Η μόνη χρησιμότητα που είχε τελικά το «αντιμνημόνιο», εκ των πραγμάτων, ήταν ότι έγινε η σκάλα για να ανέβει ο ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία και να παρατείνει το μνημόνιο για άλλα τρία χρόνια. Από το αποτέλεσμα κρίνοντας, μπορεί να πει κανείς ότι η εκμετάλλευση του αντιμνημονιακού αγώνα από τις νυν κυβερνητικές πολιτικές δυνάμεις έφερε ακριβώς τα αντίθετα αποτελέσματα από αυτά που επιδίωκε ο ελληνικός λαός.
Ο Αλέξης Τσίπρας ετοιμάζεται σήμερα να ενταφιάσει και επισήμως αυτή την περίοδο, του αντιμνημονίου, που δεν χρησιμεύει σε τίποτα πια, επιστρέφοντας στα παλιά παραδοσιακά διλήμματα των διπόλων εξουσίας.
Απομένουν μερικές απαιτήσεις ακόμα των δανειστών, από αυτές που δεν είχαν καταφέρει ή δεν είχαν δεχτεί να υλοποιήσουν οι προηγούμενοι, για να κλείσει και ο τρίτος κύκλος των μνημονίων και να βαδίσει η χώρα στο αβέβαιο μέλλον που την περιμένει, αφού τα δανεικά από τον γνωστό μηχανισμό θα σταματήσουν, αλλά η ανάπτυξη είναι πολύ αναιμική για να καταφέρει να κρατήσει τη χώρα στα πόδια της χωρίς να ξανακυλήσει.
Ο Δείκτης Ανταγωνιστικότητας κατατάσσει την Ελλάδα στην τελευταία θέση μεταξύ των 28 κρατών-μελών της Ε.Ε., όπως
και ο Δείκτης Κοινωνικής Δικαιοσύνης, ενώ το 35% του πληθυσμού της χώρας απειλείται με φτώχεια και κοινωνικό αποκλεισμό, με την ανεργία να διατηρείται κι αυτή στα πιο υψηλά ποσοστά της Ε.Ε.
Έτσι κι αλλιώς, η Ελλάδα θα βρίσκεται σε εποπτεία μέχρι να εξοφλήσει το 75% των δανείων που έλαβε και, σύμφωνα με τους Ευρωπαίους, αυτή θα είναι και «ενισχυμένη». Όσο για το χρέος, η αντιμετώπιση του οποίου υποτίθεται ότι ήταν η πρώτη προτεραιότητα του ΣΥΡΙΖΑ, αυτό έχει φτάσει πλέον στο πρωτοφανές 180% του ΑΕΠ. Να θυμηθούμε ότι όταν μπήκαμε στα μνημόνια, το 2010, το χρέος της κεντρικής διοίκησης ήταν 140,2% του ΑΕΠ.
Σημαντική είναι και η εκτόξευση του χρέους τους τελευταίους μήνες, καθώς από 328,7 δισ. στο τέλος του 2017, έφτασε στα 343,7 δισ. ευρώ. Τα νούμερα αυτά καταδεικνύουν την αποτυχία της πολιτικής ηγεσίας της χώρας να αντιμετωπίσει το πρόβλημα αλλά και το πόσο εκτεθειμένη θα είναι η χώρα όταν θα βγει στις αγορές.
Οι δανειστές, παρά τις προσδοκίες, δεν αναμένεται να διευκολύνουν την Ελλάδα στην υπόθεση του χρέους. Αντιθέτως, το χρέος είναι το σκοινί με το οποίο θα δεθεί σφιχτά η χώρα μετά την «καθαρή έξοδο» από τα μνημόνια, που δεν θα είναι ούτε καθαρή ούτε έξοδος φυσικά.
Ακόμα και η αδύναμη συμφωνία («λύση») για το χρέος που θα υλοποιούνταν αυτοδίκαια, θα σαλαμοποιηθεί και θα πραγματοποιείται υπό τον όρο ότι η χώρα θα εξακολουθεί να βαδίζει στον δρόμο της αρετής, όπως τον εννοεί η καγκελάριος Μέρκελ, δηλαδή των μνημονίων.
Παρά τους πανηγυρισμούς της κυβέρνησης, οι περισσότεροι δείκτες παραμένουν πολύ κακοί για την Ελλάδα. Ο Δείκτης Ανταγωνιστικότητας την κατατάσσει στην τελευταία θέση μεταξύ των 28 κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως και ο Δείκτης Κοινωνικής Δικαιοσύνης, ενώ το 35% του πληθυσμού της χώρας απειλείται με φτώχεια και κοινωνικό αποκλεισμό, με την ανεργία να διατηρείται κι αυτή στα πιο υψηλά ποσοστά της Ε.Ε.
Φυσικά, δεν πρόκειται απλώς για αριθμούς. Η πραγματικότητα, όπως τη βιώνει ο ελληνικός λαός, είναι πιο σκληρή από τα νούμερα. Και αυτό αποτυπώνεται και στις δημοσκοπήσεις, τα ποσοστά των οποίων είναι τελικά τα μόνα που λαμβάνουν σοβαρά υπόψη οι κυβερνήσεις, γιατί σχετίζονται άμεσα με την πολιτική τους επιβίωση και την παραμονή στην εξουσία.
Σύμφωνα με το Πολιτικό Βαρόμετρο της Public Issue που δημοσιοποιήθηκε αυτή την εβδομάδα, το 77% των πολιτών που ρωτήθηκαν θεωρεί ότι η κυβέρνηση βαδίζει σε λάθος κατεύθυνση και το 55% ότι οικονομική τους κατάσταση θα χειροτερέψει.
Είναι χαρακτηριστικό ότι όλοι οι πολιτικοί αρχηγοί στην Ελλάδα έχουν περισσότερες αρνητικές παρά θετικές κρίσεις και ο δημοφιλέστερος όλων (Κυριάκος Μητσοτάκης) απλώς έχει τις λιγότερες αρνητικές. Από τους οκτώ πολιτικούς αρχηγούς, ο Αλέξης Τσίπρας είναι τρίτος από το τέλος σε δημοφιλία, και μικρότερη δημοτικότητα από αυτόν έχουν μόνο οι Καμμένος και Μιχαλολιάκος.
Σύμφωνα με την ίδια έρευνα της Public Issue, το 86% των πολιτών είναι δυσαρεστημένο από την κυβέρνηση, ενώ το (επίσης μεγάλο) 79% είναι δυσαρεστημένο από την αντιπολίτευση. Το πιο νέο στοιχείο είναι ότι πλέον η πλειοψηφία των Ελλήνων πολιτών (56%) ζητάει να γίνουν εκλογές και το 74% εκτιμά ότι θα τις κερδίσει η ΝΔ.
Το αίτημα για εκλογές είναι ένα ερώτημα στο οποίο οι δημοσκόποι και οι πολιτικοί αναλυτές δίνουν πάντα ιδιαίτερη σημασία, καθώς λέει πολλά για την ανοχή του κόσμου στην κυβέρνησή του. Όση δυσαρέσκεια και να υπάρχει δηλαδή, εάν αυτή δεν ξεπεράσει κάποια επίπεδα, δύσκολα οι πολίτες ζητούν πρόωρες εκλογές. Είναι χαρακτηριστικό ότι μέχρι πρότινος, παρά τη μεγάλη μείωση της αποδοχής της κυβέρνησης Τσίπρα-Καμμένου, οι πολίτες δεν ήθελαν εκλογές.
Το «ολιστικό αναπτυξιακό» πρόγραμμα της κυβέρνησης, το οποίο ο Ευκλείδης Τσακαλώτος συνεχώς διαφημίζει, αλλά δεν έχει αποτολμήσει να παρουσιάσει στους πολίτες της χώρας ακόμα, δεν κατάφερε να αποσπάσει επαίνους στις Βρυξέλλες και στο Βερολίνο, όπως προσδοκούσε, αλλά μόνο χλεύη και ειρωνεία. Η συμπεριφορά αυτή των δανειστών, αν και δεν δικαιολογείται, όσο πρόχειρο και να είναι το «σχέδιο Τσακαλώτου», τείνει να γίνει συνήθεια και ελάχιστη ενόχληση προκαλεί πλέον και στην κυβέρνηση.
Οι πληροφορίες, ωστόσο, επιβεβαιώνουν ότι πρόκειται πράγματι για ένα πρόχειρο σχέδιο που θυμίζει περισσότερο πάτσγουορκ με ό,τι «υπήρχε στο συρτάρι».
Λέγεται ότι το «ολιστικό αναπτυξιακό σχέδιο», όπως το αποκαλεί η κυβέρνηση και υποτίθεται ότι πάνω σε αυτό θα στηριχτεί η παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας, συνέταξε ο γενικός γραμματέας Στρατηγικών και Ιδιωτικών Επενδύσεων Λόης Λαμπριανίδης (οικονομικός γεωγράφος, καθηγητής του Πανεπιστημίου Μακεδονίας).
Επειδή από το σχέδιο αυτό η κυβέρνηση δεν περιμένει και η ίδια πολλά, γνωρίζει ότι μέχρι τις επόμενες εκλογές το περισσότερο που μπορεί να επιδιώξει είναι να δώσει σε στοχευμένες πληθυσμιακές ομάδες άλλο ένα επίδομα, σαν αυτά που είχαν δώσει ο Γ. Παπανδρέου και ο Αντ. Σαμαράς αλλά και ο ίδιος ο Τσίπρας πέρσι.
Γι' αυτό αναζητούν τρόπους ώστε μετά τον Αύγουστο στο εσωτερικό να εμφανίζονται υποσχόμενοι μερική ανατροπή των μνημονίων, αλλά ταυτόχρονα να μην προκαλούν τους δανειστές, στους οποίους υπόσχονται αιώνια λιτότητα.
Το Μαξίμου για την ώρα μιλά ψιθυριστά και στις διαρροές που δίνει στα ΜΜΕ αναφέρεται σε «λελογισμένη αμφισβήτηση» και «ελεγχόμενη ρήξη». Αναμφισβήτητα πρόκειται κυρίως για επικοινωνιακή πολιτική, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα συνοδευτεί και από πολιτικές κινήσεις, τις οποίες όμως θα δούμε από το φθινόπωρο.
