Γιατί μαζεύονται στις πλατείες και πίνουν μπίρες; Από λοιμώδη αμεριμνησία; Από δίψα για διασκέδαση; Από ανάγκη για ζεστασιά και συνάφεια; Πιστεύουν ότι δεν υπάρχει ιός, δεν κολλάει, δεν σκοτώνει; Αντιδρούν στις απαγορεύσεις και στον πατερναλισμό; Ξύπνησε κάποιο ρεφλέξ απέναντι στον καταπιεστικό μπαμπά-κράτος; Μπορεί να ισχύει ένα ή περισσότερα από τα πρώτα. Λίγες βραδιές ακόμα όμως με ΜΑΤ στις γειτονιές να ρίχνουν ξύλο επί δικαίους (κυρίως) και αδίκους και αρχίζει να γίνεται κάτι από τα τελευταία.
Τι θέλουν όσοι μαζεύονται τα βράδια στα πλακόστρωτα; Κατά βάση, να πιουν με τους φίλους τους. Η επιστροφή στην κανονικότητα και στην άνοιξη της πόλης περιλαμβάνει μπίρα στην πλατεία. Ενέχει ανευθυνότητα η συγκέντρωση αυτή; Ναι, φυσικά. Παραβιάζει στοιχειώδεις κανόνες, είναι συνθήκη διακινδύνευσης. Με τους όρους που γίνεται, χωρίς αποστάσεις, είναι βήμα στην ανοσία της αγέλης. Η κοινωνικότητα υπό συνθήκες τέτοιες γίνεται αντικοινωνική.
Τι άλλο γυρεύουν όσοι μαζεύονται; Να τη σπάσουν στον αυστηρό μπαμπά Χαρδαλιά; Ναι, κι αυτό. Να κουνήσουν το δάχτυλο σ' εκείνους που μήνες τούς κουνάνε το δάχτυλο (όντας συχνά οι ίδιοι ασυνεπείς). Πώς διαχειρίζεται αυτή την «αταξία» ο κυρίαρχος λόγος; Με καταδίκη και ψόγο. Τους βγάζει στη σέντρα. Η ατομική ευθύνη έχει γίνει ένα πολύ αποτελεσματικό εργαλείο. Έχει γίνει φράση-σιωπητήριο. Με το που ακούτε «ατομική ευθύνη», τέλος η κριτική. Αλλιώς διασπάτε το εθνικό μέτωπο. Κοντεύει η ατομική ευθύνη να γίνει το νέο «όλοι μαζί τα φάγαμε». Δραστικό εργαλείο ενοχοποίησης κάθε κριτικής φωνής. «Μη μιλάς, φταις κι εσύ. Όλοι φταίμε το ίδιο». Η δρεπανηφόρος «ατομική ευθύνη» μεταμορφώνει τα θύματα της νόσου σε αυτουργούς της. Ένας νέος «αντιλαϊκισμός του κορωνοϊού» υψώνει τη ρομφαία: στηλιτεύει συλλογικές άμυνες, κατακεραυνώνει διεκδικήσεις.
Μπορούμε να είμαστε αυστηροί με όσους δεν τηρούν αποστάσεις στις πλατείες, πολύ αυστηροί. Και ταυτόχρονα να είμαστε έξαλλοι με μια πολιτεία που δεν έχει άλλο από αυταρχισμό.
Ποια θα ήταν μια υπεύθυνη απάντηση του κράτους στις πλατείες; Εσύ να κάνεις όσα πρέπει ως άτομο, εγώ θα κάνω όσα πρέπει ως κράτος. Εσύ προσέχεις, εγώ σε προσέχω. Στηρίζω τα νοσοκομεία. Κάνω πολλά τεστ. Σου δίνω φτηνές ή τζάμπα μάσκες. Ξαναστήνω πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, σε στηρίζω. Αλλιώς, σου κουνάω την ατομική σου ευθύνη για να κρύψω όλα τα άλλα.
Στις πλατείες σπάει η ως τώρα σύμβαση. Εγώ, το κράτος, σου λέω να μη βγεις σε μεγάλες παρέες κι εσύ βγαίνεις. Εσύ θες τη δική σου κανονικότητα, εγώ λέω ότι πρέπει να βρούμε μια καινούργια. Πώς σου το λέω αυτό; Βάζω δημοτικούς υπαλλήλους σε μια άκρη να δώσουν συμβουλές; Βρίσκω δυο ΜΚΟ υπηρεσιών υγείας να στήσουν ένα τραπεζάκι με μάσκες και να τα πουν με τους πιτσιρικάδες; Όχι βέβαια. Ποτέ δεν ήξερα πώς να μιλήσω στους πιτσιρικάδες.
Στα δύσκολα, το πρώτο που μου έρχεται δεν είναι να σε πάω με το φιλότιμο, δεν είναι να μιλήσω σαν καλός θείος Τσιόδρας. Να σου πω «άκου τους ειδικούς, πιες μια μπίρα, αλλά κράτα αποστάσεις, σκέψου και τη γιαγιά ή τον άρρωστο μπαμπά σου στο σπίτι». Όχι, στα ζόρικα εγώ έχω μόνο τον λόγο του Χαρδαλιά. Έχω χημικά, ασπίδες και κράνη. Είτε γίνονται μπάχαλα στην Πατησίων είτε αράζουν παρεούλες στην Κυψέλη, εγώ βγάζω τα ΜΑΤ. Ρίχνω ξύλο για να επιβάλω μέτρα που κανονικά όποιος τα παραβιάζει πληρώνει το πολύ ένα διοικητικό πρόστιμο. Το νέο δόγμα είναι ξύλο για τη δημόσια υγεία. Όπου πας θα έχει ΜΑΤ και δικυκλιστές της ΕΛ.ΑΣ. να ανοίγουν κεφάλια.
Ποιος είναι ο μεγάλος κίνδυνος σήμερα; Να πάμε σε μεγάλη διασπορά της νόσου με ταυτόχρονο κύμα αμφισβήτησης του ορθού λόγου και της λογικής. Να διαχυθεί μια αντιεπιστημονική, συνωμοσιολογική άρνηση της πραγματικότητας. Αυτό που προωθούν η Alt Right και το Fox News στην Αμερική. Ταυτόχρονα, κάποιοι απέναντι να φαντασιώνονται ότι η πλατεία Αγ. Γεωργίου είναι Ταχρίρ, ότι στην Κυψέλη στήνεται το νέο Occupy Wall Street.
Φυσικά, αν ξυπνήσει λόγω αυθαιρεσίας της αστυνομίας ένα νέο κίνημα αμφισβήτησης, καλώς να ορίσει. Αλλά κι αυτό έχει υποχρεώσεις, πρέπει να προσέχει τη δημόσια υγεία. Γιατί το χειρότερο μήνυμα για τη φοβισμένη κοινωνία είναι «χαλάρωσαν τα μέτρα, αλλά δεν είμαστε ώριμοι για την ελευθερία που μας έδωσαν και αναγκάζονται να μας την πάρουν πίσω». Όταν, λοιπόν, αντιμετωπίζουμε τέτοιες οριακές σταθμίσεις, αχρείαστη είναι η κολακεία των «αθώων παιδιών». Οι νέοι δεν έχουν πάντα δίκιο, η νεότητα δεν διαθέτει άνευ άλλου την αιώνια λιακάδα ενός καθαρού μυαλού. Χρειάζεται να το αποδεικνύει, όπως όλοι.
Άρα; Τα κεφάλια μέσα; Όχι. Το ζητούμενο είναι το νέο έξω, το έξω με νου, με σύνεση. Ζητούμενο είναι το μαζί, η συλλογικότητα, η αλληλεγγύη. Και η παρέα με τις μπίρες ακόμα. Αλλά με προσοχή, δεν θέλουμε να γίνει βραδινό αστικό trend η ανοσία της αγέλης. Αγωνιούμε για κάποιους καρδιακούς, κάποιους ηλικιωμένους, κάποιους καρκινοπαθείς. Αγωνιούμε για εμάς, για κάποιους απ' όλους μας.
Και πάντως, η κοινωνική ανωριμότητα κάποιων στις πλατείες δεν ζυγίζει το ίδιο με κρατικές αρχές που αντιμετωπίζουν τις παρέες στα πεζούλια σαν νέα γενιά τρομοκρατών, που δέρνουν και ψεκάζουν αδιακρίτως. Μπορούμε να είμαστε αυστηροί με όσους δεν τηρούν αποστάσεις στις πλατείες, πολύ αυστηροί. Και ταυτόχρονα να είμαστε έξαλλοι με μια πολιτεία που δεν έχει άλλο από αυταρχισμό.
σχόλια