιρανικός εναγκαλισμός Εκκλησίας-Κράτους.
Οι Φιλιππινέζες του ΣΥΡΙΖΑ
Πιστεύω ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν ήταν πάντα αυτό που κατέληξε να είναι: μια πληγή. Πιστεύω ότι κάποτε εμφορείτο από κάποια ελπίδα, ασχέτως αν ήταν μια ελπίδα πρόχειρη, στομφώδης, αντιφατική. Όλοι κάνουμε λάθος υπολογισμούς, όλοι στουκάρουμε εκάστοτε σε τοίχους, όλοι βρίσκουμε καμιά φορά τον δάσκαλό μας – τον αντιπαθητικό μας δάσκαλο. Αλλά τότε μαζευόμαστε. Αλλάζουμε τροπάριο.
Ο ΣΥΡΙΖΑ, όμως, την ίδια ώρα που έγινε κιμάς, έγινε κι εξουσία. Γλυκιά εξουσία. Η οποία πρέπει να διατηρηθεί. Με ψέματα.
Αν δικαιολογείται ο παλιός, ελπιδοφόρος ενθουσιασμός (που εξαπάτησε τον κόσμο κι έγινε τσακισμένο παίγνιο στα χέρια του Σόιμπλε), τα τωρινά ψέματα δεν δικαιολογούνται. Διότι είναι συνειδητά, θρασύτατα και δεν προσβλέπουν στην ελπίδα των πολλών αλλά στην εξουσία των λίγων.
Γι' αυτό και περιφρονώ βαθύτατα όσους εργολαβικά, πληρωμένα και ξεδιάντροπα έχουν αναλάβει να δικαιολογούν καθημερινά τα αδικαιολόγητα. Να παρουσιάζουν την ολική αντιστροφή του ΣΥΡΙΖΑ ως κατι φυσιολογικότατο, το περαιτέρω στρίμωγμα των στριμωγμένων ως κατι τρυφερά υπέρκομψο, τη θλιβερή ομηρία του κράτους ως φιλική βεγγέρα, τη διαφθορά των υπουργών ως κατινιά των media, τη συγκυβέρνηση με φασιστοειδή ως τίμημα ανεξαρτησίας, την τρομακτική ανικανότητα διακυβέρνησης ως έλα-μωρέ-τώρα-πώς-κάνεις-έτσι.
Ένας μικρός στρατός δουλεύει για να σφουγγαρίζει τις πομπές του ΣΥΡΙΖΑ καθημερινά – και είναι το μόνο που δουλεύει ρολόι. Ως αρθρογράφος στην «Αυγή», ως διασκεδαστής του όχλου, ως τρολ των social media – και ούτω καθεξής. Και από πάνω με τον δείκτη τεταμένο. Κήρυγμα από άμβωνος. Διότι του ΣΥΡΙΖΑ του κρέμονται οι καλτσοδέτες, αλλά το χούι του ηθικού πλεονεκτήματος στέκει αλώβητο και κορδωμένο. Με αυτό το πλεονέκτημα συναντάει την Τρόικα, τον Σόιμπλε και τους λοιπούς. Με αυτό το πλεονέκτημα αδάμαστο έγινε, τελικά, το υπάκουο και συνεργάσιμο παιδί της διεθνούς πλουτοκρατίας.
Το ξέσκισμα των social media
Δεν ξέρω αν σε άλλα έθνη τα σχόλια των social media εκφράζουν τόση αρρώστια, διχασμό και μίσος. Πιθανόν. Πιστεύω ότι αυτή είναι η κορυφαία πληγή του 2015. Πλέον οι άρρωστοι αλληλογνωρίστηκαν και, αφού απόκτησαν συνείδηση του πλήθους τους, αποθρασύνθηκαν, αποχαλινώθηκαν, δέθηκαν σε ένα επικίδυνο blob που μοιραία θα ξεσπάσει ενάντια στην κοινωνία των ανθρώπων.
Αλλά αυτά τα έχουν πει κι άλλοι – καλύτερα.
Σας εύχομαι Καλό το 2016. Με περισσότερη αλληλεγγύη, σοβαρότητα και ελευθερία. Με λιγότερους άστεγους και δυστυχισμένους. Με λίγη χαρά στη ζωή μας, επιτέλους. Με φίλους αληθινούς. Και με λιγότερο ψεύτες, κίβδηλους ή διεφθαρμένους πολιτικούς.
Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης
Τι μου άρεσε το 2015
Η επιμονή στις προσηλώσεις και η αφοσίωση σε έναν τρόπο ζωής που δοξάζει την καθημερινότητα και ανακαλύπτει την ποίηση στο χθαμαλό και στα σοκάκια της Αθήνας είναι ό,τι αγάπησα πιο πολύ όλο το 2015, τόσο σ' εμένα όσο και στους φίλους μου. Αγάπησα τα στέκια, καινούργια και παλιά, όπου ανθούν η συντροφικότητα και ο λυρισμός του εικοσιτετραώρου, όπου συναντιούνται οι άνθρωποι και συνομιλούν με πάθος και περίσκεψη, με τα μάτια ανοιχτά μπροστά σε όσα διαδραματίζονται γύρω μας. Αγάπησα τις φωτογραφίες της Μαρίλης Ζάρκου και τα ποιήματα του Θωμά Γκόρπα, και πάλι. Αγάπησα τη μουσική του Θανάση Παπακωνσταντίνου και τη φωνή της Ματούλας Ζαμάνη. Αγάπησα το Poems & Crimes, στην Αγίας Ειρήνης, και τα άφιλτρα τσιγάρα. Μου άρεσε να περιπλανιέμαι στους δρόμους της Αθήνας, να συχνάζω, και πάλι, στο Galaxy και στο Au Revoir, να πιάνω κουβέντα με ταξιτζήδες μεταμεσονύχτιους, να μιλάω ώρες ολόκληρες με φίλους εκλεκτούς, με τον Πέρη Μιχαηλίδη και τον Αχιλλέα Κυριακίδη, να μαγειρεύω απανωτές μακαρονάδες, να ακούω Bob Dylan στις πέντε τα ξημερώματα, να διαβάζω τη νέα πολυσέλιδη βιογραφία του Guy Debord και να γράφω σελίδες με θέματα αντλημένα από τις ευφρόσυνες αφροσύνες, από τις γιορτές της παρέας μας. Μου άρεσε το βιβλιοπωλείο Μωβ Σκίουρος, στην πλατεία Καρύτση.
Τι δεν μου άρεσε το 2015
Δεν μου άρεσαν, καθόλου μα καθόλου, τα στημένα πράγματα, η μικροπρέπεια και η μικροψυχία.
Τι θα αφήσω και τι θα κρατήσω το 2016
Το 2016, θα πάρω μαζί μου το φλασκί που μου δώρισε ένας φίλος, τον στυλογράφο που μου δώρισε η γυναίκα μου, το σημειωματάριο με τα σχέδια για το 2016, την υπέροχη ανάμνηση της βραδιάς που οργανώσαμε για τον Νίκο Καρούζο στο Θέατρο της Οδού Κυκλάδων με την έξοχη Ειρήνη Λεβίδη, τις φωτογραφίες της Μαρίλης Ζάρκου, τη μουσική του Θανάση Παπακωνσταντίνου, τη φωνή της Ματούλας Ζαμάνη. Θα αφήσω πίσω μου τα στημένα πράγματα, τη μικροπρέπεια και τη μικροψυχία.
Δημήτρης Κυριαζής
Τι μου άρεσε, τι όχι, τι θα κρατήσω το 2016
Γεμάτη χρονιά το 2015, από αυτές που μένουν. Καταρχάς, είχαμε τρεις εκλογικές αναμετρήσεις και το οριστικό τέλος του δικομματισμού, κάτι που για τους σημερινούς τριαντάρηδες που μεγάλωσαν με ΠΑΣΟΚ και ΝΔ είναι ιστορικό. Υποθέτω ότι τα παιδιά των σημερινών τριαντάρηδων θα δυσκολευτούν να κατανοήσουν ότι κάποια στιγμή φέτος έκλεισαν οι τράπεζες. Όμως και αυτό συνέβη και όχι μόνο επιβιώσαμε, αλλά τα καταφέραμε χωρίς να αδειάσουν τα μαγαζιά, χωρίς πανικό, παρά τον τρόμο, σε σημείο γελοιότητας, που έσπειραν τα κανάλια.
Σίγουρα, το αρνητικό της χρονιάς ήταν η συνέχιση της δράσης του ΙΚΙΛ. Όταν σκέφτομαι τις ενέργειες των ακραίων τζιχαντιστών της οργάνωσης, δηλαδή τις εκπαραθυρώσεις ομοφυλόφιλων ανθρώπων, την καταστροφή αρχαίων μνημείων, τους αποκεφαλισμούς, τις μαζικές εκτελέσεις σε συναυλίες, τις επιθέσεις σε σατιρικά περιοδικά, την πυρπόληση ζωντανών ανθρώπων, τους πνιγμούς κ.λπ., νομίζω ότι οι ιδέες έρχονται από ανθρώπους του Χόλιγουντ, ότι σεναριογράφοι ταινιών τρόμου μαζεύονται και σκέφτονται τι ακόμα πιο φρικιαστικό μπορεί να κάνει η οργάνωση στη συνέχεια. Την ώρα που γράφω αυτές τις γραμμές βγήκε η είδηση ότι η οργάνωση έχει διατάξει τον θάνατο των παιδιών με ειδικές ανάγκες στα εδάφη που ελέγχουν...
Στις θετικές εξελίξεις συμπεριλαμβάνω την αποκατάσταση των σχέσεων Κούβας-ΗΠΑ. Τυχαίνει να έχω επισκεφθεί το νησί, όπου γνώρισα έναν υπερήφανο λαό που του αξίζουν πολύ καλύτερα πράγματα από την παρούσα κατάσταση και πιστεύω ότι αυτή η εξέλιξη θα βοηθήσει. Είναι στο χέρι τους να μην καταλήξουν μια ακόμα Ντίσνεϊλαντ των Αμερικανών.
Μία από τις θετικότερες στιγμές που κρατάω από το 2015 είναι η εικόνα με τη γιαγιά που δίνει λίγα από τα σταφύλια της σε έναν μετανάστη στην πλατεία Βικτώριας. Η κρίση στη Συρία, που κλιμακώθηκε φέτος, δημιούργησε το μεγαλύτερο προσφυγικό κύμα στη μεταπολεμική Ευρώπη και κρινόμαστε όλοι –πολίτες, κράτη, υπερεθνικοί θεσμοί– από τον τρόπο που επιλέγουμε να το διαχειριστούμε.
Τέλος, σε μια προσωπική νότα, το 2015 έδωσα απάντηση στο προαιώνιο ερώτημα, αν αλλάζει ο άνθρωπος ή όχι. Και, ναι, τελικά αλλάζει. Α, ήταν και η χρονιά που κατάλαβα πως το αγαπημένο μου γυναικείο όνομα είναι το «Φωτεινή».
Κορίνα Φαρμακόρη
Τι μου άρεσε το 2015
Το 2015 αγάπησα περισσότερο τον εαυτό μου, αγάπησα, όμως, ακόμα πιο πολύ τους φίλους και την οικογένειά μου – δεν τους το είπα, ευκαιρία να το μάθουν. Αγάπησα τη συνεργασία μου με τη LiFO και κάθε θέμα που έγραψα. Μου άρεσε που είδα να με στηρίζουν και να πιστεύουν σ' εμένα άνθρωποι που σχεδόν δεν με γνώριζαν. Στάθη, Μιχάλη, Άρη, ευχαριστώ!
Τι δεν μου άρεσε το 2015
Δεν μπορώ να σκεφτώ τι δεν αγάπησα, άρα δεν θα ήταν κάτι σημαντικό. Σίγουρα δεν μου άρεσε η ανώμαλη προσγείωση που ακολούθησε την περίοδο που πίστευα ότι τα πράγματα στην Ελλάδα μπορεί να αλλάξουν.
Τι αφήσω και τι θα κρατήσω το 2016
Πίσω θα αφήσω στιγμές που με ζόρισαν και με έκαναν να νιώσω ευάλωτη, θα πάρω όμως μαζί μου την αθεράπευτη αισιοδοξία μου, γιατί έχει αποδειχθεί πολύτιμη.
Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος
Τι δεν μου άρεσε το 2015
Δεν έχει αλλάξει τίποτε σε σχέση με το 2014: με φόντο λόγια μίσους και φασιστοειδή παντός είδους, όλα είναι στον αέρα σε ένα σύστημα που ευνοεί τους ταβλαδόρους και όχι τους σκακιστές. Διότι, εκεί που στερεύει η γνώση και σώνεται η ελπίδα, ξεκινούν η εικασία και η δεισιδαιμονία. Είναι λυπηρό, όσο μεγαλώνεις, οι συνομήλικοι σου να μοιάζουν ανησυχητικά με τους παππούδες σου.
Μ.Ηulot
Τι μου άρεσε το 2015
Το παράδοξο της άνοιξης, που έγινε ο δίσκος της χρονιάς: ένα τζαζ, καθόλου συμβατικό άλμπουμ, που σε κάνει να αισθάνεσαι άβολα με τις στιγμές συντριπτικής «μαυρίλας», όπως το «To Pimp a Butterfy» του Kendrick Lamar, με τη Lalah Hathaway, τον Ron Isley και τον George Clinton, είναι σε όλες τις λίστες, και μάλιστα όλοι δηλώνουν ότι τους αρέσει. Αν όσοι τον βάζουν στις λίστες όντως καταλαβαίνουν τι περιέχει αυτός ο δίσκος, τότε το παράδοξο γίνεται κάτι ελπιδοφόρο. Μακάρι!
Το τρυφερό, απίθανο «But you caint use my phone» της Erykah Badu, ενός αναλογικού κοριτσιού σε έναν ψηφιακό κόσμο, με 11 κομμάτια-τηλεφωνικές συνομιλίες που περνάνε μέσα τους όλοι οι ήχοι της μαύρης μουσικής: σύγχρονο, φρέσκο R&B και κλασική σόουλ στο πιο απολαυστικό mixtape της χρονιάς.
Το εξαιρετικό ντεμπούτο-άλμπουμ του Vince Staples «Summertime '06» που παρουσιάζει την πραγματικότητα της μαύρης Αμερικής με μια συγκλονιστική ψυχρότητα, σχεδόν παγερή. «Δες τον ήλιο, το μόνο που χρειάζεται να κοιτάξεις για να ξέρεις ότι είσαι ελεύθερος. Οι δάσκαλοί μας έλεγαν ότι είμαστε σκλάβοι, οι μανάδες μας μάς έλεγαν ότι είμαστε βασιλιάδες, δεν ξέρω ποιον να ακούσω, υποθέτω ότι η αλήθεια είναι κάπου στη μέση. Τα αισθήματά μου λένε ότι η αγάπη είναι αληθινή, αλλά τα αισθήματά σου εδώ μπορεί να σε σκοτώσουν».
Ο προκλητικός, ακαταμάχητος συνδυασμός Arca και Jesse Kanda, με μια αισθητική φουτουριστική που θυμίζει Stan Brakhage, αλλά και τον ερωτισμό των ταινιών του Warhol. Κάποιες παραστάσεις στο Φεστιβάλ του Εδιμβούργου, που ήταν όντως πρωτοποριακές και δείχνουν ότι μπορείς να κάνεις ενδιαφέρον θέατρο ακόμα και στο απόλυτο σκοτάδι ή εκνευρίζοντας το κοινό και φτάνοντάς το στα όριά του. Χωρίς budget και χλιδάτες παραγωγές.
Τα Highlands.
Τα ψήγματα αλληλεγγύης που έσκασαν μέσα στον καύσωνα και έδειξαν ότι όλο και κάποιος ευαισθητοποιείται όταν του αγγίξεις το συναίσθημα.
Οι Ath Kids και όσα κάνουν πίσω από τα φώτα σε μια Αθήνα που αλλάζει και γεννάει πραγματικά καινούργια πράγματα. Και η Ελλάδα μέσα από τα μάτια του Νέγρου του Μοριά.
Τα οδοιπορικά στην Πελοπόννησο.
To Mosquitoland του David Arnold, το Negroland της Margo Jefferson, η Δημοκρατία των Αλέκου Παπαδάτου, Αβραάμ Κάουα, Annie di Donna, το Γκιακ του Δημοσθένη Παπαμάρκου, ο Γλύπτης του Scott McCloud είναι κάποια από τα βιβλία που μου άρεσαν.
Τι δεν μου άρεσε το 2015
Η Grimes. Ας της πατήσει κάποιος το pause να το βουλώσει. Η βρομιά των δρόμων της Αθήνας, η μυρωδιά ούρων του κέντρου (παντού), η άθλια προπαγάνδα στα social media (στα media γενικώς), η μιζέρια που περιφέρεται στις εκπομπές της τηλεόρασης ως «με το ζόρι χαρά», η ελπίδα που μέσα σε μερικούς μήνες έγινε απογοήτευση και απελπισία, οι αρρώστιες γενικώς.
Κατερίνα Ηλιάκη
Τι μου άρεσε το 2015
Για μια ακόμη φορά οι καλοκαιρινές διακοπές στην Κρήτη αλλά και η επιστροφή στην Αθήνα. Η ατμόσφαιρα στο γραφείο και οι Παρασκευές. Το μεταπτυχιακό που, επιτέλους, τελείωσε και το γεγονός ότι είχα περισσότερο ελεύθερο χρόνο.
Τι δεν μου άρεσε το 2015
Ότι δεν κατάφερνα πάντα να αξιοποιήσω ακριβώς όπως θα ήθελα αυτόν το χρόνο και ότι εξακολουθώ να είμαι αναβλητική.
Θανάσης Χαραμής
Τι μου άρεσε το 2015
Η Αθήνα, λίγο περισσότερο.
Τι δεν μου άρεσε το 2015
Πολύ λίγα πράγματα, σχεδόν όλα ανάξια αναφοράς μπροστά στα όσα άσχημα έφεραν αυτοί οι 12 μήνες. Το bullying στο facebook και ο Ιούλιος. Το πώς οι όμορφες γειτονιές της πόλης έγιναν όλο και πιο παρατημένες.
Τι θα αφήσω και τι θα κρατήσω το 2016
Τις υποσχέσεις για αλλαγές, όσα κάθε χρόνο υποτίθεται πως ξεφορτώνομαι, αλλά είναι κάπου εδώ τελικά, πάντα – ας έρθουν μαζί.
Άλκηστις Γκούμα
Τι μου άρεσε το 2015
Το 2015 ήταν μια χρονιά γεμάτη εκπλήξεις! Ήρθαν στη ζωή μου δύο απίστευτα αγόρια. Το ένα είναι μόλις δύο μηνών και μου έχει πάρει το μυαλό και το άλλο 456 μηνών και μου έχει κλέψει την καρδιά.
Άκης Ιωάννου
Τι μου άρεσε το 2015
Η γέννηση της κόρης μου ήταν το πιο όμορφο δώρο του 2015 και η κληρονομιά μου τα επόμενα χρόνια.
Λένα Φουσιτζή
Τι μου άρεσε το 2015
Η τελευταία σκηνή του «Mad Men»: ο διαλογιζόμενος Don Draper με πάλλευκο πουκάμισο και, μετά, το σκαρφάλωμα του Τζον Χαμ τη σκηνή για να παραλάβει, επιτέλους, το βραβείο που άξιζε. Το «Milk, Milk, Lemonade» της Amy Schumer. Η ανακοίνωση για ύπαρξη νερού στον Άρη. Το μυθιστόρημα A little life της Hanya Yanagihara. Η συζήτηση για τις αμοιβές των γυναικών και των γυναικείων ρόλων στο Χόλιγουντ, που άργησε κάπου σαράντα χρόνια. Oι ταινίες Boyhood και Martian. Tα hashtag #BlackLivesMatter, #IStandWithAhmed, #RefugeesWelcome. Oι σειρές «American Crime», «Bloodline», το «Master of None», το ημιριάλιτι των Μπεν Άφλεκ και Mατ Ντέιμον με τίτλο «Greenlight», που οδήγησε στην ταινία The Leisure Class.
Τι δεν μου άρεσε το 2015
Η καμπάνια, η περιφορά, και υποψηφιότητα του Ντόναλντ Τραμπ. O ελληνικός διχασμός του καλοκαιριού. Το Leisure Class. Απόδειξη ότι ο καλός κινηματογράφος είναι πολύ δύσκολος, ακόμα και όταν υπάρχουν οι καλύτερες προθέσεις. Που η Τζένιφερ Άνιστον δεν κάλεσε τον Τζόι και τον Τσάντλερ στον γάμο της.
Τι θα αφήσω από το 2015
Την ισλαμοφοβία, την ομοφοβία, τις συλλογικές, παράλογες φοβίες, γενικώς. Την τρομοκρατία που μεταλλάσσεται και εισχωρεί και εισβάλλει με νέους τρόπους. To lip kit της Kylie Jenner και την αισθητική της, με τον Tyga πακέτο. Δοκίμασα, και δεν είμαι σίγουρη αν μου άρεσε η κάπως τρομαχτική υπηρεσία Amazon Prime Now.
Μάγδα Τζακώστα
Τι μου άρεσε το 2015
Πολλά πολλά πολλά θαυμαστικά για τα όμορφα πράγματα που συμβαίνουν σε όμορφους ανθρώπους δίπλα μου, κόντρα ή παράλληλα στις περίεργες μέρες. Τα καινούργια βήματα του 2015. Τα φανταστικά tease cakes και η αστείρευτη ενέργεια της Σόφης. Η τεράστια βαλίτσα για το Λονδίνο που επιτέλους ετοιμάζεται, ακόμα κι αν μου λείψει. Τα δύο «πρωτάκια» μας. Η μετά το μεταπτυχιακό νέα ζωή στο Εδιμβούργο.
Τι δεν μου άρεσε το 2015
Ένα πολύ μεγάλο ερωτηματικό για όλα όσα έγιναν και γίνονται στη Μεσόγειο, στη Συρία, στη Βαγδάτη, στη Βηρυτό, στο Παρίσι. Στις Βρυξέλλες. Μέσα και έξω από τη Βουλή. Στους δρόμους χωρίς αστυνομία, και πάλι με αστυνομία. Στα περίεργα «ναι» και στα ακόμα πιο περίεργα «όχι». Στη μάχιμη τηλεόραση και στις μάχες του facebook. Στις εκκλησίες του Αμβρόσιου και του Άνθιμου. Μια χρονιά στα όρια του τρολ και της τρέλας. Ένα μεγάλο ερωτηματικό για το πού ήμασταν/είμαστε εμείς μέσα σε όλα αυτά, μόνοι και όλοι μαζί, και για πού το έχουμε βάλει.
Τι θα αφήσω και τι θα κρατήσω το 2016
Κρατάω τα θαυμαστικά με όλο τον θαυμασμό, κρατάω και τα ερωτηματικά, γιατί δεν γίνεται αλλιώς. Like a wheel within a wheel και πάμε παρακάτω...
Τίνα Μανδηλαρά
Τι μου άρεσε το 2015
Διαβάζοντας το Μόμπυ Ντικ σε ένα καφέ της Βιέννης, εκεί όπου κάποτε ο Φρόιντ συνέλαβε τι σημαίνει ψυχικό απωθημένο, κατάλαβα ότι δεν πρέπει πια να έχω δίπλα μου ανθρώπους που δεν πασχίζουν για το αδύνατο, όπως ο Άχαμπ. Που μπορούν να βλέπουν το ιδανικό, εκεί όπου οι άλλοι αναπαράγουν το υπάρχον. Που θέλουν μονίμως, τραβώντας κι εσένα, να μένουν έξω από τη σκιά. Κι έτσι η περασμένη χρονιά, ανάμεσα σε άλλα ανάποδα και τρικυμιώδη, μου έδειξε πως το σημαντικότερο όλων είναι να βρίσκεις τον φάρο, όταν τα πάντα σου δείχνουν ότι πέφτεις κατευθείαν τα βράχια. Αυτοί οι άνθρωποι μου μίλησαν: μια συμβουλή μιας φίλης σε ένα καφέ, που μου κράτησε ζεστά το χέρι (χωρίς να με στήνει απέναντι) και μου είπε ένα βράδυ του Αυγούστου να μη φοβάμαι, μηνύματα στο facebook με έναν καλό λόγο –ναι, υπάρχουν κι αυτά– και μια ειλικρινής «καλημέρα», διάσημοι συνομιλητές, όπως ο Φράνζεν, που μου έδειξε πως δεν έχουν σημασία οι τύποι, αρκεί να βλέπεις αυτό που οι άλλοι διεκδικούν με μισή καρδιά. Κι έτσι, από το 2015 μου έμειναν μόνο οι στιγμές: ένα όμορφο ηλιοβασίλεμα στον λόφο της Σάνης, το ατελείωτο δάσος από τα αγάλματα (ο παιχνιδιάρης Διόνυσος, ο περήφανος Απόλλωνας), στη μαγική εκείνη επίσκεψη στη Δήλο, ωραίες, αξέχαστες κρασοκατανύξεις στη Νάξο, ένα βράδυ με στενούς φίλους στις Σπέτσες, η κολλητή φίλη που ήρθε για πάντα από το Βερολίνο στην Αθήνα, ένα συγκινητικό βράδυ με τους Αγγελάκους στο ραδιόφωνο και οι αυθόρμητες εξομολογήσεις στα συντριπτικά ξενύχτια τις Παρασκευές. Λίγοι είναι οι άνθρωποι, άλλωστε, που θέλεις πραγματικά να σε συνοδεύουν, ελάχιστες οι στιγμές που αναζητάς με όλη σου την καρδιά – αλλά αυτά μένουν. Γι' αυτό και φέτος δεν θα γράψω ούτε για παραστάσεις, ούτε για πολιτιστικά μνημεία, παρά μόνο για εκείνη τη στιγμή από την αλησμόνητη βόλτα του Σωκράτη στον Ιλισό (από τη «γήινη» απόδοση του Σκουτερόπουλου στον πλατωνικό Φαίδρο).
Τι δεν μου άρεσε το 2015
Όλο το πολιτικό σκηνικό: η χρονιά ξεκίνησε με αγκαλιές από επαναστατημένους φίλους της εφηβείας και τελειώνει με τσακωμούς και συζητήσεις για το τι πήγε στραβά. Το απίστευτα κακό καλοκαίρι: τσακωμοί, παροξυσμός, κατήφεια (δεν θέλω να ξανάρθει ποτέ). Η μιζέρια, η μικρότητα, η προδοσία. Οι άνθρωποι που χάνουν τις δουλειές τους και την ελπίδα τους. Η μετριότητα των παραστάσεων και των κάθε λογής φεστιβάλ (άνθρωποι χωρίς ψυχή). Το χτύπημα στο Παρίσι. Η μυρωδιά του αίματος και οι νεκροί. Η ζωή μας που δεν θα είναι ποτέ ξανά η ίδια.
Τι θα κρατήσω το 2016
Έναν και μόνο άνθρωπο που γνώρισα το '15 που μου άλλαξε τη ζωή, με έκανε πιο ανθρώπινη και μου έμαθε ότι σημαντικότερη και από την πίστη είναι η προσπάθεια. Ίσως το μοναδικό γεγονός που θα κρατήσω από το 2015.
Μαρία Δρουκοπούλου
Τι μου άρεσε το 2015
Η καλή πλευρά της χρονιάς ήταν γεμάτη, με φίλους (που αναπλήρωσαν το κενό όσων προτίμησαν να απομακρυνθούν προς άγραν «θετικότερων» σκέψεων και ανθρώπων), εκδρομές (η Πελοπόννησος είναι πανέμορφη), ηλιόλουστες διακοπές (ποτέ δεν πίστευα ότι κάποιο νησί θα αντικαθιστούσε την Αμοργό, αλλά ο συνδυασμός Σκόπελος-Αλόννησος σε πάει σε άλλο επίπεδο), μια ταινία που έμεινε χωρίς τέλος (όπως, εξάλλου, όλα τα μεγάλα έργα τέχνης, που τελειώνουν με ένα ερωτηματικό), έναν Βυσσινόκηπο «απαρηγόρητο», που η ενέργειά του όμως έφτανε για να σε στείλει στ' αστέρια, όμορφα καινούργια τραγούδια (Φοίβο Δεληβοριά, πότε θα γράψεις ένα τόσο όμορφο τραγούδι για τα Εξάρχεια, όσο αυτό που έγραψες για την Καλλιθέα;), ταινίες που δίνουν στην απλότητα και στην πληρότητα άλλο νόημα (άραγε, μετά τον Αστακό, τι;).
Τι δεν μου άρεσε το 2015
Για μένα η χειρότερη περίοδος ήταν αυτή του δημοψηφίσματος, λίγο πριν, λίγο μετά, νομίζω πως ποτέ δεν θα ξεχάσω αυτή την αίσθηση του χρόνου που σβήνει κάτω από το βάρος των γεγονότων. Κι εκεί που είσαι απορροφημένος από το εθνικό δράμα, έρχεται η πολλαπλή επίθεση του ISIS στο Παρίσι και, φυσικά, η κατάσταση των Σύρων προσφύγων για να σε κάνουν να αναθεωρήσεις και να καταλάβεις ότι τίποτα δεν είναι δεδομένο.
Τι θα κρατήσω το 2016
Για το 2016 θα κρατήσω όλα τα καλά του 2015, με μια υπόσχεση και μια ευχή: να γίνουν ακόμα καλύτερα!
Μαρία Παππά
Τι μου άρεσε το 2015
Φέτος, είδαμε ωραίες σειρές, όπως το «Mr. Robot», το «Daredevil», το «Jessica Jones», για να ξεχαστούμε λίγο. Το καλύτερο ήταν πως κόπηκαν οι πολλές «πατάτες». Κινηματογραφικά, είχαμε αρκετά εγχώρια χιτάκια – αν μπορείς να τα πεις εγχώρια. Μπράβο! Μουσικά, ήταν μια μέτρια χρονιά. Για την ελληνική σκηνή όχι τόσο, μια και ξεπηδούν από το πουθενά νέα ονόματα με φρέσκες ιδέες που εκπλήσσουν. Στην ξένη σκηνή, όμως, βγήκαν μερικά πολύ καλά άλμπουμ, όπως αυτό του Arca, που δεν του έδωσε κανείς σημασία στις ανασκοπήσεις – γιατί άραγε;
Τι δεν μου άρεσε το 2015
Κι αν όλα καλά για τον Kendrick Lamar, αυτή η γελοιότητα με την Grimes και διάφορους άλλους πρέπει κάποια στιγμή να σταματήσει. Τόσα χρόνια έχουμε φάει στη μάπα την υπερπροβολή ορισμένων μέτριων καλλιτεχνών που προσπαθούν να σε πείσουν μάταια ότι είναι οι επόμενοι σταρ και ότι έχουν κάνει αριστουργηματικά πράγματα, που τελικά δεν άντεξαν στον χρόνο και σήμερα δεν ακούει κανένας. Επίσης, πόσο καιρό ακόμα πρέπει να τρώμε το παραμύθι με είδωλα που αποδεικνύονται εντελώς κούφια; Στην Αμερική είναι κωμικοτραγική αυτή η αποκαθήλωση των μύθων το τελευταίο διάστημα. Αποδεικνύεται ότι υπάρχουν πιο σοβαρά θέματα εκεί έξω. Πραγματικοί άνθρωποι, πραγματικά προβλήματα, αληθινές ιστορίες.
Τι θα κρατήσω το 2016
Την ανάγκη για εξωστρέφεια. Ας ελπίσουμε ότι το 2016 θα μας κάνει να ασχοληθούμε ακόμη περισσότερο με αυτά που έχουν πραγματικά αξία.
Γιάννης Πανταζόπουλος
Τι μου άρεσε το 2015
Μπορεί να ήταν επώδυνο το 2015, αλλά ταυτόχρονα ήταν και δημιουργικό. Έτσι, οφείλω να πω ότι πρώτα απ' όλα μου αρέσει που δημοσιογραφώ για τη LiFO και συνεργάζομαι με ανθρώπους που αγαπώ. Η χρονιά αυτή περιείχε υπέροχες στιγμές και καθημερινές, μικρές χαρές. Είναι τα μόνα εφόδια που σίγουρα θα πάρω μαζί μου και το 2016. Είχε όμορφες συναντήσεις και ξεχωριστές αφηγήσεις. Είχε έμπνευση, πρόσωπα, βλέμματα, αγάπη και σκέψεις. Δεν θα ξεχάσω τις καταπληκτικές ιστορίες ανθρώπων που γνώρισα, όπως αυτή της Άλκης Ζέη, τη μέρα που πέρασα στο Άσυλο Ανιάτων, το Κοινωνικό Φροντιστήριο, τον Φάρο Τυφλών, το ΚΕΘΕΑ και, φυσικά, το ρεπορτάζ για το «Διαβάζω για τους άλλους». Το 2015 περιείχε και ωραία ταξίδια, όπως τη λατρεμένη εβδομάδα στην πανέμορφη Βιέννη και όλες τις εικόνες που κουβάλησα μαζί μου. Την παραλία Μανδράκι στη Σκιάθο και τα Μοναστήρια της αλλά και το νυχτερινό μπάνιο στη Μικρή Δραγονέρα στο Αγκίστρι. Επίσης, αναγνώσεις ωραίων βιβλίων, όπως ο «Χρόνος που θα ήθελα» του Φάμπιο Βόλο, το «Οι ιστορίες θα μας σώσουν» του Μιχάλη Μητσού και το «Αν δεν είναι αυτό ωραίο, τότε τι είναι» του Βόνεγκατ, αλλά και ταινίες όπως η «Νιότη», το «Αλάτι της Γης», το «Χωρίς Μέτρο», ο «Γιος του Σαούλ» και το «Carol».
Τι δεν μου άρεσε το 2015
Αναμφισβήτητα, το 2015 ήταν μια δύσκολη χρονιά. Δεν μου άρεσε που το έτος ξεκίνησε με την ελπίδα, η οποία ακόμα έρχεται, αλλά στην πορεία τσαλαπατήθηκε και μετεξελίχθηκε σε απόγνωση. Και η πρώτη και η δεύτερη φορά Αριστερά συγκαταλέγονται σε αυτά που δεν μου άρεσαν, γιατί πολύ απλά δεν άρεσαν ούτε οι ίδιοι στους εαυτούς τους. Το μόνο που έμεινε είναι το να παρακολουθούμε την «επανάσταση της γραβάτας». Επίσης, δεν μου άρεσε που για άλλη μια χρονιά θα πληρώσουμε ΕΝΦΙΑ, ξέρετε, που θα καταργούνταν με ένα άρθρο και με έναν νόμο... αλλά ούτε και το τρίτο Μνημόνιο, αν και στον ορίζοντα φαίνονται και τα επόμενα. Δεν μου άρεσε να βλέπω το σημερινό Πρόεδρο της Βουλής να φτύνει την τσίχλα του στο προαύλιο της Προεδρίας της Δημοκρατίας, τις κιτς παρελάσεις της συγκυβέρνησης, το δημοψήφισμα, τα capital controls και την «κυριαρχία της άποψης» στα social media. Επιπλέον, το πρόβλημα της ροής προσφύγων, στο οποίο κανείς δεν δίνει λύσεις, παρά μόνο φωτογραφίσεις για να ξεχνιόμαστε, οι τζιχαντιστές και η απουσία της Ευρώπης. Τέλος, ότι κάποια πράγματα δεν αλλάζουν ποτέ, όπως η μιζέρια, ο φόβος, τα σκυλάδικα, ο κόσμος του Σαββατοκύριακου και ότι πάντα για όλα φταίνε κάποιοι άλλοι.
Τι θα κρατήσω το 2016
Τα μοναχικά κυριακάτικα απογεύματα στον Λόφο του Φιλοπάππου, τις ξεχωριστές βόλτες στην θάλασσα, τους φίλους μου και τις μικρές, αγαπημένες συνήθειες.
Κώστας Μαντάς
Τι μου άρεσε το 2015
Δεν ξέρω πραγματικά εάν θέλω να σκεφτώ το 2015 ως μια καλή χρονιά γενικότερα (εκ φύσεως, βλέπωτα πάντα θετικά) ή ως κάτι κακό, με τόσα που έχουν συμβεί. Το σίγουρο είναι ότι προχωράμε, είμαστε καλά στην υγεία μας, υπάρχει δουλειά (το site της LiFO σκίζει, και η εφημερίδα πατάει σε γερές βάσεις, έπειτα από 10 χρόνια). Έτσι, θα επικεντρωθώ στο μόνο φετινό γεγονός που όταν το σκέφτομαι, πραγματικά μου αφήνει πολύ καλά feelings ΚΑΙ, κυρίως, με κάνει να χαμογελάω.
To πάρτι της LiFO για τα 10 χρόνια. Ένα κλειστό γενέθλιο παρτάκι με μόλις 100 άτομα (ίσως και λιγότερα), ουσιαστικά με ανθρώπους που είμαστε κάθε μέρα μαζί και για πολλές ώρες. «Όμως τα πάντα ήταν διαφορετικά εκείνο το βράδυ...».
Όσοι παρευρέθηκαν νομίζω ότι αισθάνθηκαν ακριβώς όπως εγώ, μια «πραγματικά θετική αύρα». Είχα καιρό να δω ανθρώπους σε μια αίθουσα να γελούν τόσο πολύ και να τους διακρίνει τόσο κέφι. Άντε, και του χρόνου παιδιά, και ακόμη καλύτερα! Ένα μεγάλο «μπράβο» στον Στάθη, όχι τον Τσαγκαρουσιάνο αλλά τον Στάθη τον DJ... (μουσικάρες Στάθη...!).
Μαριλένα Παππού
Τι μου άρεσε το 2015
Το ρεβεγιόν στον αέρα που κέρδισα ήταν το καλύτερο δώρο του 2015. Ήμουν πολύ τυχερή, αλλαγή του χρόνου σε Αθήνα και Βενετία, τι άλλο να ζητήσει κανείς; Μόνο αγάπη!
Μαρίνα Πετρίδου
Τι μου άρεσε το 2015
Οι άνθρωποι που με άκουσαν και τους άκουσα, που με παρηγόρησαν, που μου έμαθαν καινούργια πράγματα, που γνώρισα στα ταξίδια μου, που πήγαμε βόλτες σε καινούργια μέρη, που ζήσαμε περιπέτειες, που φάγαμε νόστιμα φαγητά, που είδαμε ωραίες ταινίες, που μεθύσαμε και χορέψαμε. Τα ωραία θέματα που έκανα για το GREKA και το LiFO. Μου άρεσαν οι φωτογραφίες του Πλούτωνα (ο αγαπημένος μου πλανήτης!). Μου άρεσε που βρήκα σπίτι στον «μικρούλη» (ο σκυλάκος που βρήκα στον δρόμο). Που πήγα ταξίδι σε τέσσερις διαφορετικές χώρες.
Τι δεν μου άρεσε το 2015
Οι δήθεν, οι κακομαθημένοι και οι μικρόψυχοι, το αυτοκινητικό ατύχημα που είχα (καλά που φόραγα ζώνη).
Τι θα αφήσω και τι θα κρατήσω 2016
Θα αφήσω πίσω το άγχος, τις ανασφάλειες και τους αρνητικούς ανθρώπους και θα κρατήσω την έμπνευση, τη διάθεση για ταξίδια και τους ευγενικούς-θετικούς ανθρώπους που γνώρισα.
Μιχάλης Μιχαήλ
Τι αφήνω και τι κρατάω το 2016
Ένα απόγευμα πριν από έναν μήνα βρέθηκα στη θάλασσα, είχε συννεφιά και φυσούσε πολύ. Η θάλασσα ήταν όμορφη έτσι τρικυμισμένη και ανεξέλεγκτη, και κοιτούσα τα φωτισμένα καράβια στο βάθος. Για μερικά λεπτά ένιωσα αληθινή ευτυχία. Και ελευθερία. Κάτι τέτοιες στιγμές νομίζω ότι κρατάω από το χαοτικό 2015. Ο θεός των μικρών πραγμάτων μάς βοήθησε φέτος, προστατεύσουμε την καθημερινότητά μας από τις επιθέσεις που δέχτηκε. Και το μεγαλείο κάποιων ανθρώπων, όπως αυτοί που φιλοξενούμε σε αυτό το τεύχος, που έσωσαν ζωές και κάπως καθάρισαν για όλους εμάς στο θέμα «καλοσύνη, αγάπη». Δεν κρατάω τίποτα. Παίρνω την ευγνωμοσύνη μου που παρέμεινα υγιής και αισιόδοξος για άλλον ένα χρόνο και φεύγω για το 2016. Ελπίζω να πάνε όλα καλά!
Μαριβίκυ Καλλέργη
Τι μου άρεσε το 2015
Αγάπησα περισσότερο τον εαυτό μου, δίνοντας προτεραιότητα στις ανάγκες μου, αγάπησα περισσότερο τους γονείς μου, εκτιμώντας το γεγονός πως είναι καλά στη υγεία τους, αγάπησα κι άλλο το ταίρι μου και τους φίλους μου (αυτούς που το αξίζουν) και όσο δεν περιγράφεται με λόγια τα κατοικίδιά μου. Επίσης, λάτρεψα το δώρο που μου έκαναν οι κολλητοί μου, κάτι που ευφραίνει το βλέμμα και την ψυχή μου όποτε το αντικρίζω. Μου άρεσε ότι κατά έναν μεγάλο βαθμό έχω πετύχει τους στόχους μου, ότι βελτιώθηκαν κάπως τα οικονομικά μου, ότι άλλαξε η ψυχολογία μου και αντιμετωπίζω πλέον τις κρίσιμες καταστάσεις με περισσότερη ψυχραιμία. Επίσης, μου άρεσε το Dreamcatcher (το χορευτικό υπερθέαμα των MOMIX), που ήταν μια πραγματικά μοναδική εμπειρία.
Τι δεν μου άρεσε το 2015
Δεν αγάπησα – που σημαίνει μίσησα ή ότι δεν τρέφω κανένα θετικό συναίσθημα; Όπως και να έχει, νιώθω μεγάλη απέχθεια γι' αυτούς που βασανίζουν καθημερινά τα αδέσποτα που είχαν την ατυχία να βρεθούν στον δρόμο τους, για όλους αυτούς που παίζουν με τις ανθρώπινες ζωές σαν να είναι «Monopoly», δίχως να έχουν κανένα ανθρώπινο συναίσθημα μέσα τους, ορισμένους γιατρούς σε δημόσια νοσοκομεία που ζητούν «φακελάκι» κάτι υπέρογκα ποσά για να κάνουν μια απλή επέμβαση σε συνταξιούχους, και άλλα πολλά που δεν είναι κατάλληλη στιγμή για να αναλύσω. Δεν μου άρεσε που, ενώ περιμέναμε μια βελτίωση στην κατάσταση της χώρας, τελικά συνεχίζεται η πτωτική της πορεία, το γεγονός πως δεν μπορεί να αισθάνεται πλέον κανείς ασφαλής με όλη αυτήν τη φανατισμένη κτηνωδία του ISIS, όλος αυτός ο πόνος και η θλίψη που επικρατεί γύρω μου με το μεταναστευτικό και, το κυριότερο απ' όλα, ότι βαδίζουμε όλοι πλέον σε ένα τεντωμένο σχοινί που δεν γνωρίζουμε πότε θα σπάσει και θα μας πάρει και θα μας σηκώσει.
Τι θα αφήσω και τι θα κρατήσω το 2016
Αφήνω πίσω μου καθετί δυσάρεστο που δεν εξυπηρετεί σε τίποτα να το σκέφτομαι.
Κρατώ τις όμορφες στιγμές που ένιωσα ευτυχισμένη και πλήρης μαζί με τα αγαπημένα μου πρόσωπα, τις ελπίδες μου για το μέλλον και, τέλος, κρατώ τα όνειρά μου όσο το δυνατόν πιο ζωντανά.
Νίκη Μηταρέα
Τι μου άρεσε το 2015
Το αραχνοΰφαντο καρπάτσιο καπνιστού ξιφία με κερκυραϊκή νεραντζοσαλάτα, βραχάκια από κουρκουμά, τραγανή σαλικόρνια και πικάντικο σορμπέ από πιπεριά χαλαπένιο από τα χέρια του Έκτορα Μποτρίνι. Η βελουτέ σούπα από καλαμπόκι, με καραβίδες, αφρό από τρούφα και άρωμα περγαμόντο στο CTC του σεφ Αλέξανδρου Τσιοτίνη. Το Bloody Ceviche με κύβους λαβράκι, χτένια σε γάλα τίγρη πάνω σε βάση από κόκκινη κινόα με ρόδι και φινόκιο στο Cinco. Η τραγανή πίτσα με γκοργκοντζόλα, προσούτο Σαν Ντανιέλε και φρέσκα μελωμένα σύκα στο ιταλικό Il Covo στα Μελίσσια. Το τοπίκ, ένα παραδοσιακό αρμένικο πιάτο από χυλό πατάτας και ρεβιθιού, γεμιστό με καραμελωμένα κρεμμύδια, ξηρούς καρπούς, αράπικο φιστίκι, κουκουνάρι και μαύρες σταφίδες στο Αιαλίς στο Παλαιό Φάληρο. Το «ιδιαίτερο» παστίτσιο του Γκίκα Ξενάκη στο Aleria με ζυμαρικό σαν κανελόνι βρασμένο σε ζωμό, δεμένο με αέρινη μπεσαμέλ, σιγομαγειρεμένη μοσχαρίσια ουρά, μανιτάρια σιτάκε και νιφάδες τραγανής παρμεζάνας.
Τι δεν μου άρεσε το 2015
Το χύμα τσίπουρο και κρασί που μας κατέκλυσαν. Ότι συνέχισαν να εμφανίζονται εστιατόρια που συγχέουν το value for money με το φτηνό φαγητό. Οι φούρνοι που πληθαίνουν, ενώ η ποιότητα του ψωμιού μειώνεται. Που δεν βελτιώθηκε αισθητά το επίπεδο του σέρβις των εστιατορίων. Που δεν έγινε πολύ καλύτερο το λεγόμενο «τουριστικό» φαγητό, ώστε το ρεκόρ τουριστών της χρονιάς να δημιουργήσει και πολλούς αυθόρμητους «πρέσβεις» της ελληνικής γαστρονομίας.
Τι θα αφήσω και τι θα κρατήσω το 2016
Δεν θα ήθελα να ξαναδώ φέτα τυλιγμένη σε φύλλο, περασμένη από το τηγάνι με μέλι ή μαρμελάδα και σουσάμι. Καινούργια φαλαφελατζίδικα που δεν έχουν λόγο ύπαρξης. Νέα μπεργκεράδικα και σουβλατζίδικα που αγνοούν τις βασικές αρχές του καλού κρέατος. Πανακότα και λάβα σοκολάτας στις λίστες των επιδορπίων. Σερβιτόρους που αγνοούν τα πάντα για το κρασί, χύμα ή εμφιαλωμένο, που διαθέτει το μαγαζί στο οποίο εργάζονται. Θα κρατήσω τα wine bars που πολλαπλασιάζονται και μας μεταδίδουν τη φιλοσοφία του κρασιού. Τον παραδοσιακό γαλατένιο τραχανά του Άρη Βεζενέ με strip loin από γαλλικό wagyu, καπνισμένο και ωριμασμένο για 60 μέρες. Τη διάθεση των μαγείρων να φτιάχνουν πιο ξεκάθαρες γεύσεις με λιγότερα, αλλά περισσότερο ποιοτικά υλικά. Τα προσιτά και ποιοτικά ψαροεστιατόρια. Τη γουρουνοπούλα με την τραγανή πέτσα που φτιάχνει το Θάμα στον Χολαργό. Τους εξαιρετικούς ελληνικούς, αφρώδεις οίνους. Τις πίτες με χειροποίητο φύλλο του Γιώργου Γουναρίδη στη Νέα Ιωνία. Υπάρχουν και κάποια πράγματα που θα ήθελα να δοκιμάσω την καινούργια χρονιά, όπως περισσότερα ελληνικά προϊόντα από τοπικούς παραγωγούς, καλύτερες παστουρμαδόπιτες με χειροποίητο φύλλο, μακαρόνια με κιμά από τα χέρια του Γιάννη Μπαξεβάνη, ένα ελληνικό κρασί με βαθμολογία 99/100 από τον Ρόμπερτ Πάρκερ και πολλές «μπάλες» από τη χειροποίητη μοτσαρέλα που φτιάχνει ο Κώστας Τσίγκας στο Vespa Rossa. Ακόμα, το 2016 θα ήθελα να δω περισσότερα εστιατόρια να βάζουν στο μενού τους επώνυμα προϊόντα με προέλευση. Νέες συμπράξεις άξιων ανθρώπων του φαγητού, ώστε να γίνει πράξη η καλή γεύση... εν τη ενώσει. Άφθονα εστιατόρια που να καλλιεργούν τους δικούς τους μπαξέδες. Τα ελληνικά τοπικά γλυκά να αναδεικνύονται στα εστιατόρια όλης της Ελλάδας. Την αναγέννηση ενός παραδοσιακού καφενείου-ουζερί σαν του Απότσου.
Ματίνα Καλτάκη
Τι μου άρεσε και τι όχι το 2015
Δύσκολος χρόνος το 2015. Απ' αυτές που λες «Μηδενίζω – τη ζωή μου ξαναρχίζω», μεταφορικά, βέβαια, γιατί, και να θέλεις να μηδενίσεις, γίνεται; Εκτός του ότι υπάρχει ο αμετάβλητος πυρήνας του εαυτού με τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά του, υπάρχει και μια ανελαστική συνθήκη στην οποία ζούμε, που λειτουργεί βάσει μηχανισμών που δεν ελέγχουμε. Προχωρώ, λοιπόν, προσπαθώντας, στο πείσμα των καιρών, να μη σκληρύνω, να μη γίνομαι αφοριστική, να μην γκρινιάζω, να κάνω τις κρίσιμες αφαιρέσεις που είναι αναγκαίες για να μπορώ να απολαμβάνω ακόμη τη λιακάδα.
Μπροστά μου, η «έρημη χώρα»: ένα κράτος που δεν μπορεί να υπερασπίσει τα θεμελιώδη δικαιώματα των πολιτών, που δεν μπορεί να εξασφαλίσει την καλή λειτουργία των νοσοκομείων και των σχολείων (για να αρκεστώ στα βασικά), έχοντας μια πολιτική τάξη απολύτως ανεπαρκή να αντιμετωπίσει τις εξαιρετικές περιστάσεις. Μέχρι και πέρσι ακόμη κυκλοφορούσα άνετα τη νύχτα στις υποβαθμισμένες περιοχές της Αθήνας, όπου υπάρχουν θέατρα. Τώρα, με τόσους ανθρώπους ταλαιπωρημένους, πιθανόν πεινασμένους, χωρίς σπίτι και μέλλον, δεν μπορώ να αποφύγω τις ανήσυχες σκέψεις. Η δυστυχία κάνει τους ανθρώπους θηρία. Οι ναρκομανείς, οι ζητιάνοι, οι άνθρωποι που κοιμούνται στον δρόμο πληθαίνουν. Σε πολλές περιοχές του κέντρου η μυρωδιά των ούρων είναι διάχυτη. Η ζωή στην πόλη έχει αλλάξει, η εικόνα ολοένα και ασχημαίνει και σκοτεινιάζει.
Η Ευρώπη, σε βαθιά κρίση ταυτότητας, σκιά αυτού που εκπροσωπούσε από την Αναγέννηση και μετά. Οι ισορροπίες μέρα την ημέρα μεταβάλλονται και έχω την εντύπωση ότι και ο καινούργιος χρόνος θα έχει τα ίδια καινοφανή γνωρίσματα, τα οποία θα μελετάμε, προσπαθώντας να καταλάβουμε πού πάει το πράγμα στον κόσμο. Αμηχανία, απορία, ανασφάλεια, αγανάκτηση: περισσότερα τα αρνητικά, ουσιαστικά, κι όμως ισορροπούν με την αγάπη και την αλληλεγγύη των ανθρώπων της οικογένειάς μου και των (λίγων) φίλων που με στήριξαν αυτήν τη δύσκολη χρονιά – τους ευχαριστώ από καρδιάς.
Την καλοσύνη και την αλληλεγγύη θα κρατήσω και θα προσπαθήσω να ανταποδώσω το 2016 – «together we stand, divided we fall» που έλεγαν και οι Pink Floyd στο κάποτε πολύ αγαπημένο μου «Hey you». Κρατώ και το χίπικο «Peace and love» που έχει υιοθετήσει τελευταία ως σύνθημα ο γιος μου (αλλά, εννοείται, αφού πρώτα απομακρύνω τους αποδεδειγμένα αθεράπευτα τοξικούς ανθρώπους, αυτούς που ζουν για να δηλητηριάζουν το περιβάλλον τους, ή τους άλλους, τους γελοίους, που παίζουν παιχνιδάκια εξουσίας μέσα σ' ένα τοπίο καταστροφής). Προχωράμε.
Πάρις Ταβιτιάν
Τι μου άρεσε το 2015
Που η χρονιά πέρασε σαν αέρας, εύκολα και ήσυχα, μάλλον με τη φόρα της προηγούμενης. Που οικογένεια και φίλοι είναι όλοι καλά. Που στο σπίτι φέτος είμαστε τρεις. Ο Τάκις το γατάκι μπήκε στην καθημερινότητά μας με τρόπο σαρωτικό. Ευτυχία!
Τι δεν μου άρεσε το 2015
Που εκατομμύρια άνθρωποι αναγκάζονται να αλλάξουν τη ζωή τους για να επιβιώσουν.
Χρήστος Παρίδης
Τι μου άρεσε το 2015
Καλλιτεχνικά, το μόνο που θα θυμάμαι –και μάλιστα το θεωρώ από τα πιο εκπληκτικά πράγματα που έχω δει ποτέ μου– είναι η πρεμιέρα της Νέκυιας στην Επίδαυρο από το θέατρο Νο της Ιαπωνίας, σε σκηνοθεσία Μιχαήλ Μαρμαρινού. Επρόκειτο για την απόλυτη θεατρική, σχεδόν θρησκευτική μυσταγωγία. Κοντά σε αυτό, ίσως όχι αυτού του βάθους, τοποθετώ και την παράσταση Torobaka των Άκραμ Καν και Ισραέλ Γκαλβάν στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση – ένας συγκλονιστικός «διάλογος» μεταξύ δύο σπουδαίων καλλιτεχνών. Απογοητεύτηκα από όλους τους αθηναϊκούς Σαίξπηρ που είδα, ακόμα και αν είχαν επιμέρους αρετές: Άμλετ, Βασιλιάς Ληρ, Ιούλιος Καίσαρας.
Τι δεν μου άρεσε το 2015
Νομίζω ότι ο χρόνος τρέχει ιλιγγιωδώς το τελευταίο διάστημα. Χωρίς υπερβολή, μου φαίνεται αδιανόητο ότι πέρασε ένα ολόκληρο έτος. Και το χειρότερο είναι ότι δεν θυμάμαι τίποτα που να έγραψε ως σημαντικό μέσα σ' αυτό! Άλλωστε, στην Ελλάδα κυριάρχησε η πολιτική, η οποία προσωπικά με εξόργισε, κυρίως εκείνο το ανεκδιήγητο δημοψήφισμα του καλοκαιριού, το οποίο έφερε και τρομερές συγκρούσεις μεταξύ φίλων – παρατήρησα, δηλαδή, αυτό που λέμε «εμφυλιακό» κλίμα, συμμετείχα κι εγώ με τον τρόπο μου, και δεν ήταν και τόσο αστείο. Έγιναν προσβολές και αντιπαραθέσεις κάθε είδους.
Γενικώς, δεν είδα καμία πρόοδο στην ελληνική περίπτωση, μάλλον το αντίθετο, ενώ παράλληλα τα πράγματα στη Μέση Ανατολή με έθλιψαν και με ανησύχησαν πάρα πολύ. Μια συμμορία παρανοϊκών ανθρώπων (η οποία, εν τω μεταξύ, γιγαντώνεται σε ένα ανεξέλεγκτο κύμα), εκτός των εγκλημάτων που διαπράττει καθημερινά εναντίον συνανθρώπων της, λάβωσε ανεπανόρθωτα τη λατρεμένη μου Παλμύρα –στην οποία ακόμα θυμάμαι να εισβάλω συνεπαρμένος μια νύχτα–, την ίδια στιγμή που η Συρία έχει γίνει στάχτες, με συνέπεια όλους αυτούς τους δύσμοιρους πρόσφυγες. Αν προσθέσω τον εκφασισμό της Τουρκίας, είναι σαν να έχει τελειώσει για μένα οριστικά η Ανατολή. Εκτός αν αληθεύει ότι άρχισε να ανασαίνει το Ιράν. Αν υπήρξε ένα κέρδος από όλη αυτή την ιστορία, είναι ότι οι Έλληνες, παρόλη την πολιτισμική κατρακύλα, παραμένουν συναισθηματικοί και ταπεινοί, βοηθώντας όσο μπορούν τους απελπισμένους πρόσφυγες κι αποδεικνύοντας ότι βαθιά μέσα τους παραμένουν φωτεινοί, δεν τους γεμίζει το σκοτάδι κάποιων εξαιρέσεων.
Τι θα αφήσω και τι θα κρατήσω το 2016
Αφήνω πίσω, και τοποθετώ στο προσωπικό μου χρονοντούλαπο της λήθης, ολόκληρο το 2015. Δεν θα τη θυμάμαι ως μια θετική χρονιά και το μόνο που παίρνω στο 2016 είναι ότι εξακολουθώ να κάνω μια δημιουργική δουλειά, που είναι το μόνο που με κάνει να αναπνέω και μου δίνει δύναμη και κουράγιο. Α, ναι, κι ότι έχω καλούς φίλους που αγαπώ και με αγαπάνε.
Σπύρος Αποστολάτος
Τι μου άρεσε το 2015
Υπήρξαν πολλές καλές στιγμές, όπως το εκπληκτικό καλοκαίρι στην Ελαφόνησο, το πάρτι της LiFO για τα 10 χρόνια της, και άλλα πολλά.
Τι δεν μου άρεσε το 2015
Η φετινή χρονιά ήταν από τις περίεργες, με πρωτοφανή γεγονότα στη χώρα, όπως και κακές ειδήσεις από δικούς μας αλλά και γύρω ανθρώπους. Ας ελπίσουμε ότι το νέο έτος θα έχει περισσότερα καλά μαντάτα.
Δημήτρης Πολιτάκης
Τι μου άρεσε το 2015
Δύσκολο πράγμα οι απολογισμοί για τη χρονιά που τελειώνει και οι αποφάσεις για την ερχόμενη. Ο Σεπτέμβρης λειτουργεί καλύτερα ως μεταίχμιο μεταξύ σεζόν. Τι να πρωτοθυμηθώ λοιπόν... Μάταιο, λίγα μου 'ρχονται. Κάποιο βιβλίο (το Canada του Richard Ford ας πούμε, που με βοήθησε να ξεκολλάω πρόθυμα από την οθόνη), πολλές ταινίες (θα ξεχώριζα, μεταξύ άλλων, εκτός αμερικανικής παραγωγής, τις Άγριες Ιστορίες και το Ανωτέρα Βία), πολλές μουσικές που κατεβάζω και ακούω σπάνια (της Julia Holter το τελευταίο το άκουσα αρκετά, πάντως), την Angel Olsen στο Αν (και, γενικά, τα live στο Αν), κάτι απογεύματα χωρίς άγχος και φρίκες και όσες μέρες ήμουν στον ήλιο και στη θάλασσα. Αυτά εν ολίγοις και προσεχώς καλύτερα.
Spyros Vj
Τι μου άρεσε το 2015
Η υπόσχεση των εταιρειών τεχνολογίας, όπως η Magic Leap και η Oculus, για ένα κοντινό μέλλον, όπου ο ψηφιακός κόσμος θα είναι ενιαίος και αδιαίρετος, με τον φυσικό μέσω της εικονικής και της επαυξημένης πραγματικότητας, μια σύνδεση που γεννά άπειρες προοπτικές σε πολλούς τομείς της καθημερινότητας, της διασκέδασης και της αφήγησης. Η έκθεση «Digital Revolution» στη Στέγη και όσοι δήμοι παρέχουν ανεμπόδιστη πρόσβαση σε wi-fi σε όλους. Το γεγονός ότι ο κόσμος ανακαλύπτει την πολυτέλεια του να είσαι off line – η οποία δεν κοστίζει τίποτα.
Τι δεν μου άρεσε το 2015
Το trolling, το hacking για ίδιον όφελος, οι λυσσαλέες προσπάθειες της παγκόσμιας βιομηχανίας κινηματογράφου να ελέγξει και να περιορίσει την ελεύθερη ροή της πληροφορίας στο Διαδίκτυο (βλ. PopCorn Time), τα ηλίθια meme που αποδεικνύονται marketing tricks. To φόρεμα που απασχόλησε την υφήλιο για το αν ήταν χρυσό και άσπρο ή μαύρο και μπλε. Το Adobe Flash και ο Internet Explorer.
Δημήτρης Τασιόπουλος
Τι θα αφήσω και τι θα κρατήσω το 2016
Λέμε «αντίο» σε μια χρονιά με πολλές οικονομικές ανατροπές, πολλή αριστεροπαπαρολογία , με την ευχή η νέα χρονιά να είναι πιο χαρούμενη, δημιουργική, με λιγότερα προβλήματα και περισσότερα φωτεινά πρόσωπα γύρω μας.
Βασίλης Κοτρωνάκης
Τι μου άρεσε το 2015
Η ημέρα του γάμου μου, η αρχή μιας υπέροχης ζωής που κάθε μέρα γίνεται πιο όμορφη.
Βιβίκα Ανδριανάτου
Τι μου άρεσε το 2015
Το δημοψήφισμα. Η ψυχραιμία στη διαχείριση κρίσεων που έχουμε αρχίσει να αποκτάμε ως Έλληνες.
Τι δεν μου άρεσε το 2015
Το δημοψήφισμα. Τα capital controls.
Βούλα Καραβαγγέλη
Πολλά αγάπησα, αλλά πολλά δεν μου άρεσαν καθόλου στην τροχιά κι αυτού του χρόνου. Τίποτα όμως δεν μπορώ ν' αφήσω, όλα τα κουβαλώ, γιατί είναι χρόνος και στιγμές, είναι δικά μου . Προχωράω.... σε ένα «Χρονοκύκλωμα: Τη μέρα που ανακαλύφτηκε ο χρόνος οι άνθρωποι / κούρδισαν τα ρολόγια κι άρχισαν να τον κυνηγούν./ Κι αποτιμήθηκε σε ψήγματα καταστροφής κι απόχτησε αξία / μυθικών πτηνών και χάθηκε απ' τον κόσμο η άνεση κι ο δισταγμός / και κανένας δεν εξουσίαζε το προσκεφάλι του / και δεν υπήρχε έστω και λίγος χρόνος για χαρά ή για λύπηση./ Μόνο σαν τροχοπεδούσε ο Μέγας Χρονοκράτορας έτρεχες να / φωλιάσεις στη μασχάλη του να κλείσεις τα μάτια και να μεταμφιεστείς» (Κλείτος Κύρου, Εν όλω συγκομιδή)
Ναταλί Χατζηαντωνίου
Τι μου άρεσε το 2015
Τα βλέμματα: των Ελλήνων και των ξένων εκπαιδευμένων ή αυθόρμητων διασωστών στο Αιγαίο. Όσων προσφύγων κρατούν στα χέρια τους σώα τα παιδιά τους. Του φωτογράφου Άρη Μεσσίνη και όσων άλλων συναδέλφων του παράτησαν την κάμερα και βούτηξαν στα νερά να βοηθήσουν. Της μάνας του Παύλου Φύσσα. Του συντρόφου του Μηνά Χατζησάββα, Κώστα Φαλελάκη. Μου άρεσε επίσης το δημοψήφισμα του Ιουλίου (για την προοπτική, έστω και της ουτοπίας).
Τι δεν μου άρεσε το 2015
Τα βλέμματα: της πλειονότητας των Ευρωπαίων πολιτικών και ευρωβουλευτών όταν συζητούσαν για το προσφυγικό. Του ουγγρικού στρατού. Του Ρουπακιά και όλων των μελών της «Χρυσής Αυγής». Του Αμβρόσιου. Δεν μου άρεσε το δημοψήφισμα του Ιουλίου (για τη χρήση, την κατάχρηση και την εξέλιξή του).
Τι θα αφήσω και τι θα κρατήσω το 2016
Ευχαρίστως θα αφήσω πίσω μου τις φετινές εκφάνσεις του ελληνικού σουρεαλισμού ή και της ελληνικής διαστροφής: η μεταστροφή και το «ξήλωμα» μετά το δημοψήφισμα («καλά που δεν πάθαμε τίποτα»). Το ύφος της Ζωής Κωνσταντοπούλου απέναντι στον Λάμπη Ταγματάρχη. Τη συνέντευξη του Τσίπρα στον Κλίντον. Τον λόγο αναβολής των εκλογών στη ΝΔ. Τον Λεβέντη στη Βουλή ως λύση σωτηρίας. Τον Καμμένο στη Σαλαμίνα. Τη Φώφη ως προέδρο του ΠΑΣΟΚ. Τον Μπαλτά και τον «αυτοαναπτυσσόμενο» πολιτισμό του. Το Ποτάμι, ειδικά όταν καταγγέλλει δηλώσεις του ΣΥΡΙΖΑ προηγουμένων ετών. Την Άλκηστη Πρωτοψάλτη ως υπουργό Τουρισμού να δίνει συναυλία υπό την αιγίδα του Ηλία Ψινάκη. Τον Σάκη Ρουβά να καλεί υπέρ του «ναι» στο δημοψήφισμα. Και να τραγουδάει το «Αξιον Εστί». Το παρασκήνιο στην «υπόθεση Λούκου». Τη Φωτεινή Δάρρα να μιλάει για τον Ρέμο στην εκπομπή του Αρναούτογλου. Και τα α καπέλα της. Τα βιβλία της Μαργαρίτας Παπανδρέου και της Δήμητρας Λιάνη για τον Ανδρέα. Το μυαλό του Φαήλου και του Αμβρόσιου. Το παγοδρόμιο στο σχεδόν χρεοκοπημένο Μέγαρο Μουσικής. Τη Χρυσή Αυγή στη Βουλή, γενικώς. Από την άλλη, θα κρατήσω ό,τι διέγειρε το συναίσθημα, τον συμβολισμό και τη σκέψη (την αυθόρμητη συμμετοχή και την αλληλεγγύη προς τους πρόσφυγες πολλών νησιωτών, το τετραπλό κοινωνικό μήνυμα που έστειλε η κηδεία του Χατζησάββα, τo hashtag #PorteOuverte στο Παρίσι, την «κάρτα πολιτισμού» του Ματέο Ρέντσι). Μερικά καινούργια που προστέθηκαν στα αγαπημένα της τέχνης (το Γεύμα με τον Φραντς Κάφκα του Μάνου Ελευθερίου, τους στίχους της Ελένης Φωτάκη, την αφηγηματική καταγραφή της γενιάς των 40+ στον «Μπάσταρδο Γιο» του Δεληβοριά, την αναδρομή στα ερωτικά του Κραουνάκη στην παράσταση Φίλα με, την ιδιωματική γλώσσα της Βασιλικής Πέτσα στο Μόνο το αρνί). Και ένα παλιό: τον στίχο του Καββαδία από το ποίημά του «Ένας δόκιμος στη γέφυρα σε ώρα κινδύνου» που λέει «Πολύ αμφιβάλλω αν φτάσουμε μια μέρα στη Μπατάβια. Μα, δεν λυπάμαι μια σταλιά. Εμείς οι ναυτικοί, έχουμε, λένε, την ψυχή στο διάολο πουλημένη».
Αλέξανδρος Διακοσάββας
Τι μου άρεσε το 2015
Κρατάω τον Αστακό του Λάνθιμου, το Whiplash του Ντάμιεν Σαζέλ, το Inside Out της Pixar, τη γνωριμία μου με το έργο των Τζόναθαν Φράνζεν και Ρόμεο Καστελούτσι, το Sense8 και το Mr. Robot, τη Βαρσοβία και το Βερολίνο, τις ήσυχες μέρες της Ανάφης.
Τι δεν μου άρεσε το 2015
Όταν μια χρονιά ξεκινά με ένα τόσο τεράστιο πλήγμα στην ελεύθερη έκφραση, όπως ήταν το τρομοκρατικό χτύπημα στο «Carlie Hebdo», καταλαβαίνεις ότι οι οιωνοί δεν είναι οι καλύτεροι για το τι θα ακολουθήσει. Θεωρώ ότι όλοι θέλουν να ξεχάσουν το '15. Ξεχνώ την «πρώτη φορά Αριστερά», που κυμάνθηκε από την απλή ανεπάρκεια μέχρι συγκλονιστική αποτυχία σε όλα τα επίπεδα και αποδείχτηκε το μεγαλύτερο ανέκδοτο που έζησε η χώρα εδώ και δεκαετίες, το ότι η πολιτική έγινε η νέα ποπ κουλτούρα, την ανθρωποφαγία που συντελούνταν καθημερινά στα social media με αφορμή την έκφραση της γνώμης που όλοι όφειλαν να έχουν για τη νέα ποπ κουλτούρα, το εφιαλτικό καλοκαίρι της αβεβαιότητας με την τρομολαγνεία που γέννησε (και το μεγάλο ταξίδι στην Ιβηρική που ακυρώθηκε, ως παράπλευρη απώλεια), την πόλωση όλων των Ελλήνων, που συντελέστηκε μέσα σε μια νύχτα, τις τάσεις φυγής, την κάθε φορά που το άγχος με κατέβαλλε με τα ανάλογα ψυχοσωματικά αποτελέσματα, το ότι για πρώτη φορά μέσα σε δέκα χρόνια ένιωσα να μην έχω σαφείς στόχους και τεράστια δύναμη, τους τοξικούς ανθρώπους, τον φασίστα που δυνητικά όλοι κρύβουμε μέσα μας. Θυμάμαι τους νεκρούς στη Συρία, στο Παρίσι, στο Αιγαίο, τους νεκρούς ανεξάρτητα από γεωγραφικές συντεταγμένες.
Τι θα αφήσω και τι θα κρατήσω το 2016
Ελπίζω σε καλύτερη διαχείριση του θυμού και εύχομαι να μην υπάρξουν άλλα #JeSuis.
Θοδωρής Αντώνοπουλος
Τι μου άρεσε, τι όχι, τι θα κρατήσω το 2016
Αγάπησα (και ζήλεψα) όλους αυτούς τους ανθρώπους που με ανιδιοτέλεια, σε καιρούς σκληρούς, πρόσφεραν στήριξη κι αλληλεγγύη σε άπορους, άστεγους, άνεργους, μετανάστες, χρήστες, ανήμπορους, όλο εκείνο το κομμάτι της κοινωνίας που περισσεύει στο επίσημο αφήγημα. Αγάπησα, επίσης, λίγο περισσότερο όχι μόνο τα κοντινά μου πρόσωπα αλλά και τους παραπέρα – χάρηκα τα νέα παιδιά με ιδέες και όνειρα, τους ωριμότερους που επιμένουν να ψάχνονται, τους απελευθερωμένους ηλικιωμένους, τα κορίτσια με τσαγανό, τα αγόρια που δεν φοβούνται να νιώσουν. Δεν ξέρω αν φταίει που πέρσι έκλεισα μισό αιώνα ζωής, όμως σκέφτομαι πια περισσότερο ως ανθρωπότητα και λιγότερο ως Θοδωρής. Έμαθα, επιπλέον, να συγχωρώ ακόμα και τα θεωρητικά ασυγχώρητα – την αξία της συγγνώμης επιβεβαιώνει η απόλυτη ψυχική ευφορία που τη συνοδεύει, σαν μια απελευθέρωση που άργησε πολύ, ειδικά αν το κάνεις δίχως καμιά προσδοκία επιείκειας για τα δικά σου κρίματα. Όλη αυτήν τη σκόρπια δύναμη θα ήθελα να συγκεντρώσω και να την πάρω μαζί εφόδιο ανεκτίμητο στην καινούργια χρονιά.
Μαγεύτηκα με τα νέα επεισόδια στην εξερεύνηση του Διαστήματος: τρεχούμενο νερό στον Άρη, εντυπωσιακά τοπία στον Πλούτωνα, πιθανές εξωγήινες διαστημικές μεγα-κατασκευές μεταξύ των αστερισμών Λύρας και Κύκνου, ένας πλανήτης που θα μπορούσε να είναι μια «δεύτερη Γη» (μολονότι ο Κέπλερ 438-b δέχεται μάλλον υπερβολική ακτινοβολία για να φιλοξενεί ζωή)... Τι κι αν απέχει 470 έτη φωτός; Ο διακτινισμός δεν είναι πια επιστημονική φαντασία – Κινέζοι φυσικοί πραγματοποίησαν φέτος την πρώτη διπλή κβαντική τηλεμεταφορά, σε μοριακό, βέβαια, επίπεδο! Πίσω στη γριά Γη, βέβαια, τα πράγματα είναι λιγότερο συναρπαστικά: το πόσιμο νερό γίνεται δυσεύρετο και αφορμή πολέμων, σφραγισμένα σύνορα αποτρέπουν τη μετακίνηση διωκόμενων ανθρώπων και πληθυσμών. Η περιβαλλοντική καταστροφή, η ανθρωπογενής κλιματική αλλαγή, ο αλαζονικός υπερπλουτισμός των ελίτ σε συνδυασμό με τη φτωχοποίηση διαρκώς μεγαλύτερων στρωμάτων του πληθυσμού (στοιχεία του ΟΟΣΑ ανέδειξαν το 2015 ως το πιο «άνισο» έτος στα χρονικά), η επιστροφή στη βαρβαρότητα (ιδεολογικής, θρησκευτικής ή οικονομικής φύσης), θα είναι, φοβάμαι, το '16 ζητήματα όσο επίκαιρα ήταν και το '15. Το Independence Day II κάνει, διαβάζω, πρεμιέρα τα Χριστούγεννα, όμως η πραγματική απειλή για ετούτο τον πλανήτη δεν είναι κάποια εξωγήινη εισβολή αλλά οι βουλές των «ιθαγενών» κυριάρχων του.
Θα άφηνα ευχαρίστως πίσω όλη αυτή την τρέλα που ζήσαμε φέτος στην εγχώρια και διεθνή πολιτική σκηνή. Την ελπίδα που ήρθε, είδε και προσπέρασε, τα «όχι» που έγιναν «ναι», την Ελλάδα-Σίσυφο, την Ευρώπη-Προκρούστη, το Αιγαίο-Πύλη του Άδη, το μακελειό δίχως τέλος στη Συρία, τον τρόμο στο Παρίσι (αλλά και στον Λίβανο, τη Νιγηρία, το Ισραήλ, την Παλαιστίνη...), τα καραβάνια και τις κατασκηνώσεις των απελπισμένων, την ξενοφοβία στο κόκκινο, τους ακροδεξιούς μπαμπούλες, την κομματιασμένη αξιοπρέπεια, την οικονομική ομηρία, τον αυταρχισμό και την ανέχεια που επελαύνουν στις μελαγχολικές δημοκρατίες της περιφέρειας σαν και τη δική μας. Είναι, βέβαια, παραπάνω από σίγουρο ότι θα τα ξαναβρώ και του χρόνου μπροστά μου, ευελπιστώ όμως ότι θα είμαι, πια, καλύτερα προετοιμασμένος. Ή έτσι νομίζω, τουλάχιστον!
Θα κρατούσα, ακόμα, την αποποινικοποίηση της κάνναβης σε αρκετές αμερικανικές Πολιτείες, την αναγνώριση του γκέι γάμου σε όλες μέσα στο '15, τις ιατρικές προόδους (καρκίνος, ελονοσία, καρδιοπάθειες, δάγκειος πυρετός), ενώ ο Δεκέμβριος βρίσκει την Ελλάδα με σοβαρές ελλείψεις σε βασικά φάρμακα, τα βιβλία, τις μουσικές, τις τέχνες και τα πρόσωπα εκείνα που δεν «μπαγιατεύουν» ποτέ, τα «θέλω», τα ταξίδια και τους έρωτες που ούτε του χρόνου θα εκπληρωθούν, αλλά που γι' αυτό ακριβώς μας εξιτάρουν περισσότερο... Δεν γράφω άλλα, γιατί «οι λέξεις της παλιάς χρονιάς ανήκουν στη γλώσσα της και οι λέξεις της καινούργιας προσμένουν μια φωνή διαφορετική», όπως έγραφε ο Τ.Σ. Έλιοτ στα Τέσσερα Κουαρτέτα. Χρόνια μας πολλά!
Βασίλης Καψάσκης
Τι μου άρεσε το 2015
Εκείνο το απόγευμα, σε κάποιο νησί του Αιγαίου, πάνω σε μια παλιά, κομμένη βάρκα, να συζητάμε για ό,τι μπορεί να βάλει ο νους του ανθρώπου, με φόντο ένα ηλιοβασίλεμα που ένιωθα πως δεν θα τελείωνε ποτέ. Και ύστερα η ανάμνηση που χαράσσεται στο μυαλό και γίνεται σκίτσο που μπορεί να διαρκέσει για πάντα, χάρη στο ταλέντο ενός καλού φίλου. Ένα μεσημέρι σε ένα μουσείο του εξωτερικού. Αν με ρωτήσεις, δεν θυμάμαι κανένα έκθεμά του. Οι μέρες που ένιωσα πλήρης και μπόρεσα να το συνειδητοποιήσω. Οι στιγμές που ξεπέρασα τον εαυτό μου. Και οι άνθρωποι που στάθηκαν δίπλα μου και δεν μου επέτρεψαν να πέσω ή με βοήθησαν να ξανασηκωθώ, όσες φορές το χρειάστηκα. Η Κιτσοπούλου, ο Καραθάνος, ο Καραντζάς και τόσοι άλλοι που επιμένουν να μοιράζονται την τέχνη τους σε μια τόσο αφιλόξενη γι' αυτήν εποχή. Η Καρδερίνα της Ταρτ, ο Ποταμός της Μνήμης του Πάουερς, οι Τριλοβίτες του Πάνκεϊκ, ο Ντέιβιντ Φόστερ Γουάλας, ο ΝτεΛίλλο και ο Καμύ ξανά, το Φάλκονερ και ο Κολυμβητής του Τσίβερ, ο Κάρβερ, η Άρεντ, ο Τζόρτζιο Αγκάμπεν και ο Καστοριάδης.
Τι δεν μου άρεσε το 2015
Το ότι περάσαμε από τα χρόνια του θυμού, στις μέρες της παραίτησης. Κουρασμένοι, αποκαρδιωμένοι, αποδεχόμαστε πια με απάθεια και κυνισμό όσα συμβαίνουν γύρω μας και περιμένουμε. Όλο κάτι περιμένουμε. Τι διάολο περιμένουμε; Η μισαλλοδοξία και τα ξενοφοβικά μας ένστικτα που έφεραν ξανά στην επιφάνεια η κρίση των προσφύγων και ο φόβος των τζιχαντιστών. Περιχαρακωθήκαμε σε όσα μας κάνουν να νιώθουμε ασφαλείς, παραμένοντας μέσα στα όρια του οικείου μας μικρόκοσμου. Και αυτό γιατί ξεχάσαμε κάτι σημαντικό, πως ο κόσμος που γνωρίζουμε αλλάζει και δεν υπάρχει τίποτα που να μπορεί να το αναστρέψει αυτό και πως τα σύνορα, τα τείχη και τα όρια δεν είναι κάτι άλλο πέρα από άχρηστες χαρακιές στο σώμα του πλανήτη.
Γιώργος Λυκουργιώτης
Τι μας άρεσε, τι όχι, τι θα κρατήσω το 2016
Είμαστε εγκλωβισμένοι σε μια άγνοια τόσο του εαυτού μας όσο και του γίγνεσθαι γύρω μας. Αποτέλεσμα δεκαετιών που κύλησαν με ψεύτικες και παραπλανητικές «αξίες», καταστρέφοντας κάθε όραμα. Κάποιες φωνές που κρατάνε το τέμπο της αγωνιστικής αφύπνισης μας οδηγούν στο 2016, απελπισμένα αισιόδοξα.
Μαρκέλλα Ανδρικάκη
Τι μου άρεσε, τι όχι, τι θ' αφήσω και τι θα κρατήσω το 2016
Το 2015 ήταν η χρονιά που συνειδητοποίησα πως ο άνθρωπος είναι ον ικανό να δημιουργήσει συγκλονιστική ομορφιά και να προκαλέσει δέος, ικανό όμως και να φέρει φρίκη και να προκαλέσει υπέρτατη δυστυχία και πόνο. Θα το πάρω μαζί μου ως πολύτιμο μάθημα για το νέο έτος. Αυτό και τον έναστρο ουρανό ένα αυγουστιάτικο βράδυ στην Άρλα Μεσσηνίας. Κατά τ'άλλα, αγάπη μόνο και μακριά από κακοτοπιές.
Νίκος Ζαφείρης
Τι μου άρεσε, τι όχι, τι θα κρατήσω το 2016
Όλα αυτά που αγάπησα το 2015 βρίσκονται μέσα στην καρδιά μου, να με χαροποιούν, να με πληγώνουν, να μου συμπαραστέκονται. Όσα δεν αγάπησα με απασχολούν ακόμη, αλλά μόνο μέχρι το βράδυ της 31ης, οπότε και θα τα διαγράψω οριστικά. Κι αν δεν τα καταφέρω, τότε είναι μέρος του εαυτού μου που θα πρέπει να μάθω να αγαπώ. Τον χρόνο που μας πέρασε μου άρεσε η προσπάθειά μας να ξεφύγουμε από το πεπρωμένο μας ως χώρα, αλλά με χάλασε ο τρόπος που προσπαθήσαμε να το κάνουμε. Αφήνοντας πίσω στο '15 τον διχασμό και την προσπάθεια να τη γλιτώσουμε χωρίς κόπο, παίρνω μαζί μου για το '16 τις σπίθες στα μάτια όλων για ένα καλύτερο μέλλον, βασισμένο σε αξίες, ανθρώπινες και κοινωνικές.
ΥΓ.: Θα μου λείψουν τα εβδομαδιαία τηλεφωνήματα της θείας Μέμης, να με συμβουλεύει για το μέλλον μου και να αγωνιά για την υγεία μου. Μέσα από τη δική της αγάπη για μένα έμαθα να αγαπώ κι εγώ τους άλλους.
Δήμητρα Πασομένου
Τι μου άρεσε το 2015
Το νέο μέλος της οικογένειας, ο Achilles,ο αγαπημένος σκύλος του Γιάννη, που μας έφερε μεγάλη αγάπη και χαρά, η Ταορμίνα, η Αίτνα, το Παλέρμο, το ότι οι δυσκολίες σε εκπαιδεύουν σε οικονομία σχέσεων, έτσι είναι ξεκάθαρο ποιους αξίζει να εμπιστεύεσαι, τα δέκα επιτυχημένα χρόνια της LiFO, με το έντυπο διαρκώς να ανανεώνεται και τη μεγάλη επιτυχία του νέου site, οι καινούργιες φιλίες που σε κάνουν να ελπίζεις.
Τι δεν μου άρεσε το 2015
Που αποχωριστήκαμε ικανούς και αγαπημένους συνεργάτες λόγω κρίσης, οι τρομοκρατικές επιθέσεις στο Παρίσι, οι ένοπλες συγκρούσεις σε ολόκληρο τον κόσμο που εξυπηρετούν πολιτικά και οικονομικά συμφέροντα και αφανίζουν αμάχους, ο εμφύλιος στη Συρία και η προσφυγική κρίση που διαιωνίζεται, καθώς και η στάση της Ε.Ε.
Ξένια Στασινοπούλου
Τι μου άρεσε, τι όχι, τι θα κρατήσω το 2016
Δύσκολη χρονιά το 2015! Δύσκολη για τη χώρα μας και για τον καθένα από εμάς ξεχωριστά! Capital controls, ανάξιοι πολιτικοί, φόροι, αποδιοργάνωση, ανασφάλεια για το μέλλον... Μεγαλύτερη η λίστα των «τι δεν μου άρεσε», όσο κι αν προσπαθώ να δω τα πράγματα πιο αισιόδοξα. Όλα αυτά θέλω και εύχομαι να αφήσουμε όλοι πίσω μας. Την ευχή μου για ένα καλύτερο αύριο θα πάρω μαζί μου το 2016 και το χαμόγελο της κόρης μου, που όσο μεγαλώνει τόσο πιο πολύ την ερωτεύομαι.
Φιλιώ Ράγκου
Τι μου άρεσε το 2015
Οι αναπάντεχες χαρές που ήρθαν από το πουθενά και με αναποδογύρισαν. Η «πρώτη φορά Αριστερά»
Τι δεν μου άρεσε το 2015
Οι θλιβερές στατιστικές για τα παιδιά-θύματα ενός πολέμου, ενός ναυαγίου, ενός σεισμού, μιας (καλύτερης) ζωής που δεν ήρθε ποτέ... Η «πρώτη φορά Αριστερά».
Τι θα αφήσω και τι θα κρατήσω το 2016
Τις κακές ειδήσεις-απόδειξη πως ο κόσμος πάει από το κακό στο χειρότερο. «Εκείνους που αγαπούν τη ζωή. [...] Και δεν κουράζονται να αναζητούν την ομορφιά στην κάθε μέρα, στα χαμόγελα των ανθρώπων, στα χάδια των ζώων, σε μια ασπρόμαυρη φωτογραφία, σε μια πολύχρωμη μπουγάδα». (Από το «Παράπονο» του Οδ. Ελύτη)
σχόλια