Πρέπει να μάθουμε να ζούμε με τις πανδημίες
Σε έναν χειμώνα αβεβαιότητας, με το ενεργειακό να φοβίζει, τον κορωνοϊό να επιμένει και τη γρίπη να καραδοκεί, είναι σημαντικό να μάθουμε να εμπιστευόμαστε την επιστήμη και τα «όπλα» της.
Τα κρούσματα του κορωνοϊού παρουσιάζουν αύξηση όσο προχωράμε προς τον χειμώνα, αλλά η κατάσταση είναι διαχειρίσιμη, με τα νοσοκομεία να αντεπεξέρχονται στις νοσηλείες χωρίς να υφίστανται πίεση. Σε έναν χειμώνα αβεβαιότητας, με το ενεργειακό να φοβίζει, τον κορωνοϊό να επιμένει και τη γρίπη να καραδοκεί, είναι σημαντικό να μάθουμε να εμπιστευόμαστε την επιστήμη και τα «όπλα» της.
— Η πανδημία του κορωνοϊού τι μας δίδαξε; Είμαστε πιο έτοιμοι να αντιμετωπίσουμε την επόμενη ή ποτέ δεν θα είμαστε αρκετά έτοιμοι;
Στη πανδημία του κορωνοϊού έχουν καταγραφεί 627 εκατομμύρια κρούσματα και 6,5 εκατομμύρια θάνατοι. Η πανδημία αυτή, όπως και οι προηγούμενες, αποκάλυψε τις ατομικές αλλά και τις κρατικές αδυναμίες.
Δεν έχουμε συνειδητοποιήσει την ανάγκη πειθαρχίας στις κρατικές οδηγίες, ενώ συγχρόνως τα κράτη οφείλουν να ενημερώνουν έγκαιρα, σωστά και με τρόπο κατανοητό τους πολίτες, να οργανώσουν την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας για την πρόληψη (τεστ, εμβολιασμοί κ.ά.) και την έγκαιρη θεραπεία στην κοινότητα, διευρύνοντας τα κριτήρια χορήγησης των φαρμάκων. Παράλληλα πρέπει να αναπτυχθούν οι νοσοκομειακές δομές με αύξηση του προσωπικού, σωστή εκπαίδευση και βελτίωση του εξοπλισμού.
— Στο «παγκόσμιο χωριό» στο οποίο πλέον ζούμε πόσο πρέπει να μας ανησυχεί το ξέσπασμα μιας ιογενούς λοίμωξης σε μια γωνιά του πλανήτη, την ώρα που ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας προειδοποιεί ότι αναδύονται κίνδυνοι σε πολλά μέτωπα, με την κλιματική αλλαγή να ευνοεί την κατάσταση;
Οι τελευταίες πανδημίες, τόσο του κορωνοϊού όσο και της H1N1, προήλθαν από την Κίνα και μεταδόθηκαν είτε μέσω της τροφής είτε μέσω των συνθηκών διαβίωσης με τα ζώα. Οι επιδημίες αρχικά δεν κατέστη δυνατόν να ελεγχθούν και λόγω της ταχύτητας της μετακίνησης των ταξιδιωτών μετατράπηκαν σε πανδημίες. Η κλιματική αλλαγή, με τις μεταβολές που επιφέρει, μπορεί να ευνοήσει τη μετάδοση και την αδυναμία τήρησης των μέτρων πρόληψης.
— Ένα άλλο μεγάλο πρόβλημα δημόσιας υγείας είναι η μικροβιακή αντοχή. Έχουμε καταφέρει να περιορίσουμε τη μικροβιακή αντοχή στην κοινότητα μετά τη συνταγογράφηση των αντιβιοτικών και πώς θα το πετύχουμε αυτό μέσα στα νοσοκομεία, καθώς εκεί είναι ακόμα πιο περίπλοκο το πρόβλημα;
Η μικροβιακή αντοχή είναι ένα σημαντικό πρόβλημα για τη χώρα μας και όχι μόνο. Υπάρχει υπερκατανάλωση αντιβιοτικών στην κοινότητα, η οποία αυξήθηκε με τη λοίμωξη Covid. Η υπερκατανάλωση στα νοσοκομεία συνδέεται άμεσα με την αύξηση των νοσοκομειακών λοιμώξεων και με την επικράτηση ανθεκτικών μικροβιακών στελεχών.
Η γήρανση του πληθυσμού, οι ανοσοκατεσταλμένοι, οι νέες τεχνολογίες, η τοποθέτηση ξένων σωμάτων για θεραπείες έχουν διευκολύνει την ανάπτυξη νοσοκομειακών λοιμώξεων. Η ενημέρωση και εκπαίδευση του ιατρονοσηλευτικού προσωπικού, η παρακολούθηση, ο έλεγχος στην κατανάλωση των αντιβιοτικών μαζί με την αύξηση των προσλήψεων ιατρονοσηλευτικού προσωπικού θα βοηθήσουν στην επίλυση της αντοχής.
— Πώς επέδρασε η πανδημία στους παιδιατρικούς εμβολιασμούς ρουτίνας; Καλύφθηκε το κενό που δημιουργήθηκε στα χρόνια του κορωνοϊού; Οι καχύποπτοι με τα εμβόλια γονείς πείστηκαν μετά το μάθημα της πανδημίας ή έγιναν πιο αντιδραστικοί;
Τα παιδιατρικά εμβόλια έχουν καθιερωθεί στη χώρα μας και οι παιδίατροί μας έχουν δώσει μεγάλη μάχη για την τήρηση του Εθνικού Προγράμματος Εμβολιασμού. Οι αντιεμβολιαστές του Covid δεν έχουν επηρεάσει τους παιδικούς εμβολιασμούς. Υπήρξε όμως μια κάμψη λόγω της καραντίνας και του αποκλεισμού προσέλευσης στα νοσοκομεία λόγω Covid.
— Ποιος είναι τελικά ο καλύτερος τρόπος να επικοινωνήσουμε με το κοινό; Ένα μήνυμα, μια «γλώσσα» για όλους ή κάθε μήνυμα στη γλώσσα κάθε κοινού, ηλικιωμένων, εφήβων, νεαρών ενηλίκων, γονιών;
Πρέπει να μάθουμε να ζούμε με τις επιδημίες-πανδημίες, να τηρούμε τα μέτρα πρόληψης και να έχουμε εμπιστοσύνη στα μέτρα που εξαγγέλλουν το κράτος και οι αρμόδιοι φορείς. Η αναζήτηση στο διαδίκτυο αβάσιμων πληροφοριών και οι ψευδείς ειδήσεις διαταράσσουν την αντιμετώπιση και την πρόληψή τους.
— Σας προβληματίζει φέτος η γρίπη; Ας μην ξεχνάμε πως ένα σημαντικό μέρος των υγειονομικών εξακολουθεί να μην εμβολιάζεται για τη γρίπη, την ώρα που μπορεί να υπάρξει και η πιθανότητα συλλοίμωξης (κορωνοϊού και γρίπης).
Η εποχική γρίπη στη χώρα μας εμφανίζει ιδιαίτερη έξαρση από τον Δεκέμβριο μέχρι τα μέσα της άνοιξης. Την τρέχουσα περίοδο έχουν εμφανιστεί κρούσματα γρίπης που μεταδόθηκαν στους κατοίκους κυρίως των νησιών από επισκέπτες του νότιου ημισφαιρίου. Σημειωτέον ότι στο νότιο ημισφαίριο επικρατεί χειμώνας τώρα. Συγχρόνως, Έλληνες που ταξίδεψαν στο εξωτερικό νόσησαν και μετέφεραν τη γρίπη. Μέχρι τώρα τα κρούσματά της ήταν περιορισμένα, κυρίως λόγω της συστηματικής χρήσης μάσκας, η οποία προστατεύει από τη γρίπη και άλλους ιούς του αναπνευστικού συστήματος.
Κλινικά η διάκριση της γρίπης από τη λοίμωξη Covid 19 δεν είναι εφικτή. Απαιτείται η διενέργεια ειδικών τεστ για την ακριβή διάγνωση. Ήδη κυκλοφορούν κάποια που περιέχουν και τους δύο ιούς. Η συνύπαρξη και νόσηση και από τους δύο είναι πιθανή και η κλινική εικόνα ιδιαίτερα επιβαρυμένη στους ηλικιωμένους, στα άτομα με υποκείμενα νοσήματα, στις εγκύους κ.ά.
Απαραίτητος είναι ο εμβολιασμός όλων των ευάλωτων ομάδων και έναντι της γρίπης, όπως έχει περιγραφεί. Οι υγειονομικοί είναι μια τέτοια κατηγορία, δεδομένου ότι είναι στην πρώτη γραμμή και πρέπει να προφυλάσσουν τον εαυτό τους, ώστε να συνεχίσουν να προσφέρουν τις πολύτιμες υπηρεσίες τους, την οικογένειά τους, αλλά και τους ασθενείς τους.
*Ο Μάριος-Κωνσταντίνος Λαζανάς είναι παθολόγος - λοιμωξιολόγος, Διευθυντής Παθολογικής Λοιμωξιολογικής Κλινικής στη Γενική Κλινική του ΙΑΣΩ, Πρόεδρος Επιτροπής Ελέγχου Λοιμώξεων του Ομίλου ΙΑΣΩ και τ. Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Λοιμώξεων.
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ
