Βαγγέλης Μάλλιος: Είναι προφανές ότι υπάρχει ένα ζήτημα «δίκαιης δίκης»
—Έχει προβεί σε αντίστοιχη ενέργεια παλιότερος εν ενεργεία Πρόεδρος του Αρείου Πάγου;Στις αρχές της δεκαετίας του 1990 καταργήθηκε το αδίκημα της περιύβρισης Αρχής, το οποίο και διωκόταν αυτεπαγγέλτως. Έγκριτοι νομικοί κατηγορούσαν τότε την εν λόγω διάταξη ως «επικίνδυνη» και «αναχρονιστική». Έκτοτε, παραμένουν σε ισχύ οι ποινικές διατάξεις περί εξύβρισης, δυσφήμησης και συκοφαντικής δυσφήμησης, οι οποίες προϋποθέτουν εντούτοις τη μήνυση του ενδιαφερόμενου (δηλαδή, του θύματος). Καθ’ όσον, γνωρίζω είναι η πρώτη φορά που εν ενεργεία πρόεδρος ανώτατου δικαστηρίου καταθέτει μήνυση για τα εν λόγω αδικήματα.
—Ο κ. Τσακυράκης κατηγορεί την κ. Θάνου για άσκηση πολιτικής με την επιστολή της στους ομολόγους της. Συμφωνείτε με αυτό;
Η κ. Θάνου, με την ιδιότητά της ως Προέδρου του Αρείου Πάγου, απέστειλε επιστολή στους προέδρους Ανώτατων Δικαστηρίων ευρωπαϊκών χωρών, ενημερώνοντάς τους «για τις θέσεις του ελληνικού λαού και την κατάσταση της Ελλάδος». Μάλιστα, την εν λόγω επιστολή έδωσε η ίδια στη δημοσιότητα. Είναι προφανές ότι μια τέτοια επιστολή δεν είναι στις αρμοδιότητες της Προέδρου του Αρείου Πάγου. Και ναι μεν ένας ανώτατος δικαστικός λειτουργός δικαιούται να εκφράζει δημόσια την άποψή του, εντούτοις, ως δημόσιο πρόσωπο που ασκεί εξουσία, οφείλει να είναι ιδιαιτέρως ανεκτικό στη δημόσια κριτική για γνώμη που ο ίδιος διατύπωσε με επίκληση της ιδιότητάς του. Και τούτο, ακόμα και όταν η εν λόγω κριτική είναι οξεία ή ακόμα και ακραία. Όπως επεσήμανε η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, «ούτε οι δικαστές είναι υπεράνω κριτικής». Και τούτο διότι η δικαιοσύνη, ως θεμελιώδης θεσμός της δημοκρατικής πολιτείας, υπόκειται και αυτή σε δημόσιο έλεγχο.
—Πιστεύετε ότι ο κ. Τσακυράκης υπερέβαλλε στην κριτική του με τους χαρακτηρισμούς «αφελής», «πολιτικάντης» και «πρέπει να παραιτηθεί»;
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου θεωρεί θεμιτή την άσκηση δριμείας κριτικής σε δημόσια πρόσωπα, εφόσον αυτή δικαιολογείται από αντικειμενικά γεγονότα. Η άσκηση κριτικής δικαιολογείται, ακόμα και όταν έχει σκωπτική ή ειρωνική διάθεση. Έτσι, το Δικαστήριο του Στρασβούργου έχει κρίνει στο πλαίσιο αυτό ως θεμιτές πολύ βαρύτερες εκφράσεις, όπως «ανήθικος», «αναξιοπρεπής», «κλόουν», «ηλίθιος», «νευροπαθής ψευδοπατριώτης», «καραγκιόζης». Άλλωστε, αν έχει κάποιο νόημα η ελευθερία της έκφρασης, είναι για να προστατεύσει όχι τις ουδέτερες φράσεις ή τις αδιάφορες ιδέες αλλά τους σκληρούς χαρακτηρισμούς και τις απόψεις που σοκάρουν και αναστατώνουν. Στο πλαίσιο αυτό θεωρώ θεμιτή την κριτική που άσκησε ο κ. Τσακυράκης.
—Μήπως είναι λίγο υπερβολικές οι φωνές διαμαρτυρίας που κάνουν λόγο για επικίνδυνο θεσμικό ατόπημα από πλευράς της Προέδρου του Αρείου Πάγου;
Είναι προφανές ότι υπάρχει ένα ζήτημα «δίκαιης δίκης» και τούτο διότι δικαστές καλούνται να δικάσουν μήνυση που κατέθεσε η ίδια η Πρόεδρος του Αρείου Πάγου. Ελπίζω ότι οι δικαστές θα κρίνουν αβίαστα και ελεύθερα και θα απορρίψουν τη μήνυση.
—Ποια είναι η πρακτική διαδικασία που θα ακολουθηθεί στο εξής; Ποιο είναι το καλύτερο σενάριο και το χειρότερο αντίστοιχα για τον μηνυτή και τον μηνυόμενο;
Το καλύτερο σενάριο για τον κ. Τσακυράκη είναι η απόρριψη της έγκλησης, είτε ενώπιον του ακροατηρίου είτε πιο πριν, με τη θέση της υπόθεσης στο αρχείο. Το χειρότερο σενάριο είναι η καταδίκη του για εξύβριση και συκοφαντική δυσφήμηση. Στην περίπτωση της καταδίκης του από τα Ελληνικά Δικαστήρια, θεωρώ βέβαιη την προσφυγή του ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, το οποίο, με την έως σήμερα νομολογία του, το πιο πιθανό είναι ότι θα τον δικαιώσει, υπερασπιζόμενο την ελευθερία της έκφρασης.
Αντύπας Καρίπογλου: Σε καμιά πολιτισμένη χώρα δεν βγαίνουν εν ενεργεία δικαστές να πάρουν θέση υπέρ της μίας πλευράς
—Έχει ξανακάνει μήνυση ένας εν ενεργεία Πρόεδρος του Αρείου Πάγου;
Δεν γνωρίζω να έχει κάνει τέτοια έγκληση κανείς πρόεδρος ανωτάτου δικαστηρίου σε καμιά δημοκρατική χώρα. Αντιθέτως, υπάρχει μακρά νομική και δημοκρατική παράδοση οι δικαστικοί λειτουργοί, και ιδίως οι ανώτατοι, να ανέχονται αδιαμαρτύρητα πολύ σκληρότερη κριτική για τις πράξεις τους από αυτήν που ο κ. Τσακυράκης άσκησε.
—Ο κύριος Τσακυράκης κατηγορεί την κα Θάνου για άσκηση πολιτικής με την επιστολή της στους ομολόγους της, συμφωνείτε με αυτό;
Η κα Θάνου σαφώς και άσκησε πολιτική με την επιστολή της, την οποία μάλιστα δημοσιοποίησε πανηγυρικά, ως ιέρεια του αντιμνημονιακού αγώνα. Αν ήταν μια ενέργεια στο πλαίσιο των δικαστικών της καθηκόντων, δεν έπρεπε να την κάνει φέιγ-βολάν. Και με την ευκαιρία, να ρωτήσω: Γιατί δεν έδωσε στην δημοσιότητα καμιά απάντηση ομολόγου της; Δεν βρέθηκε ένας σε όλη την ήπειρο να της απαντήσει «Μπράβο κυρία συνάδελφε, πολύ ωραία τα λέτε»; Θα έπρεπε, αφού έσπευσε να δημοσιοποιήσει την παρέμβασή της. Κι αφού την ενόχλησε η αξιολογική κρίση του κ. Τσακυράκη περί αφέλειας, θα έπρεπε να μας γνωστοποιήσει και το αποτέλεσμα της παρέμβασής της αυτής, για να κρίνουμε κι εμείς, εκ του αποτελέσματος, αν υπήρξε αφελής.
—Πιστεύετε ότι ο κύριος Τσακυράκης υπερέβαλε στην κριτική του με τους χαρακτηρισμούς μεταξύ των οποίων «αφελή», «πολιτικάντη» και «πρέπει να παραιτηθεί»;
Η κριτική του κ. Τσακυράκη υπήρξε υπερβολική μόνο ως προς την ευπρέπειά της.
—Μήπως είναι λίγο υπερβολικές οι φωνές διαμαρτυρίας που κάνουν λόγο για επικίνδυνο θεσμικό ατόπημα από πλευράς της προέδρου του ΑΠ;
Καθόλου. Υπήρξε τεράστιο θεσμικό ατόπημα, το οποίο, δυστυχώς, συνεχίστηκε με το επίσης πρωτοφανές ατόπημα να χρησιμοποιήσει την επίσημη ιστοσελίδα του Αρείου Πάγου, τον τίτλο της και το επιστολόχαρτο της θέσης της για να απαντήσει στη πολύ οξύτερη κριτική που δέχτηκε από τους καθηγητές του Συνταγματικού Δικαίου, που μεταξύ άλλων χαρακτήρισαν την πράξη της νομικά αστήρικτη και ηθικά ελεγκτέα. Πλήρης απόδειξη, άλλωστε, της θεσμικής βλάβης που προκάλεσαν και συνεχίζουν να προκαλούν οι πράξεις της είναι ότι οδήγησαν στην απαράδεκτη από κάθε άποψη ανακοίνωση της ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων με οριακή πλειοψηφία (στην οποία συμπεριλαμβάνεται η διάδοχός της συνδικαλίστρια δικαστής και μάρτυρας κατηγορίας, προταθείσα από την ίδια την κα Θάνου). Σε καμιά πολιτισμένη χώρα δεν βγαίνουν εν ενεργεία δικαστές, ανώτεροι κατά βαθμό από τον φυσικό δικαστή μιας προσωπικής υπόθεσης, να πάρουν θέση υπέρ της μίας πλευράς και όταν μάλιστα αυτή η πλευρά «τυχαίνει» να είναι και πειθαρχικός τους προϊστάμενος. Αυτά είναι πρωτοφανή πράγματα.
Υπήρξε τεράστιο θεσμικό ατόπημα, το οποίο, δυστυχώς, συνεχίστηκε με το επίσης πρωτοφανές ατόπημα να χρησιμοποιήσει την επίσημη ιστοσελίδα του Αρείου Πάγου, τον τίτλο της και το επιστολόχαρτο της θέσης της για να απαντήσει στη πολύ οξύτερη κριτική που δέχτηκε από τους καθηγητές του Συνταγματικού Δικαίου, που μεταξύ άλλων χαρακτήρισαν την πράξη της νομικά αστήρικτη και ηθικά ελεγκτέα.
—Θεωρείτε ότι υπάρχει κάποιος συμβολισμός πίσω από αυτή τη μήνυση;
Υπάρχει προβολή μιας απολύτως εσφαλμένης εξουσιαστικής αντίληψης που αποδείχθηκε ότι έχει η κυρία Θάνου. Τονίζει, άλλωστε, η ίδια ότι «απολαμβάνει» το αξίωμά της. Αυτοί που καταλαμβάνουν τόσο υψηλά και κομβικά για την δημοκρατία και την ελευθερία αξιώματα, δεν τα «απολαμβάνουν». Τα αισθάνονται ως βαρύ φορτίο ευθύνης. Ως εκ τούτου, υπάρχει σπουδαίος συμβολισμός στην υπόθεση συνολικά.
—Από εδώ και στο εξής ποια είναι η πρακτική διαδικασία που θα ακολουθηθεί; Ποιο είναι το καλύτερο σενάριο και το χειρότερο αντίστοιχα για το μηνυτή και το μηνυόμενο;
Ειλικρινά, δεν βλέπω καλό σενάριο για την κα Θάνου και κακό για τον κ. Τσακυράκη. Ήδη η κα Θάνου περιήλθε σε εξαιρετικά δεινή θέση. Παρακολουθώ από κοντά τις αντιδράσεις. Με την εξαίρεση ενός δικηγόρου-βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ που προσπάθησε με κάτι κολλυβογράμματα να την δικαιολογήσει και ενός λούμπεν ακροδεξιού «νομομαθούς», σύσσωμος ο νομικός κόσμος, συμπεριλαμβανομένων των πρωτοετών φοιτητών της νομικής, άσκησε πολύ βαρύτερη κριτική εναντίον της, εξ αιτίας της επιεικώς επιπόλαιης ενέργειάς της. Εμείς οι νομικοί συνήθως σφαζόμαστε μεταξύ μας, τέτοια ομόθυμη στάση δεν έχω δει άλλη φορά. Και όσο συνεχίζεται η απαράδεκτη αυτή δίωξη, τόσο θα μεγαλώνει η κατακραυγή και στο τέλος η κα Θάνου θα χάσει με μαθηματική βεβαιότητα και την υπόθεση, αν μη τι άλλο στο ΕΔΔΑ, το οποίο θα καταδικάσει την Ελλάδα, αν δεν βρεθούν δικαστές να προστατέψουν το κύρος της χώρας και της Δικαιοσύνης εγκαίρως.
Αντιθέτως, όσο συνεχίζεται η δίωξη αυτή, τόσο ο κ. Τσακυράκης θα συνεχίσει απολαμβάνει πρωτοφανούς εκτίμησης και συμπαράστασης. Ο κ. Τσακυράκης έχει μια τεράστια ιστορία αγώνων για την δημοκρατία και την ελευθερία της έκφρασης, που η κα Θάνου δεν θα αποκτήσει ούτε στα όνειρά της. Κάθε περαιτέρω δίωξή του θα αποτελεί έναν ακόμη τίτλο τιμής και στο τέλος θα κερδίσει και την υπόθεση.
Ο κ. Τσακυράκης μπορεί να αισθάνεται ευτυχής γιατί χάρη στην έγκληση της κας Θάνου καταδείχθηκε η τεράστια εκτίμηση και αγάπη που του έχουν συνάδελφοι, μαθητές και πολίτες, κάτι το οποίο ο σεμνός δάσκαλος ποτέ δεν θα προκαλούσε. Το να διώκεσαι ποινικά είναι αναμφίβολα μια ψυχοφθόρος διαδικασία. Δεν έχω δει άλλη φορά τόσο κόσμο να ζηλεύει κάποιον επειδή τον σέρνουν στα δικαστήρια!
σχόλια